امتناع گرتا تونبرگ از حضور در نشست اقلیمی سازمان ملل در مصر: «سبزشویی است»

گرتا تونبرگ، کنش‌گر جوان و سرشناس زیست‌محیطی، اعلام کرد که ماه آینده در بیست و هفتمین نشست اقلیمی سازمان ملل (کاپ ۲۷) شرکت نخواهد کرد.

تونبرگ در جلسه پرسش و پاسخ در رونمایی از آخرین کتاب‌اش، «کتاب اقلیم»، در لندن گفت:

«من به دلایل مختلفی به کاپ ۲۷ نمی‌روم اما فضا برای جامعه‌ی مدنی امسال بسیار محدود است.»

کاپ ۲۷ ششم نوامبر در شرم الشیخ مصر برگزار خواهد شد و در شرایطی که پیامدهای تغییرات اقلیمی زودتر از پیش‌بینی‌ها حتی دانشمندان را شگفت‌زده کرده،‌ فعالان و دوستداران محیط زیست خواهان تغییرهای ریشه‌ای و سیستمی برای مقابله با آن هستند؛ تغییراتی که به گفته تونبرگ ۱۹ ساله، نباید انتظار آن را از نشست سازمان ملل داشت:

«کنفرانس‌های سازمان ملل  عمدتاً به فرصتی برای رهبران و قدرتمندان برای جلب توجه بدل شده‌اند و آنها در این کنفرانس‌ها از شیوه‌های مختلف سبزشویی استفاده می‌کنند. کاپ‌ها واقعاً برای تغییر کل سیستم نیستند… و در این شکل کنونی، کارایی ندارند، مگر از آنها به عنوان فرصتی برای بسیج نیروها بهره ببریم.»

سبزشویی یعنی تلاش برای انحراف از مشکل اصلی و مسئولیت تاریخی در مورد گرمایش زمین، با استفاده از سیاست‌های سرمایه‌دارانه «اقتصاد سبز» یا وعده‌های توخالی حمایت از محیط زیست. به عبارت دیگر، سبزشویی یعنی بیش از آنکه به طور واقعی برای مقابله با تغییرات اقلیمی دست به عمل بزنی، به تبلیغ و ترویج گفتارهای آن بپردازی. و یا با ادعاهای زیست‌محیطی،‌ سعی در پاک کردن کارنامه غیرقابل‌قبول‌ات در حقوق بشر یا بی‌عدالتی اجتماعی و اقتصادی برآیی.

به نظر می‌رسد تونبرگ که در اجلاس گلاسکو در ۲۰۲۱ شرکت کرده بود، از سازوکارهای نهادی و کند سازمان ملل که وابسته به دولت‌ها و شرکت‌هاست، امید بریده و راه‌‌حل اصلی را در یک جنبش فراگیر زیست‌محیطی از پایین و مستقل می‌داند. او در نشست رونمایی از کتابش گفت: «برای تغییر دادن چیزها،‌ ما به همگان نیاز داریم،‌ ما به میلیاردها کنش‌گر نیاز داریم.»

دیگر انتقاد مطرح‌شده از نشست کاپ ۲۷ در مصر،‌ وضعیت وخیم حقوق بشری در این کشور است که بدون اهمیت به آن،‌ نشست اقلیمی در کشور تحت دیکتاتوری نظامی عبدالفتاح السیسی برگزار می‌شود.

نوآمی کلاین،‌ نویسنده و مستندساز چپ‌گرا و کنش‌گر سرشناس محیط زیست در مقاله‌ای ۱۸ اکتبر ۲۰۲۲ نوشت که اجلاس اقلیمی سازمان ملل در مصر، در واقع «سبزشویی از یک دولت پلیسی» است.

تونبرگ یکی از امضاکنندگان بیانیه‌ای است که هفته پیش از سوی ائتلافی حقوق بشری خطاب به مقام‌های مصری صادر شد و از آنها خواسته بود زندانیان سیاسی را آزاد کنند و فضای مدنی را بگشایند.

"به عبارت دیگر، سبزشویی یعنی بیش از آنکه به طور واقعی برای مقابله با تغییرات اقلیمی دست به عمل بزنی، به تبلیغ و ترویج گفتارهای آن بپردازی"عفو بین‌الملل، شبکه اقدام اقلیمی و بسیاری کنش‌گران و سازمان‌های حامی محیط زیست و حقوق بشر از دیگر امضاکنندگان این بیانیه هستند. صلح سبز بریتانیا (Greenpeace) به خاطر امضا نکردن این دادخواست به شدت مورد انتقاد قرار گرفت.