بازارسازی فناوری ایرانی در خارج/دیپلماسی در خدمت توسعه روابط علمی

خبرگزاری مهر - گروه دانش و فناوری، میترا سعیدی کیا؛ یکی از نهادهای علمی که به رصد تکنولوژی‌های نوظهور می‌پردازد تا آینده کشور را به واسطه آن علم متحول کند مرکز همکاری‌های تحول و پیشرفت نهاد ریاست جمهوری است.

این مرکز در سال ۱۳۶۲ با عنوان «دفتر بررسی‌ها و مطالعات علمی و صنعتی نخست وزیری» به منظور ارائه مشاوره علمی و صنعتی به دستگاه‌های اجرایی کشور ایجاد شد. از آن زمان تاکنون، در ادوار مختلف و به فراخوار شرایط کشور، پیگیر رفع مسائل فناورانه کشور بوده است.

در کارنامه مرکز همکاری‌های تحول و پیشرفت می‌توان به حوزه‌های زیست فناوری و نانوتکنولوژی اشاره کرد که طی بیست سال اخیر با ورود به بررسی این دو حوزه، تحول پذیری تکنولوژیکی کشور را مورد بررسی قرار داد و باعث شد که به آن پرداخته شود. متناسب با این موضوع، اکنون ایران جایگاه‌های خوبی از نظر مقاله، محصول و بازار در بحث نانو و بایو دارد.

هم اکنون در راستای شتاب‌گیری پیشرفت کشور، این مرکز ضمن ارتقای فعالیت‌های گذشته، محورهای کاری «رفع نیازهای فناورانه تولید ملی»، «توسعه همکاریهای فناورانه بین‌المللی»، «رصد و ترویج فناوری‌های نوپدید و آینده ساز» را در دستور کار خود دارد و در صدد است فناوری‌های نوظهوری مانند هوش مصنوعی، بلاک چین، اینترنت اشیا، فناوری‌های نوین حوزه آب و فناوری‌های اقلیم و … رامورد رصد و پایش قرار دهد.

با توجه به اهمیت نقش آفرینی مرکز همکاری‌های تحول و پیشرفت در صدد برآمدیم تا با دکتر سیروس وطن خواه رئیس این مرکز گفتگویی داشته باشیم تا در خصوص فعالیت‌ها، اقدامات و حمایت‌های مالی از فناوری‌های نوین، برنامه‌ها و مأموریت‌های این نهاد در بخش علمی مطلع شویم.

گفتگوی مشروح خبرنگار مهر با دکتر سیروس وطن خواه رئیس مرکز همکاری‌های تحول و پیشرفت نهاد ریاست جمهوری به شرح زیر است؛

*آقای دکتر به عنوان اولین سوال در خصوص آخرین اقدامات و فعالیت‌های مرکز همکاری‌های پیشرفت و تحول ریاست جمهوری در حوزه‌های رصد و ترویج فناوری‌های نو توضیح بفرمائید. چه فناوری‌هایی نیاز به توسعه در کشور دارند و چه فناوری‌هایی بیشتر مورد نیاز صنایع داخلی هستند؟

مرکز همکاری‌های تحول و پیشرفت از گذشته تاکنون همواره پایش فناوری‌های نوظهور و آینده ساز را در دستور کار خود داشته است. از آنجایی که ارزش فناوری‌های نوظهور معمولاً در بلندمدت نمایان می‌شود، دولت‌ها همواره در خطر غفلت یا انفعال نسبت به آنها قرار دارند.

"از آنجایی که ارزش فناوری‌های نوظهور معمولاً در بلندمدت نمایان می‌شود، دولت‌ها همواره در خطر غفلت یا انفعال نسبت به آنها قرار دارند"از این رو مرکز اولاً تلاش کرده است با پایش مستمر محیط پیرامونی و کلان روندها، در کوتاه‌ترین زمان ممکن از آخرین تحولات علم و فناوری و وضعیت فناوری‌های نوظهور آگاهی پیدا کند و سپس آگاهی کشور را نیز در این خصوص ارتقا دهد. در ادامه نیز مرکز با شناسایی فناوری‌های نوظهوری که به معنای واقعی کلمه آینده‌ساز بوده و از پتانسیل بالایی برای تحول‌آفرینی در آینده برخوردار هستند، تلاش می‌کند توانمندی‌های کشور در این فناوری‌ها را ارتقا دهد تا کشور به عنوان یک بازیگر پیشرو و فعال در این فناوری‌های نوظهور در عرصه بین‌الملل شناخته شود.

