اکوتوریسم، تنها راه نجات آشوراده

دیده‌بان میانکاله ضمن مخالفت با صدور مجوز برای طرح گردشگری متمرکز در جزیره آشوراده گفت: تنها راه نجات منطقه بوم‌گردی یا اکوتوریسم است که می‌تواند یک ابزار بسیار عالی، قابل توجه و اعتماد برای حفاظت باشد.

به گزارش ایسنا، یکی از طرح‌های زیست‌محیطی پر سروصدای دهه‌های اخیر «طرح گردشگری جزیره آشوراده» بوده است. این پروژه در سال ۹۳ آغاز شد ولی در دولت  دوازدهم  در سال ۹۷ برای اولین‌بار اجرای آن به عنوان یکی از مصوبات سفر رییس جمهوری به استان گلستان با دستور مقام قضایی متوقف شد و بار دیگر در سال ۹۹ معاونت قضایی دادستان کل کشور دستور توقف این طرح را به دادستان گرگان ابلاغ کرد اما با وجود انتقادات وارد شده به این پروژه مانند فعالیت شرکت‌های پرورش ماهی در قفس در میانکاله،  منشاء ریزگرد شدن آن و از بین رفتن محیط زندگی امن پرندگان، طرح گردشگری آشوراده موفق به کسب مجوز ارزیابی زیست‌محیطی سازمان محیط زیست در دولت سیزدهم شد.

حر منصوری - دیده‌بان میانکاله - در گفت‌وگو با ایسنا، در واکنش به صدور مجوز برای طرح گردشگری آشوراده اظهار کرد: من با گردشگری مخالف نیستم اما با نوع خاصی از آن موافق هستم که سازگار با مناطق حفاظت شده است. به نظر می‌رسد طرحی که برای جزیره آشوراده در نظر گرفته شده به عنوان گردشگری متمرکز اصلا نسخه مناسبی برای هیچ کدام از مناطق حفاظت شده به‌ویژه منطقه بسیار حساسی مانند تالاب بین‌المللی میانکاله و سایر زیستگاه‌ها و تنوع حیات وحش آن نیست.

وی افزود: جزیره آشوراده در منتهی علیه شرقی پناهگاه حیات وحش و ذخیره‌گاه زیست کره میانکاله است. بخش مهمی از این منطقه حفاظت شده محسوب می‌شود که دستکاری در آن می‌تواند عواقب فاجعه‌باری داشته باشد.

منصوری درباره مهاجرت‌ پرندگان به تالاب میانکاله در فصل پاییز و زمستان گفت: این مهاجرت‌ها از سمت دیواره شرقی صورت می‌گیرد یعنی از آشوراده وارد میانکاله می‌شوند.

"به گزارش ایسنا، یکی از طرح‌های زیست‌محیطی پر سروصدای دهه‌های اخیر «طرح گردشگری جزیره آشوراده» بوده است"به عبارتی یک کریدور بسیار مهمی برای ورود پرندگان مهاجر به این منطقه از سمت شمال است که با دستکاری منطقه باعث آسیب آن‌ها می‌شویم.

وی افزود: منطقه آشوراده جزئی از ذخیره‌گاه زیست‌کره میانکاله است. سال‌ها قبل در زمان مدیریت دکتر ابتکار جلسات مختلفی درباره اجرای گردشگری در میانکاله به‌ویژه آشوراده با حضور صاحبنظران برگزار شد. در این جلسات تلاش‌های بسیار شد تا اقامتگاه‌ها و قسمت‌های سازه‌محور از منطقه خارج شوند. در نهایت سند پیشنهادی از طرف مرکز بررسی‌های استراتژیک نهاد ریاست جمهوری در دولت قبل تدوین شد. بر اساس آن تمامی سکونتگاه‌ها و هر آنچه قرار بود در قالب سازه ساخته شود به سه ضلع بندر ترکمن، بندر گز و گمیشان برده شوند و صرفا مناطق برای گشت و گذار و طبیعت‌گردی داخل منطقه باشند.

دیده‌بان میانکاله درباره تصمیمات امروزی برای منطقه گفت:  اواخر سال ۱۴۰۰ وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی درباره ساخت پلاژ و شهربازی و راه‌اندازی ورزش‌های آبی در این محدوده صحبت کرده بود این در حالیست که انجام این گونه اقدامات علاوه بر عواقب زیست‌محیطی از نظر فنی هم نادرست است.

