اصرار ایران بر مواضع خود در مذاکرات وین: هیچ توافقی درکار نیست مگر توافق بر سر همه‌چیز

علی باقری کنی، مذاکره کننده ارشد هسته‌ای جمهوری اسلامی یکشنبه ۵ دسامبر/۱۴ آذر در مصاحبه با خبرگزاری آنسا ایتالیا گفت ایران از مواضع خود عقب نمی‌شیند. باقری با اشاره به پیشنهادهای جدید تیم مذاکره کننده جمهوری اسلامی ایران گفت: پیشنهادات ما بر مبنای احیای مجدد توافق هسته‌ای است و طرفین نظرات خود را ارائه می‌کنند اما به آن‌چه ما می‌خواهیم پاسخ می‌دهند. باقری کنی بار دیگر ایالات متحده آمریکا را مسئول برداشتن قدم اول در مذاکرات خواند و گفت:

«از آن‌جایی که این آمریکایی‌ها بودند که در سال ۲۰۱۸ از توافق خارج شدند، این به آن‌ها بستگی دارد که اولین قدم را بردارند».

او پیش از بازگشت به تهران، پیشنهادهای حکومت ایران را «منطقی و مستدل» خواند و گفت به نتیجه مذاکرات خوش‌بین‌است و این پیشنهادها می‌توانند «به‌عنوان مبنایی برای مذاکره مورد استفاده قرار گیرند».

پیشنهادهایی که طرف‌های اروپایی می‌گویند تقریبا تمام تفاهم‌هایی را که در شش دوره قبل به سختی به دست آمده بود، زیر سوال برده است.

دور هفتم مذاکرات احیای برجام که از ۸ آذرماه در وین آغاز شده بود، شامگاه جمعه ۱۲ آذر بدون نتیجه پایان یافت. مذاکره‌کنندگان اروپایی و ایالات متحده این دور از مذاکرات را ناامید‌کننده خوانده‌اند و پیشنهادهای ایران برای حل اختلافات را در بخش‌هایی فراتر از برجام و یا بی‌ارتباط با آن دانستند.

جمعی از دیپلمات‌ها به خبرگزاری رویترز گفتند که هیئت ایرانی زیر نظر علی باقری کنی، تغییرات گسترده‌ای را در متن توافقی که در دورهای قبلی مذاکره به‌دست آمده بود، پیشنهاد کرده و متن‌ پیشنهادی ایران برای رفع تحریم‌ها «حداکثری و افراطی»، و متن پیشنهادی اقدامات هسته‌ای ایران «تندروانه» توصیف شده است. به گفته آن‌ها تهران محدودیت‌های کمتری را هم بر برنامه هسته‌ای‌ پذیرفته است.

«توافق بر سر همه‌چیز را می‌خواهیم اما خواسته‌های ما حداکثری نیست»

یک مقام ارشد وزارت خارجه جمهوری اسلامی اما گفته طرف‌های غربی نمی‌توانند ایرادی به خواسته‌های حکومت ایران وارد کنند و تا زمانی که برسر «همه‌چیز» توافق صورت نگیرد، توافقی در کار نخواهد بود.

"علی باقری کنی، مذاکره کننده ارشد هسته‌ای جمهوری اسلامی یکشنبه ۵ دسامبر/۱۴ آذر در مصاحبه با خبرگزاری آنسا ایتالیا گفت ایران از مواضع خود عقب نمی‌شیند"خبرگزاری تسنیم، وابسته به سپاه پاسداران یکشنبه بدون بردن نام این مقام مسئول به نقل از او نوشت:

 «طرف‌های غربی که با تصور اعطای امتیازات اندک و دریافت امتیازات حداکثری به وین آمده‌اند، از متون پیشنهادی و خواسته‌های روشن جمهوری اسلامی ایران رضایت کامل نداشتند، اما هیج‌یک از این کشورها نتوانستند بر این متون ایراد حقوقی گرفته یا آنها را در تضاد با برجام توصیف کنند. تنها نکته مطرح‌شده از سوی این کشورها این بود که اولاً حتی حاضر به اعطای امتیازات مصرّح در برجام نیستند و ثانیاً تمایل ندارند مباحثی را که در پیش‌نویس‌ها آمده است، مجدداً مورد بحث بگذارند. این در حالی است که آنچه از ۶ دور مذاکرات پیشین به دست آمده، تنها یک پیش‌نویس است و همان‌طور که بارها گفته شده است اصل اساسی همواره وجود داشته است که هیچ توافقی در میان نیست مگر همه چیز توافق شود.»

