"مبادله زندانی و دریافت مطالبات ایران از آمریکا منتفی شد"

سایت نورنیوز در گزارشی با شرح فرآیند مذاکرات ایران و آمریکا و بریتانیا برای مبادله زندانیان دو تابعیتی، واشنگتن را به "عهدشکنی" و به هم زدن توافق‌ها و بازپرداخت طلب ۷میلیارد دلاری ایران متهم کرده است. این رسانه به نقل از یک مقام مطلع می‌نویسد: «پس از توقف گفت‌وگو‌های وین و دور ششم مذاکرات، آمریکا یک باره بر خلاف ادعاهای اولیه خود مبنی بر جدا بودن مسائل سیاسی فیمابین از موضوع تبادل زندانیان، و این استدلال که پرداخت طلب ۷ میلیارد دلاری به ایران فرصت تنفس می‌د‌هد و انگیزه تهران را برای تداوم حضور در مذاکرات احیای برجام کاهش می‌دهد، توافق شکل گرفته را بر هم زد.»

در گزارش مربوطه آمده که اواخر دوره ریاست جمهوری اوباما و مستقل از مذاکرات هسته‌ای، گفت‌وگوهایی بین تهران و واشنگتن در خصوص تبادل زندانیان دو طرف شکل گرفت که به آزادی ۴ زندانی دو تابعیتی ایرانی آمریکایی و۷ زندانی ایرانی منجر شد.

پرداخت نقدی و چمدانی یک  میلیارد و ۷۰۰ میلیارد دلاری آمریکا به موضوع خریدهای تسلیحاتی ایران نسبت داده شده است. نور نیوز می‌نویسد آن زمان حکم استرداد ۱۱ ایرانی متهم به دور زدن تحریم‌ها هم لغو شد.

نور نیوز می‌نویسد پس از این تبادلات موفق، بریتانیا هم در خصوص آزادی نازنین زاغری به ازای پرداخت طلب مربوط به تجهیزات نظامی به مبلغ ۳۹۰ میلیون پوند اعلام آمادگی کرد و مذاکرات تهران و لندن شروع شد: «اما دونالد ترامپ پس از روی کار آمدن، رئیس جمهور سابق آمریکا را به باج دادن به ایران متهم کرد و با انتصاب رابرت اوبراین به عنوان نماینده ویژه خود، ادعا کرد که می‌تواند تمام زندانیان آمریکایی در ایران را بدون پرداخت هیچ مبلغی آزاد کند.»

وبسایت نزدیک به شورایعالی امنیت ملی ایران، بن بست در روند مذاکرات تهران و لندن را به دوش ترامپ انداخته و گفته که در دوران ریاست جمهوری او تنها دو تبادل یک به یک بین ایران و امریکا بدون مذاکره مستقیم صورت گرفت.

نورنیوز می‌نویسد: «دخالت آمریکا در مذاکرات تبادل میان ایران و انگلیس از آن جهت بود که پس از نهایی شدن توافق دو طرف برای آزادی زاغری در ازای پرداخت بدهی ایران، ترامپ مصرانه خواستار آزادی «مراد طاهباز» جاسوس سه تابعیتی (ایرانی-انگلیسی-آمریکایی) در کنار نازنین زاغری شد که بدلیل مخالفت ایران با درخواست مطرح شده، مذاکرات آغاز شده به نتیجه منجر نشد.»

این سایت یادآوری کرده که موضوع مبادله زندانیان هیچ ارتباطی با مذاکرات احیای برجام نداشت و قصد تهران پیگیری موضوعات حقوق بشری و انسان‌دوستانه بود: «اما پس از توقف مذاکرات وین در پایان دور ششم، به یک‌باره آمریکا بر خلاف ادعاهای اولیه خود مبنی بر جدا بودن مسائل سیاسیِ فیمابین از موضوع تبادل زندانیان، مذاکرات وین را به این فرآیند گره زد و با این استدلال که پرداخت طلب ۷ میلیارد دلاری فرصت تنفس به ایران خواهد داد و انگیزه تهران برای تداوم حضور در مذاکرات احیای برجام را کاهش می‌دهد، توافق شکل گرفته را بر هم زد.»

گزارش عنوان می‌کند که لندن خواهان تحویل مراد طاهباز به سفارت سوییس بود اما پس از استنکاف آمریکا از اجرای مفاد توافق، ایران با این اقدام مخالفت کرد.

