برکات و فواید تسبیحات حضرت زهرا سلام الله علیها

به گزارش جام جم آنلاین به نقل از تبیان؛ بسیاری روایات و احادیث از معصومین(علیهم السلام) در چگونگی و انواع تسبیحات در منابع دینی آمده است که در این فرصت به تسبیح حضرت زهرا(سلام الله علیها) اشاره می شود که مداومت بر آن می تواند در نیل به سبک زندگی فاطمی ما را مدد رساند.

امام صادق (علیه السلام) پیرامون مفاهیم بلند این تسبیح فرموده اند: تسبیح حضرت فاطمه (سلام الله علیها) عبارت است از: منزه است صاحب جلالی که متکبر و بزرگ است ، منزه است صاحب عزتی که بلند مرتبه و رفیع الشان می باشد، منزه است صاحب سلطتنی که دارای فخر و قدمت می باشد، منزه است صاحب حسن و جمال ، منزه است کسی که به نور و سنگینی و وقار آراسته است ، منزه است کسی که اثر و نشانه های پای مورچه را روی سنگ صاف و شفاف دیده و افتادن طیور و پرندگان را روی درختان و لاله ها می نگرد.

بهترین تعقیبات نماز،‌ تسبیحات حضرت زهرا(سلام الله علیها) است که سفارش شده است بدون وقف پس از نماز گفته شود و نیز سفارش شده است در زمان‌های دیگر مانند وقت خواب و ... نیز بدان بپردازیم تا ما نیز از فضیلتهای آن بهره مند شویم و گامی به سبک زندگی فاطمی نزدیکتر.

بعد از آنکه رسول اکرم(صلی الله علیه وآله) تسبیحات را به کوثرش عطا کرد، حضرت فاطمه(سلام الله علیها) ابتدا رشته‏ای از پشم تابیده و با آن به تسبیح پرداخت. تا این که حضرت حمزه بن عبدالمطلب شهید شد، پس حضرت فاطمه از تربت قبر آن بزرگوار خاک برداشت و تسبیح ساخت و با آن تسبیح می‏کرد و مردم نیز چنان کردند و چون سیدالشهدا حسین بن علی(علیه السلام) شهید شد، سنت ‏شد که از تربت آن امام مظلوم تسبیح سازند و با آن ذکر گویند.

درباره ثواب تسبیح حضرت زهرا(سلام الله علیها) با تربت امام حسین(علیه السلام) از حضرت صاحب الامر(عج) روایت ‏شده است که: هر که تسبیح تربت امام حسین(علیه السلام) را در دست داشته باشد و ذکر را فراموش کند، ثواب ذکر برای او نوشته می‏شود.

تسبیحات حضرت زهرا(علیهاالسلام) از آثار و برکات بسیاری برخوردار است که از جمله‏ ی آنها نجات یافتن از شقاوت و بدبختی است. هر انسانی به تناسب بینش و نگرشی که به جهان هستی و وجود پرآشوب خود دارد به دنبال خوشبختی است، و به عبارتی دیگر یکی از مهمترین مسائلی که همه‏ ی انسانها را آگاه یا ناآگاه به خود مشغول داشته است به طوری که کارهای زندگی و برنامه‏ هایشان را در جهت وصول به آن پی‏ ریزی می‏ کنند، مسئله‏ ی رسیدن به سعادت و گریز از شقاوت است

 

۱. فضیلت و آداب تسبیح حضرت زهرا(سلام الله علیها)

روایات زیادی در این باب در کتب معتبر وجود دارد و گستردگی روایات و عنایت اکثر ائمه به ذکر سخنی درباره تسبیح از عظمت آن پرده بر می‏دارد.

حضرت مهدی -عجل الله تعالی فرجه الشریف)، درباره تسبیح فرمود: «ان فضل الدعاء و التسبیح بعد الفرائض علی الدعاء بعقب النوافل، کفضل الفرائض علی النوافل.