مصادیق این شناسایی و ورود به موقع کشور در گذشته را می‌توان در حوزه‌های زیست فناوری (بیوتکنولوژی) و فناوری نانو جستجو کرد. قریب به بیست سال قبل این دو حوزه توسط این مرکز پایش شد؛ جوانه‌هایی از آنها با اشکال مختلف در کشور رشد داده شد و امروز هر یک به یک حوزه افتخار آمیز برای کشور تبدیل گشته‌اند.

در حال حاضر نیز فناوری‌هایی مانند هوش مصنوعی، بلاک چین، اینترنت اشیا، فناوری‌های نوین حوزه آب و فناوری‌های اقلیم و غیره مورد رصد و پایش دائمی مرکز قرار می‌گیرند. ارزش اقتصادی اکثر این فناوری‌ها زمانی مشخص می‌شوند که در صنایع و بخش‌های اقتصادی مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند. به همین دلیل مرکز به دنبال این است که در عین ارتقای توانمندی‌های شرکت‌های دانش‌بنیان در این عرصه‌ها، زمینه تعریف کارهای مشترک در سطح صنایع و بخش‌های مختلف را نیز فراهم کند.

*از آنجایی که این مرکز پیگیر رفع مسائل فناورانه است بفرمائید که تاکنون در راستای رفع نیازهای فناورانه کشور چه اقداماتی را به انجام رسانده است؟ آیا این حمایت‌ها به صورت مالی است؟ نتایج حمایت‌هایی که تاکنون داشته‌اید را بفرمائید.

مرکز همکاری‌های تحول و پیشرفت بیش از آنکه یک نهاد حمایتی باشد، یک نهاد ماموریت‌گرا در حوزه توسعه فناوری است.

به همین دلیل صرفاً به دنبال حمایت مالی از پروژه‌های فناورانه نیست و کل زنجیره ارزش و مسیر خلق ارزش از فناوری را دنبال می‌کند. با این رویکرد، مجموعه مرکز در حوزه‌های مورد تمرکز خود ابتدا تلاش می‌کند آن دسته از گلوگاه‌های کشور را که قابل احصا به نیازهای فناورانه هستند را به صورت مسئله‌ها و نیازهای فناورانه مشخص ترجمه کند. پس از آن نسبت به سنجش توانمندی‌های فناورانه داخلی به منظور رفع این نیازها می‌پردازد. در مواردی که توانمندی‌های داخلی پاسخگوی نیازها نباشند، مرکز سعی می‌کند از طریق شکل‌دهی به همکاری‌های بین‌المللی با مجموعه‌های صاحب فناوری خارجی، زمینه را برای انتقال فناوری و ارتقای توانمندی شرکت‌های داخلی فراهم کند.

موارد مطرح شده، فعالیت‌های اصلی مرکز هستند. با این حال در عمده پروژه‌های توسعه فناوری، اینکه فرآیند انتقال منجر به شکل‌گیری توانمندی در شرکت داخلی بشود و این توانمندی به طور واقعی در صنایع و بخش‌های اقتصادی مورد استفاده قرار گیرد و نیازها را مرتفع کند، نیازمند پیگیری و مراقبت است.

"ارزش اقتصادی اکثر این فناوری‌ها زمانی مشخص می‌شوند که در صنایع و بخش‌های اقتصادی مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند"به همین دلیل مرکز همکاری‌های تحول و پیشرفت اکثر پروژه‌های توسعه فناوری را تا حصول نتیجه نهایی پیگیری می‌کند و سعی دارد هماهنگی حداکثری را بین ذی‌نفعان داخلی این پروژه‌ها ایجاد کند.

