دادگاه حمید نوری؛ شاهد: با نیشخند نگاهمان می‌کرد

دادگاه حمید نوری؛ شاهد: با نیشخند نگاهمان می‌کرد
بی بی سی فارسی
بی بی سی فارسی - ۵ بهمن ۱۴۰۰

دادگاه حمید نوری؛ شاهد: با نیشخند نگاهمان می‌کرد۸ ساعت پیش

منبع تصویر،

Getty Images

توضیح تصویر،

حمید نوری اولین نفر از سمت چپ

شصت و یکمین جلسه دادگاه حمید نوری آغاز شده و در این جلسه منصور کمال‌زاده زندانی سیاسی پیشین و از هواداران سازمان پیکار در دادگاه شهادت داده است. در این جلسه آقای کمال‌زاده درباره مواجهه با حمید نوری در زندان گوهردشت در سال ۱۳۶۷ و در اوین رد سال ۱۳۶۹ صحبت کرد.

این زندانی سیاسی در سال ۱۳۶۲ بازداشت به هشت سال زندان محکوم شد.

  • بیشتر بخوانید: دادگاه حمید نوری؛ شاهد: 'پاسدارها روی کامیون جا را برای اجساد باز می‌کردند'

منصور کمال‌زاده در خرداد ۱۳۶۷ به زندان گوهردشت منتقل می‌شود تا اواخر آذر یا اوایل دیماه در آنجا محبوس بوده است. او سپس به زندان اوین منتقل می‌شود و در اسفند سال ۱۳۶۷ آزاد می‌شود.

او از ناصریان و داوود لشکری به عنوان "مسئولان" زندان گوهردشت در زمان اعدام‌‌ها نام برد. مشارکت در کشتار زندانیان سیاسی چپ و مجاهد در زندان گوهردشت در تابستان سال ۱۳۶۷ موضوع اتهام حمید نوری (با نام مستعار عباسی) است.

دادستانی سوئد از ایران خواسته که از محمد مقیسه با نام مستعار ناصریان و تقی عادلی با اسم مستعار داود لشگری درباره این پرونده، بازجویی کند.

"حمید نوری زهرخند بر لب داشت"

منصور کمال‌زاده امروز گفت حمید نوری با نام مستعار عباسی را در اوایل مهرماه سال ۱۳۶۷ در زندان گوهردشت دیده است.

از پادکست رد شوید و به خواندن ادامه دهیدپادکسترادیو فارسی بی‌بی‌سی

پادکست چشم‌انداز بامدادی رادیو بی‌بی‌سی

برنامه ها

پایان پادکست

او گفت که بعد از اعدام‌ها شماری پذیرفته بودند نماز بخوانند و پاسدارها آنها را صبح زود بیدار می‌کردند به سالن انتهای بند می‌بردند.

"او سپس به زندان اوین منتقل می‌شود و در اسفند سال ۱۳۶۷ آزاد می‌شود.او از ناصریان و داوود لشکری به عنوان "مسئولان" زندان گوهردشت در زمان اعدام‌‌ها نام برد"آنجا زندانیان در چند صف قرار می‌گرفتند. پاسداری جلوی صف به عنوان پیش نماز می‌ایستاد و نماز می‌خواند. او گفت "ما را هم مجبور می‌کردند این حرکات را تکرار کنیم".

او گفت آنجا ناصریان و عباسی روبروی ما می‌ایستادند و ناصریان پس از نماز برای ما صحبت می‌کرد که "خلاصه‌اش این بود که دوران خوش زندان به پایان رسیده است".

او گفت در آن حالت حمید نوری با "زهرخند یا نیشخد" کنار ناصریان می‌ایستاد و با نگاهش انگار هنوز دنبال کسانی می‌گردد که می‌شناخته. او گفت دستکم سه بار هنگام نماز خواندن در گوهردشت حمید نوری را دیده است.

اشاره آقای کمال‌زاده به دوران پس از اعدام زندانیان سیاسی چپگراست که بنابر روایت جان به در بردگان، آنها را مجبور کرده بودند نماز بخوانند در غیر این صورت شلاق می‌خوردند.

آقای کمال‌زاده امروز در برابر هیات متصدی اعدام‌ها پذیرفته است که مسلمان است و پس از شلاق خوردن گفته نماز هم می‌خواند.

جان به در بردگان از این هیات به عنوان "هیات مرگ" نام می‌برند. این هیات با فرمان آیت‌الله خمینی تشکیل شده بود.

