حذف «سیمرغ مردمی» به معنای «تخلف» نیست/ آرای داوران چگونه لو رفت؟

به گزارش خبرنگار مهر، مسعود نقاش‌زاده دبیر چهلمین جشنواره فیلم فجر شب‌گذشته جمعه ۲۲ بهمن‌ماه و در حاشیه برگزاری آئین اختتامیه این رویداد در جمع اصحاب رسانه درباره حذف سیمرغ مردمی از این رویداد گفت: مجموعه عواملی که رأی مردمی را قرار است ارائه کند، چند حلقه است. هم حلقه فنی دارد، هم حلقه انسانی دارد و هم تعامل این حلقه‌ها با یکدیگر مهم است. مجموعه این فرآیند بایستی قابل اعتماد باشد. بعد از آنکه گزارش‌هایی در این زمینه دریافت کردیم، کمیته‌ای را تعیین کردیم تا ابعاد مختلف فنی و انسانی و هم تخلفات احتمالی صورت گرفته بررسی شود. از آنجایی که متوجه تناقض‌های بالایی در داده‌ها شدیم، به همین دلیل احساس کردیم برای حفاظت از حقوق صاحبان آثار و امانت‌داری از آرای مردم کار درست این است که آنچه اطمینان نداریم را اعلام نکنیم.

وی افزود: در برخی گزارش‌ها تناقض‌ها و تفاوت‌های بالایی وجود داشت.

"بعد از آنکه گزارش‌هایی در این زمینه دریافت کردیم، کمیته‌ای را تعیین کردیم تا ابعاد مختلف فنی و انسانی و هم تخلفات احتمالی صورت گرفته بررسی شود"به‌عنوان نمونه تعداد بلیت‌هایی که برای یک سینما در سامانه سمفا ثبت‌شده بود، با تعداد تماشاگران حاضر در آن سینما هم‌خوانی نداشت و گاه آنقدر تفاوت‌ها زیاد بود که به هیچ‌وجه نمی‌شد به نتایج این آرا اعتماد کرد.

نمی‌دانیم در آرای مردمی تخلف شده است یا خیر

نقاش‌زاده در پاسخ به سوال خبرنگار مهر درباره اینکه آیا تخلفی در این زمینه اثبات شده است گفت: دقیقاً نمی‌دانیم. شاید محصول یک وضعیت بحرانی بوده که مثلاً مدیر یک سینما به‌دلیل کاهش شلوغی و ازدحام، بدون چک کردن پرینت بلیت اجازه ورود مخاطب به سینما را داده است. شاید هم دلایل دیگری داشته باشد. ما همان کمیته را مأمور کرده‌ایم که گزارش تفصیلی در این زمینه آماده کنم. وقتی چنین شرایطی بود، ما نمی‌توانستیم با اطمینان بگوییم که نتایج رأی‌گیری نتایج درستی بوده است.

به همین دلیل ترجیح دادیم جایزه آرای مردمی را در این دوره به هیچ فیلمی اهدا نکنیم.

وی با تأکید بر اینکه حذف این سیمرغ به‌هیچ عنوان در حکم نادیده گرفتن مردم نیست، افزود: ما به رأی مردم احترام می‌گذاریم. وقتی برای یک سالن سینما ۲۰ بلیت چاپ شده اما ۴۰۰ نفر در سالن حضور داشته‌اند، این مشکل بسیار جدی است. این به‌هیچ‌وجه به معنای تخلف فیلم‌های اول و دوم در فهرست آرای مردمی نیست، مجموعه این زنجیره دارای اشکال بوده است. علی‌رغم آنکه در آستانه برگزاری جشنواره بارها از دوستان خواسته بودیم که این فرآیند را تست و بررسی کنند، اما بالاخره وقتی قرار است برای یک مجموعه بزرگی از مخاطبان پیامک ارسال شود، این پیامک‌ها باید دریافت شود و همزمان در ارتباط اینترنتی لینک‌هایی برای آن‌ها باید ارسال شود. در مواردی خطوط اینترنت قطع بوده و یا کیوسک‌های منتشرکننده بلیت، قطعی داشته‌اند.

اشکال در آرای مردمی تنها متوجه «سمفا» نیست

دبیر جشنواره درباره اینکه این اشکال چقدر متوجه سامانه «سمفا» است هم گفت: سمفا یکی از حلقه‌های این زنجیره است و اینگونه نیست که این اشکال فقط به سامانه سمفا مربوط باشد.

