عبور از بحران خشکسالی با اجرای آبیاری نوین

به گزارش باشگاه خبرنگاران جوان از همدان، ایران در منطقه خشک و نیمه خشک قرار دارد و سهم ما از آب شیرین یک دهم درصد در جهان است و ۷۰ درصد از بارش ها در زمانی اتفاق می‌افتد که فصل کشاورزی نیست و یا این ۷۰ درصد در ۳۰ درصد از مناطق کشور رخ می دهد. همچنین تبخیر آب در ایران  سه برابر بارندگی  و دمای هوای کشور در ۴۰ سال اخیر دو درجه افزایش یافته است.

کـاهش شـدید بارندگی های ۲۰ ساله و  منـابع آب ناشی از بهره برداری های غیر مجاز و بی رویـه از آن‌هـا، از یـک طــرف و رشـــد جمعیــت و افــزایش تقاضـــا در بخش‌های مختلف بخصوص بخش کشاورزی از طرف دیگر، کمبود آب را به یک بحران در خراسان جنوبی تبدیل کرده است.

بنابراین امروزه در استان هر گونه سیاستگذاری در کاهش مصــرف آب در بخــش کشــاورزی و افــزایش رانــدمان آن، نقش بسزایی در پایداری منـابع آبـی و مقابلـه بـا کمبـود آب ایفا می کند.

سیستم های نوین آبیاری سبب شده کشاورزان استان همدان در این شرایط بحران خشکسالی، با همان منابع محدود، آسان تر از گذشته مزارعشان را آبیاری کنند.

 کاهش هزینه مبارزه با علف‌های هرز، امکان صرفه‌جویی در مصرف آب کشاورزی و انجام عملیات آبیاری همزمان با سایر عملیات زراعی و باغی از جمله تغذیه و کوددهی از مهم ‌ترین مزایای آبیاری نوین به ویژه آبیاری موضعی است.

بحران آب موضوعی نیست که بتوان به راحتی از کنار آن گذشت ضمن اینکه بخش کشاورزی نیز نمی‌تواند قربانی شرایط کم آبی شود و موضوع امنیت غذایی و غذای سالم و خودکفایی در این بین نادیده گرفته شود. بنابراین نیاز است تا در شرایطی مناسب به بخش کشاوری و باغداری پرداخته و در سال جهش تولید، با برنامه‌ریزی‌های مناسب و پیش روی به سوی اجرای طرح‌های ساماندهی آبیاری، استفاده از سامانه آبیاری نوین، کشت محصولات و گیاهان کم‌آب‌بر و مواردی از این دست، آینده کشاورزی و اقتصاد را تضمین کرد.

۸۰ درصد اراضی زراعی استان همدان تحت پوشش شبکه‌های نوین آبیاری است

امیر لاهوتیان،مدیر آب و خاک جهاد کشاورزی استان همدان گفت: ۸۰ درصد از مجموع ۲۰۰ هزار هکتار زمین‌های کشاورزی آبی این استان زیرپوشش شبکه و سامانه های نوین آبیاری قرار دارند.

او با اشاره به ساماندهی شبکه های آبیاری های نوین اراضی کشاورزی استان همدان  اشاره کرد و گفت: ۲۶۷ هزار هکتار اراضی آبی زراعی و باغی در استان وجود دارد که تا پایان شهریور امسال ۱۶۱ هزار و ۵۰۰ هکتار از اراضی آبی استان مجهز به سیستم سامانه های نوین آبیاری شدند.

لاهوتیان ادامه داد: سامانه های نوین آبیاری در اراضی زراعی تا حد مطلوبی اجرا شده است و در حوزه باغ ها نیاز به گسترش و توسعه دارد و پیش بینی می شود در سال های آینده آبیاری باغ های استان به  سیستم موضعی و قطره ای اجرایی شود.

او گفت:  براساس یافته های علمی با اجرای سیستم های مختلف سامانه های نوین آبیاری به طور میانگین در هر هکتار، چهار هزار و ۴۰۰ متر مکعب در مصرف آب صرفه جویی می‌شود .

مدیر آب و خاک جهاد کشاورزی استان همدان افزود: با اجرای این طرح ها در ۱۶۱ هزار هکتار از اراضی کشاورزی استان، بیش از  ۷۰۸ میلیون متر مکعب در مصرف آب صرفه جویی شده است.

مدیر آب و خاک جهاد کشاورزی استان همدان ادامه داد: در سال های های اخیر دلایلی همچون کاهش بارندگی، برداشت بی رویه از سفره های آب زیرزمینی و گرم شدن دمای هوا، استان را با مشکل شوری خاک به عنوان یکی از نمودهای عینی فرسایش خاک مواجه کرده است.