"ای ابوهارون، ما تسبیح فاطمه(سلام الله علیها) را به فرزندان خود سفارش می‏کنیم همچنانکه آنها را به نماز توصیه می‏کنیم"فضیلت دعا و تسبیح بعد از نمازهای واجب در مقایسه با دعا و تسبیح پس از نمازهای مستحبی، مانند فضیلت واجبات بر مستحبات است.» (۱۴)

امام صادق(علیه السلام) نیز به فضیلت تسبیح بعد از نمازهای واجب چنین اشاره کرد: «من سبح تسبیح فاطمه الزهراء(سلام الله علیها) قبل ان یثنی رجلیه من صلاة الفریضه، غفر الله له. هر کس بعد از نماز واجب تسبیح فاطمه زهرا(سلام الله علیها) را به جا آورد، قبل از اینکه پای راست را از بالای پای چپ بردارد، جمیع گناهانش آمرزیده می‏شود.» (۱۵)

و در حدیثی دیگر فرمود: «من سبح تسبیح فاطمة(سلام الله علیها)، فقد ذکر الله الذکر الکثیر. کسی که تسبیح فاطمه زهرا(سلام الله علیها) را بگوید، خدا را به ذکر کثیر یاد کرده است.» (۱۶)

روزی امام صادق(علیه السلام) ابوهارون را مخاطب ساخت و از تعلیم تسبیح حضرت فاطمه به کودکان سخن گفت: «یا ابا هارون، انا نامر صبیاننا بتسبیح فاطمة(سلام الله علیها) کما نامرهم بالصلاة، فالزمه، فانه لم یلزمه عبد فشقی. ای ابوهارون، ما تسبیح فاطمه(سلام الله علیها) را به فرزندان خود سفارش می‏کنیم همچنانکه آنها را به نماز توصیه می‏کنیم. تو نیز بر آن مداومت کن.

زیرا هر بنده‏ای که بر آن مواظبت و مداومت کند، سرانجام نیکو خواهد داشت.»(تسبیحات حضرت زهراسلام الله علیها،ص۱۵)

در جای دیگر حضرت از عظمت تسبیحات حضرت زهرا(سلام الله علیها) در مقابل نمازهای مستحبی چنین یاد کرد: «تسبیح فاطمة(سلام الله علیها) فی کل یوم فی دبر کل صلاة احب الی من صلاة الف رکعة فی کل یوم؛ تسبیح حضرت فاطمه(سلام الله علیها) در هر روز، به دنبال هر نماز، نزد من از هزار رکعت نماز (مستحبی) در هر روز، محبوبتر است.»(تسبیحات حضرت زهرا (سلام الله علیها)، ص۱۴)

 

۲.

اوقات و مکانهای تسبیح حضرت فاطمه(سلام الله علیها)

از اوقات مختلف و مکانهای زیادی برای تسبیح حضرت یاد شده که برخی عبارتند از: بعد از نمازهای واجب و مستحبی، به هنگام خواب، پس از نمازهای استغاثه به حضرت فاطمه(سلام الله علیها) و نماز زیارت حضرت رسول(صلی الله علیه وآله) و نماز زیارت حضرت امیرالمۆمنین و نماز حضرت ولیعصر(عج) در مسجد صاحب الزمان جمکران و قبل از زیارت حضرت معصومه(سلام الله علیها) در قم به گونه‏ای که سبحان‏الله قبل از الحمدلله گفته می‏شود.

تسبیحات حضرت زهرا (علیهاالسلام) از آثار و برکات بسیاری برخوردار است که به بخشی از آن می پردازیم.

