در هفته ای که گذشت؛ نگاهی به گزارشات محیط زیستی در ایران

هرانا - ۲۲ اردیبهشت ۱۴۰۲

خانه > slide, بهداشت و محیط زیست > در هفته ای که گذشت؛ نگاهی به گزارشات محیط زیستی در ایران

خبر اختصاصی
تاریخ : ۱۴۰۲/۰۲/۲۲
دسته : slide,بهداشت و محیط زیست
لینک کوتاه :
کد خبر : ۸۳۳۸

چاپ خبر

در هفته ای که گذشت؛ نگاهی به گزارشات محیط زیستی در ایران

خبرگزاری هرانا – حق بر محیط زیست و مبانی فلسفی آن، از قواعد حقوق بشر و حقوق طبیعی نشأت گرفته شده است. ابتدایی ترین حق طبیعی انسان در این کره خاکی، «حق حیات» است. اما طی دهه های اخیر به دلیل استفاده بی رویه از منابع طبیعی، عدم نظارت و توجه به مباحث زیست محیطی و الگوهای صحیح، محیط زیست طبیعی به شدت دچار صدماتی شده است. گزارش پیش رو حاصل ثبت ۵۵ واقعه محیط زیستی ایران است که در هفته اخیر منتشر و به هدف آگاهی سازی گردآوری شده است.

به گزارش خبرگزاری هرانا، ارگان خبری مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران، در هفته‌ ای که گذشت، دو راس بزغاله شیرخوار وحشی بر اثر پرت شدن از خودرو توسط شکارچیان تلف شدند. همچنین بر اساس گزارشات منتشر شده، ۴۲ شکارچی غیرمجاز و قاچاقچی چوب بازداشت و به مراجع قضائی معرفی شدند.

"اما طی دهه های اخیر به دلیل استفاده بی رویه از منابع طبیعی، عدم نظارت و توجه به مباحث زیست محیطی و الگوهای صحیح، محیط زیست طبیعی به شدت دچار صدماتی شده است"علاوه بر این، نقاطی از مراتع کشور دچار آتش سوزی شدند. از سوی دیگر شاخص کیفی هوا دستکم در یازده شهر ناسالم اعلام شد. همچنین بیش از هزار روستا در سه استان کرمان، مازندران و خراسان شمالی با تنش آبی رو به رو هستند. از دیگر اخبار مرتبط با محیط زیست میتوان به تداوم خشکسالی و همچنین بحران‌ های ناشی از سوء مدیریت در مقوله پسماند و آلاینده های محیط زیستی در شهرهای مختلف نیز می توان اشاره کرد؛ در گزارش پیش رو به برخی از آنها پرداخته شده است.

آسیب رسانی به جنبه های مختلف محیط زیست در ایران کماکان ادامه دارد. از طرفی شهروندانی وجود دارند که به دلیل عدم آموزش یا نیازهای مالی دست به تخریب و آسیب رسانی به محیط زیست می زنند و از سوی دیگر نهادهای متولی در تلاش هستند تا از حجم این آسیب ها بکاهند، هر چند این تلاش ها قابل تقدیر است اما به نظر نمی آید میزان آن با شرایط محیط زیستی ایران تطبیق داشته باشد.

حیات وحش

حیات‌ وحش به کلیه جانداران از قبیل پستانداران، پرندگان، خزندگان و دوزیستان و تمام گیاهانی گفته می‌شود که به صورت وحشی و طبیعی بدون دخالت یا کمک انسان بر روی کره زمین زندگی کرده و آب و خوراک خود را خود تأمین می‌کند.

اما دخالت و تصرف انسان در زیستگاه های طبیعی و مصرف بی‌رویه منابع طبیعی بسیاری از گونه های حیاط وحش را در معرض انقراض قرار داده است.

در هفته ای که گذشت، مدیرکل حفاظت محیط زیست کهگیلویه و بویراحمد از تلف شدن دو راس بزغاله‌های شیرخوار وحشی بر اثر پرت شدن آنها به بیرون از خودرو توسط شکارچیان خبر داد.

رییس اداره حفاظت محیط زیست ساوجبلاغ از مشاهده یک قلاده پلنگ در روستای خوروین خبر داد و گفت: “محیط بانان آماده زنده گیری پلنگ برای انتقال به زیستگاه طبیعی هستند.”

بازداشت و محکومیت متخلفان محیط زیستی

یکی از موضوعات مورد بحث محیط زیست مسئله حمایت از منابع طبیعی بوده و از سوی دیگر، حفاظت از جنگل‌ها،حیات وحش و جلوگیری از قاچاق چوب، شکار و صید بی رویه به عنوان بخشی از مقوله حفاظت از منابع طبیعی، و در نهایت حفظ محیط زیست تلقی می‌شود. بسیاری از حیوانات، به دلیل شکار غیرقانونی در معرض خطر قرار دارند.

طی یک هفته اخیر با تلاش محیط بانان و جنگل بانان، بیش از ۸۲ تن چوب قاچاق که حاصل جمع آوری هشت گزارش منابع رسمی است، در استان های لرستان، البرز، کرمانشاه، کهگیلویه و بویراحمد، مازندران، اردبیل و خوزستان کشف و ضبط شده و در این راستا سیزده نفر بازداشت و به مراجع قضایی معرفی شدند. همچنین طی این مدت دستکم ۲۹ شکارچی در استان های خراسان جنوبی، خراسان شمالی، زنجان، البرز، اردبیل، خوزستان، لرستان، سمنان، گلستان، فارس، یزد و مازندران بازداشت و به مراجع قضایی معرفی شدند.