یک توافق و چند تکذیب

دو هفته قبل، سخنگوی وزارت خارجه ایران گفته بود که تهران آماده مبادله ۱۰ زندانی با آمریکا و بریتانیاست. سخنگوی دولت هم در ماه فروردین گفته بود که ایران حاضر است همه زندانیان را مبادله کند و اگر تا کنون چنین نشده، ناشی از عدم آمادگی آمریکا بوده است. شبکه تلویزیونی المیادین لبنان هم پیش از این خبر توافق طرفین برای مبادله چهار زندانی و پرداخت هفت میلیارد دلار را داده بود اما سخنگوی وزارت خارجه آمریکا چنین توافقی را تکذیب کرد.

چهار هفته قبل، رابرت مالی  نماینده ویژه وزارت خارجه  آمریکا در امور ایران در مصاحبه با بخش فارسی صدای آمریکا خبر داده بود که تلاش‌ برای آزادی شهروندان آمریکایی که در ایران زندانی هستند جریان دارد.

"سخنگوی دولت هم در ماه فروردین گفته بود که ایران حاضر است همه زندانیان را مبادله کند و اگر تا کنون چنین نشده، ناشی از عدم آمادگی آمریکا بوده است"او گفت: «در این زمینه پیشرفت‌هایی حاصل شده است. آنها به خانه می‌آیند.»

در ادامه گزارش "نورنیوز" آمده که پس از روی کار آمدن بایدن، کاخ سفید با تکیه بر اولویت پرونده‌های حقوق بشری بر موضوعات سیاسی، خواهان از سرگیری مذاکرات تبادل زندانیان شد و لندن هم درخواست کرد که مذاکرات آزاد سازی نازنین زاغری در قبال پرداخت بدهی‌های تسلیحاتی شروع شود: «با پذیرش ایران، گفت‌وگوهای غیرمستقیم پیرامون تبادل ۴ زندانی ایرانی در قبال ۴ آمریکایی به علاوه پرداخت ۷ میلیارد دلار از مطالبات بلوکه شده و مذاکره با انگلیس برای آزادی زاغری شروع و تا توافق نهایی ادامه یافت.»

نور نیوز بر هم خوردن موضوع را ناشی از "رفتار مزورانه آمریکا" خوانده و اولویت اصلی دولت آمریکا را "پیگیری اهداف سیاسی" دانسته است

 یک مقام مطلع که نامش مشخص نیست، به «نورنیوز» گفته است: گرچه ایران قبلا با اهداف حقوق بشری انسان‌دوستانه از موضع خود در خصوص «تبادل همه زندانیان ایرانی با همه زندانیان آمریکایی» کوتاه آمده و حاضر به تبادل‌های موردی شده بود، ولی اکنون با رفتار کثیف و تداوم عهدشکنی دولت بایدن، دیگر هیچ انگیزه‌ای از سوی ایران برای تداوم این روند وجود ندارد و لذا موضوع تبادل به شکل کنونی را به طور کلی از دستور کار خود خارج خواهد کرد»

باقر نمازی، سیامک نمازی، مراد طاهباز و عماد شرقی، چهار زندانی دوتابعیتی ایرانی آمریکایی هستند که تهران در صدد بوده آنها را با چهار ایرانی متهم به دور زدن تحریم‌ها آزاد کند.

شبکه تلویزیونی المیادین، رسانه لبنانی وابسته به جمهوری اسلامی ایران، روز یکشنبه، ۱۲ اردیبهشت خبر داده بود که آمریکا قصد دارد «چهار ایرانی» بازداشتی در خاک آن کشور و «هفت میلیارد دلار» از دارایی‌های مسدود شده ایران را آزاد کند.

نازنین زاغری و انوشه آشوری، شهروندان ایرانی-بریتانیایی، جمشید شارمهد، شهروند ایرانی-آلمانی، احمدرضا جلالی پژوهشگر ایرانی- سوئدی، مسعود مصاحب شهروند اتریشی-‌آلمانی و کامران قادری شهروند ایرانی-‌اتریشی، زندانیان دو تابعیتی دیگری هستند که به اتهام مشترک "جاسوسی" در ایران زندانی شده‌اند.

