ساخت شبکه پایین دست سد تنگ‌سرخ، راه نجات کشاورزی بویراحمد

استان کهگیلویه و بویراحمد به سرزمین چشمه سار‌ها و آبشار‌ها و رود‌های خروشان معروف است، اما بیشتر شهر‌های آن به ویژه در شهرستان بویراحمد در بیشتر ماه‌های سال با کم آبی و تنش آبی مواجه هستند، زیرا بارندگی‌ها عمدتا تنها در چهار ماه از سال اتفاق می‌افتد و این روان آب‌ها از استان خارج می‌شوند.

در راستای مهار منابع آبی استان همزمان با سفر پر برکت مقام معظم رهبری به استان در سال ۱۳۷۳ مطالعه و اجرای سد‌های مهم مخزنی آغاز شد که نتیجه آن ساخت و بهره برداری از سد‌های کوثر و شاه قاسم و نیز مطالعه سد تنگ سرخ و دیگر موارد بوده است.

سد تنگ سرخ پروژه‌ای مشترک بین استان کهگیلویه و بویراحمد و فارس است و میزان آبی که در سال از آن عبور می‌کند ۳۰۰ میلیون متر مکعب است که از این میزان ۲۴۰ میلیون متر مکعب آن از استان فارس سرچشمه می‌گیرد.

قرار است این سد با حجم ۱۲۵ میلیون متر مکعب احداث شود که می‌تواند ۱۵۷ میلیون متر مکعب در سال تنظیم آب داشته باشد.از این ۱۵۷ میلیون متر مکعب ۵۶ متر مکعب آن برای آب شرب شیراز و ۱۰۱ میلیون متر مکعب آن سهم استان کهگیلویه و بویراحمد است.

از این ۱۰۱ میلیون متر مکعب ۲۰ میلیون متر مکعب آن برای آب شرب یاسوج در نظر گرفته شده که با تزریق این منبع آبی دیگر شاهد افت فشار و یا قطعی مکرر آب در این شهر توریستی و گردشگری نخواهیم بود.

۳۳ میلیون متر مکعب برای کشاورزی دشت‌های بویراحمد و دنا، ۱۳.۳ میلیون متر مکعب آن برای چهار شهرک صنعتی کارخانه سیمان مارگون، تیپ ۴۸ فتح، صنایع آینده، آب آینده میدان گازی مختار، ۳۵ میلیون متر مکعب آن برای بهبود محیط زیست است

برای تحقق این مهم باید شبکه پایین دست سد احداث شود، اما هنوز عملیات اجرایی آن آغاز نشده و مردم در سفر دور دوم رئیس جمهور خواستار تامین اعتبار در میان مصوبات برای این شبکه هستند و نگرانی‌هایی در این رابطه دارند.

استاندار کهگیلویه و بویراحمد گفت: برساخت شبکه پایین دست سد تنگ سرخ اصرار داریم سد تنگ سرخ در مدار ساخت است.

سید علی احمدزاده افزود: این سد به یک هزار و ۷۰۰ میلیارد تومان برای تکمیل نیاز دارد و اکنون در ۱۶ جبهه کاری عملیات اجرایی آن در دست اجراست،  تلاش می‌کنیم این سد تا پایان امسال تکمیل و آبگیری شود.

وی ادامه داد: حداقل نیاز است ۵۰۰ میلیارد تومان اعتبار برای ساخت شبکه پایین دست سد تنگ سرخ اختصاص داده شود و امیدواریم در سفر دوم رقم خوبی برای این مهم لحاظ شود

مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای کهگیلویه و بویراحمد گفت: سد در حال ساخت تنگ سرخ آب پایدار شهر یاسوج و روستا‌های اطراف را تا جمعیت ۳۵۰ هزار نفر تامین می‌کند.

آرش مصلح اظهار کرد: تامین آب شهرک‌های صنعتی مجاور شهر یاسوج، کارخانه‌های فعلی و آینده، پنج هزار هکتار از اراضی کشاورزی مستعد شهرستان بویراحمد و بهبود محیط زیست رودخانه "بِشار" از دیگر اهداف این پروژه است.

مصلح تاکید کرد: سد تنگ سرخ با توجه به اهمیت اهداف چندگانه آن همانند شرب، صنعت، کشاورزی، زیستی محیطی و گردشگری یکی از مهمترین سد‌های مخزنی در جنوب کشور است.

وی با اشاره به اهداف گردشگری این سد اضافه کرد: توسعه گردشگری یکی از اهداف این سد است چرا که در کریدور فارس- کهگیلویه و بویراحمد در منطقه سردسیری و گردشگرپذیر قرار گرفته است.

مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای با اشاره به تامین آب شرب گفت: سامانه انتقال این سد به یاسوج پس از ۱۱ سال مصوب شد که به صورت سامانه ۲۴ کیلومتری و آب را به صورت ثقلی به یاسوج منتقل می‌کند که امیدواریم با دریافت ماده ۲۶ در سال جاری، مراحل اجرا آغاز شود.

مصلح با اشاره به اهمیت و توجه رئیس جمهور به این پروژه گفت: سد تنگ سرخ تا زمان سفر رئیس جمهور در سال ۱۴۰۰ تنها ۵۹ میلیارد تومان اعتبار داشت، اما پس از سفر تاکنون ۲۵۰ میلیارد تومان به آن تزریق شد که ۱۹۰ میلیارد تومان آن مربوط به سال ۱۴۰۱ است.

وی با اشاره به پیگیری‌ها برای تملک اراضی محدوده سد، ادامه داد: قیمت گذاری این اراضی با کشاورزان به توافق رسید و پرداخت‌ها به آن‌ها از اسفند ۱۴۰۱ آغاز شد که تاکنون ۵۰ میلیارد تومان پرداخت شد.

مدیر عامل شرکت آب منطقه‌ای توضیح داد: در حال حاضر انحراف آب این پروژه انجام گرفت و در ۱۱ جبهه کاری در حال فعالیت هستند و تا پایان امسال یا ابتدای سال آینده به مرحله آبگیری می‌رسد.

این سد بعد از یک دهه مطالعات مختلف زمین شناسی، ژئوتکنیک، هیدرولوژی و پدافند غیر عامل به منظور تامین آب شرب، صنعت و کشاورزی شهرستان‌های بویراحمد و دنا در اواخر دهه ۸۰ طراحی و در سال ۱۳۹۰ کلنگ زنی شد.

سد دارای مخزنی به حجم ۱۲۵ میلیون مترمکعب و تنظیم آب ۱۵۷ میلیون مترمکعب خواهد بود.

سد خاکی تنگ سرخ که با هسته رسی در این استان درحال ساخت است، ۶۶،۵ متر ارتفاع و ۹۱۷ متر در ناحیه تاج، طول خواهد شد و ظرفیت ذخیره‌سازی ۱۲۵ میلیون متر مکعب آب را دارد.

تنگ‌سرخ، یکی از روستا‌های استان کهگیلویه و بویراحمد است که در ۳۵کیلومتری یاسوج قرار دارد. رودخانه‌ای که سرچشمه رودخانه کارون در جلگه خوزستان محسوب می‌شود و خود نیز از چشمه‌های زاگرس جنوبی و روستای تنگ‌سرخ و کوه‌های دهنو سرچشمه می‌گیرد.

منبع: ایرنا