منصوری ادامه داد: من جزو اولین کسانی هستم که کارگزار برنامه‌های گردشگری میانکاله و آشوراده از ۲۰ سال گذشته بوده‌ام و برنامه‌های گردشگری را با محوریت اکوتوریسم انجام می‌دهم.

قابلیت‌های منطقه را به‌صورت کامل در فصول مختلف می‌شناسم و می‌دانم که از نظر فنی در قسمت غربی میانکاله به دلیل اشراف به خزر احداث پلاژ و انجام ورزش‌های آبی به لحاظ مسائل زیست محیطی کاملا اشتباه است. از سمت شرق در جزیره آشوراده هر نوع بارگذاری مانند پلاژ، مکانی برای ورزش‌های آبی اشتباهی کاملا استراتژیک و از نظر فنی مردود است.

دیده بان میانکاله تنها راهکار اجرای طرح گردشگری آشوراده و کاهش آسیب‌ها به این منطقه را «اکوتوریسم» دانست و گفت: اکوتوریسم به نوعی اقدامی نرم‌افزاری است چراکه در این شیوه گردشگری بدون ساخت و ساز انجام می‌شود و به نوعی یک سفر مسئولانه به مناطق حفاظت شده است که باعث افزایش و بهبود شاخص‌های زیست محیطی و اقتصادی مردم بومی می‌شود. هر نوع دستکاری و رد پای اکولوژیک در مناطق حفاظت شده خود به خود محکوم است و نباید این اتفاق به هر بهانه‌ای حتی گردشگری رخ دهد.

وی با بیان اینکه در اکوتوریسم با آموزش دادن به همان مردمی که تا آن لحظه داخل منطقه و بهره‌بردار بودند می‌توان منطقه را حفظ کرد، اظهارکرد: بهره‌برداری پایدار در گردشگری باید با توجه به ظرفیت برد انجام شود. در واقع ظرفیت برد مشخص می‌کند که در یک منطقه حفاظت شده چند نفر در طول روز و با چه شرایطی می‌توانند از منطقه بازدید کنند. شاید در یک فصل روزانه ۱۰۰ نفر بتوانند در منطقه‌ای حضور یابند و فصل دیگری که فصل حساسی است تنها ۲۰ نفر بتوانند بازدید کنند این در حالیست که در شکل  گردشگری متمرکز برای این مسئله اصلا محدودیت وجود ندارد و به تعداد زیاد می‌توانند بازدید از منطقه را انجام دهند این در حالیست که این کار می‌تواند عواقب سختی را داشته باشد.

دیده‌بان میانکاله به زیرساخت‌های لازم برای گردشگری اشاره کرد و گفت: به‌طور قطع به منظور فراهم کردن شرایط برای بازدید تعداد زیادی از یک منطقه حفاظت شده به زیرساخت‌هایی نیاز داریم که خود باعث دستکاری منطقه می‌شود.

"سال‌ها قبل در زمان مدیریت دکتر ابتکار جلسات مختلفی درباره اجرای گردشگری در میانکاله به‌ویژه آشوراده با حضور صاحبنظران برگزار شد"دلیل اصلی حضور مردم در منطقه چشم‌اندازهای طبیعی، حضور پرندگان و حیات وحش است که در صورت دستکاری خود به خود کمتر و کمتر می‌شود. درواقع عوامل  معرفی‌کننده‌ای که باعث جذب گردشگر می‌شوند را در میان مدت و بلند مدت به قطعیت از دست خواهد داد و در حقیقت خود به خود مصرف خواهد شد. به جای بهره برداری، منطقه مصرف و تمام می‌شود در نهایت نیز به پایان خواهد رسید.

منصوری در پایان خاطرنشان کرد: تنها راه نجات منطقه بوم‌گردی یا اکوتوریسم است که می‌تواند یک ابزار بسیار عالی، قابل توجه و اعتماد برای حفاظت باشد. اکوتوریسم از ۵۰ سال قبل به عنوان یک ابزار حفاظتی مطرح شده است و به مردم کمک می‌کند که عوامل و ارزش‌های طبیعی‌مان را حفظ کنیم. مردم محلی از این طریق «نان در می‌آورند» و اقتصادشان را تامین می‌کنند، بدین جهت با این روش خود به خود آن را بهتر از گذشته حفاظت می‌کنند تا منبع مالی و اقتصادی‌شان پایدار بماند.

انتهای پیام