این مقام ارشد وزارت خارجه در سخنان خود مدعی شده که متن پیشنهادی تیم ایران بر اساس پیش‌نویس شش دوره قبل تنظیم، «اصلاح» و ارائه شده است تا به گفته او تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای جمهوری اسلامی با اتهام‌های «عدم جدیت و عدم ارائه پیشنهادات روشن» مواجه نشود.

او برخلاف اظهارات طرف‌های برجام که می‌گویند تیم دولت ابراهیم رئیسی نیز رویکرد بیشینه‌خواهی و خواست حداکثری را در پیش گرفته، ادعا کرد:

«این پیشنهادها از آن جهت که کاملاً منطبق بر برجام ارائه شده‌اند طبیعتاً حداکثری نبوده و نیستند اما متأسفانه رویکرد طرف مقابل نسبت به تعهداتش حداقلی است.»

مقام وزارت خارجه ایران، علاوه بر متهم کردن طرف‌های اروپایی به نداشتن اختیار تصمیم‌گیری و هماهنگ کردن مواضعشان با واشنگتن، ایالات متحده آمریکا و سیاست «فشار حداکثری» را مسئول بن‌بست مذاکرات وین خواند و گفت:

«بی‌میلی آمریکا به دست کشیدن کامل از تحریم‌ها، مهم‌ترین چالش در مسیر پیشرفت گفت‌وگوهاست. ما معتقدیم هر زمان دولت آمریکا از کارزار فشار حداکثری دست بردارد و طرف‌های اروپایی در گفت‌وگوها اراده سیاسی لازم را نشان دهند، راه برای دستیابی سریع به یک توافق باز می‌شود.»

ایران در جریان گفت‌و‌گوهای وین دو متن پیشنهادی ارائه داده است: یکی درباره رفع تحریم‌ها و دیگری درباره اقدامات هسته‌ای ایران. تهران می‌گوید متن سومی هم در راه است.

علی باقری کنی مذاکره‌کننده ارشد هسته‌ای پیشتر در گفت‌وگو با «الجزیره» اخطار داده بود متن‌های پیشنهادی ایران غیرقابل رد کردن هستند، چرا که مبنای آنها مفاد توافق ۲۰۱۵ است.

بر مبنای مصاحبه تسنیم جمهوری اسلامی ایران همسو با پیش‌شرط تعیین‌شده از سوی علی خامنه‌ای برای مذاکره، در پیش‌نویس اول که روز سوم گفت‌وگوها ارائه شده، هدف تمام تحریم‌های وضع‌شده در چارچوب سیاست فشار حداکثری را از میان برداشتن برجام و به همین‌خاطر همه این تحریم‌ها را مرتبط با برجام دانسته است. در متن دوم نیز تأکید شده است که تا زمانی که نحوه رفع تحریم‌ها روشن و اجرایی نشده، نمی‌توان از جمهوری اسلامی ایران انتظار داشت که گام‌های جبرانی خود را که نه یک اقدام اولیه، بلکه واکنشی به تحریم‌ها بوده‌اند، متوقف نماید.

مقام وزارت خارجه گفت تیم جدید ایران «وزن اقتصادی به‌مراتب بیشتری از ادوار پیشین دارد» و «این ترکیب در طول مذاکرات و بر اساس نیاز کم و یا حتی اگر لازم بود زیاد خواهد شد» چرا که از نظر ایران مسئله اصلی مذاکرات رفع تحریم‌هاست و «تا زمانی که تکلیف این موضوع روشن نشده است، نمی‌توان مسائل دیگر را نهایی کرد.

رویکرد ایران در جریان مذاکرات برای امتیازگرفتن هر چه بیشتر از ابتدا مشخص بود. دو روز از شروع مذاکرات نگذشته بود که جمهوری اسلامی غنی‌سازی ۲۰ درصدی اورانیوم در تأسیسات فردو را با سانتریفیوژهای پیشرفته سانتریفیوژهای IR-۶ آغاز کرد؛ تأسیساتی که طبق مفاد برجام در آن نباید هیچ گونه غنی‌سازی‌ای صورت بگیرد، آن هم با استفاده از سانتریفیوژهایی که باز طبق برجام نباید به کار می‌افتادند، آن هم در سطح ۲۰ درصدی که شش برابر عدد مورد توافق در برجام (۳,۶۷) است.

تهران پیش از این دور مذاکرات غنی‌سازی ۶۰ درصدی و تولید اورانیوم فلزی را آغاز کرده بود.