*آقای دکتر بفرمائید که چه صنایعی نیاز به استفاده از دستاوردهای شرکت‌های دانش بنیان دارند؟ تاکنون بر اساس بررسی‌های این مرکز چه صنایعی از دستاوردهای شرکت‌های دانش بنیان بهره برده‌اند؟ آیا تاکنون به شرکت‌های دانش بنیان درخواستی از سوی مرکز برای رفع این نیاز اعلام شده است؟ در این خصوص توضیح می‌دهید.

در گذار از اقتصاد مبتنی بر منابع به سمت اقتصاد مبتنی بر نوآوری، همه صنایع نیازمند نوآوری و ارتقای توانمندی‌های فناورانه هستند. حوزه کاری شرکت‌های فناور نباید به صنایع پیشرفته محدود بشود و حتماً دستاوردهای این شرکت‌ها در کلیه صنایع کشور می‌بایست مورد استفاده قرار بگیرند. حتی صنایع بالغ کشور نیز اگر بخواهند رقابت‌پذیری بین‌المللی خود را ارتقا دهند، بدون تردید نوآوری و توسعه فناوری یکی از اصلی‌ترین ابزارهای آن‌ها خواهد بود.

با توجه به شرایط کشور در سال‌های اخیر شاهد هستیم در حوزه‌هایی مانند نفت، گاز و پتروشیمی، صنایع غذایی، صنعت برق، صنعت ماشین‌سازی و صنایع دارویی، همکاری‌های بیشتری بین صنایع و شرکت‌های دانش‌بنیان و فناور شکل گرفته است و شرکت‌ها و مجموعه‌های بزرگ صنعتی توانسته‌اند از دستاوردهای شرکت‌های دانش‌بنیان در جهت تنوع‌بخشی و افزایش بهره‌وری استفاده کنند.

مرکز نیز در سال‌های اخیر بخش‌های مختلفی مانند صنعت نفت و گاز، صنعت هوایی، حوزه کشاورزی، محیط زیست و … را هدف‌گذاری کرده است و تلاش می‌کند نیازهای فناورانه موجود در این بخش‌ها را شناسایی و نسبت به رفع آنها اقدام کند. تجربه مرکز نشان می‌دهد در مواردی که نیازهای فناورانه توسط متقاضیان به‌طور دقیق تصریح شود، شرکت‌های فناور داخلی می‌توانند با تکیه بر توانمندی‌های خود و همچنین استفاده از ظرفیت همکاری‌های بین‌المللی، این نیازها را برطرف کنند.

*آیا برنامه ریزی شده که تا چه مدت زمانی چه صنایعی به صورت صد درصدی از دستاوردهای شرکت‌های دانش بنیان بهره مند می‌شوند تا بتوانیم واردات را کاهش دهیم؟

گرچه تلاش برای رفع نیاز حداکثری صنایع کشور از داخل سیاست درستی است، اما در برخی از موارد اقتضائات زنجیره ارزش ایجاب می‌کند که صنایع در سطح بین‌المللی و مبتنی بر اقتصاد مقیاس به همکاری بپردازند. نکته مهم این است که روابط بین‌المللی مبتنی بر منافع بلندمدت طرفین ایجاد شود تا پایدار بماند.

در مواردی که گلوگاه‌های توسعه صنعتی کشور به روابط یک‌طرفه با منابع خارجی وابسته باشد و اراده طرف خارجی بتواند روند توسعه صنعتی کشور را با اختلال مواجه کند، قطعاً می‌بایست تدابیر لازم اندیشیده شود تا نیازمندی‌های صنایع به‌طور پایدار از داخل تأمین شود.

یکی از منابع این تأمین پایدار نیز می‌تواند شرکت‌های توانمند داخلی باشند.

بر این اساس، صاحبان صنایع و همچنین وزارتخانه‌ها و دستگاه‌های مسئول توسعه صنعتی کشور به‌طور پیوسته اقدام به شناسایی گلوگاه‌های صنایع داخلی می‌کنند. در مواردی که زمینه مرتفع کردن این گلوگاه‌ها در داخل کشور وجود نداشته باشد، مرکز اقدام به شناسایی ظرفیت‌های خارجی قابل استفاده به منظور دستیابی به توانمندی فناورانه می‌کند. البته چشم‌انداز اقدامات مرکز نیز آن است که متناسب با ظرفیت خارجی شناسایی شده، یک شرکت دانش‌بنیان یا فناور داخلی توانمند وجود داشته باشد که بتواند به عنوان ظرفیت جذب توانمندی فناورانه، ایفای نقش نماید و زمینه رفع پایدار نیازهای داخلی را –چه از طریق توسعه درون‌زا و چه از طریق همکاری پایدار بین‌المللی- فراهم کند.

