درآمد کارگری، مخارج لاکچری!/ هزینه‌های سرسام‌آور یک دانش آموز برای رفتن به مدرسه

همیشه با فرا رسیدن ماه شهریور حال و هوای شهر متفاوت میشود؛ کیف های رنگارنگ آویزان در مغازه ها، شلوغی لوازم‌التحریر فروشی‌ها، کتابفروشی ها، تولیدی های لباس فرم مدرسه و کودکانی که همراه اولیای خود برای خرید میروند همه و همه نشان از شوق دانش‌آموزان برای آغاز سال تحصیلی جدید دارد. در ایامی نه چندان دور، خانواده ها اشتیاق روزهای قبل از شروع مدارس را با فرزندان خود سهیم میشدند ولی این روزها با توجه با تورم بالا و گران شدن کالا و اجناس به جرات میتوان گفت دیگر پدر و مادری بدون دلهره بتواند دست فرزند خود را گرفته و با حقوق وزارت کاری (کارگری) آنچه که کودکش میخواهد برای او تهیه کند.

در دو سال گذشته به دلیل شیوع ویروس کرونا و قرار گرفتن استان های مختلف در شرایط قرمز و یا نارنجی کرونا؛ کلاس های درس به صورت غیر حضوری برگزار میشد و دانش آموزان کلیه مقاطع به صورت غیر حضوری و از طریق برنامه شاد در جلسات کلاسی شرکت میکردند، اما در سال گذشته طبق تصمیمات اتخاذ شده از سوی آموزش و پرورش، شرط بازگشایی مدارس در تمامی مقاطع به صورت آموزش ترکیبی یعنی حضوری و مجازی بود و دانش آموزان توانستند دو یا سه روز در هفته به صورت حضوری در مدرسه حاضر شوند و بقیه روزها به صورت مجازی و از طریق برنامه شاد در کلاس های درسی خود شرکت کنند. همچنین در صورتی که تعداد دانش آموزان یک مدرسه کم بود کلاس های درس به صورت ۵ روز در هفته زیر نظر مدیر و معلم مربوطه و طبق اصول بهداشتی برگزار میشد.اما از ۱۴ فروردین ماه ۱۴۰۱ طبق اطلاعیه ای از سوی ستاد کرونا تمامی مدارس در کلیه مقاطع تحصیلی به صورت حضوری برگزار شد و طبق تصمیمات این ستاد و وزارت آموزش و پرورش، از اوایل مهرماه سال تحصیلی ۱۴۰۱ - ۱۴۰۲ تمامی کلاس های درسی مدارس در کلیه مقاطع تحصیلی به صورت حضوری برگزار خواهد شد و دانش آموزان باید با رعایت فاصله اجتماعی و اصول بهداشتی بر سر کلاس های درس حاضر شوند.

دانش آموز برای رفتن به کلاس درس الزاماتی را باید رعایت کند. آآنچه که برای یک دانش‌آموز (مقطع ابتدایی) لازم است اعم از لباس فرم، کیف و کفش، لوازم‌التحریر، کتاب، مواد خوراکی و در مواردی استفاده از سرویس ایاب و ذهاب است. با گزارش‌های میدانی و استعلام قیمت‌ها در انتهای این گزارش به یک جمع‌بندی کلی خواهیم رسید.

شهریه مدرسه از اصلی ترین موضوعات مورد بررسی است؛ ثبت نام دانش آموزان همواره یکی از دغدغه‌های اصلی والدین بوده و هست، با وجود اعلام وزارت آموزش و پرورش و ادارات آموزش و پرورش در استان‌ها مبنی بر اینکه دریافت شهریه در هنگام ثبت نام ممنوع است اما مدارس چه به صورت رسمی و یا در هنگام تحویل کارنامه و پرونده تحصیلی دانش آموزان اقدام به تقاضای دریافت وجه می‌کنند.

در مدارس دولتی مبلغی به اسم شهریه وجود ندارد و بر اساس ماده یازده قانون تشکیل شورای آموزش و پرورش هزینه‌های دریافتی تنها به منظور کمک‌های داوطلبانه و با رضایت اولیا دانش آموزان دریافت می‌شود.

"آآنچه که برای یک دانش‌آموز (مقطع ابتدایی) لازم است اعم از لباس فرم، کیف و کفش، لوازم‌التحریر، کتاب، مواد خوراکی و در مواردی استفاده از سرویس ایاب و ذهاب است"از سوی دیگر هر ساله شهریه مدارس غیر انتفاعی حدود ۲۰ الی۳۰ درصد افزایش دارد.

