هفته ای که گذشت؛ نگاهی به گزارشات محیط زیستی در ایران

خبرگزاری هرانا – حق بر محیط زیست و مبانی فلسفی آن، از قواعد حقوق بشر و حقوق طبیعی نشأت گرفته شده است. ابتدایی ترین حق طبیعی انسان در این کره خاکی، «حق حیات» است. اما طی دهه های اخیر به دلیل استفاده بی رویه از منابع طبیعی، عدم نظارت و توجه به مباحث زیست محیطی و الگوهای صحیح، محیط زیست طبیعی به شدت مورد صدمه واقع شده است. گزارش پیش رو حاصل ثبت ۳۹ واقعه محیط زیستی ایران است که در روزهای اخیر منتشر و به هدف آگاهی سازی گردآوری شده اند. بر اساس این گزارش در یک هفته اخیر دستکم ۲۱ شکارچی و صیاد متخلف و ۴ قاچاقچی چوب بازداشت و به مراجع قضائی معرفی شدند.

"خبرگزاری هرانا – حق بر محیط زیست و مبانی فلسفی آن، از قواعد حقوق بشر و حقوق طبیعی نشأت گرفته شده است"همچنین رئیس اداره حفاظت از محیط زیست شهرستان دماوند از بازداشت ۱۵ شکارچی غیر مجاز طی سال جاری خبر داد. بعلاوه مدیرکل حفاظت محیط زیست استان بوشهر در خصوص جلوگیری از فعالیت های مخرب محیط زیستی، از لزوم احداث پاسگاه های محیط بانی در سه منطقه کوه بیرمی، جزیره خارگو و پارک ملی دریایی دیر خبر داد. در هفته ای که سپری شد، شاخص کیفی هوا در شهر های اصفهان و کرج ناسالم برای گروه های حساس و در زابل ناسالم برای عموم شهروندان اعلام شد. طی هفته ای که گذشت، دستکم ۲ فقره حریق در جنگل‌ها و منابع طبیعی البرز مرکزی و استان خوزستان رخ داد که در پی آن ۲۱ هکتار مراتع جنگلی و بیش از ۵۰ نفر نخل در آتش سوخت. بعلاوه به‌دنبال اجرای مصوبه استقرار واحدهای صنعتی متقاضی در داخل شهرک‌ها و نواحی صنعتی بدون نیاز به استعلام از محیط زیست، معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست بیان کرد که چنین مصوبه‌ای خلاف قانون هوای پاک است و نامه‌ای به وزیر اقتصاد در این زمینه نوشته شده است.

همچنین ۴ هزار گونه بلوط در یکی از ارزشمندترین رویشگاه های جنگلی زاگرس واقع در اصفهان در پی احداث جاده ای روستایی قطع و نابود شدند. در حوزه تولید پسماند نیز می توان به گزارشاتی از قبیل دفن غیر اصولی زباله های شهریِ اردستان، صدور حکم ۶ ماه حبس تعزیری برای متصدی یک واحد آلاینده در شهرستان بهارستان، تلف شدن بیش از ۱۳ هزار و ۷۰۰ پرنده مهاجر در تالاب میانکاله، تجاوز به حریم رودخانه ها با پسماند شهری در شاهرود و تلف شدن حجم زیادی از ماهیان سواحل عسلویه و نخل تقی براثر نشت مواد نفتی و آلاینده‌های شیمیایی اشاره کرد

به گزارش خبرگزاری هرانا، ارگان خبری مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران، آسیب رسانی به جنبه های مختلف محیط زیست در ایران کماکان ادامه دارد. از سویی شهروندانی وجود دارند که به دلیل عدم آموزش یا نیازهای مالی دست به تخریب و آسیب رسانی به محیط زیست می زنند و از سوی دیگر نهادهای متولی در تلاش هستند تا از حجم این آسیب ها بکاهند، هر چند این تلاش ها قابل تقدیر است اما به نظر نمی آید حجم آن با شرایط محیط زیستی ایران تطبیق داشته باشد.

بازداشت و محکومیت متخلفان محیط زیست

یکی از موضوعات مورد بحث محیط زیست مسئله حمایت از منابع طبیعی بوده و از سوی دیگر، حفاظت از جنگل‌ها،حیات وحش و جلوگیری از قاچاق چوب، شکار و صید بی رویه به عنوان بخشی از مقوله حفاظت از منابع طبیعی، و در نهایت حفظ محیط زیست تلقی می‌شود. بسیاری از حیوانات، به دلیل شکار غیرقانونی در معرض خطر قرار دارند.