• سنت "گروگانگیری" در سیاست خارجی جمهوری اسلامی به روایت تصویر

  گروگانگیری دیپلمات‌های آمریکایی

  در روز ۱۳ آبان سال ۱۳۵۸ تعدادی "دانشجو" که بعدا بیشتر آن‌ها دارای پست‌ و مقام کلیدی در جمهوری اسلامی شدند، به سفارت آمریکا حمله کردند و دیپلمات‌های این کشور را گروگان گرفتند. ۶۶ دیپلمات آمریکایی ۴۴۴ روز یعنی تا روز ۱۱ ژوئیه ۱۹۸۰ گروگان بودند. این اقدام "دانشجویان خط امام" مسیر سیاست ایران در عرصه داخلی و خارجی را کاملا تغییر داد.

• سنت "گروگانگیری" در سیاست خارجی جمهوری اسلامی به روایت تصویر

  جیسون رضاییان

  جیسون رضاییان، خبرنگار ایرانی-آمریکایی و مدیر دفتر تهران روزنامهٔ واشنگتن پست بود. او به همراه همسرش یگانه صالحی در ۳۱ مرداد ۱۳۹۳ به اتهام جاسوسی دستگیر شدند.

  صالحی در ۱۴ مهر آزاد شد، ولی رضاییان در ۵ خرداد ۱۳۹۴ در دادگاهی به جاسوسی و فعالیت تبلیغی علیه نظام محکوم شد. رضاییان در ۲۶ دی ۱۳۹۴ به همراه سه آمریکایی دیگر در چارچوب مبادله زندانیان آزاد شد.

• سنت "گروگانگیری" در سیاست خارجی جمهوری اسلامی به روایت تصویر

  سیامک نمازی و باقر نمازی

  سیامک نمازی، شهروند ایرانی- امریکایی، مدیر دفتر برنامه‌ریزی استراتژیک شرکت نفتی "کرسنت" در امارات بود. او در تیرماه ۱۳۹۴ برای دیدار خانواده‌اش به ایران سفر کرد و بازداشت شد. باقر نمازی ۸۳ ساله برای پی‌گیری وضعیت فرزند بازداشت شده‌اش، در بهمن ۱۳۹۴ به ایران رفت اما او هم در تاریخ سوم اسفند همان سال بازداشت شد. این دو به اتهام "همکاری با دولت متخاصم آمریکا" به ۱۰ سال حبس محکوم شده‌اند.

• سنت "گروگانگیری" در سیاست خارجی جمهوری اسلامی به روایت تصویر

  ژیو وانگ

  ژیو وانگ، دارای ملیت چینی، ساکن آمریکا و دانشجوی دانشگاه پرینستون، به اتهام "جاسوسی" به ۱۰ سال زندان محکوم شد.

  "این اقدام "دانشجویان خط امام" مسیر سیاست ایران در عرصه داخلی و خارجی را کاملا تغییر داد"وانگ دانشجوی دوره دکترای رشته تاریخ دانشگاه پرینستون و مسلط به زبان فارسی بود که پس از سفر به ایران برای کارهای تحقیقاتی پایان‌نامه دوره دکترایش، در تابستان ۱۳۹۵ بازداشت شد. وانگ بعدا با مسعود سلیمانی، پژوهشگر سلول‌های بنیادی که در آمریکا بازداشت شده بود، مبادله شد.

• سنت "گروگانگیری" در سیاست خارجی جمهوری اسلامی به روایت تصویر

  کایلی مور گیلبرت

  کایلی مور گیلبرت، استاد دانشگاه استرالیایی در پاییز ۱۳۹۷ از سوی ماموران حفاظت اطلاعات سپاه پاسداران بازداشت و به اتهام جاسوسی حکم ۱۰ سال زندان دریافت کرد. او ۵ آذر ۱۳۹۹ در جریان مبادله با ۳ ایرانی که به اتهام بمبگذاری ناموفق علیه دیپلمات‌های اسرائیلی در تایلند زندانی بودند، آزاد شد. جولی گینگ، گردشگر و مارک فیرکین وبلاگ‌نویس استرالیایی نیز به دلایل نامشخصی در ایران بازداشت و آزاد شدند.