۴ تا ۳۵ میلیون تومان شهریه مدارس غیرانتفاعی

اگر خانواده ای قصد دارد فرزند خود را به مدرسه غیردولتی بفرستند باید هزینه بیشتری را متحمل شوند. میزان شهریه مدارس غیرانتفاعی بستگی به منطقه، ارائه خدمات و غیره دارد که شهریه مدارس غیرانتفاعی هر استان با هم متفاوت است. شهریه مدارس غیرانتفاعی، هزینه ایست که مدارس غیرانتفاعی معمولا از دانش آموزان برای هزینه های خود دریافت می کنند. امسال این رقم با افزایش ۳۵درصدی نسبت به سال گذشته روبرو شده است که بر این اساس حداقل شهریه مدارس غیر انتفاعی سال تحصیلی ۱۴۰۱ - ۱۴۰۲ از سوی وزات آموزش و پرورش ۴ میلیون تومان و حداکثر ۳۵ میلیون تومان در نظر گرفته شده است.

شهریه سرویس مدرسه روزانه ۱۵۰ هزار تومان است که با محاسبه روزهای هفته، ماهیانه به ۳ میلیون تومان میرسد. البته این رقم بین ۲.۵میلیون تا ۴.۵ میلیون متغیر بوده و ما در این گزارش، میانگین را در نظر میگیریم.

البته هزینه سرویس مدرسه نیز نسبت به منطقه و فاصله کیلومتری متفاوت بوده به طوری که هزینه سرویس یک نفر به صورت ماهیانه در محله فلاح ۵۰۰ هزار تومان و این رقم در منطقه غرب تهران به ۳ میلیون تومان در ماه می رسد.

لباس فرم

بنابر گزارش دیده بان ایران؛ از اواسط دهه ۷۰ تصمیم بر آن شد تا به جای روپوش‌های سیاه و سرمه‌ای دخترانه و لباس‌های رنگارنگ پسرانه، دانش‌آموزان از فرم‌های یکسان استفاده کنند؛ هدف اصلی از یکدست شدن لباس دانش‌آموزان، حذف فاصله طبقاتی میان بچه‌ها بود تا دیگر خبری از فخرفروشی و چشم و هم‌چشمی در مدارس وجود نداشته باشد، تا اینکه اوایل دهه ۸۰ مدارس تولیدی‌هایی را برای خرید روپوش مدارس تعیین کردند و چنان‌چه دانش‌آموزی به این موضوع تن نمی‌داد مورد بازخواست قرار می‌گرفت.

براساس دستورالعمل اجرایی ثبت‌نام دانش‌آموزان در سال تحصیلی ۱۴۰۲‌ـ ۱۴۰۱ و مدیران مدارس مجاز به عقد هیچ‌گونه قراردادی با تولیدکنندگان لباس فرم دانش‌آموزی نیستند. دریافت کل مبلغ هزینه لباس فرم فقط توسط تولیدکننده براساس قیمت‌های اعلام شده اتحادیه و نرخ نامه مورد تأیید ادارات صنعت، معدن و تجارت و به‌طور مستقیم از اولیا خواهد بود.

لباس فرم، تغییر دائمی رنگ و مدل، اجبار برای تهیه هر ساله آن و افزایش قیمت سالانه سبب می‌شود خانواده‌ها با حساسیت بیشتری این موضوع را مورد بررسی قرار دهند، کما اینکه برخی خانواده‌ها نیز از این بابت دلخور هستند و آن را ضرری بر اقتصاد خانواده می‌دانند.

افزایش سالانه نرخ لباس فرم و رشد کودکان و ضرورت برای تغییر اندازه لباس‌ها سبب شده تا خانواده‌ها هر سال یک دست لباس فرم جدیدی برای فرزندشان تهیه کنند با استعلام از چند تولیدی یونیفرم های مدرسه و با در نظر گرفتن قیمت میانگین، هر یک دست لباس فرم دخترانه شامل؛ مانتو، شلوار و مقنعه ۳۰۰ تا ۴۰۰ هزار تومان و یک دست لباس فرم پسرانه شامل پیراهن، شلوار و جلیقه ۲۵۰ تا ۳۳۰ هزار تومان است. دانش آموز دختر کلاس اول مدرسه غیرانتفاعی که در محله مسعودیه تهران سکونت دارد برای خرید روپوش به رنگ صورتی باید حداقل ۳۸۵ هزار تومان بپردازد و دانش آموز پسر کلاس اول مدرسه دولتی که در محله دلاوران تهران سکونت دارد برای خرید روپوش به رنگ آبی باید حداقل ۳۳۰ هزار تومان بپردازد.