۳. نجات از شقاوت

تسبیحات حضرت زهرا(علیهاالسلام) از آثار و برکات بسیاری برخوردار است که از جمله‏ ی آنها نجات یافتن از شقاوت و بدبختی است. هر انسانی به تناسب بینش و نگرشی که به جهان هستی و وجود پرآشوب خود دارد به دنبال خوشبختی است، و به عبارتی دیگر یکی از مهمترین مسائلی که همه‏ ی انسانها را آگاه یا ناآگاه به خود مشغول داشته است به طوری که کارهای زندگی و برنامه‏ هایشان را در جهت وصول به آن پی‏ ریزی می‏ کنند، مسئله‏ ی رسیدن به سعادت و گریز از شقاوت است.

منتهی از آنجایی که انسان اختیار دارد؛ راه خودش را باید آزادانه انتخاب کند. لذا انسان بعد از این که راه برایش نمایان شد، گاهی حسن انتخاب به خرج می ‏دهد و راه هدایت می‏ پیماید، و گاهی سوء انتخاب به خرج داده و راه ضلالت و گمراهی پیش می‏ گیرد. و این مسئله شقاوت و سوء عاقبت مسئله ‏ای است که همه‏ ی آنان که به خود آمده‏ اند، از آن می‏ ترسند و آنها که بصیرت ندارند و در خواب غفلت عمر می‏ گذرانند از آن نیز به غفلت به سر می‏ برند.

 

لذا آن دسته که دارای بصیرت هستند، به لحاظ خوف از شقاوت همیشه دست به دعا و ذکر بلند می‏ کنند و با تضرع و اصرار از خدای خویش طلب دوری از شقاوت و رسیدن به سعادت می ‏نمایند.

"نجات از شقاوت تسبیحات حضرت زهرا(علیهاالسلام) از آثار و برکات بسیاری برخوردار است که از جمله‏ ی آنها نجات یافتن از شقاوت و بدبختی است"مداومت بر تسبیحات حضرت فاطمه(علیهاالسلام)، موجب محفوظ ماندن از شقاوت و بدبختی است.

از این رو شایسته نیست که از برکات و آثار آن غفلت نموده و در انجام آن کوتاهی و سستی نماییم.

 امام صادق(علیه‏ السلام) در این رابطه می‏ فرماید: «یا ابا هارون، انا نامر صبایانا بتسبیح فاطمه علیهاالسلام کما نامرهم بالصلاه، فالزمه، فانه لم یلزمه عبد فشقی»(۱)؛ ای ابا هارون! ما بچه‏ های خود را همانطور که به نماز امر می‏ کنیم به تسبیحات حضرت فاطمه(علیهاالسلام) نیز امر می‏ کنیم. تو نیز بر آن مداومت کن، زیرا هرگز به شقاوت نیفتاده است بنده‎ای که بر آن مداومت نموده است.

و نیز از این حدیث شریف استفاده می‏ شود که شایسته است والدین محترم، تسبیحات حضرت زهرا (علیهاالسلام) را مانند نماز به فرزندانشان تعلیم کنند، باشد که مشمول این حدیث گردند.

۴. دوری شیطان و خشنودی خدا

شیطان همواره دشمن دیرینه‏ ی انسان بوده و هست و هیچگاه انسان از حیله‏ ها و خواطر شیطانی او در امان نیست. شیطان بنا بر آیات الهی، دشمن قسم خورده‏ ی انسان است تا او را به هر طریق ممکن به گمراهی بکشاند. از این رو آدمی همیشه در معرض تهاجم شیطان و وساوس شیطانی است.

بعضی انسانها در مقابل این تهاجم شیطانی و خواطر نفسانی همیشه در حال فرارند که در این صورت همواره مورد تعقیب شیطان و خواطرند، و هیچگاه خلاصی ندارند و ای بسا در آخر خسته شده و نفس ‏زنان تسلیم شوند، و عده‏ ای اندک در تلاش ‏اند که با مداومت بر ذکر و فکر و عمل، چنان رفتار کنند که شیطان و خواطر را از خود فراری دهند و شیطان را از خود دور کنند که البته راهی است مشکل. کسانی که به این مقام برسند دارای نفس مطمئنه خواهند شد که دیگر دگرگونی در آن راه ندارد.