*با توجه به اینکه شناسایی ظرفیت‌های داخلی و خارجی از قاب علمی بر عهده مرکز تحول و پیشرفت است بفرمائید چه تدابیری برای افزایش سهم فناوری‌های داخلی در صنایع اندیشیده‌اید؟

مخاطب این سوال، نهادهای مختلفی در اکو سیستم فناوری کشور هستند که به فراخور مأموریت هر یک می‌توانند پاسخ دهند. بدون شک در سطح صنایع بخش خصوصی، انگیزه‌های اقتصادی اصلی‌ترین عامل در بهره‌مندی از فناوری‌های داخلی است.

* نقش مرکز همکاری‌های تحول و پیشرفت در تسهیل رفع چالش‌های صنایع به واسطه فناوری‌های داخلی چیست؟

اگر شرکت‌های فناور داخلی بتوانند محصولات و خدمات با کیفیت را با قیمت مناسب در اختیار صنایع قرار دهند و از این مسیر به افزایش بهره‌وری و سودآوری آن‌ها کمک کنند، سهم فناوری‌های داخلی در این صنایع افزایش پیدا خواهد کرد. بر این اساس، در مواردی که فناوری‌های داخلی به لحاظ کیفیت و قیمت مورد قبول صنایع داخلی نیستند، مرکز می‌تواند با تسهیل تعاملات بین‌المللی شرکت‌های فناور و دانش‌بنیان، زمینه رفع چالش همکاری بین این شرکت‌ها و صنایع را فراهم کند.

این تعاملات بین‌المللی عموماً با هدف ارتقای توانمندی فناورانه شرکت‌های فناور داخلی به منظور دستیابی به کیفیت و قیمت مورد تقاضا پیگیری می‌شوند تا از این مسیر توجیه اقتصادی برای بهره‌برداری از فناوری‌های داخلی فراهم شود.

"به همین دلیل صرفاً به دنبال حمایت مالی از پروژه‌های فناورانه نیست و کل زنجیره ارزش و مسیر خلق ارزش از فناوری را دنبال می‌کند"البته در اختیار قرار دادن بازار از سوی صنایع به شرکت‌های فناور نیز از اهمیت بسزایی برخوردار است. اگر اهمیت بیشتری نداشته باشد مطمئناً کمتر نیست.

دیگر کارکرد تعاملات بین‌المللی در جهت تکمیل رویکرد فوق، دسترسی به زیرساخت‌های بین‌المللی در مواردی مانند ارزیابی کیفیت و اخذ استاندارد است. این قبیل موارد نیز می‌توانند به‌عنوان عوامل اعتمادساز، زمینه بهره‌برداری صنایع از فناوری‌های داخلی را فراهم سازند.

در سطح صنایعی که ماهیت دولتی و خصولتی دارند، شرایط مقداری متفاوت است و فراتر از انگیزه‌های اقتصادی، عوامل دیگری منجر به عدم بهره‌برداری از فناوری‌های داخلی می‌شود. در این خصوص در کوتاه‌مدت نهادهای حوزه علم و فناوری کشور تلاش می‌کنند از طریق دیگری همکاری‌های فناورانه را تسهیل کنند. با این حال رویکرد بلندمدت به حل این چالش را می‌بایست در اصلاح ساختار صنعتی کشور جستجو کرد.

*از آنجایی که تسهیل همکاریهای فناورانه از دیگر مواردی است که در مرکز همکاریهای تحول و پیشرفت سرلوحه کار خود قرار دادید بفرمائید در راستای توسعه همکاریهای بین‌المللی و نحوه تعامل و همکاری با سازمان‌ها و نهادهای مرتبط با علم و فناوری کشور چه اقداماتی در مرکز صورت گرفته است؟

مرکز به نوعی یک نهاد افقی و همکار سازمان‌های حوزه علم و فناوری کشور بوده که بر جنبه‌های بین‌المللی توسعه فناوری و نوآوری متمرکز است.

