چرا پژوهش‌ها مسائل را حل نمی‌کنند؟

 به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو نشست علمی-تخصصی در قالب سخنرانی تخصصی با عنوان "پژوهش مساله­محور و راهبردگرا" (اصول، روش­ها و چالش­ها) برگزار شد.

هفتادمین نشست علمی-تخصصی با عنوان "پژوهش مساله­محور و راهبردگرا" (اصول، روش­ها و چالش­ها) با مدیریت علمی دکتر محمد تقی دشتی، عضو هیئت علمی و رئیس مرکز پژوهشی مبنا، با مشارکت فعال نمایندگان دستگاه‌های اجرایی، مراکز پژوهشی، دانشگاهی، اندیشکده ها، فعالان و تصمیم سازان کشور به صورت ویدئو کنفرانس (وبینار) برگزار شد.

در ابتدای این جلسه دکتر محمد تقی دشتی عضو هیئت علمی و رئیس مرکز پژوهشی مبنا در نشستی با عنوان "پژوهش مساله­محور و راهبردگرا" به ارائه یافته­ها و تالیفات خود در مرکز پژوهشی مبنا و همچنین ارائه راهکار جهت مساله­محور نمودن نظام‌مند پژوهش­ها پرداختند.

در ادامه دکتر دشتی به یکسری موانع و موارد کلیدی اشاره کرد و افزود:

از جمله موانعی که میتوان همچون، عقب ماندگی در روش پژوهش و قالبی و شکلی شدن پژوهش‌ها و لزوم تحول در این عرصه، پژوهش و نویسندگی علم، فن و هنری است برای کشف و بیان حقایق و انتقال تحلیل ها، دانش و عقاید، مساله محور نبودن اغلب پژوهش‌ها به صورت خوشبینانه تا ۱۲ درصد و غلبه فرهنگ شفاهی بر فرهنگ کتابت و نویسندگی در میان ایرانیان، اشاره کرد.

وی ادامه داد: ۱۲ درصد پژوهش‌ها نهایتا مساله محور هستند، درحالی که میبایست ۸۰ درصد آن‌ها مساله محور و ۲۰ درصد آن بنیادی و نظری باشند. برای مثال در علوم پزشکی، یک پژوهشگر ممکن است روی اثرات دارو و یا تاریخ طب در قالب بنیادی تحقیق کند، و پژوهشگر دیگری آزمایشگاه داشته باشد و شرایط بیمار را سنجش و بررسی کند و نتیجه را برای درمان و تجویز به پزشک ارسال کند

دشتی افزود: در حال حاضر نیاز است پژوهشگر در قالب گروه یا فردی توانایی انجام تمامی این مراحل تا تجویز نسخه را داشته باشد که این کار با روش SPM قابل تحقق است.

ایشان خاطر نشان کرد: روش دیگری نیز جدیدا در دنیا ارائه شده به نام PDIA که آن را به بیمارستان میتوان تشبیه کرد که طی رفت و برگشت پژوهش­ها میان پژوهشگر و نهاد متولی، آن دستگاه را درگیر انجام آن می­کند. به نوعی بیمار را بستری و تحت نظر می­گیریم تا بهبودی کامل حاصل شود.

دکتر دشتی گفت: چرا پژوهش‌های ما حل مساله نمیکند؟
عدم اتصال نهاد علم به صنعت و پژوهش به اجرا؛ (از انتخاب موضوع پژوهش گرفته تا شناسایی مسائل، انجام مراحل پژوهش تا حل مساله)

مقدمه این کار مساله محور کردن پژوهش هاست و دو روش برای این کار وجود دارد که باید مراکز پژوهشی اتخاذ کنند تا امکان اثربخشی و اجرایی سازی پژوهش باشد.

الف. روش SPM: روش مساله محور راهبردگرا

ب.

"وی ادامه داد: ۱۲ درصد پژوهش‌ها نهایتا مساله محور هستند، درحالی که میبایست ۸۰ درصد آن‌ها مساله محور و ۲۰ درصد آن بنیادی و نظری باشند"روش PDIA: روش انطباق مداوم مساله محور

دکتر دشتی راهکاری در این خصوص مطرح کرد و گفت: راهکار افزایش اثربخشی مساله محور شدن پژوهش است که طبق ۲ روش پیشنهادی SPM و PDIA طبق گام­های ارائه شده می­توان آن را محقق کرد.

در ادامه نشست نیز چند تن از متخصصین و حاضرین در جلسه نظرات و سوالات خود را مطرح کردند.

در خاتمه سید محمد شفیعی، مدیر کل دفتر آموزش مرکز پژوهش­های توسعه و آینده‌نگری بیان داشت: ضمن تشکر ازحضور و استقبال کم نظیر مخاطبین در سراسر کشور در این نشست، این مرکز با برگزاری سلسله نشست‌های علمی-تخصصی به دنبال فراهم ساختن زمینه لازم برای برخورداری از ظرفیت صاحب نظران، برقراری ارتباط علمی با دانشگاه ها، مراکز پژوهشی دستگاه‌های اجرایی و اندیشگاهی و دریافت دیدگاه‌های متنوع صاحب نظران به عنوان بازوی فکری سازمان برنامه و بودجه کشور، ابراز امیدواری کرد که بتوان خروجی‌ها و بازخورد‌های مناسبی از این بحث‌های منظم هفتگی برای سیاست گذاران و تدوین گران بدست آورد. این نشست سراسری هفته سوم فروردین ماه سال ۱۴۰۱ برگزار شد.