• سنت "گروگانگیری" در سیاست خارجی جمهوری اسلامی به روایت تصویر

  مایکل وایت

  مایکل وایت، عضو سابق نیروی دریایی امریکا، در تابستان ۱۳۹۷ به ایران سفر کرد و در اوایل مرداد همان سال در مشهد بازداشت شد. دادگاه عمومی مشهد در اسفند ۱۳۹۷ او را برای دو اتهام "توهین به رهبری" و "پست عکسی در شبکه‌های اجتماعی" به ۱۰ سال حبس محکوم کرد.

  به گزارش سی ان ان مایکل وایت پس از تحمل دو سال زندان با مجید طاهری پزشک ایرانی که به نقض قوانین تحریم متهم و زندانی بود مبادله شد.

• سنت "گروگانگیری" در سیاست خارجی جمهوری اسلامی به روایت تصویر

  کامران قادری

  کامران قادری، شهروند ایرانی اتریشی، در سفر به ایران، در ۱۲ دی ۱۳۹۴ بازداشت شد. قادری دارای دکترای برق و الکترونیک از دانشگاه وین، فعال در حوزه آی‌تی و مدیر شرکت آوانک در وین بود. او پیش از بازداشت، بارها برای شرکت در سمینارهای علمی و تحقیقی و معامله‌های تجاری به تهران رفت‌وآمد داشت. قادری در دادگاه انقلاب به اتهام "همکاری با دول متخاصم" به ۱۰ سال حبس محکوم شد.

• سنت "گروگانگیری" در سیاست خارجی جمهوری اسلامی به روایت تصویر

  ارس امیری

  ارس امیری کارمند"بریتیش کانسیل" (شورای فرهنگی بریتانیا) و دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه کینگستون چند روز پس از بازگشت به ایران به قصد دیدن مادر بزرگ بیمارش، در ۲۳ اسفند ۱۳۹۶ از سوی ماموران وزارت اطلاعات به اتهام "تبانی و اجتماع علیه امنیت ملی" بازداشت اما با قرار وثیقه آزاد شد.

  " سنت "گروگانگیری" در سیاست خارجی جمهوری اسلامی به روایت تصویر جیسون رضاییان جیسون رضاییان، خبرنگار ایرانی-آمریکایی و مدیر دفتر تهران روزنامهٔ واشنگتن پست بود"او در شهریور ۱۳۹۷ به اتهام "اداره شبکه براندازی علیه امنیت داخلی کشور" بازداشت و به ۱۰ سال حبس محکوم شد.

• سنت "گروگانگیری" در سیاست خارجی جمهوری اسلامی به روایت تصویر

  کامیل احمدی

  کامیل احمدی، شهروند دوتابعیتی ایرانی بریتانیایی، پژوهش‌گر اجتماعی و مردم‌شناس، از ۲۰ مرداد ۱۳۹۹ بازداشت شد. او در دادگاه انقلاب اسلامی به ریاست ابوالقاسم صلواتی به ۹ سال و ۳ ماه حبس و پرداخت ۶۰۰ هزار یورو جریمه محکوم شد. جرم او تلاش برای "اعمال نفوذ در طرح افزایش سن ازدواج، ترویج و پشتیبانی از همجنس‌گرایی، سعی در تجزیه ایران بوسیله پژوهش و ارسال گزارش خلاف به سازمال ملل" عنوان شد.

• سنت "گروگانگیری" در سیاست خارجی جمهوری اسلامی به روایت تصویر

  نازنین زاغری رتکلیف

  نازنین زاغری رتکلیف، شهروند دوتابعیتی ایرانی بریتانیایی و مدیر پروژه‌های "بنیاد خیریه تامسون رویترز" فروردین ۱۳۹۵ در فرودگاه "امام خمینی"، در حالی که قصد خروج از ایران را به همراه دختر نوزادش داشت، از سوی ماموران حفاظت اطلاعات سپاه پاسداران بازداشت شد. دادگاه انقلاب او را بعد به اتهام «جاسوسی»، به پنج سال حبس محکوم کرد.

  او در پایان این مدت محکومیت دوباره برای یک "پرونده جدید" به محاکمه کشیده شد.