به منظور ایفای این نقش متمایز و تکمیل کننده، مرکز از طریق حضور و تعامل گسترده و مستمر بین‌الملی، با شبکه‌ای از بازیگران عرصه علم و فناوری بین‌المللی ارتباط پایداری برقرار کرده است.

این ارتباط در راستای توسعه همکاری‌های بین‌المللی و رفع نیازهای شرکت‌ها و نهادهای حوزه علم و فناوری کشور قرار می‌گیرد؛ اول در مواردی که نیاز فناورانه‌ای به مرکز معرفی می‌شود، ظرفیت متناظر این نیاز در شبکه ارتباطی مرکز به نهاد متقاضی معرفی می‌شود.

دوم در مواردی که فرصت همکاری در شبکه ارتباطی مرکز وجود داشته باشد، این فرصت به نهادهای داخلی معرفی می‌شود تا از آن بهره‌برداری کنند.

*چه کشورهایی بیشتر با نهادهای مرتبط با علم و فناوری ارتباط دارند؟ چه کشورهایی راغب به تعامل هستند؟ بیشتر در چه زمینه‌ها و حوزه‌هایی امکان همکاری با این کشورها وجود دارد؟

با توجه به شرایط داخلی و همچنین موقعیت منطقه‌ای کشور، کشورها و شرکت‌های بین‌المللی راغب به تعامل با ایران وجود دارند. اما آن چیزی که می‌تواند این تمایل را تحت‌الشعاع قرار دهد، محدودیت‌های ناشی از مناسبات بین‌المللی موجود است. این محدودیت‌ها باعث می‌شود هزینه و ریسک تعامل و همکاری افزایش پیدا کند. گرچه اکثر این محدودیت‌ها ریشه در چالش‌های سیاسی دارند.

در حال حاضر در حوزه‌های بالغ‌تر، شرایط همکاری با برخی از کشورها بیشتر فراهم است. با این حال در حوزه‌های فناورانه نوظهور یا در حوزه‌هایی که اقبال بین‌المللی برای همکاری‌های فناورانه در آن‌ها وجود دارد –مانند فناوری‌های محیط زیست- می‌توان با کشورهای توانمند تعاملاتی را تعریف کرد.

"پس از آن نسبت به سنجش توانمندی‌های فناورانه داخلی به منظور رفع این نیازها می‌پردازد"البته لازمه شکل‌گیری و حفظ ارتباط این است که نمایندگان کشورمان بتوانند با صورت مسئله‌های مشخص و آماده و با اشراف کامل بر نیازها و خواسته‌ها در تعاملات بین‌المللی ورود کنند و توانمندی‌ها و نیازهای خود را به‌طور دقیق ارائه کنند. به‌طور قطع اگر عزم همکاری بین‌المللی در داخل کشور وجود داشته باشد و این عزم در قالب رفتار حرفه‌ای متناسب با اصول دیپلماسی نمایان شود، امکان همکاری با شرکت‌ها و نهادهای خارجی افزایش خواهد یافت.

*تاکنون در خصوص «مشاوره علمی و صنعتی به دستگاه‌های اجرایی کشور» اقدامات مثمر ثمری صورت گرفته است؟

دستگاه‌های اجرایی طبیعتاً در حوزه مأموریتی خود نیازمندی خود را شناسایی می‌کنند. با این حال در مواردی ممکن است دستگاه‌ها در ترجمه این موارد به نیازهای مشخص در حوزه‌های علمی و فنی با مشکل مواجه شوند یا نتوانند در عرصه‌های داخلی و بین‌المللی، متناظرهای مناسبی برای رفع نیازهای خود پیدا کنند. در اینگونه موارد، مرکز با استفاده از ظرفیت داخلی خود و همچنین شبکه مشاوران، به کمک دستگاه‌های اجرایی رفته و خدمات مورد نیاز برای رفع نیاز آن‌ها را ارائه می‌دهد.