لاهوتیان با بیان اینکه حفاظت خاک و آب از اصولی‌ترین پایه‌های توسعه پایدار است افزود: براساس بررسی‌های صورت گرفته کشور ایران رتبه اول فرسایش خاک در جهان را دارد.

او عنوان کرد: از ۱۶۱ هزار هکتار اراضی، ۱۰ هزار و ۱۰۰ هکتار تحت پوشش سامانه آبیاری قطره‌ای و تیپ، ۱۱ هزار و ۱۸۶ هکتار به صورت آبیاری کم فشار و مابقی اراضی کشاورزی آبی استان همدان نیز در قالب سامانه نوین بارانی، آبیاری می شوند.

بیشتر بخوانید:

• اجرای طرح نوین آبیاری در باغ‌های جهرم
• بکارگیری روش‌های نوین آبیاری به احیای دریاچه ارومیه کمک می‌کند
• چهارمحال و بختیاری دیگر سرزمین آب‌ها نیست

مدیر آب و خاک جهاد کشاورزی استان همدان ادامه داد: میزان یارانه و کمک بلاعوض پرداختی دولت برای اجرای طرح آبیاری قطره‌ای ۱۷ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان به ازای هر هکتار زمین کشاورزی است.

لاهوتیان با بیان اینکه  توسعه آبیاری های نوین ازجمله قطره ای و تحت فشار را برای کاهش مصرف آب از برنامه های وزارت جهاد کشاورزی عنوان کرد و افزود: در بازسازی و نوسازی قطعات و اجرای سامانه نوین آبیاری ۸۵ درصد هزینه ها به صورت کمک بلا عوض داده می‌شود و ۱۵ درصد هم مشارکت و آورده خود متقاضی و کشاورزان است.

او در ادامه با اشاره به اینکه تولید کنندگان آبیاری می‌توانند کمک زیادی در صرفه جویی در ابن بخش کنند گفت: با حمایت از کارخانه‌ها می‌توان بهره وری را بالا برد.

مدیر آب و خاک جهاد کشاورزی استان همدان با بیان اینکه همدان یکی از استان های پیشرو کشور در زمینه اجرای سامانه‌های آبیاری مکانیزه و تحت فشار است، افزود: اجرای سامانه‌های آبیاری مکانیزه و تحت فشار زمینه اشتغال بکار حدود ۵ هزار نفر را در این استان فراهم کرده است.

او با اشاره به اینکه از ابتدای اجرای طرح‌ سامانه‌های نوین آبیاری تا پایان سال ۹۹ در استان همدان میانگین صرفه جویی آب حدود ۷۰۰ میلیون متر مکعب بوده است، افزود: اجرای سامانه‌های نوین آبیاری در سطح پنج هزار هکتار از اراضی کشاورزی استان امسال برنامه ریزی شده است.

استان همدان با داشتن ۴.۴ درصد از تولیدات بخش کشاورزی، یکی از قطب های مهم کشاورزی کشور است به نحوی که بخش کشاورزی ۲۹ درصد اشتغال و ۲۵ درصد ارزش افزوده فعالیت های اقتصادی این استان را به خود اختصاص داده است.

 بخش کشاورزی استان همدان همچنین ۵.۴ درصد از تولیدات و ۴.۳ درصد از ارزش افزوده بخش کشاورزی کشور را به خود اختصاص داده است.

استان همدان دارای با ۶۹۲ هزار هکتار زمین کشاورزی(ابی و دیم) ۱۱۷ هزار بهره بردار بخش کشاورزی دارد.

اجرای سامانه‌های نوین آبیاری در سه هزار هکتار از باغ‌های انگور ملایر

شهرام پرورش، معاون برنامه‌ریزی و امور اقتصادی سازمان جهاد کشاورزی استان همدان گفت: میانگین اجرای طرح های آبیاری نوین در کشور حدود ۲۹ درصد است اما در استان همدان ۸۰ درصد است.

او با بیان اینکه باید تسهیلات نوسازی سامانه‌های نوین آبیاری در اختیار کشاورزان قرار گیرد افزود: ۴۰ هزار هکتار از باغات قدیمی استان همدان استعداد اجرای سامانه نوین آبیاری را دارند.

معاون برنامه‌ریزی و امور اقتصادی سازمان جهاد کشاورزی استان همدان با اشاره به اینکه اجرای آبیاری نوین و طرح فراز از اولویت‌های مهم در توسعه باغداری است، تأکید کرد: اجرای سامانه‌های نوین آبیاری در حدود ۳ هزار هکتار از باغ‌های انگور ملایر در برنامه‌های این اداره قرار دارد.

