هفته ای که گذشت؛ نگاهی به گزارشات محیط زیستی در ایران

هرانا - ۲۴ تیر ۱۴۰۱

خانه > slide, بهداشت و محیط زیست > هفته ای که گذشت؛ نگاهی به گزارشات محیط زیستی در ایران

خبر اختصاصی
تاریخ : ۱۴۰۱/۰۴/۲۴
دسته : slide,بهداشت و محیط زیست
لینک کوتاه :
کد خبر : ۲۲۳۸۵۳۱

چاپ خبر

هفته ای که گذشت؛ نگاهی به گزارشات محیط زیستی در ایران

خبرگزاری هرانا – حق بر محیط زیست و مبانی فلسفی آن، از قواعد حقوق بشر و حقوق طبیعی نشأت گرفته شده است. ابتدایی ترین حق طبیعی انسان در این کره خاکی، «حق حیات» است. اما طی دهه های اخیر به دلیل استفاده بی رویه از منابع طبیعی، عدم نظارت و توجه به مباحث زیست محیطی و الگوهای صحیح، محیط زیست طبیعی به شدت دچار صدماتی شده است. گزارش پیش رو حاصل ثبت ۵۰ واقعه محیط زیستی ایران است که در روزهای اخیر منتشر و به هدف آگاهی سازی گردآوری شده است.

به گزارش خبرگزاری هرانا، ارگان خبری مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران، در هفته‌ای که گذشت، دستکم ۶۰ صیاد و شکارچی غیرمجاز بازداشت و به مراجع قضائی معرفی شدند. بعلاوه دستکم ۵ متهم در خصوص قاچاق چوب بازداشت و به مراجع قضایی معرفی شدند.

"اما طی دهه های اخیر به دلیل استفاده بی رویه از منابع طبیعی، عدم نظارت و توجه به مباحث زیست محیطی و الگوهای صحیح، محیط زیست طبیعی به شدت دچار صدماتی شده است"طی هفته اخیر شاخص کیفی هوا دستکم در ۲۳ شهر ناسالم برای گروه‌های حساس، ناسالم برای تمام گروه‌ها و یا در شرایط بسیار ناسالم و خطرناک اعلام شد. همچنین بر اساس گزارشاتی که منتشر شده است، ۹۵ درصد از آب دریاچه ارومیه خشک شده است و تابستان امسال دستکم ۲۷۰ شهر و ۶ هزار روستا در کشور با تنش آبی درگیر هستند. همچنین جنگل‌های زاگرس علاوه بر خشکسالی، گرفتار دو آفت کرم جوانه خوار بلوط و پروانه سفید برگ‌خوار بلوط شده‌اند. طی هفته گذشته شماری از جنگل ها و منابع طبیعی کشور دچار حریق شدند که در مواردی عوامل انسانی موجب وقوع حریق در این جنگل ها بوده است. همچنین در این مدت ۳ قلاده خرس قهوه ای در کشور تلف شدند.

آسیب رسانی به جنبه های مختلف محیط زیست در ایران کماکان ادامه دارد.

از سویی شهروندانی وجود دارند که به دلیل عدم آموزش یا نیازهای مالی دست به تخریب و آسیب رسانی به محیط زیست می زنند و از سوی دیگر نهادهای متولی در تلاش هستند تا از حجم این آسیب ها بکاهند، هر چند این تلاش ها قابل تقدیر است اما به نظر نمی آید میزان آن با شرایط سلامت محیط زیستی ایران تطبیق داشته باشد.

خشک‌ سالی

خشک‌سالی می‌تواند باعث عدم توازن در میزان آب و در نتیجهٔ آن کمبود آب، نابودی گیاهان، کاهش عمق آب‌های سطحی و خاک مرطوب می‌شود. این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که تبخیر سطحی و تبخیر آب از گیاهان از حد

معمول در مدت معین بیشتر شود و عدم مدیریت صحیح منابع آبی در کشور، اثرات جبران ناپذیر این مهم را عمیقتر میکند.

بر همین اساس در نتیجه فقدان مدیریت کارآمد، خشکسالی و کمبود آب در بسیاری از استان های کشور رو به افزایش است و خسارات جبران ناپذیری را بر اکوسیستم این مناطق وارد کرده است.

مدیرکل مدیریت بحران آذربایجان غربی گفت: بیش از ۲ دهه گذشته، هرسال به طور متوسط ۴۰ سانتی متر از ارتفاع دریاچه ارومیه کاسته شده و اکنون ۹۵ درصد از آب این دریاچه خشک شده است.