تجربه مواردی از این قبیل فعالیت‌ها و مشاوره‌ها در حوزه‌های مختلفی مانند هوایی، تجهیزات صنعت نفت و گاز، مواد و ساخت پیشرفته، دارو و تجهیزات پزشکی، ارتباطات و اقتصاد دیجیتال وجود داشته است که با استفاده از ظرفیت شبکه مشاورین داخلی و بین‌المللی، نیاز فناورانه مرتفع شده است.

*با توجه به اینکه پیگیری برخی طرح‌های فناورانه بر عهده این مرکز است بفرمائید که تاکنون چقدر از توان داخلی در پروژه‌های مورد حمایت مرکز استفاده شد است؟ آیا پروژه‌های مورد تأیید مرکز اکنون در بازار موجود هستند؟

اولویت اصلی مرکز در تمام طرح‌ها و پروژه‌های فناورانه، استفاده از توان داخل کشور و کمک به ارتقای این توان بوده‌است. حتی در مواردی که نیاز فناورانه از طریق همکاری‌های بین‌المللی برطرف شده است، حتماً به این نکته توجه شده است که مابه‌ازای طرف خارجی، شرکت داخلی نیز وجود داشته باشد که طی این همکاری، بتواند توانمندی فناوری مدنظر را کسب کند.

هدف غایی این راهبرد آن است که از مسیر انجام یک طرح فناورانه و همکاری بین‌المللی، رسوب دانشی در کشور به‌طور نهادی شکل گیرد و شرکت توانمند داخلی بتواند خود به‌طور مستمر توسعه و تجاری‌سازی فناوری را دنبال کند. بدین ترتیب همکاری بین‌المللی که در آن صرفاً رفع یک نیاز از منبع خارجی پیگیری شود و فعال‌سازی ظرفیت‌های داخلی رخ ندهد و رسوب دانشی در کشور شکل نگیرد، مطلوب مرکز نیست.

ماهیت مرکز به‌عنوان یک دستگاه دولتی ماموریت‌گرا ایجاب می‌کند که در جایگاه تسهیل‌گر فعالیت شرکت‌ها و افراد فناور و توانمند به ایفای نقش بپردازد. با این حال در حوزه‌هایی مانند فناوری‌های زیستی، صنایع، رباتیک و انرژی‌های تجدیدپذیر، شرکت‌هایی که با مرکز همکاری داشته‌اند توانسته است محصولات خود را تجاری‌سازی نمایند.

*آیا تاکنون طی برنامه‌های مرکز دستاوردهای ایرانی را به کشورهای دیگر ارائه کرده‌اید؟ به چه کشورهایی و از چه طریقی؟ چه محصولاتی و در چه حوزه‌هایی؟ آیا این اقدام که در زمینه توسعه صادرات بوده به صادرات و ارزاوری منجر شده است؟

به تناسب توسعه تدریجی توانمندی‌های علمی و فناورانه کشور، شبکه روابط بین‌المللی ایجاد شده توسط مرکز نیز در خدمت بازارسازی برای محصولات فناورانه تولید داخل قرار گرفته است. در این راستا تلاش شده است، توانمندی‌های داخلی به طرق مختلف در بازارهای هدف معرفی شوند و برقراری روابط بین‌المللی به‌منظور بازاریابی در این کشورها و دستیابی به توافق، تسهیل شود. در این خصوص رویکرد اصلی مرکز، حرکت به سمت کمک به دیپلماسی فعال علمی و فناورانه بوده است؛ بدین معنا که از یک‌سو ظرفیت‌های دیپلماتیک در خدمت توسعه همکاری‌های فناورانه و بازارسازی بین‌المللی برای محصولات دانش‌بنیان قرار گیرد و از سوی دیگر از سرریز صادرات محصولات دانش‌بنیان و باکیفیت در جهت تحکیم روابط استفاده شود.

رویکرد اصلی مرکز، حرکت به سمت کمک به دیپلماسی فعال علمی و فناورانه بوده است؛ بدین معنا که از یک‌سو ظرفیت‌های دیپلماتیک در خدمت توسعه همکاری‌های فناورانه و بازارسازی بین‌المللی برای محصولات دانش‌بنیان قرار گیرد و از سوی دیگر از سرریز صادرات محصولات دانش‌بنیان و باکیفیت در جهت تحکیم روابط استفاده شود

با این رویکرد، تجارب موفقی در حوزه بازارسازی برای محصولات فناورانه منتخب در کشور چین، کشورهای حوزه CIS، چند کشور آفریقایی و کشورهای اروپایی وجود دارد که منجر به معرفی محصولات و خدمات ایرانی با کیفیت در سطح بین‌المللی و همچنین ارزآوری شده است.

