نگاه نقاشی‌های معروف قاجاری به مد و لباس فجر

دوازدهمین جشنواره مد و لباس فجر از روزهای آخر دی ماه در موزه‌ هنرهای زیبای مجموعه فرهنگی و تاریخی سعدآباد در حال برگزاری است. سه طبقه موزه به لباس‌ها اختصاص پیدا کرده و در کنار تابلوهایی از نقاشان معروف، نمایشگاهی از آثار شرکت‌کننده در این جشنواره برگزار شده است.

به گزارش ایسنا، سه طبقه موزه‌ هنرهای زیبای مجموعه فرهنگی و تاریخی سعدآباد به برگزاری دوازدهمین جشنواره «مد و لباس فجر» اختصاص داده شده؛ موزه‌ای در جنوبی‌ترین نقطه سعدآباد که ساخت آن سال ۱۳۱۹ آغاز شده بود. در موزه هنرهای زیبای سعدآباد تابلوهای فاخری نگهداری و در معرض نمایش قرار داده شده است که دور تا دور سالن‌های اصلی هر سه طبقه و راهروها در کنار ساعت‌های بدون عقربه و جامانده از دوره پهلوی، نصب شده است.

نمایشگاه از همان طبقه همکف و بدو ورودی آغاز می‌شود.

"دوازدهمین جشنواره مد و لباس فجر از روزهای آخر دی ماه در موزه‌ هنرهای زیبای مجموعه فرهنگی و تاریخی سعدآباد در حال برگزاری است"طبقه همکف موزه هنرهای زیبا به آثار نقاشان معاصر ایرانی که به شیوه‌ای نو کار کرده‌اند اختصاص داده شده؛ آثاری از سهراب سپهری، صادق بریرانی، فریده لاشایی، ابولقاسم سعیدی، جعفر روحبخش، حسین محجوبی، فرامرز پیلارام، حسین زنده رودی، پروانه اعتمادی و ... .

سالن‌های اصلی البته به معرفی برندهای لباس اختصاص پیدا کرده و آثار شرکت‌کننده در دوازدهمین جشنواره مد و لباس فجر در راهرو و اتاق‌ها جا گرفته‌اند؛ هر کدام از برندها داستانی دارند که ذیل آثار به عنوان معرفی‌نامه نوشته شده است.

چند روزی از افتتاح نمایشگاه گذشته و تعداد بسیار اندکی از طراحان لباس در نمایشگاه حضور دارند و معرفی‌نامه‌های کوتاهشان آن اطلاعاتی است که از داستان‌ آن‌ها در دسترس قرار گرفته است.

اغلب بر اساس آنچه که در معرفی‌نامه‌ برندشان نوشته‌اند، در زمینه طراحی و تولید پوشاک عفیفانه فعالیت دارند. یکی از این برندها داستان شکل‌گیری خود را اینچنین روایت کرده است:‌ «سال ۹۵ یه تولیدی کوچیک داشتم، خیلی اتفاقی وارد کار تولید چادر عربی و بقیه چادرای مدل دار شدم، همین مساله باعث شد متوجه بشم چقدر تو زمینه طراحی، نوآوری و تولید پوشاک عفیفانه کم‌کاری شده، اونجا بود که جرقه تاسیس یه تولیدی و فروشگاه حجاب توی سرم زده شد و به لطف خدا و به همراه فردی دیگر فروشگاهی را تاسیس کردیم و تونستیم علاوه بر طراحی و تولید انواع چادرهای کار شده و عبا و مانتو و پیراهن حجاب، جدید ترین سبک چادر مانتو رو توی کشور تولید کنیم.» 

یکی دیگر از برندها درباره داستان شکل‌گیری برندش نوشته است: «داستان برند ما از یه روز گردش با مادر ـ دختری تو بازار تجریش و خرید چهار متر پارچه وال برای روسری و چرخ خیاطی مامان بزرگ شروع شد؛ تصمیم گرفتیم تن پوش و کامل کنیم و رفتیم سراغ عبا، اما اینا کافی نبود ما می‌خواستیم این تجربه رو با همه شهر به اشتراک بگذاریم.»

