دپوی ۹.۲ میلیون تن پسماند روی و کیک لیچ در زنجان

محمدرضا یافتیان در گفت‌وگو با خبرنگار مهر در مورد وضعیت پسماندهای روی اظهار کرد: در حال حاضر ۹.۲ میلیون تن پسماند روی و کیک لیچ دپو داریم که حاصل کار بیش از ۳۰ سال فعالیت این صنایع است و اقدامات و پیگیری‌هایی برای جلوگیری از انتشار آلودگی این موارد انجام شده که از جمله آن می‌توان به دیوارکشی و مالچ‌پاشی اشاره کرد.

وی یادآور شد: در سال‌های اخیر به دلیل اهمیت و ضرورت حفظ سلامت مردم، استانداری به طور جدی وارد عمل شده و در روند پیگیری، درگیری و عدم توافق با صاحبان صنایعی که پسماند را دپو کرده‌اند به وجود می‌آید و در نهایت این پسماندها از طریق مراجع حقوقی و قضایی به نفع دولت ضبط می‌شود.

یافتیان با اشاره به اینکه این پسماندها ثروتی محسوب می‌شود که می‌تواند به حل بخشی از مشکلات استان کمک کند، ابراز کرد: برای اینکه این دپوها به فروش برسد، ابتدا باید ارزش‌گذاری شود و با آنالیز این مواد، میزان فلزاتی که ارزش اقتصادی آن را تعیین می‌کنند، مشخص شود.

ارزش‌گذاری پسماندهای سرب و روی کاری سخت و زمان‌بر است

مدیرکل حفاظت محیط زیست استان زنجان با بیان اینکه ارزش‌گذاری مواد کاری سخت و زمان‌بر است، خاطرنشان کرد: نمونه‌برداری از کوهی به ارتفاع ۳۰ متر با دقت مورد نظر به زمان بیشتری نیاز دارد و هنوز نهایی نشده است و از آنجایی که این پسماندها جزو بیت‌المال بوده، بعد از ارزش‌گذاری باید به کسی فروخته شود که توانایی استحصال فلزات ارزشمند را داشته باشد و استانداردهای زیست محیطی را به طور کامل رعایت کند.

یافتیان با اشاره به اینکه جابه‌جایی ۹.۲ میلیون تن پسماند به صلاح نیست، تصریح کرد: جابه‌جایی پسماند ممکن است هشت سال طول بکشد، بنابراین مقرر شد شرکت‌هایی که به لحاظ مالی و برخورداری از تجهیزات، توانمند هستند از این خاک برداشت و استفاده کنند و بعد از مصرف آنچه از این محصول باقی می‌ماند، پسماندی از که از خطرناک بودن آن کاسته شده و می‌تواند به مکان‌های مجاز منتقل شود.

وی کیک لیچ، کیک گرم و کیک سرد را از انواع پسماندها برشمرد و گفت: کیک گرم و سرد پسماند بوده اما حاوی موارد ارزشمند است. واحدهای فرآوری باید روی را به زیر ۲ درصد برسانند تا بتوانند آن را خارج کنند. استفاده مجدد از کیک یک کار تخصصی بوده و نمی‌توان آن را در اختیار هر کسی گذاشت.

مدیرکل حفاظت محیط زیست استان زنجان ادامه داد: در حال حاضر محدودیت توسعه صنایع روی را در شهرک داریم و واحدهای بازیافت امکان استقرار در آن را ندارند اما واحدهای مجوزدار و خود صنایع مستقر می‌توانند از این پسماندها استفاده کنند ولی فعلاً جایی که تکنولوژی خاص کیک گرم و سرد را داشته باشند در شهرک نداریم. شاید یکی دو واحد صنعتی بتوانند این کار انجام دهند و بخشی از پسماند را به خارج از استان بفروشیم.

یافتیان به ایجاد ذهنیت‌های صحیح و منطقی از فعالیت‌های صنعتی تأکید کرد و افزود: هر فعالیت صنعتی ممکن است مخاطرات زیست محیطی داشته باشد اما با مدیریت درست آسیب‌های آن کاهش یابد و مشکلی ایجاد نکند.

مدیرکل حفاظت محیط زیست استان زنجان عنوان کرد: مردم تصور می‌کنند، برخی از بوهای نامطبوع ناشی از فعالیت صنایع سرب و روی است در حالی که فلز فی‌نفسه بویی ندارد، فقط زمانی که سولفات روی را به ورق تبدیل می‌کنند، محلول اسیدی بخارات اسیدی دارد که اینها قابل اندازه‌گیری نبوده و با توجه به اینکه پنجره‌ها را باز می‌گذارند، پخش‌شدگی ایجاد می‌کند و چاره‌ای جز این ندارند چون در صورتی که بخواهند بخارات را محبوس کنند سبب ایجاد خفگی می‌شود.

وی با تأکید بر اینکه استقرار شهرک روی در فاصله ۵ کیلومتری از شهر معنایی ندارد، ابراز کرد: این شهرک باید جابه‌جا شود اما پیش از آن باید زیرساخت‌های لازم با کمک صنایع ایجاد شود و در حال حاضر فشار حداکثری از طرف محیط زیست و همکاری قابل قبول از طرف صنایع اتفاق افتاده است تا صنایع را به سمت استانداردهای لازم هدایت کنیم.

مدیرکل حفاظت محیط زیست استان زنجان یادآور شد: وقتی خاک معدنی از خارج کشور وارد می‌شود، در محل گمرک هم آلودگی به همراه دارد. از طرفی در سردهات نیز اقداماتی برای جابه‌جایی و کاهش مشکلات ناشی از پسماند انجام شده ولی همین جابه‌جایی نیز امکان آلودگی دارد و هرچقدر هم درست عمل کنیم باز شاهد برخی چالش‌های خواهیم بود.

در ۵ کیلومتری شهر می‌توانیم صنایع پاک‌تر با همین میزان اشتغال ایجاد کنیم

یافتیان با اشاره به اینکه در ۵ کیلومتری شهر می‌توانیم صنایع پاک‌تر با همین میزان اشتغال ایجاد کنیم، گفت: در جلسه‌ای با حضور استاندار زنجان مصوب شده که همکاری لازم برای استقرار واحدهایی که تا رده ۳ هستند برقرار شود؛ بنابراین هیچ توسعه‌ای برای صنایع روی و محصولات وابسته در این شهرک نداریم در مقابل اگر واحدی بتواند صنعت رده ۳ ایجاد کند، از آن‌ها حمایت می‌کنیم.

وی ابراز کرد: فعالیت صنایع سرب و روی فی‎‌نفسه تا سقفی از مصرف مشکلی ندارد و برای محیط زیست خطرناک نیست اما سرب آلودگی دارد.

باید توجه داشت که در رسانه‌ها بیشتر در بخش سرب و روی حساسیت ایجاد شده و از وجود سایر فلزات و عناصر دیگر مثل کادمیوم، نیکل یا کوبالت که ممکن است در آنجا وجود داشته باشد، صحبتی نیست.