"شاید محصول یک وضعیت بحرانی بوده که مثلاً مدیر یک سینما به‌دلیل کاهش شلوغی و ازدحام، بدون چک کردن پرینت بلیت اجازه ورود مخاطب به سینما را داده است"دیتا به این سامانه رسیده اما وقتی پیامک ارسال نشده است، طبیعتاً حلقه دیگری از این زنجیره درست عمل نکرده است. این ضعف باعث شده است، تعداد زیادی از تماشاگران نتوانند رأی بدهند. در اینجا سمفا با یک سامانه ارسال پیامک در ارتباط بوده و نمی‌توان گفت ایراد تنها به سامانه سمفا بازمی‌گردد. کمیته‌ای که برای بررسی این موضوع مأمور کرده‌ایم، این کار را رها نکرده است و نتایج گزارش تفصیلی آن‌ها در اختیار سازمان سینمایی قرار خواهد گرفت. اگر تخلفی در این زمینه صورت گرفته باشد حتماً از طریق اداره نظارت و ارزشیابی پیگیری‌های لازم درباره آن صورت خواهد گرفت و اینگونه نیست که با تمام شدن جشنواره، این مسئله رها شود.

نقاش‌زاده در واکنش به اظهارات امیر بنان تهیه‌کننده فیلم «ملاقات خصوصی» مبنی‌بر ضایع شدن حق‌الناس با حذف این سیمرغ تأکید کرد: اتفاقاً ما برای رعایت حق‌الناس بود که این جایزه را از داوری خارج کردیم.

چگونه می‌توانستیم آرا را تضمین کنیم. بالاخره در سالنی ۳۸۰ نفر حضور داشته‌اند که برای آن سالن تنها ۲۰ بلیت چاپ شده است، از کجا معلوم که باقی آن ۳۸۰ نفر چه نظری داشته‌اند؟ رأی آن‌ها ثبت نشده است. جدول منتشر شده شاید به آنچه از استقبال مخاطبان می‌دیدیم نزدیک بود اما جدولی نبود که بتوانیم به اطمینان و براساس آن بگوییم صددرصد نظر مردمی که فیلم را دیده‌اند، نشان می‌دهد. شاید اگر اشکالات فنی نبود، همین نتایج حاصل می‌شد اما ما نمی‌توانستیم به این نتایج اطمینان کنیم. به همین دلیل ترجیح این بود که برای توجه به رأی مردم و حفظ حقوق صاحبان آثار این جایزه را حذف کنیم.

"وقتی چنین شرایطی بود، ما نمی‌توانستیم با اطمینان بگوییم که نتایج رأی‌گیری نتایج درستی بوده است"همه فیلم‌ها برای ما به یک اندازه ارجمند هستند و وظیفه ما در ستاد جشنواره این بود که همه فیلم‌ها را یکسان نگاه کنیم و به همه آن‌ها به یک اندازه توجه کنیم.

دبیر چهلمین جشنواره فیلم فجر تأکید کرد: کنار گذاشتن سیمرغ بهترین فیلم از نگاه مردم، برای احترام به رأی مردم بوده است و نمی‌خواستیم هیچ حقی از هیچ فیلمسازی ضایع شود. این تصمیم هم به‌هیچ‌وجه به معنای تخلف از سوی عوامل فیلم‌های رده اول و دوم این جدول نیست. گروه تحقیق ما نتایج کارش را مکتوب خواهد کرد و آن را به اداره نظارت و ارزشیابی تحویل خواهیم داد.

پیگیری لو رفتن آرای داوران پیش از اختتامیه

مسعود نقاش‌زاده درباره لو رفتن فهرست برگزیدگان این دوره از جشنواره پیش از برگزاری آئین اختتامیه هم گفت: در میانه برگزاری مراسم این اتفاق رخ داد. به محض اطلاع از این اتفاق، شخصاً مجموعه حراست را مأمور کردیم که به این موضوع رسیدگی کنند، چرا که معلوم است آرای هیأت داوران در اختیار چه کسانی بوده است. ما می‌دانیم که رأی هیأت داوران را چه کسانی در اختیار داشته‌اند و حتماً آن را پیگیری خواهیم کرد.

برای ما اهمیت دارد که کارها به‌صورت قانونی انجام شود. در این مسیر گاهی نیاز به جراحی داریم و شاید برخی از ما گله‌مند هم بشوند، مانند اتفاقی که در آرای مردمی شاهد بودیم.