دیگری شرح داده است که «این برند با ایده‌های خلاقانه در طراحی لباس‌های مجلسی و اجتماع با طراحی پارچه‌های اختصاصی، نوآوری جسورانه‌ای را در سبک عفیفانه خود از بهمن ۹۷ به‌وجود آورد و با حفظ اصالت ایرانی اسلامی مطابق سلیقه مخاطبان جوان و خوش ذوق محصولات فاخر و جذابی را خلق کرده است.»

در این زمینه تماشا کنید:

گزارش تصویری ایسنا از دوازدهمین جشنواره مد و لباس فجر

در میان بازدیدکنندگان، زنی با دو دختر جوانش برای تماشای نمایشگاه آمده است. طبقه دوم را دور می‌زنند و نظرشان جلب لباس‌ها شده است.

تابلوهای اطرافشان که در طبقه دوم موزه نصب شده آثاری است از نقاشان معروف اروپایی مانند سالوادور دالی، جان فردریک هرینگ، پیتر گراهام، ایوان شیشکین، فرانسوا موزن، ژول برتون و ... .

زن حدودا ۵۰ ساله به نظر می‌رسد و دختران جوانش که حدودا ۱۷ یا نهایتا ۱۸ ساله‌اند پارچه یکی از لباس‌ها را نگاه می‌کنند. دختر کوچک‌تر که خوش صحبت‌تر از دیگریست می‌گوید: «لباس‌های طبقه اول بهتر از طبقه دوم بود. پایین یه لباسی رو دیدم که خیلی خوشم اومد.» مادر دختر جوان البته تاکید دارد که «هنوز همه نمایشگاه را ندیده‌ایم.» به نظر می‌رسد که هنوز نظری قطعی درباره نمایشگاه ندارد.

دختر کوچک‌تر اما لباس مورد علاقه‌اش را نشان می‌دهد و می‌گوید: «من از این لباس خوشم اومد؛ ترکیب رنگ و بلندی لباس به نظرم قشنگ بود. دوخت خوبی داشت و از طرف دیگه به پوشیدگی‌اش خیلی توجه شده بود.

"سه طبقه موزه به لباس‌ها اختصاص پیدا کرده و در کنار تابلوهایی از نقاشان معروف، نمایشگاهی از آثار شرکت‌کننده در این جشنواره برگزار شده است"حتی ریزترین جزییات رو هم برای پوشیدگی لباس در نظر گرفته بود و محال بود که تو هیچ حرکتی بدن‌نما باشه.» 

هر سه پوشش چادر دارند. دختر بزرگ‌تر به چادرهایی که به نمایش گذاشته شده نیز اشاره می‌کند و می‌گوید: «به نظر من خیلی نمایشگاه خوبی است. به آنچه که باید توجه شده.» 

مانکن‌های هزار چهره در دوازدهمین جشنواره مد و لباس فجر

در میان آثار فاخر تجسمی که با کشیدن طنابی قرمز فاصله‌شان را با بازدیدکنندگان حفظ کرده‌اند، مانکن‌هایی با چهره‌های متفاوت لباس‌های طراحی‌شده را تبلیغ می‌کنند.

از نگاه برخی حاضران در نمایشگاه شاید بهتر بود مسئولان برگزارکننده با هدف نظم بصری بیشتر، استانداردهای مشخصی را برای مانکن‌ها تعریف می‌کردند؛ اما اینجا هر کدام چهره‌ای دارد و هریک به رنگی است؛ یکی آرایشی غلیظ بر چهره دارد و دیگری اصلا چهره‌ای ندارد و بعضی‌شان هم تاج بر سر دارند! 