منصور کمال‌زاده همچنین گفت زمانی متوجه شد که نام حمید نوری (عباسی) دقیقا چیست اسفندماه سال ۱۳۶۹ بود که به خاطر اصرار برای آزادی همسرش به اوین رفته بود و در آنجا به او گفته‌اند "با دادیار عباسی ملاقات می‌کنی. آنجا مشخص شد فردی که در زندان گوهردشت دیده بودم دادیار عباسی بود".

او می‌گوید حمید نوری در این دیدار به او انتقاد کرده که چرا هنگام مراجعه برای آزادی همسرش جلوی در زندان اوین "شلوغ‌کاری" کرده است.

حمید نوری که متهم به کشتار زندانیان سیاسی در سال ۱۳۶۷ است، پذیرفته که در دهه شصت در دادیاری زندان اوین کار می کرده است اما می‌گوید در دوره اعدام‌ها در زندان گوهردشت نبوده است و برای تولد فرزندش به مرخصی رفته بود.

حمید نوری در دفاعیاتش اعدام هزاران زندانیان سیاسی را "جعلی" و "ساختگی" خواند.

امتناع شاهد از نگاه کردن به حمید نوری

دادستانی سوئد حمید نوری را به اتهام کشتار زندانیان سیاسی چپ که با عنوان مرتد اعدام شدند، با جرم کیفری "قتل" مورد پیگرد قرارداده است.

در جریان دادگاه دادستان از آقای کمال‌زاده پرسید آیا متهمی که در دادگاه نشسته است همان شخصی است که او در دادگاه دیده بود؟ منصور کمال‌زاده گفت ترجیح می‌دهد به این شخص نگاه نکند، اما اگر "اصرار هست" این کار را انجام می‌دهم.

قاضی خطاب به منصور کمال‌زاده گفت می‌بایست به عنوان وظیفه به متهم نگاه کند و به سوال دادستان پاسخ دهد.

پس از اینکه آقای کمال‌زاده در دادگاه به حمید نوری نگاه کرد، دادستان از او پرسید اگر "صادقانه" بخواهید پاسخ دهید، آیا او را به یاد می‌آورید، این همان شخصی است که در زندان دیده‌اید؟ شاهد پاسخ داد "بله".

حمید نوری که ۱۸ آبان ۱۳۹۸ (نهم نوامبر ۲۰۱۹) به محض ورود به فرودگاه استکهلم بازداشت شد، در ارتباط با کشتار زندانیان مجاهد نیز به جنایت جنگی متهم است.

مرداد و شهریور ۱۳۶۷، هزاران زندانی سیاسی با دستور آیت‌الله خمینی، بنیان‌گذار و رهبر جمهوری اسلامی اعدام و در گورهای دسته‌جمعی دفن شدند.

تعداد دقیق کشته‌شدگان نامعلوم مانده است اما بنا به برآوردهای تخمینی سازمان‌های حقوق بشری و سیاسی، به حدود پنج هزار نفر می‌رسد.

مقام‌ها و مسئولان ایرانی جنازه هیچ‌یک از قربانیان کشتارهای فراقضایی سال ۱۳۶۷ را به خانواده‌هایشان تحویل نداده و به علاوه، در تلاش برای محو کردن هر نشانی از قربانیان، محل دفن اجساد را هم به اکثر خانواده‌ها اطلاع نداده‌اند.

آیت‌الله حسینعلی منتظری در آن زمان در جلسه‌ای با مقام‌های مسئول این اعدام‌ها را "بزرگترین جنایت تاریخ" ایران خوانده بود.

بیشتر بخوانید:

  • شهادت مهدی اصلانی در دادگاه: حمید نوری در زمان اعدام‌ها، معاون قاضی مقیسه بود
  • دادگاه حمید نوری؛ شاهد: گفتم مسلمانم که اعدام نشوم
  • دادگاه حمید نوری؛ شاهد: عباسی در شکنجه‌ها و کشتار نقش داشت
  • دادگاه نوری؛ شاهد، روزشماری از اعدام زندانیان چپگرا ارائه داد
  • پنجاهمین جلسه دادگاه حمید نوری؛ شاهد از دیدار با نوری در راهروهای زندان گفت
  • حمید نوری در دادگاه: کمونیست‌ها هم اعدام شدند اما نه در قتل عام
  • دادگاه حمید نوری؛ در دوره اعدام‌ها 'حتی پاسدارها اجازه تلفن زدن به بیرون زندان را نداشتند'
  • درخواست وکلای نوری برای انتقال ماکت زندان گوهردشت از آلبانی به سوئد
.

منابع خبر

اخبار مرتبط