گزارش‌ها از «احتمال نفوذ» جمهوری اسلامی در اینستاگرام

در پی حذف برخی پست‌ها و حساب‌های کاربری مخالفان جمهوری اسلامی در اینستاگرام و مشخص شدن نقش یک شرکت آلمانیِ مسئول بررسی محتوای این شبکه، یکی از کارمندان سابق این شرکت به یک خبرنگار گفت که «از طرف دستگاه امنیتی» ایران به او پیشنهاد شده بود، در قبال دریافت پول، برخی حساب‌های کاربری را مسدود کند.

بامداد اسماعیلی، خبرنگار مقیم آلمان که برای بی‌بی‌سی فارسی گزارش تهیه می‌کند، روز شنبه ۳۱ اردیبهشت، گفت چند منبع از شرکت تلاس اینترنشنال به او گفته‌اند که قبلاً از سوی افراد نزدیک به حکومت ایران پیشنهادهایی برای حذف حساب‌های کاربری افرادی مانند مسیح علی‌نژاد شده است و «صحبت از ۵ تا ۱۰ هزار یورو برای حذف هر اکانت است».

شرکت تلاس اینترنشنال مسئولیت نظارت بر پست‌های منتشرشده در اینستاگرام و فیسبوک را بر عهده دارد. اینستاگرام و فیسبوک از زیرمجموعه‌های شرکت متا هستند و تلاس اینترنشنال به‌صورت برون‌سپاری این بخش از اداره این شبکه‌ها را بر عهده دارد.

در یک هفته اخیر روایت‌های متعددی از کارمندان فعلی و سابق شرکت تلاس اینترنشنال منتشر شده که بر اساس آن‌ها ادعا می‌شود در میان حدود سیصد کارمند فارسی‌زبان این شرکت، کارمندانی حضور دارند که «وابسته به حکومت ایران» هستند؛ موضوعی که به احتمال نفوذ دستگاه‌های امنیتی جمهوری اسلامی به اینستاگرام دامن زده است.

بیشتر در این باره:

سقوط دوباره ایران در جدول رتبه‌بندی آزادی رسانه‌ در جهان؛ ایران بدتر از ترکمنستان

حذف برخی پست‌های مخالفان جمهوری اسلامی در اینستاگرام و مسدود یا محدود شدن برخی حساب‌های کاربری و حتی هشتگ‌ها موضوعی است که به‌‌طور مشخص از اعتراضات آبان ۱۳۹۸ به این سو بارها گزارش شده است.

با این حال در خلال اعتراضات اردیبهشت سال جاری در ایران بر شمار گزارش‌های جداگانه از حذف برخی پست‌های اینستاگرامی علیه جمهوری اسلامی افزوده شد.

از جمله رضا حقیقت‌نژاد، روزنامه‌نگار رادیو فردا، پس از بازنشر یک رشته‌توئیت سیاسی در اینستاگرامش از حذف شدن آن پس از چند ساعت خبر داد و نوشت: «اینستاگرام به‌طور نیابتی طرح صیانت را اجرا می‌کند.»

جمهوری اسلامی علاوه بر اعمال سانسور در رسانه‌های داخلی، در سال‌های اخیر سرمایه‌گذاری گسترده‌ای برای تسلط بیشتر بر اینترنت، راه‌اندازی شبکه ملی اطلاعات و سپردن کنترل اینترنت به نیروهای نظامی کرده است.

بخشی از این برنامه‌ریزی در قالب طرح موسوم به «صیانت» در مجلس شورای اسلامی دنبال می‌شود که بر اساس آن شبکه‌های اجتماعی خارجی به‌ویژه اینستاگرام نیز دچار محدودیت‌های جدی می‌شوند.

نقش داشتن شرکت تلاس اینترنشنال در حذف پست‌های اینستاگرامی علیه جمهوری اسلامی منجر به شکل‌گیری هشتگ «اینستاگرام گیت» در شبکه‌های اجتماعی شده و هم‌چنان گزارش‌های متعددی در این زمینه در حال انتشار است.

بامداد اسماعیلی، خبرنگار مقیم آلمان، به بی‌بی‌سی فارسی گفته است یک ایرانی کارمند تلاس اینترنشنال از تماس شخصی مرتبط با حکومت ایران با خود خبر داده و افزوده است: «در ازای پول سنگینی از من‌ می‌خواستند چیزهایی را که می‌گویند پاک کنم یا تغییراتی که آن‌ها می‌خواهند اعمال کنم.»

با این حال، شرکت متا که مالک اینستاگرام است، در واکنش به طرح اتهام نفوذ جمهوری اسلامی در شرکت ناظر بر محتوای اینستاگرام گفته است: «هیچ وابستگی یا ارتباطی میان شرکت تلاس اینترنشنال و حکومت ایران وجود ندارد.»

بر اساس اعلام شرکت متا از میان ۴۰ هزار نفری که برای بازبینی محتوا در شبکه‌های اجتماعی این شرکت استخدام شده‌اند، ۱۵ هزار نفر بر محتوای غیرانگلیسی تمرکز دارند که شامل ۷۰ زبان از جمله فارسی است.

جمهوری اسلامی به‌طور مشخص پس از اعتراضات انتخاباتی سال ۱۳۸۸ و در پی دستور رهبر جمهوری اسلامی، با ایجاد «گردان‌های سایبری» زیر نظر بسیج و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و صرف هزینه بسیار برای اجرای طرح‌های علنی از جمله «اینترنت ملی» و «صیانت» و نیز برنامه‌های امنیتی به‌طور گسترده‌ برای کنترل شبکه‌های اجتماعی در ایران تلاش می‌کند.