در این میان، یکی از کارشناسان بخش علمی کارگروه ساماندهی مد و لباس که در این نمایشگاه حضور دارد نیز دقایقی با ایسنا گفت‌وگو می‌کند. او درباره کیفیت پایین پارچه، دوخت و خرج‌کارهای استفاده شده در بعضی آثار شرکت‌کننده در دوازدهمین جشنواره مد و لباس فجر تصریح می‌کند که باید این موضوع را در نظر گرفت که بسیاری از طراحی‌های ارسال شده از مناطق محروم است و هزینه نهایی کار برایشان اهمیت داشته و نمی‌توانستند از بهترین متریال استفاده کنند. او همچنین این پرسش را مطرح می‌کند که اگر بعضی طراحان می‌گویند که جشنواره مد و لباس فجر به خوبی عمل نمی‌کند، پس چرا در آن شرکت نمی‌کنند؟ 

با این همه به نظر می‌رسد که سطح کیفی جشنواره مد و لباس فجر را نسبت به سال‌های گذشته بالاتر می‌داند و اینکه می‌توان افق دید روشنی را در این باره مد نظر داشت.

این کارشناس همچنین برای راهنمایی یکی از بازدیدکنندگان که یکی از عباهای طراحی شده توجهش را جلب کرده، می‌گوید که با استفاده از کد اثر می‌توانند به برند طراح دسترسی پیدا کرده و با پیدا کردن پیج اینستاگرام طراح به او سفارش دهند. او می‌گوید، تا آن جایی که اطلاع دارد بعضی طراحان شخصی‌دوزی را هم قبول می‌کنند.

او توضیحاتی را هم درباره دستگاه‌هایی که برای تجمیع آرای مردمی در نمایشگاه قرار داده شده بود ارائه می‌کند و می‌گوید که بازدیدکنندگان می‌توانند در این بخش به لباس منتخب خود امتیاز دهند.

در آخرین طبقه موزه هنرهای زیبا نقاشی‌ هنرمندان ایرانی از دوره صفویه تا قاجار بر دیواره‌ها نصب شده است. این نقاشی‌ها، اغلب تصویر پادشاهان، زنان و مردان درباری، امرا و صاحب منصبان آن زمان را به تصویر کشیده است. بیشترین آثار ارائه شده در این طبقه مربوط به دورهٔ قاجار است؛ در میان این تابلوها، آثاری دیده می‌شود که تصویرگران آن‌ها از اعتبار و شهرت بسیار برخوردارند.

"اغلب بر اساس آنچه که در معرفی‌نامه‌ برندشان نوشته‌اند، در زمینه طراحی و تولید پوشاک عفیفانه فعالیت دارند"تابلوهایی از مردان و زنانی با لباس‌های زیبا بر دیوار است که از دریچه نقاشی‌ها به آثار حاضر در نمایشگاه نگاه می‌کنند.

در میانه سده سیزدهم قمری، ایرانیان بیشتری با فرهنگ اروپایی روبرو شدند و در شیوه  پوشاک اغلب آنان تغییراتی به وجود آمد. گروه‌های متفاوت «سنت‌گرایان» و «تجددگرایان» البسه متفاوتی را انتخاب می‌کردند و طیف‌های میانی این دو گروه برآیندی از پوشاک موجود را استفاده می‌کردند. آن زمان، یعنی تا اواسط سده سیزدهم قمری، لباس زنان و مردان، به جز در اماکن عمومی در فرم و تزیینات و پارچه تفاوتی نداشت. در تصاویر درباری از دوران فتحعلی شاهی ـ همچون عسگر خان افشار یا میرزا ابوالحسن خان شیرازی ـ ایرانی‌ها برای شهروندان اروپایی از زاویه لباس و مو و ریش جلب توجه می‌کردند.

در تصاویر درباری دوران فتحعلی شاهی جُبه‌های کمرباریک دامن بلند، کفش‌های پاشنه‌دار و ترمه‌های خوش نقش و رنگ و جواهر و مرواریدهای زیبا از جزییات البسه زنان و مردان بود.

به این ترتیب تا زمان سلطنت ناصرالدین شاه، لباس رسمی مردان اغلب جُبه‌های بلند و شال‌کلاه بود. اولین تغییرات لباس در ایران، در لباس‌های مردانه ایجاد شد و لباس زنان تا مدت‌ها بعد دست نخورده باقی مانده بود.