• سنت "گروگانگیری" در سیاست خارجی جمهوری اسلامی به روایت تصویر

  ناهید تقوی

  ناهید تقوی، ۶۶ ساله، زندانی دوتابعیتی ایرانی آلمانی است که روز ۲۵ مهر ۱۳۹۹ بازداشت شد. او معمار بازنشسته است که سال‌ها با دو گذرنامه و بدون هیچ مشکلی میان آلمان و ایران در رفت و آمد بود. مریم کلارن، دختر او می‌گوید: «در ابتدا اتهامات او امنیتی اعلام شده بود؛ اما به دلیل دسترسی نداشتن به پرونده، اطلاع دقیقی از اتهامات وارد شده در دست نیست.»

• سنت "گروگانگیری" در سیاست خارجی جمهوری اسلامی به روایت تصویر

  احمد رضا جلالی

  احمدرضا جلالی، پزشک، استاد و پٰژوهش‌گر مدیریت حوادث مترقبه است و با خانواده‌ش مقیم سوئد بوده است. او در سفری به ایران بازداشت و به اتهام «فساد فی‌الارض از طریق جاسوسی برای دولت متخاصم اسراییل» محکوم به اعدام شده است. او بارها تمام اتهامات را رد و اعلام کرده تحت شکنجه جسمی و روانی، وادار به اعتراف علیه خودش شده است.

• سنت "گروگانگیری" در سیاست خارجی جمهوری اسلامی به روایت تصویر

  فریبا عادلخواه و رولاند گابریل مارشال

  فریبا عادل‌خواه، پژوهش‌گر دوتابعیتی ایرانی فرانسوی در ایران، خرداد ۱۳۹۸ از سوی حفاظت اطلاعات سپاه پاسداران به اتهام جاسوسی بازداشت و به ۵ سال حبس محکوم شد.

  "صالحی در ۱۴ مهر آزاد شد، ولی رضاییان در ۵ خرداد ۱۳۹۴ در دادگاهی به جاسوسی و فعالیت تبلیغی علیه نظام محکوم شد"رولاند گابریل مارشال شریک زندگی او نیز که برای دیدنش به ایران رفت بازداشت شد. مارشال در مارس ۲۰۲۰ با جلال روح‌الله نژاد مبادله و آزاد شد.

• سنت "گروگانگیری" در سیاست خارجی جمهوری اسلامی به روایت تصویر

  مسعود مصاحب

  مسعود مصاحب، زندانی دوتابعیتی ایرانی اتریشی ۷۳ ساله، تاجر و دبیر کل انجمن دوستی اتریش و ایران، در بهمن ۱۳۹۷ بازداشت شد. مصاحب از سال ۱۳۴۴ در اتریش زندگی می‌کند. تلویزیون دولتی ایران بریده‌هایی از مصاحبه با مصاحب را پخش و او را به انتقال اخبار و اطلاعات مربوط به "فناوری پهپادی، موشکی و اتمی ایران" به سازمان اطلاعات آلمان (BND) متهم نمود.

  او به ۱۰ سال حبس محکوم شده است.

• سنت "گروگانگیری" در سیاست خارجی جمهوری اسلامی به روایت تصویر

  انوشه آشوری

  انوشه آشوری مهندس ۶۵ ساله و نماینده شرکت تکنو خلاق در بریتانیا به اتهام "اتصال به موساد" به تحمل ۱۰ سال حبس، ۲ سال حبس بابت تحصیل نامشروع و استراد ۳۳ هزار یورو پولی که از او کشف شده به نفع جمهوری اسلامی محکوم شد. شهرزاد ایزدی همسر او گفته که انوشه آشوری هرگز فعالیت سیاسی یا مقام دولتی در زندگی نداشته و در ارتباط با اسراسر محرمانه دولتی نیز نبوده است.

• سنت "گروگانگیری" در سیاست خارجی جمهوری اسلامی به روایت تصویر

  بنجامین بریر

  شش اسفند ۱۳۹۹ اعلام شد که بنجامین بریر گردشگر فرانسوی از ۹ ماه پیش در مشهد به اتهام "جاسوسی و تبلیغ علیه نظام" در بازداشت به سر می‌برد. بریر به خاطر پرواز یک پهپاد در دشت‌های نزدیک مرز ایران و ترکمنستان بازداشت شد. او همچنین به دلیل طرح این سئوال که «چرا حجاب در جمهوری اسلامی اجباری ولی در سایر کشورهای اسلامی اختیاری است» با اتهام فعالیت تبلیغی علیه نظام نیز روبرو شده است.
  
  نویسنده: محمود صالحی