حضور ژاپنی‌ها در تهران بیشتر جنبه انتقال پیام دارد تا میانجی گری/ آمریکا و اروپا به دنبال آنالیز سیاست دولت رئیسی هستندسفربود

گروه سیاسی خبرگزاری دانشجو، زهرا مهران راد؛ شنبه شب بود که سفارت ژاپن به دنبال اعلام رسانه‌های این کشور مبنی بر سفر "توشیمیتسو موته گی" وزیر خارجه ژاپن به ایران، از ورود غیرمنتظره وی به تهران خبر داد.

صفحه توئیر سفارت ژاپن در تهران شب گذشته (شنبه شب) نوشت: موته‌گی در جریان سفر خود به کشور‌های خاورمیانه وارد فرودگاه مهرآباد تهران شد

سفارت ژاپن در ادامه این توئیت افزود که موته‌گی امروز با مقامات ایرانی ملاقات خواهد کرد و در خصوص روابط دوجانبه، مسائل خاورمیانه و موارد دیگر به گفتگو خواهند پرداخت.

براساس این توئیت سفارت ژاپن و اخبار تکمیلی‌تر مشخص شد، وزیر خارجه ژاپن بناست با سید ابراهیم رئیسی رئیس جمهور و محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه و حسین امیرعبداللهیان نامزد پیشنهادی برای وزارت امور خارجه که اکنون دستیار ارشد رئیس مجلس شورای اسلامی است، گفتگو داشته باشد.

کشور ژاپن که اساسا در سبد خریداران عمده نفت ایران قرار دارد، متاثر از فشار‌های تحریمی- سیاسی آمریکا خرید نفت از ایران را به صفررسانده است. خرید نفت ایران توسط ژاپن با توجه به تحریم‌های کاخ سفید، منوط به موافقت رئیس‌جمهوری آمریکا و مستثنی کردن توکیو از این تحریم‌ها برای شروع دوباره خرید نفت از ایران است.

آمریکا و دولت تقریبا تازه نفس او نیز لغو این تحریم‌ها را تلویحا منوط به از سرگیری مذاکرات با ایران دانسته است.

ژاپن تا پیش از تحریم‌ها، حدود ۲۰۰ هزار بشکه نفت‌خام از ایران برای انواع نیاز‌های خود خریداری می‌کرد و با این حساب ژاپنی‌ها مرجع مهمی از منابع تامین نفت خود را از دست داده اند و به دنبال راهی برای دستیابی به این بازار و تامین حیاتی نیازنفتی خود هستند. البته باید توجه داشت با همه این نیاز دولت ژاپن حاضر نیست تا قبل از اخذ مجوز از آمریکا برای مستثنی شدن در عرصه تحریم‌های نفتی ایران، خرید نفت از ایران را از سربگیرد. به همین دلیل به نظر می‌رسد چشم بادامی‌ها داوطلبان آماده‌ای برای میانجی گری بین تهران- واشنگتن باشند؛ میانجی گری که البته به نظر می‌رسد بیش از هرچیز به دنبال کسب منافع سیاسی و به ویژه اقتصادی خود باشد،

در این خصوص برآن شدیم تا با سیدمصطفی خوش چشم تحلیلگر مسائل آمریکا در خصوص غیر منتظره وزیر خارجه ژاپن به تهران و احتمال میانجی گری او بین تهران- واشنگتن به گفتگو بنشینیم.

مشروح این گفتگو به شرح ذیل است:

* کارآمریکا از تهدید به درخواست برای حضور ایران پای میزمذاکرات رسیده

در خصوص سفر شبانه و غیرمنتظره نخست وزیر ژاپن به ایران در شب گذشته و اینکه عنوان می‌شود این سفر به منظور میانجی گری ژاپن بین تهران و واشنگتن است، آیا صحت این ادعا را تایید می‌کنید؟ آمریکایی‌ها از زمان پیروزی دولت رئیسی و توقف مذاکرات برای انتقال قدرت، هم جلوی متحدین اروپایی به تهدید پرداختند و هم پشت پرده سعی کردند جمهوری اسلامی را به مذاکرات بازگردانند چرا که آمریکا به شدت محتاج احیای برجام است و این تنها مسیری است که آن‌ها می‌توانند جلوی رشد روزافزون ایران را بگیرند لذا کارآمریکا از تهدید به درخواست برای حضور ایران پای میزمذاکرات رسیده است.

وی با اشاره به اینکه آمریکایی‌ها به شدت نگران سیاست رئیسی برای ادامه مذاکرات در وین هستند، گفت: اساسا یکی از راه‌ها برای رد و بدل کردن پیام از سوی آمریکا از قدیم اعزام میانجی بوده است و این بار هم گمان می‌شود که طرف ژاپنی هم برای درخواست ادامه مذاکرات و هم رایزنی در مورد سیاست دولت جدید به ایران سفر کرده است.