در آثار نصب شده روی دیوار موزه هنرهای زیبای سعدآباد نیز، نقاشی‌هایی از همین سبک لباس دیده می‌شود که پیش از تغییر لباس‌های مردانه و علیرغم پیروی از سنت‌ها اما به نسبت زمان زیبا به نظر می‌رسد. این امر نشان می‌دهد که با تاکید بر سنت‌ها نیز می‌توان لباس‌هایی را طراحی کرد که عناصر زیبایی شناختی نیز در آن‌ها وجود داشته باشد و گروه‌های متفاوتی از اقشار جامعه از آن استقبال کنند.

"تابلوهای اطرافشان که در طبقه دوم موزه نصب شده آثاری است از نقاشان معروف اروپایی مانند سالوادور دالی، جان فردریک هرینگ، پیتر گراهام، ایوان شیشکین، فرانسوا موزن، ژول برتون و .."

کارگروه ساماندهی مدل و لباس پیش تر نیز به این موضوع اشاره کرده بود که به دنبال زمینه‌سازی برای تولید و طراحی پوشاکی است که با استقبال اقشار مختلف روبرو باشد که حتما نگاه به طراحی لباس از این زاویه، به ایجاد انگیزه برای جوانانی با سلیقه و عقاید متفاوت نیاز دارد.

از جمله بازدیدکنندگان جوان این نمایشگاه، گروهی از دانشجویان طراحی لباس کم‌شنوا و ناشنوا هستند که برای بازدید به همراه جمعی از اساتید خود حضور پیدا کرده‌اند. استادشان به دسته‌بندی لباس‌های به نمایش گذاشته شده اشاره می‌کند و با نشان دادن یکی از لباس‌ها به شاگردانش توضیح می‌دهد که «کاربرد این لباس، اجتماع عنوان شده؛ همه این‌ لباس‌ها یکسری قانون دارند. مثلا قد لباس بلند باشد، داخل لباس مشخص نباشد. لباس اجتماع با لباس کار، فرم و کژوال متفاوت است.»

او سپس به لباس دیگری که سنگ‌دوزی شده هم اشاره می‌کند و می‌گوید: «این لباس‌ها را دونه دونه سنگ‌گذاری می‌کنند.

دستگاه با تامین حرارت سنگ‌ها را روی لباس می‌چسباند؛ البته عمر این سنگ‌ها کوتاه است و معمولا با شست و شو ریخته می‌شود. این اکلیل‌های روی لباس هم ...»

بنا بر این گزارش ایسنا، نمایشگاه دوازدهمین جشنواره مد و لباس فجر از پنج‌شنبه ۲۸ دی ماه با نمایش ۱۸۰ اثر برتر از هزار و ۳۸۰ اثر ارسال شده برپا شد.

۲۰ ویژند در بخش مد و صنعت، ۲۳ ویژند در بخش مد تراز و آثاری با محور لباس اجتماع، مجلسی، نوجوان و ... در این نمایشگاه عرضه شده است که البته در برخی بخش‌ها تعداد آثار به داوری نرسیده اما در سالن نمایشگاه به نمایش درآمده‌اند.

داوری این آثار در سه حوزه طراح پارچه و لباس، الگو و دوخت و سبک سازی و استایل صورت گرفته است.

سید مجید امامی ـ دبیر شورای فرهنگ عمومی و رئیس کارگروه ساماندهی مد و لباس ـ نیز پیش‌تر گفته بود:‌ «در این دوره تأکید بر حضور ویژندها بود اما منعی برای حضور طراحان به صورت فردی وجود نداشت و در این دوره از جشنواره بیش از ۲۲ کارگاه یک روزه بر اساس مودبرد یا بیانیه مضمون جشنواره در اقصی نقاط ایران برگزار شده است.»

مراسم اختتامیه دوازدهمین جشنواره مد و لباس فجر پنجشنبه ـ پنجم بهمن ماه ـ ساعت ۱۸ در تالار وحدت برگزار می شود.

انتهای پیام