طی هفته‌ای که گذشت، با تلاش محیط بانان و جنگل بانان، دستکم ۲۱ شکارچی و صیاد متخلف که حاصل جمع آوری ۹ گزارش منابع رسمی است، در استان های آذربایجان غربی، سمنان، زنجان، گلستان، خوزستان، کهگیلویه و بویر احمد و اردبیل بازداشت و به مراجع قضایی ارجاع داده شدند.

همچنین رئیس اداره حفاظت از محیط زیست شهرستان دماوند از بازداشت ۱۵ شکارچی غیر مجاز طی سال جاری خبر داد.

بر اساس گزارشات منابع رسمی در هفته ای که سپری شد، بیش از ۶ تن چوب جنگلی که حاصل جمع آوری ۲ گزارش منابع رسمی است، در استان های گلستان و مازندران کشف و ضبط شده و دستکم ۴ متهم به مرجع قضائی معرفی شدند.

در همین راستا،  مدیرکل حفاظت محیط زیست استان بوشهر در خصوص لزوم احداث پاسگاه های محیط بانی جهت جلوگیری از فعالیت های مخرب محیط زیستی گفت: “این استان در سه منطقه کوه بیرمی، جزیره خارگو و پارک ملی دریایی دیر -نخیلو به احداث پاسگاه محیط بانی نیاز دارد”.

حق تنفس و هوای پاک

بر اساس گزارش‌ها، سالانه تعداد پر شماری از شهروندان بر اثر آلودگی هوا جان خود را از دست می‌دهند. این مشکل علتی جز سو مدیریت و عدم توجه به کنوانسیون‌ها و قراردادهای بین‌المللی در این زمینه ندارد.

طی هفته ای که گذشت شاخص کیفی هوا در شهرهای اصفهان ۱۰۴ و کرج ۱۰۳ ناسالم برای گروه های حساس (بیماران قلبی و ریوی، زنان باردار و کودکان) و در شهر زابل با شاخص ۲۱۳ نا سالم برای عموم شهروندان اعلام شد.

به طور کلی جنگل‌ها در نتیجه عمل کربن گیری مرتباً گاز کربنیک هوا را که در اثر تنفس موجودات زنده و فعل و انفعالات شیمیایی و آلودگی های محیط زیست وارد هوا می‌شود جذب کرده و گاز اکسیژن را پس می‌دهد.

از این رو می‌بایست مورد توجه ویژه ای قرار گیرند.

در هفته ای که گذشت، ۲ فقره حریق در جنگل‌ها و منابع طبیعی البرز مرکزی و استان خوزستان رخ داد که در پی آن ۲۱ هکتار مراتع جنگلی و بیش از ۵۰ نفر نخل در آتش سوخت.

بعلاوه به‌دنبال اجرای مصوبه استقرار واحدهای صنعتی متقاضی در داخل شهرک‌ها و نواحی صنعتی بدون نیاز به استعلام از محیط زیست، معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست گفت: “چنین مصوبه‌ای خلاف قانون هوای پاک است و ما در این زمینه نامه‌ای به وزیر اقتصاد نوشته‌ایم”.

همچنین ۴ هزار گونه بلوط در یکی از ارزشمندترین رویشگاه های جنگلی زاگرس واقع در اصفهان در پی احداث جاده ای روستایی قطع و نابود شدند.

بحران پسماند و آلاینده های محیط زیستی

از گزارشاتی که در این راستا طی یک هفته گذشته منتشر شده می‌توان به دفن غیر اصولی زباله های شهریِ اردستان و شانه خالی کردن نهاد ها و مراجع مختلف از پذیرش مسئولیت و رسیدگی به این موضوع اشاره کرد.

همچنین رئیس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان بهارستان از صدور حکم ۶ ماه حبس تعزیری برای متصدی یک واحد آلاینده در این شهرستان خبر داد.

از دیگر اخبار مهم در این حوزه می‌توان به تلف شدن بیش از ۱۳ هزار و ۷۰۰ پرنده مهاجر در تالاب میانکاله در نتیجه ورود پساب‌های صنعتی و دامداری به این تالاب اشاره کرد.

بعلاوه سرپرست فرمانداری ویژه شاهرود از تجاوز به حریم رودخانه با پسماند شهری در این شهر خبر داد و گفت: “این موضوع به یک معضل جدی شهری در این شهرستان بدل شده است”.

از سوی دیگر سرپرست معاونت صید و بنادر ماهیگیری اداره کل شیلات استان بوشهر از تلف شدن حجم زیادی از گونه تن ماهیان (زرده و هور) سطح زی سواحل عسلویه و نخل تقی این استان براثر نشت مواد نفتی و آلاینده‌های شیمیایی خبر داد.