دبیر جشنواره درباره داوری شدن فیلم «ملاقات خصوصی» به رغم انصراف تهیه‌کننده آن هم تأکید کرد: مطابق آئین‌نامه جشنواره، فیلمی که توسط هیأت انتخاب پذیرفته می‌شود، دیگر امکان خروج از جشنواره را ندارد. این فیلم هم داوری شد و در دو بخش هم نامزد شده بود اما نظر داوران درباره جوایز چیز دیگری بود.

نقاش‌زاده درباره فیلم‌های ملتهب به نمایش درآمده در جشنواره و زمزمه مخالفت برخی نهادها با اکران عمومی آن‌ها، درباره تعامل دبیرخانه جشنواره با این نهادها گفت: ما به‌عنوان ستاد جشنواره، یک قاعده کاملاً روشن داریم. در آئین‌نامه آمده است که اعضای هیأت انتخاب فیلم‌ها را می‌بینند اما فیلم‌ها غیر از انتخاب از سوی هیأت انتخاب ملزم به دریافت پروانه نمایش برای حضور در جشنواره هم بودند. ما فیلم‌هایی در جشنواره داشتیم که توسط هیأت انتخاب پذیرفته شدند اما پروانه نمایش دریافت نکردند و کنار گذاشته شدند.

"وقتی برای یک سالن سینما ۲۰ بلیت چاپ شده اما ۴۰۰ نفر در سالن حضور داشته‌اند، این مشکل بسیار جدی است"این یک مسئله واضح است. اما اینکه بگوییم یک نهاد خاص و معینی نظری درباره حضور یا عدم حضور فیلمی داشته باشد، مطلقاً اینگونه نبوده است. من اجازه ندادم چنین اتفاقی رخ دهد. جشنواره یک نهاد کاملاً مستقل است که کارکرد مستقل خود را دارد در عین اینکه تابع قواعد نظارت سازمان سینمایی هم هستیم. برای ما تأیید اداره نظارت و ارزشیابی سازمان سینمایی حائز اهمیت است.

اگر فیلمی توسط اداره نظارت تأیید شود، از نظر مشکلی برای نمایش در جشنواره نداشته است.

کوچک‌ترین اختلافی در هیأت داوران نبوده است

دبیر جشنواره درباره تأخیر در انتشار فهرست نامزدها و شایعه‌های منتشر شده مبنی‌بر بروز برخی اختلافات در هیأت داوری جشنواره هم گفت: بعضی اوقات گفتگوها و مذاکرات در هیأت‌های داوری به درازا می‌انجامد. درباره گفتگوهای هیأت داوری جشنواره امسال هم بحث به درازا کشید. از آنجایی که می‌خواستیم فهرست به موقع منتشر شود، ما کمی تأمل کردیم. آن‌قدری که من می‌دانم و در جلسات هیأت داوری حضور داشتم، خود داوران می‌گفتند که یکی از بهترین دوره‌های داوری را داشته‌اند چراکه تعامل بسیار خوبی در این زمینه داشتند. تقریباً همه آرا با اقناع کلی همه اعضا اعلام شد و تا جایی که اطلاع دارم کوچک‌ترین اختلافی در این زمینه نبوده است.

نقاش‌زاده درباره اینکه آیا دبیر دوره بعدی جشنواره فجر خواهد بود یا خیر هم گفت: بنده در این زمینه هنوز اطلاعی ندارم.

دبیر جشنواره درباره برخی اخبار غیرموثق درباره روند برگزاری جشنواره تأکید کرد: باید با اطلاعات دقیق صحبت کنیم.

"این به‌هیچ‌وجه به معنای تخلف فیلم‌های اول و دوم در فهرست آرای مردمی نیست، مجموعه این زنجیره دارای اشکال بوده است"در زمانی که در مرحله انتخاب آثار بودیم، برخی از نویسندگان و منتقدان ادعا کردند که فیلم‌ها را دیده‌اند و افرادی هم ستاد جشنواره را متهم کردند که فیلم‌ها را در اختیار این افراد گذاشته است، در حالی که ما با اطمینان کامل می‌توانیم این موضوع را ثابت کنیم، هر فیلمی اگر در مرحله انتخاب توسط افرادی دیده شده باشد، به‌هیچ وجه از طریق ستاد جشنواره نبوده است. ما فضایی کاملاً ایزوله ایجاد کرده بودیم که در این فضای ایزوله حتی همکاران ما در ستاد جشنواره هم اجازه رفت و آمد نداشتند، چه رسد به افراد غریبه!