"حوزه کاری شرکت‌های فناور نباید به صنایع پیشرفته محدود بشود و حتماً دستاوردهای این شرکت‌ها در کلیه صنایع کشور می‌بایست مورد استفاده قرار بگیرند"حوزه‌هایی مانند فناوری اطلاعات و ارتباطات، داروهای نوترکیب، تجهیزات پزشکی و مواد شیمیایی، دارای ظرفیت‌های صادراتی قابل‌توجهی هستند و می‌توانند به‌عنوان منابع نوین ارزآوری در کشور مورد توجه قرار گیرند.

*با توجه به اینکه مرکز با شبکه فناوری اقلیم سازمان ملل متحد همکاری دارد بفرمائید آخرین وضعیت این پروژه به چه صورت است؟

مرکز همکاری‌های تحول و پیشرفت به‌عنوان نهاد ملی تعیین شده جمهوری اسلامی ایران در مرکز و شبکه فناوری تغییر اقلیم سازمان ملل، وظیفه دارد متناسب با نیازها و اولویت‌های کشور در حوزه فناوری‌های اقلیم، درخواست‌های کشور را به مرکز و شبکه مذکور منعکس کند و پیگیری‌های لازم را به‌منظور تعیین تکلیف و اجرای این درخواست‌ها انجام دهد. در کنار این وظیفه محوری، هماهنگی سایر نهادهای ذینفع در همکاری با شبکه فناوری اقلیم نیز توسط مرکز انجام می‌شود.

محور اصلی همکاری با شبکه فناوری اقلیم، انتقال و ترویج فناوری‌های سازگار با محیط زیست به‌منظور توسعه کم‌کربن و افزایش تاب‌آوری اقلیمی است و در این راستا طیفی از ظرفیت‌ها از جمله راه‌حل‌های فناورانه و ارائه مشاوره بین کشورها به اشتراک گذاشته می‌شود. بدین منظور تاکنون چند شرکت برتر داخلی توسط مرکز برای تعریف همکاری‌های مشترک بین‌المللی به شبکه فناوری اقلیم معرفی شده‌اند که نهایی‌سازی پروژه‌های این شرکت‌ها در حال پیگیری هستند.

خوشبختانه تعدادی از پروژه‌ها انجام و خاتمه یافته‌اند.

*مشارکت مرکز همکاری‌های تحول و پیشرفت نهاد ریاست جمهوری در تأسیس سازمان منطقه‌ای اتحادیه سازمان‌های علمی به چه صورت است؟

در راستای احیای جاده ابریشم و اجرای طرح یک کمربند- یک راه، تأسیس «اتحادیه بین‌المللی سازمان‌های علمی یک کمربند- یک راه (ANSO)» کشور چین در سال ۲۰۱۶ با دعوت از آکادمی‌های علوم و نهادهای علمی کشورهای مختلف منطقه از جمله ایران صورت گرفت. با توجه به وجود تفاهم نامه همکاریهای مشترک فی‌مابین مرکز و آکادمی علوم چین، در سال ۲۰۱۷ مرکز به نمایندگی از جمهوری اسلامی ایران به عنوان عضو مؤسس اتحادیه فوق و با دعوت رسمی آکادمی علوم چین در اولین مجمع آن به منظور تدوین پیش‌نویس اساسنامه و استراتژی توسعه آنکه در کشور پاکستان برگزار شده بود، مشارکت کرد.

در سال ۲۰۱۸، ANSO به طور رسمی آغاز به کار کرد و اولین مجمع عمومی و اولین جلسه هیأت مدیره آن برگزار شد. در همان سال ثبت ANSO به عنوان یک سازمان بین‌المللی غیر دولتی علم و فناوری انجام شد.

کماکان همکاری با آن وجود دارد و در حال انجام است.