علل سیر صعودی مشارکت بلوچها در فرایند انتخابات چیست؟ عبدالستار دوشوکی - Gooya News

به کرات از بنده این سوال پرسیده می شود که چرا اهل سنت و بخصوص بلوچها علیرغم محرومیت های گسترده, ظلم, تبعیض, سرکوب, اعدام, فقر و نابرابری, در فرایند انتخابات مشارکت فزاینده و حداکثری در مقایسه با بقیه هموطنان مرکز نشین و شیعه دارند. در اسفند ماه سال ١۳۵٨ میزان مشارکت مردم (عمدتا شیعیان و غیربلوچها) در انتخابات مجلس ٢۵ درصد بود. در آن زمان که در میتنگ و تظاهرات و سخنرانی ها سخت فعال بودم, نیک بیاد دارم که بیش از ٩۵ درصد مردم سنی مذهب بلوچ مخالف هرگونه حضور در انتخابات رژیم بودند. اما اکنون نرخ مشارکت به بیش از ٧۵ درصد صعود کرده است. چــرا؟ برای بررسی تطبیقی و تبیین متغیرهای توضیحی و مفاهیم "رای ـ رفتاری" ضد و نقیض و بظاهر "غیرعقلایی" بلوچها عوامل و فاکتورهای سیر صعودی مشارکت بلوچها در فرایند انتخابات را علیرغم پیچیدگی می توان در شش مولفه بصورت اختصار و تیتروار تفسیر و تشریح (و نه توجیه) کرد.

١ ـ بیشترین درصد جمعیت روستایی در کل کشور

بر طبق آمار وزارت کشور میزان مشارکت در انتخابات در کلانشهرها ٤٠ درصد، ‌در شهرهای متوسط ٦٠ و در روستاها ٩٠ درصد است.

"در اسفند ماه سال ١۳۵٨ میزان مشارکت مردم (عمدتا شیعیان و غیربلوچها) در انتخابات مجلس ٢۵ درصد بود"این یک فاکت کشوری است که مختص بلوچستان نیست. بر اساس داده های مرکز آمار ایران حدود ۷۴ درصد جمعیت کشور در نقاط شهری و کمتر از ۲۶ درصد در نقاط روستایی ساکن هستند. بر طبق جدول سهم جمعیت استانها به تفکیک مناطق شهری و روستایی استان سیستان و بلوچستان تنها استان کشور است که جمعیت روستایی آن از جمعیت شهری بیشتر است. وانگهی بسیاری از به اصطلاح شهرها و شهرستان های جدیدالتاسیس استان در حقیقت روستا هستند که برای تقسیم استان در آینده ای نه چندان دور تبدیل به شهر و شهرستان شده اند. علاوه بر آن بین ۳٠ تا ٤۵ درصد حاشیه نشینان شهرهای بزرگتر مانند زاهدان و چابهار روستایی هایی هستند که در طی چند سال اخیر به دلیل خشکسالی و نابودی کشاورزی و دامداری به شهرها مهاجرت کرده اند.

لذا فرایند "شهرنشینی" به مثابه یک مولفه مدنیّت و مُدرنیته با محوریت فرد را نباید با افزونی تصنعی تراکم جمعیت در فضای شهری یکسان شمرد.

٢ ـ عدم آگاهی سیاسی

بر اساس آمار سازمان نهضت سوادآموزی نرخ باسوادی در کشور بیش از ٩٦ درصد است. اما در استان ۷١ درصد می باشد. اما در بین بلوچها بخصوص در مناطق روستایی که اکثر بلوچها در آنجا ساکن هستند, کمتر از ۵۵ درصد می باشد. زیرا میزان باسوادی ساکنان غیربلوچ استان بیش از ٩٦ درصد است. عدم دسترسی به اینترنت و فضای مجازی و ماهواره، فزون بر نبود فرهنگ پرسشگری, تحزب و جامعه مدنی؛ مثلا در مقایسه با کردستان؛ و تشویق مناسبات سنتی و مذهبی توسط نهادهای حکومتی (از جمله پرداخت حقوق ماهانه به صدها امام جمعه اهل سنت و "حکومتی" کردن آنها و یا استخدام سران طوایف در بسیج عشایری و "رانت خوار" کردن آنها در کنار سرکوب جامعه مدنی و روشنفکران, عوامل دیگری در تعمیق تحمیق توده ها هستند.

"در آن زمان که در میتنگ و تظاهرات و سخنرانی ها سخت فعال بودم, نیک بیاد دارم که بیش از ٩۵ درصد مردم سنی مذهب بلوچ مخالف هرگونه حضور در انتخابات رژیم بودند"شوربختانه وسایل ارتباط جمعی و رسانه های فارسی زبان برون مرزی نیز هیچگونه کمکی به رشد جامعه مدنی بلوچستان نمی کنند. آنهم در شرایطی که جمهوری اسلامی قلم در یک کف و تیغ در دست دگر دارد. از سوی دیگر رسانه های مذهبی و تکفیری با تمرکز بر روی بلوچستان و تشدید تضاد مذهبی و گرفتن ماهی از آب گل آلود سخت مشغول هستند. ۱۲۷ هزار کودک بازمانده از تحصیل در استان سیستان و بلوچستان وجود دارد که سالیان بر آنها افزوده می شود. استان با کمبود ۱۳ هزار معلم مواجه است.

این در حالی است که سپاه پاسداران دهها هزار بلوچ را بعنوان بسیج عشایری آموزش نظامی داده و مسلح کرده است تا از "کیان نظام ء مقدس" دفاع کنند. بر طبق گزارش خبرگزاری تسنیم بیش از ٨٠ درصد از کل کودکان بازمانده از تحصیل در کشور بلوچ هستند. یعنی حتی از مدرسه کپری هم محروم هستند. در صورتی که به لطف جمهوری اسلامی حتی یک کودک شیعه لبنانی از تحصیل محروم نیست.