جایزه خواهر و برادر شول در آلمان به یک نویسنده ایرانی-آمریکایی اهدا می‌شود

جایزه انجمن ناشران آلمان، شاخه ایالت بایرن امسال به یک نویسنده ایرانی-آمریکایی تعلق گرفت. دینا نیری به دلیل آخرین کتابش "پناهنده ناسپاس"  (The Ungrateful Refugee)  که به نوعی بیوگرافی خود اوست این جایزه را دریافت می‌کند.

مراسم اهدای این جایزه روز ۳۰ نوامبر (۱۰ آذر) در مونیخ برگزار می‌شود.

هیأت داوران جایزه خواهر و برادر شول (Geschwister Scholl)، دلیل اهدای این جایزه به کتاب خانم نیری را پرداختن به یکی از مهمترین موضوعات امروز جهان، یعنی پناهندگان عنوان کرده‌است. در بیانیه هیأت داوران به آمار دفتر پناهندگان سازمان ملل اشاره شده که بر اساس آن ۸۰ میلیون پناهنده در سراسر دنیا به علت درگیری، جنگ و نقض شدید حقوق بشر مجبور به فرار از کشورشان شده‌اند.

دینا نیری ۴۱ ساله خود نیز در کودکی مجبور به فرار از ایران شده و همراه خانواده‌اش به آمریکا پناهنده شده است.

در بیانیه هیأت ژوری این جایزه آمده است: «دینا نیری بیوگرافی خودش را با سایر پناهندگان در زمان ما پیوند می‌دهد. او با احساس و تاثیرگذار از انسان‌هایی می‌نویسد که به امید زندگی در صلح و آزادی از تعقیب و آزار، جنگ و جنگ داخلی فرار کرده‌اند.»

همراه با آن، نیری نگاهی به وضعیت دشوار مهاجران در کشورهای میزبان می‌اندازد، جایی که در آن محتاطانه با اداره‌‌‌‌های مختلف و نیز با جامعه روبرو می‌شوند.

چشم‌پوشی از فرهنگ خود

نیری در کتابش می‌گوید مهاجران بقیه عمرشان را صرف مبارزه برای این می‌کنند که مردم کشور میزبان آنها را باور کنند. برای پذیرش در جامعه از آنها انتظار می‌رود که سپاسگزار باشند و نیز از هویت و فرهنگ پیشین خودشان چشم بپوشند.

خانم نیری در سال ۲۰۱۷ نیز در مقاله‌ای که برای روزنامه گاردین نوشت این پرسش را مطرح کرد که آیا پناهندگان باید تا آخر عمر سپاسگزار کشوری باشند که آنها را پذیرفته است؟

هیأت داوران، کتاب نیری را "درخواستی برای به رسمیت شناختن کرامت تک تک انسان‌ها" دانسته است.

جایزه ۱۰ هزار یورویی خواهر و برادر شول هرساله به کتابی اهدا می‌شود که "نشانه‌ای از استقلال فکری داشته باشد، از آزادی اجتماعی و شجاعت اخلاقی توام با روشنفکری حمایت کند و انگیزه بخش برای آگاهی همراه با مسئولیت باشد."

این جایزه از طرف شاخه بایرن انجمن ناشران آلمان و شهر مونیخ اهدا می‌شود و به نام "خواهر و برادر شول"  که گروه "رز سفید" را علیه هیتلر پایه‌گذاری کردند و به همین دلیل اعدام شدند، نام‌گذاری شده است.

"وطن من دخترم است"

دینا نیری سال ۱۳۵۷ هم‌زمان با انقلاب اسلامی در ایران به دنیا آمد.

"جایزه انجمن ناشران آلمان، شاخه ایالت بایرن امسال به یک نویسنده ایرانی-آمریکایی تعلق گرفت"زمانی که ۱۰ ساله بود همراه با مادر و برادرش به آمریکا مهاجرت کرد.

او در پرینستون و هاروارد تحصیل کرده و علاوه بر کتاب "پناهنده ناسپاس" دو کتاب دیگر نیز نوشته است: "یک قاشق چایخوری سرزمین و دریا" در سال ۲۰۱۳ و "سه نفر یک روستاست" در سال ۲۰۱۷.

دو رمان قبلی او نیز شباهت‌هایی به زندگی خودش دارد. کتاب‌های او به چندین زبان ترجمه شده‌اند.

دینا نیری در حال حاضر در پاریس زندگی می‌کند. او در یک مصاحبه گفته است: «وطن من دخترم است... من میهنم را در وجود دخترم پیدا کرده‌ام... حالا احتیاجی به این که در صدد جستجوی گذشته‌ام بربیایم، ندارم.

به جای آن برای دخترم چیز تازه‌ای می‌سازم.» (مصاحبه ویراستار انتشاراتی "مار" در آلمان با دینا نیری، ۲۰۱۸، ترجمه بهجت امید، منتشرشده در آوای تبعید، مهر ۱۳۹۸)