همچنین دانش آموز دختر کلاس اول مدرسه غیرانتفاعی که در محله مسعودیه تهران سکونت دارد برای خرید روپوش به رنگ صورتی باید حداقل ۳۸۵ هزار تومان بپردازد و دانش آموز پسر کلاس اول مدرسه دولتی که در محله دلاوران تهران سکونت دارد برای خرید روپوش به رنگ آبی باید حداقل ۳۳۰ هزار تومان بپردازد.

لوازم التحریر

لیست لوازم التحریر بسته به سال ها و پایه های تحصیلی ، دختر یا پسر بودن ، مقدار فعالیت های فوق برنامه ، بودجه متفاوت است ، مثلا دختر ها و پسر ها در برخی جزئیات و طرح رنگ لوازم تحریر ممکن است خرید متفاوتی داشته باشند یا لیست لوازم تحریر پایه دهمی ها با لیست لوازم تحریر دبستانی ها یکی نیست.

با گشتی در چند مغازه لوازم‌التحریر فروشی در منطقه ۷ تهران، گفتگویی با فروشندگان داشتیم‌ یکی از آنها می گوید: "برای تهیه اقلام لازم برای یک دانش‌آموز دوره ابتدایی حدود ۱میلیون تا ۱میلیون ۳۰۰ هزار تومان هزینه لازم است." اقلامی مثل مداد، پاک کن، تراش، خط کش، جامدادی، دفتر خط دار، دفتر نقاشی، مدادرنگی، ماژیک، لیوان شخصی پلاستیکی، مداد شمعی، مقوا، مقوای رنگی، چسب مایع و نواری، قیچی کاردستی و.... جزو ضروریات یک دانش آموز ابتدایی است.

کیف ( کوله پشتی) و کفش

اگر سری به بازار کیف و کفش بزنیم تورم چندصد درصدی را در این بازار مشاهده خواهیم کرد قبلا شاید یک جفت کفش را میتوانستیم با ۱۵۰ هزار تومان بخریم ولی شرایط به نحوی شده است که با این رقم حتی یک لنگه کفش هم نمیشود خرید با مقایسه قیمت ها در بازار و فروشگاه های اینترنتی مشاهده میکنیم که یک جفت کفش برای کودک دبستانی برای والدین حدودا ۲۵۰ هزار تومان آب میخورد، از طرفی قیمت کیف های مدرسه را که در بازار و سایت‌های اینترنتی به وفور یافت میشود مشاهده کنیم متوجه میشویم که یک جنس معمولی را میتوان با ۲۸۰ تا ۴۰۰ هزار تومان خرید.

تغذیه و خوراکی

بحث تغذیه و خوراکی نیز از دیگر موضوعاتی است که باید به آن بپردازیم چنانچه یک دانش‌آموز روزانه در دو زنگ تفریح فقط دو عدد کیک و یک آبمیوه و آب بخورد و یا یک عدد ساندویچ روزانه ۵۰ هزار تومان می شود که در کل عدد ۱میلیون تومان به صورت ماهیانه خوراکی مصرف کرده لست البته این میزان مصرف نسبت به سن و مقطع تحصیلی نیز متفاوت است مثلا یک دانش آموزی که در سن بلوغ قرار دارد تغذیه ای که مصرف میکند قطعا بیشتر از کودک دبستانی است. بااین اگر حال این عدد را به ۹ ماه تعمیم دهیم که حدودا میانگین خوراکی مصرف شده توسط یک دانش آموز در یک سال تحصیلی چیزی حدود ۹ میلیون تومان میشود.

سخن پایانی؛ این بررسی‌ها فقط برای یک فرزند و صرفا مقطع ابتدایی بود حال در نظر بگیرید که خانواده‌ای ۲ یا ۳ محصل در مقاطع مختلف دارند.

پس پدر و مادر با چنین شرایطی چگونه باید سر کنند؟ با مخارج مازادی که وجود دارد آیا میتوان انتظار داشت که پدری شرمنده فرزندانش نشود؟ قضاوت با شماست.

بیشتر بخوانید:

• هزینه تهیه لوازم تحریر کلاس اولی‌ها چه قدر خرج بر می دارد؟

• آیا مهر امسال هم بازار بی مهری به نوشت افزار تولید داخل، داغ است؟