جنگ اسرائیل و غزه: آیا آتش‌بس امروز نهایی می‌شود؟

در حالی‌که حملات اسرائیل به شمال نوار غزه ادامه دارد، مذاکرات برای آتش‌بس و تبادل اسیران میان حماس و اسرائیل با میانجی‌گری قطر در جریان است.

اسماعیل هنیه، رهبر حماس صبح سه‌شنبه ۲۱ نوامبر / ۳۰ آبان اعلام کرد که «ما در شرف توافق بر سر آتش‌بس هستیم.»

همچنین یکی از مقام‌های حماس به نام عزت محمد رشق به شبکه الجزیره اعلام کرد که توافق پیشنهادی حماس شامل آتش‌بس، تدارک ورود کامیون‌های امدادرسانی به منطقه و تبادل اسیران از جمله زنان و کودکان می‌شود. در اسرائیل نیز بنیامین نتانیاهو بعدازظهر سه‌شنبه از «پیشرفت» در مذاکرات خبر داد.

ماجد انصاری، سخنگوی وزارت خارجه قطر نیز به خبرنگاران گفت «در نزدیک‌ترین نقطه به انعقاد توافق» و «در مرحله حیاتی و پایانی» آن قرار داریم.

مقام‌های قطری قرار است با نهایی‌شدن توافق، مفاد آن را اعلام کنند.

جو بایدن، رئیس جمهوری ایالات متحده نیز در جریان نشستی در کاخ سفید گفت: «حالا ما خیلی نزدیک هستیم. خیلی نزدیک. می‌توانیم خیلی زود اسیران را به خانه برگردانیم.» او با وجود این افزود: «نمی‌خواهم وارد جزئیات امور شوم زیرا هیچ چیز تا وقتی کار نهایی نشود معلوم نیست.»

بایدن همچنین با اشاره به گفتگوهایش با نتانیاهو و شیخ تمیم بن حامد الثانی، امیر قطر و مقام‌های آمریکایی مستقر در منطقه گفت: «همانطور که همه می‌دانید هفته‌هاست داریم پرفشار روی این موضوع کار می‌کنیم.» 

سی‌ان‌ان به نقل از «منابع متعدد» گزارش کرده که توافق پیشنهادی قرار است به آزادی پنجاه زن و کودک اسیر در ازای چهار تا پنج روز آتش‌بس و آزادی سه زندانی سیاسی در ازای هر اسیر غیرنظامی اسرائیلی بینجامد.

برای خواندن آخرین رویدادهای مهم جنگ اسرائیل ــ فلسطین و تحلیل‌ها و نظرها درباره‌ی آن، به صفحه‌ی ویژه‌ی زمانه رجوع کنید:
جنگ اسرائیل ــ غزه: گذشته، حال، آینده

چالش‌های مبادله اسیران

گروگان‌ها تنها اهرم چانه‌زنی حماس به حساب می‌آیند. در سال ۲۰۱۱، اسرائیل بیش از هزار زندانی فلسطینی را در ازای یک سرباز اسرائیلی به نام گیلعاد شالیت آزاد کرد. این سرباز پنج سال در اسارت حماس بود.

با این‌همه، چالش‌های لجیستیکی بسیاری هست که می‌تواند مانع از توافق برای آزادسازی اسیران شود.

"در سال ۲۰۱۱، اسرائیل بیش از هزار زندانی فلسطینی را در ازای یک سرباز اسرائیلی به نام گیلعاد شالیت آزاد کرد"نخست این‌که، هنوز معلوم نیست آیا رهبران مذاکره‌کننده حماس دقیقاً از محل نگهداری اسیران اسرائیلی اطلاع دارند یا نه. در نتیجه حملات اسرائیل، خطوط ارتباطی در نوار غزه مختل شده است و این می‌تواند چالشی جدی برای هماهنگی آزادی اسیران باشد.

در سوی دیگر، رهبران سیاسی اسرائیل تحت فشار عمومی برای آزادی اسیران قرار دارند. به گزارش سی‌ان‌ان، سنجش افکار عمومی اسرائیل نشان می‌دهد که اکثریت اسرائیلی‌ها از آزادی زندانیان فلسطینی به عنوان بخشی از توافق برای آزادسازی اسیران اسرائیلی خرسند خواهند بود.

با وجود این، مقام‌های اسرائیلی از خود تمایل چندانی به توقف عملیات نظامی برای آنچه نابودی حماس عنوان شده است، نشان نمی‌دهند. آن‌ها در عین حال نمی‌خواهند در نظر اسرائیلی بی‌عمل و بی‌تفاوت به نظر برسند. به این ترتیب، نتانیاهو می‌تواند برای در جریان نگه‌داشتن مذاکرات، خواه نتیجه‌اش مثبت باشد یا منفی، انگیزه‌ای سیاسی داشته باشد.

کابینه اسرائیل: افراطی‌ها مخالف توافق‌اند

عصر سه‌شنبه کابینه جنگ اسرائیل برای بررسی توافق احتمالی برای آزادسازی اسیران در دفتر بنیامین نتانیاهو جلسه تشکیل داد.

کابینه جنگ از پنج عضو تشکیل می‌شود: نخست‌وزیر، یوآو گالانت، وزیر دفاع، ران درمر، وزیر امور استراتژیک، بنی گانتز، وزیر دفاع سابق، و گادی آیزنکوت، فرمانده سابق ستاد کل ارتش اسرائیل.

به دنبال این جلسه، کابینه امنیتی اسرائیل نیز جلسه‌ای دیگر تشکیل داد.

این کابینه بزرگ‌تر از کابینه جنگ است.

هنوز از این جلسه اطلاعاتی منتشر نشده است.

با این‌همه، دو حزب بنیادگرای افراطی «صهونیسم مذهبی» و «قدرت یهود» که در دولت ائتلافی نتانیاهو حضور دارند، گفته‌اند که از توافق آتش‌بس حمایت نمی‌کنند.

بزالل اسموتریچ، وزیر دارایی اسرائیل و رهبر حزب صهیونیسم مذهبی و ایتامار بن‌گویر، وزیر امنیت داخلی و رهبر حزب قدرت یهود هر دو در کابینه امنیتی حضور دارند، اما عضو کابینه جنگ نیستند.

در بیانیه حزب اسموتریچ آمده که «توافق پیشنهادی بد است و نباید آن را بپذیریم. این توافق برای امنیت اسرائیل، برای خود اسیران و برای سربازان ارتش بد است.» این بیانیه همچنین می‌افزاید: «تنها راه بازگرداندن همه اسیران ادامه فشار نظامی بر حماس تا تسلیم کامل آن است.»

بیانیه «قدرت یهود»، با ادبیاتی نرم‌تر اما با نتیجه‌ای مشابه، حمایت از این توافق را «دشوار» می‌خواند و می‌گوید «ما خواستار توافقی هستیم که همه اسیران را آزاد کند، اما در چارچوب شروطی که ما می‌گذاریم.»

هر دوی این احزاب گفته‌اند هنوز مفاد توافق پیشنهادی را ندیده‌اند.