پرورش، اجرای طرح فَراز را یکی از بهترین برنامه‌های دولت به منظوراصلاح باغ‌های انگور و افزایش عملکرد این محصول عنوان کرد و گفت: این طرح هم اکنون یکی از اولویت‌های مهم استان در سند راهبری توسعه و برنامه عملیاتی است.

او گفت: کاهش سطح زیرکشت محصولات پرآب‌بر و توسعه کشت محصولات با نیاز آبی کم در کنار سایر روش‌ها مانند توسعه آبیاری نوین و هوشمندسازی و کنترل مصرف آب چاه‌ها از راهکارهای مهم صرفه جویی آب در بخش کشاورزی استان همدان به شمار می‌رود.

معاون برنامه‌ریزی و امور اقتصادی سازمان جهاد کشاورزی استان همدان افزود: کم آبی در سال‌های اخیر به واسطه خشکسالی یکی از مهم‌ترین چالش‌های کشور بوده که مصرف نامناسب منابع آبی زیرزمینی آن را تشدید کرده و بر کشاورزی سایه انداخته است.

پرورش عنوان کرد: یکی از اولویت‌های بخش کشاورزی، اصلاح الگوی مصرف آب در این بخش است که در کنار فاکتورهایی نظیر  توسعه آبیاری‌های نوین و حذف آبیاری‌های سنتی و عدم اجازه برداشت آب از چاه‌های غیر مجاز است.

آقای کریمی یکی از کشاورزان روستای گراچقا می گوید:در گذشته آبیاری به شکل سنتی انجام می شد و برای آبیاری به چند کارگر نیاز داشتم اما اکنون با اجرایی شدن طرح آبیاری نوین خودم به تنهایی مزارعم را آبیاری می کنم و این امر علاوه بر راحت شدن آبیاری باعث اضافه شدن محصولات هم شده است.

آقای برزگر یکی از روستاییان همدان است  در مورد آبیاری نوین گفت درست است که ما اکنون با کمبود آب و خشکسالی مواجه هستیم ولی با اجرایی شدن آبیاری نوین تا حد امکان می توانیم آب مزارع خودمان را تامین کنیم و همین امر باعث شد تا بتوانیم کشت محصولات کشاورزی را به چند هکتار افزایش دهیم.

او بیان کرد: اگر زیربار اصلاح الگوی کشت و تغییر رویکردها و عادت نادرست قبلی در این بخش نرویم در آینده نه چندان دور با یک دشت خشک و غیرقابل کشاورزی روبرو خواهیم شد.

معاون برنامه‌ریزی و امور اقتصادی سازمان جهاد کشاورزی استان همدان با بیان اینکه چاره‌ای جز آموزش و فرهنگ‌سازی به کشاورزان نداریم، افزود: پیاده سازی و اجرای برنامه اصلاح الگوی کشت کار آسانی نیست و جهاد کشاورزی ابزار الزام‌آور و قوه قهریه برای اینکه کشاورزان را اجبار به کشت نوع خاصی از محصولات کند، ندارد؛ بلکه این برنامه در یک فضای تعاملی، فرهنگی و آموزشی دنبال می‌شود که نتیجه‌بخش بودن آن نیازمند گذشت زمان است.

پرورش گفت: کاهش سطح زیرکشت محصولات پرآب‌بر و توسعه کشت محصولات با نیاز آبی کم در کنار سایر روش‌ها مانند توسعه آبیاری نوین و هوشمندسازی و کنترل مصرف آب چاه‌ها از راهکارهای مهم صرفه جویی آب در بخش کشاورزی و زنده و پویا نگه‌داشتن بسیاری از مزارع کشور و همچنین استان همدان به شمار می‌رود.

او افزود: کم آبی در سال‌های اخیر به واسطه خشکسالی یکی از مهم‌ترین چالش‌های کشور بوده که مصرف نامناسب منابع آبی زیرزمینی آن را تشدید کرده و بر کشاورزی سایه انداخته است.

استان همدان با توجه به موقعیت جغرافیایی و همچنین دارا بودن پتانسیل بالایی در بخش کشاورزی قابلیت فراوانی در این بخش دارد از طرفی باید به این نکته هم توجه شود که میزان مصرف آب در این بخش مدیریت شود که استفاده از سیستم آبیاری مناسب و اصلاح الگوی کشت از نکات قابل توجه در کاهش مصرف آب است.

گزارش از آتنا بهرامی مقدس

انتهای پیام/ب