وقتی انسان توانست شیطان را از خود دور و طرد کند، و به طاعات عمل نماید و در کارها و اذکار و عبادت‎های خود اخلاص ورزد، رضایت خدا نیز حاصل گردد، چون شیطان و وساوس او یکی از بزرگترین موانع کسب رضایت و خشنودی حق تعالی است. آری رضا و رضوان خداوند سبحان مطلوب سالکان و منتهای آرزوی عارفان است.

یکی از راه‎هایی که می‏ تواند شیطان را از انسان دور کرده و موجبات رضای الهی را فراهم آورد مداومت بر تسبیحات حضرت فاطمه‏(علیهاالسلام) است.

امام باقر (علیه‏السلام) می‏ فرماید: «من سبح تسبیح فاطمه علیهاالسلام ثم استغفر، غفر له، و هی مائه باللسان، و الف فی المیزان، و یطرد الشیطان، و یرضی الرحمان»(۲)؛ هر کس تسبیحات حضرت فاطمه(علیهاالسلام) را به جا آورد و پس از آن استغفار کند، مورد مغفرت قرار می ‏گیرد، و آن تسبیح به زبان صد تا است، و در میزان (اعمال) هزار (ثواب) دارد، و شیطان را دور کرده، و خدای رحمان را خشنود و راضی می ‏نماید.

درباره ثواب تسبیح حضرت زهرا(سلام الله علیها) با تربت امام حسین(علیه السلام) از حضرت صاحب الامر(عج) روایت‏شده است که: هر که تسبیح تربت امام حسین(علیه السلام) را در دست داشته باشد و ذکر را فراموش کند، ثواب ذکر برای او نوشته می ‏شود.

از امام صادق(علیه‏ السلام) روایت است که وقتی انسان در جای خواب خود می‏ خوابد، فرشته‏ ی بزرگواری و شیطان سرکشی به سوی او می‏ آیند، پس فرشته به او می‏ گوید:

روز خود را به خیر ختم کن و شب را با خیر افتتاح کن، و شیطان می‏گوید: روز خود را با گناه ختم کن و شب را با گناه افتتاح کن. اگر اطاعت فرشته کرد و تسبیحات حضرت زهرا(علیهاالسلام) را در وقت خواب خواند، فرشته آن شیطان را می‏ راند و از او دور می‏ کند، و او را تا هنگام بیداری محافظت می‏کند، پس باز شیطان می‏ آید و او را امر به گناه می‏ کند و ملک او را به خیر امر می‏ کند. اگر از فرشته اطاعت کرد و تسبیح آن حضرت را گفت آن فرشته، شیطان را از او دور می‏ کند و حق تعالی عبادت تمام آن شب را در نامه ‏ی عملش می‏ نویسد.(۳)

۵.

برائت از دوزخ و نفاق

بنا بر روایت امام صادق(علیه‏السلام)، تسبیحات حضرت زهرا(علیهاالسلام) از جمله‏ ی ذکر کثیری است که خداوند در قرآن کریم یاد فرموده است:

«تسبیح فاطمة الزهراء علیهاالسلام من الذکر الکثیر الذی قال الله عز و جل: «واذکروا الله ذکرا کثیرا.» و از طرفی رسول گرامی اسلام فرموده است: «من اکثر ذکر الله عز و جل احبه الله و من ذکر الله کثیرا کتبت له برائتان؛ برائة من النار و برائة من النفاق»(۴)؛ هر کس ذکر خدای عزوجل را بسیار کند خداوند او را دوست دارد، و هر کس ذکر خدا را بسیار کند برای او دو برائت(منشور آزادی) نوشته شود: یکی برائت از آتش جهنم، و دیگری برائت از نفاق و دورویی.

لذا تسبیحات صدیقه‏ ی طاهره اگر با شرائطش انجام پذیرد، موجب برائت از دوزخ و نفاق می‏ گردد.