بر اساس گزارشاتی که منتشر شده است، حجم آب دریاچه ارومیه در یک سال گذشته به میزان ۳۷.۳ درصد افت کرده است.

همزمان مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب لرستان از تنش شدید آبی برای ۱۱ شهر و ۵۰۰ روستای این استان خبر داد و معاون راهبردی و نظارت بر بهره برداری شرکت آب و فاضلاب کشور اعلام کرد: تابستان امسال ۲۷۰ شهر و ۶ هزار روستا تنش آبی دارند.

همچنین استاندار همدان گفت: ۵۰ درصد جمعیت استان در تنش آبی شدید قرار دارند.

حیات وحش و منابع طبیعی

حیات‌ وحش به کلیه جانداران از قبیل پستانداران، پرندگان، خزندگان و دوزیستان و تمام گیاهانی گفته می‌شود که به صورت وحشی و طبیعی بدون دخالت یا کمک انسان بر روی کره زمین زندگی کرده و آب و خوراک خود را خود تأمین می‌کند. اما دخالت و تصرف انسان در زیستگاه های طبیعی و مصرف بی‌رویه منابع طبیعی بسیاری از گونه های حیاط وحش را در معرض انقراض قرار داده است.

در همین راستا، رئیس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان مرودشت فارس گفت: لاشه دو خرس قهوه ای که ظاهرا بر اثر شکار غیرمجاز تلف شده‌اند در روستای ده دامچه این شهرستان کشف شد.

همچنین در هفته گذشته در بررسی‌ها و گشت زنی‌های محیط بانان و یگان اداره حفاظت محیط زیست شهرستان ایذه مشخص شد که یک قلاده خرس به همراه توله خود به دلیل شرایط خشکسالی و وجود هوای گرم، همچنین وضعیت بد غذایی، به منابع آبی موجود در نزدیکی یکی از روستا‌های شهرستان ایذه مراجعه کرده است. پس از مشاهده این وضعیت، یگان اداره حفاظت محیط زیست ایذه در ۴ تا ۵ روز حضور مداوم در منطقه و گشت زنی ، توصیه‌های لازم را به منظور پرهیز از هرگونه ایجاد مزاحمت برای این خرس به اهالی منطقه کرده است، اما تعدادی از اهالی روستا به دلیل ماجراجویی و حس کنجکاوی، به صورت جمعی این خرس را دنبال کردند و با چوب و چماق و انداختن یک حلقه طناب به گردن این خرس باعث تلف شدن و خفه شدن خرس شدند. طی این اقدام سه نفر از عوامل کشته شدن این خرس دستگیر و تحویل مراجع ذی‌ربط شدند.

"طی هفته اخیر شاخص کیفی هوا دستکم در ۲۳ شهر ناسالم برای گروه‌های حساس، ناسالم برای تمام گروه‌ها و یا در شرایط بسیار ناسالم و خطرناک اعلام شد"یک نفر از عوامل کشته شدن این خرس نیز تحت پیگرد قانونی است.

بر اساس گزارشی دیگر، با پایان قرارداد‌های مسئولیت اجتماعی شرکت نفت فلات قاره و یک شرکت پتروشیمی در خارک، آهو‌ها و لاک پشت‌های جزیره بدون غذا و محافظت رها شده‌اند و برای تامین غذا به محل دفن زباله پناه آوردند. پیش از این، شرکت نفت فلات قاره و یک پتروشیمی منطقه خارک مسئول تأمین غذا و حفاظت از آهو‌ها و لاک پشت‌های دریایی این جزیره بودند.

جنگل‌های زاگرس علاوه بر خشکسالی، گرفتار دو آفت کرم جوانه خوار بلوط و پروانه سفید برگ‌خوار بلوط شده‌اند.

آفت پروانه سفید بلوط خوار در جنگل های رشته کوه زاگرس منطقه رستم فارس به سرعت در حال گسترش است. این آفت برگ درختان را خورده و با تنیدن تار و تخم گذاری زیاد درخت را می خشکاند. خشکسالی و خشکی بستر رودخانه ها یکی از مهمترین عوامل گسترش این آفت است.

بر اساس آمار منتشر شده، از ۳۲۸ هزار هکتار جنگل‌های بلوط چهارمحال و بختیاری ۲۰ هزار آن آفت زده است؛ که ۳ هزار هکتار آن وضعیت بحرانی دارد.

همزمان رییس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری گیلانغرب گفت: سوسک برگخوار نارون بلای درختان فضای سبز شده و این آفت هیچ ارتباطی به آفت برگ خوار سفید بلوط ندارد.