*ژاپنی‌ها میانجی گر خنثی به حساب نمی‌آیند/ حضور آن‌ها در تهران بیشتر جنبه انتقال پیام دارد تا میانجی گری

خوش چشم ادامه داد: از سوی دیگر ژاپنی‌ها میانجی گری هستند که به طرف آمریکایی تمایل دارند و اصطلاحا میانجی گر خنثی به حساب نمی‌آیند، لذا حضور ژاپنی‌ها در تهران به منظور انتقال پیام صورت می‌گیرد نه صرفا به شکل میانجی گر.

این کارشناس مسائل آمریکا تصریح کرد: براساس اصول بین الملل کشور میانجی گر باید نسبت به هر دو طرف دارای توازن باشد و هر چه میزان این توازن بالاتر باشد احتمال نقش آفرینی میانجی گر بالاتر است.

وی تاکید کرد: آنچه در این سفر مورد اهمیت است این است که آیا طرف ژاپنی حرف جدیدی برای ارائه دارد یا خیر؟

* وزیرخارجه ژاپن به منظورسنجش میزان تغییر رویکرد دولت رئیسی نسبت به روحانی در تهران حضوریافت

خوش چشم با اشاره به اینکه سیاست دولت سیزدهم ادامه مذاکرات وین است، گفت:، اما نوع برخورد با طرف آمریکایی قطعا متفاوت است و حضور مقامات ژاپنی در تهران هم به منظور سنجش نوع و میزان این تغییر رویکرد در دولت رئیسی نسبت به آمریکایی هاست.

"البته باید توجه داشت با همه این نیاز دولت ژاپن حاضر نیست تا قبل از اخذ مجوز از آمریکا برای مستثنی شدن در عرصه تحریم‌های نفتی ایران، خرید نفت از ایران را از سربگیرد"اساسا فرستاده ژاپن به دنبال سنجش میزان تغییر رویکرد دولت روحانی و رئیسی در تهران حضور دارد.

*فرستاده آمریکا به دنبال آن است که بداند حضور دولت جدید در مذاکرات وین قطعی است یا نه؟

این کارشناس مسائل آمریکا در پاسخ به این سوال که چرا آمریکایی‌ها صبر نکردند تا چیدمان تیم جدید سیاست خارجی در ایران به یک ثبات نسبی برسد و سپس فرستاده به ایران اعزام کنند؟ گفت: یک نکته مهم این است که طرف ایرانی با ادامه کاهش تعهدات برجامی به تولید اورانیوم فلزی دست یافته که این یک اهرم فشار به طرف آمریکایی است و آن‌ها هر روز زیر فشار بیشتری به منظور جلوگیری از این اقدامات ایران هستند؛ لذا در تلاش اند که اولا بدانند حضور دولت رئیسی در ادامه مذاکرات وین قطعی است یا خیر؟ ثانیا شرایط جدید این سیاست ورزی در دولت رئیسی چه خواهد بود؟

*آمریکا و اروپا به دنبال آنالیز سیاست دولت رئیسی هستند

وی ادامه داد: از این منظر آمریکا و اروپا با علامت سوال‌های متعددی در خصوص رویکرد دولت رئیسی با برجام روبرو هستند و برای کالیبره کردن سیاست خودشان در پاسخ به سیاست دولت رئیسی به دنبال ارزیابی سیاست دولت جدید هستند*** تا به این ترتیب بدانند آیا در سیاست‌های خودشان نسبت به ایران باید چراغ سبز نشان دهند یا بیشتر به سمت اقدامات تهدیدزا در جهت اتخاذ ابزار فشار پیش بروند.

خوش چشم در خصوص محور‌های مورد نظر و دقت آمریکایی‌ها نیز گفت: از جمله این محور‌ها می‌توان به مورد سوءاستفاده قرار گرفتن محور حقوق بشر اشاره کرد که طرف اروپایی و آمریکایی تا مرحله‌ای موضوع را پیش بردند و حالا آن را مانند یک چماق بالای سر ایران نگاه داشتند تا ببینند سیاست دولت رئیسی در این خصوص چه خواهد بود و با توجه به آن تصمیمات بعدی را اتخاذ کنند.

این کارشناس مسائل آمریکا در پاسخ به این سوال که چرا طرف ژاپنی در برنامه دیدار‌های خود با مقامات ایرانی خواستار دیدار با محمدجواد ظریف شده است نیز گفت: همانطور که گفتم به نظر می‌رسد آن‌ها احتمالا می‌خواهند در جریان مذاکرات با ظریف اطلاعاتی را در خصوص تفاوت رویکرد دولت رئیسی و روحانی به دست آورند.

*طرف ژاپنی خواستاردیدار با ظریف بود/به این دلیل که بنیانگذارحل منازعه از مسیر مذاکره است

وی در پایان خاطر نشان کرد: به هر حال ظریف معمار فکری برجام بوده است و کلا بیش از دو دهه است که در چارچوب مذاکره و حل منازعه از مسیر مذاکره نقش اصلی را در معماری این نوع سیاست ورزی در کشور ما داشته است و بنابراین طبیعی است آمریکایی‌ها از طریق فرستاده خود بخواهند این موضوع را (پیشرفت مذاکرات وین) از طریق متولی اول چنین سیاستی پیگیری کنند نظرات او را راجع به ادامه مسیر برجام در دولت رئیسی بدانند و مورد ارزیابی قرار دهند.