وی ادامه داد: در این زمینه هم پیگیری‌های ما نشان داد برخی از این افراد که مدعی تماشای فیلم‌ها بودند، آثار را در لابراتوارهای دیده‌اند و برخی هم به دعوت عوامل تولید همان فیلم‌ها بوده است. این موضوع محل پیگیری است که بدانیم چه کسی دقیقاً از چه بابت شاکی است؟ ما به عنوان ستاد جشنواره اعلام کردیم هر کسی پیگیر دیده شدن فیلمش هست، ما به لحاظ حقوقی و قانونی به کمک او خواهیم آمد تا ببینیم چه کسی به فیلمی آسیب زده است و یا خواسته از آن سوءاستفاده کند. ما به صاحبان آثار اعلام کردیم همه سرنخ‌های قانونی و حقوقی شما را پیگیری خواهیم کرد. ما می‌دانیم حفاظت از هر فیلمی حفاظت از سینمای ایران است.

دبیر جشنواره درباره انتشار فهرست افراد دریافت‌کننده کارت حضور در خانه جشنواره هم گفت: این مسئله‌ای در حیطه اختیارات روابط عمومی جشنواره است.

روابط عمومی جشنواره از همه متقاضیان حضور در خانه جشنواره ثبت‌نام کرد و بعد از آن هم اعتبارسنجی صورت گرفت. نکته محرمانه‌ای در این زمینه وجود ندارد اما نمی‌دانم چقدر لازم و ضروری است که چنین فهرستی منتشر شود. شاید مدیر روابط عمومی جشنواره بهتر بتواند در این زمینه اطلاع‌رسانی کند. اگر وعده‌ای در این زمینه داده شده است، حتماً باید این وعده عملی شود.

حتماً ریز هزینه‌های برگزاری جشنواره را در اختیار رسانه‌ها می‌گذاریم

نقاش‌زاده درباره امور مالی جشنواره چهلم هم توضیح داد: جشنواره یک روند بسیار پیچیده به‌خصوص در زمان اوج‌گیری مسائل اجرایی و برگزاری دارد. همیشه بودجه جشنواره یک بودجه تخمینی اولیه است و بعد از پایان جشنواره که همه هزینه‌ها و خدمات به‌صورت دقیق ثبت و ضبط می‌شود، آن وقت می‌توانیم درباره بودجه دقیق جشنواره صحبت کنیم.

"دیتا به این سامانه رسیده اما وقتی پیامک ارسال نشده است، طبیعتاً حلقه دیگری از این زنجیره درست عمل نکرده است"امسال هم حتماً در این زمینه گزارش خواهیم داد و معتقدیم هیچ چیز پنهان از مردم و رسانه‌ها نباید وجود داشته باشد. در گزارش خود حتی اعلام خواهیم کرد که چند درصد از بودجه جشنواره صرف پذیرایی و یا اکران فیلم در استان‌ها شده است. این اعداد را شما به‌عنوان اصحاب رسانه باید بدانید. گاهی شما می‌توانید با کار رسانه‌ای برخی از این اعداد را اصلاح کنید.

نسخه فیلم «علف‌زار» چگونه لو رفت؟

دبیر چهلمین جشنواره فیلم فجر درباره لو رفتن نسخه‌ای از فیلم سینمایی «علفزار» از فیلم‌های حاضر در این دوره از جشنواره تنها ساعتی پس از برگزاری آئین اختتامیه گفت: ما چگونه می‌توانیم چنین ادعایی را مطرح کنیم؟ این فیلم در طول جشنواره در ۶۰ سینما اکران شده و مردم هم داخل سالن سینما رفته‌اند و فیلم را تماشا کرده‌اند. همه مردم هم مانند شما گوشی موبایل در اختیار دارند.

امروزه تلفن‌های همراه امکان فیلمبرداری 4k را هم دارند. اگر فردی این اخلاق حرفه‌ای و اجتماعی را نداشته باشد و از فیلم در حال اکران فیلمبرداری کند و بعد آن را منتشر کند، چه می‌توان کرد؟ درست است که در سینما مأموران نظارتی حضور دارند اما بالاخره همیشه راه‌هایی برای گریز هست.

وی در پایان بیان کرد: آنچه ما می‌دانیم و در جشنواره دنبال می‌کنیم، معرفی سینماهای خاطی به اداره نظارت و ارزشیابی است. چه این تخلف در زمینه فروش بلیت و احترام به مخاطب باشد، چه در مسائل دیگر. این‌ها در تنظیم مناسبات آن‌ها در آینده مؤثر خواهد بود. اگر سینمایی حقوق صاحبان آثار را رعایت نکند، گزارش‌های آن را به سازمان سینمایی اعلام می‌کنیم و قطعاً اداره نظارت و ارزشیابی به‌صورت جدی آن را پیگیری خواهند کرد.