بازداشت و محکومیت متخلفان محیط زیستی

یکی از موضوعات مورد بحث محیط زیست مسئله حمایت از منابع طبیعی بوده و از سوی دیگر، حفاظت از جنگل‌ها،حیات وحش و جلوگیری از قاچاق چوب، شکار و صید بی رویه به عنوان بخشی از مقوله حفاظت از منابع طبیعی، و در نهایت حفظ محیط زیست تلقی می‌شود. بسیاری از حیوانات، به دلیل شکار غیرقانونی در معرض خطر قرار دارند.

طی هفته‌ای که گذشت، با تلاش محیط بانان و جنگل بانان، دستکم ۶۰ شکارچی و صیاد متخلف که حاصل جمع آوری ۱۰ گزارش منابع رسمی است، در استان های لرستان، خراسان شمالی، هرمزگان، خوزستان، تهران و قزوین، خراسان شمالی بازداشت و به مراجع قضایی معرفی شدند.

در این راستا ییس اداره حیات وحش محیط زیست گلستان گفت: جوان رامیانی که تصویری از خودش همراه با یک اسلحه در کنار جسد یک قلاده خرس منتشر کرده بود، دستگیر و تحویل مراجع قضایی شد.

همچنین طی هفته گذشته بیش از ۱۷ تن چوب قاچاق که حاصل جمع آوری ۴ گزارش منابع رسمی است، در استان های خوزستان، آذربایجان غربی، قزوین و مازندران کشف و ضبط شد.

دستکم ۵ متهم در خصوص قاچاق چوب بازداشت و به مراجع قضایی معرفی شدند.

حق تنفس و هوای پاک

بر اساس گزارش‌ها، سالانه تعداد پرشماری از شهروندان بر اثر آلودگی هوا جان خود را از دست می‌دهند.

این مشکل علتی جز سو مدیریت و عدم توجه به کنوانسیون‌ها و قراردادهای بین‌المللی در این زمینه ندارد.

طی هفته گذشته شاخص کیفی هوا در شهرهای کرج ۱۸۴، تهران ۱۳۱، نظرآباد ۱۹۲، اصفهان ۱۴۶، شیراز ۱۲۶، اراک ۱۵۳، شازند ۱۶۵، فردیس ۱۴۱، امیدیه ۳۴۶، دزفول ۲۸۶، رامشیر ۲۴۵، گتوند ۲۲۶، شوش ۲۰۹، اهواز ۲۱۱، شوشتر ۲۰۰، هندیجان ۱۹۷، بهبهان ۱۹۶، مسجدسلیمان ۱۷۳، بندر امام خمینی ۱۷۲، حمیدیه ۱۵۹، اندیمشک و شادگان ۱۵۷ و ماهشهر ۱۶ در وضعیت هشدار برای ساکنین و یا ناسالم و خطرناک برای تمام گروه‌ها اعلام شد.

براساس گزارشات منتشر شده، تهران از ابتدای سال ۲ روز هوای پاک، ۶۴ روز قابل قبول، ۴۳ روز ناسالم برای افراد حساس جامعه و ۴ روز ناسالم برای همه افراد، یک روز بسیار ناسالم، ۲ روز هوای خطرناک داشته است.

همچنین بر اساس اعلام سازمان حفاظت محیط زیست خوزستان میزان غلظت گردوغبار در ۱۱شهر استان بیش از حد مجاز است و مدیرکل ستاد مدیریت بحران استان ایلام گفت: میزان غلظت گرد و غبار در هوای شهرستان مهران با ۸۹۶ میکروگرم بر متر مکعب و پنج برابر حد مجاز قرار دارد.

در هفته ای که گذشت، وقوع دستکم شش فقره آتش سوزی در مناطق جنگلی در استان های گیلان، چهارمحال و بختیاری، خراسان رضوی، آذربایجان غربی، قزوین، فارس، مازندران و خوزستان موجب از بین رفتن دستکم ۱۷ هکتار از منابع طبیعی این استان ها شد.

به گفته رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی مرودشت؛ خانواده‌ای که در جنگل تخت جمشید نزدیک به ساختمان اداره میراث فرهنگی آتش روشن کرده بودند، پیش پیش از ترک محل آتش را خاموش نکرده بودند و باعث آتش سوزی جنگل شد.

در همین راستا فرمانده انتظامی قرچک گفت: با توجه به آتش سوزی عمدی در پارک جنگلی، چهار نفر دستگیر و برای سایر اقدامات تحویل مقام قضایی شدند.