علاوه بر این، رئیس اداره حفاظت محیط زیست سبزوار گفت: “۲۴ پرونده تخلف صید و شکار در زیستگاه‌ها و مناطق حفاظت شده شهرستان‌های سبزوار، داورزن و ششتمد طی یک سال گذشته تشکیل شد و ۴۱ متهم به مراجع قضایی معرفی شدند”

از سوی دیگر، رئیس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان نطنز از شناسایی ۳۸ تخلف زیست محیطی و دستگیری ۶۸ نفر در رابطه با این تخلفات در طی یکسال گذشته خبرداد.

فرمانده یگان حفاظت محیط زیست خراسان جنوبی گفت: از ابتدای سال جاری تاکنون هفت شکارچی غیرمجاز در این استان دستگیر شده‌اند.

در هفته ای که گذشت، یک دستگاه خودرو که شامل ۱۰۰ کیلوگرم قارچ ترافل در شهرستان سوادکوه در محور ورسک کشف شد که در این راستا یک متخلف بازداشت شد.

سرپرست یگان حفاظت از منابع آبزیان شیلات خوزستان از توقیف ۲۷ فروند شناور صیادی و فاقد هویت به اتهام صید غیرمجاز به روش‌های ترال و لنگری خبر داد.

علاوه بر این، مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان اردبیل از دستگیری عامل قطع درختان جنگلی در منطقه آبی بیگلو خبر داد و گفت: “در حال حاضر مبلغ ۲۲ میلیون تومان برای فرد متخلف جریمه تعیین و با تشکیل پرونده به دستگاه قضایی شهرستان نمین معرفی شده است.”

حق تنفس و هوای پاک

بر اساس گزارش‌ها، سالانه تعداد پرشماری از شهروندان بر اثر آلودگی هوا جان خود را از دست می‌دهند. این مشکل علتی جز سو مدیریت و عدم توجه به کنوانسیون‌ها و قراردادهای بین‌المللی در این زمینه ندارد.

طی هفته ای که گذشت شاخص کیفی هوا در شهرهای اهواز ۱۳۱، اشتهارد ۱۲۹، کرج ۱۳۱، فردیس ۱۰۶، ساوجبلاغ ۱۱۱، اصفهان ۱۱۸، سوسنگرد ۱۵۱، شوشتر ۱۰۷، اندیمشک ۱۱۵، دزفول ۱۱۵، مشهد ۱۲۱ ناسالم برای گروه های حساس و یا ناسالم برای تمام گروه ها اعلام شد.

از سوی دیگر، مرکز پیش‌بینی و مخاطرات جوی اداره کل هواشناسی در استانهای اصفهان، البرز از وقوع تندباد و خیزش گرد و خاک خبر دادند.

همچنین، معاون محیط انسانی حفاظت محیط زیست کرمان در روز جمعه ۱۵ اردیبهشت ماه گفت: “شاخص آلودگی هوای شرق این استان در این روز به ۵۰۰ یعنی خطرناک برای تمامی گروه‌های سنی رسیده است.”

معاون حقوق عامه و پیشگیری از وقوع جرم دادستانی کل کشور “توسعه وسایل برقی، ارتقا سطح کیفی خودروها، ساماندهی حمل‌ و نقل شهری و بحث‌های فرهنگی از این موارد” را مرتبط با آلودگی هوای تهران دانست و افزود: “جمعا می‌توان گفت که ۳۰ درصد از آلودگی هوا با حمل‌ونقل و خودرو‌ها ارتباط دارد.”

شاخص کیفیت هوا (Air Quality Index = AQI) معیاری برای تعیین روزانه کیفیت هوا و میزان ارتباط آن با سطوح سلامتی افراد است که جزئیات آن در پی می آید:

از صفر تا ۵۰ در شرایط پاک (سبز)، ۵۱ تا ۱۰۰ در شرایط سالم (زرد و حدمجاز استاندارد یا حد سلامت)، ۱۰۱ تا ۱۵۰ در شرایط ناسالم برای گروه حساس (نارنجی)، ۱۵۱ تا ۲۰۰ در شرایط ناسالم برای همه (قرمز)، ۲۰۱ تا ۳۰۰ در شرایط بسیار ناسالم (بنفش) و ۳۰۱ تا ۵۰۰ در شرایط خطرناک (ارغوانی) تعیین شده‌است.

به طور کلی جنگل‌ها در نتیجه عمل کربن گیری مرتباً گاز کربنیک هوا را که در اثر تنفس موجودات زنده و فعل و انفعالات شیمیایی و آلودگی های محیط زیست وارد هوا می‌شود جذب کرده و گاز اکسیژن را پس می‌دهد. از این رو باید مورد توجه ویژه ای قرار گیرند.

طی هفته ای که گذشت، ده هکتار از اراضی روستای سورور شهرستان دیر در مناطق جنوبی استان بوشهر طعمه حریق شد.

روز سه شنبه نوزدهم اردیبهشت ماه، سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهرداری شیراز از مهار آتش سوزی در یک هزار و ۵٠٠ متر از ارتفاعات دامنه کوه دراک شیراز خبر داد.

رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری گچساران گفت: از سه شنبه شب نوزدهم اردیبهشت ماه تا روز بعد، ۲ فقره آتش سوزی در مراتع مناطق انبارشاهی و چهاربیشه در این شهرستان مهار شده است.

فقدان مدیریت بارش های حداقلی؛ خشکسالی و از بین رفتن منابع آبی

خشک‌سالی می‌تواند باعث عدم توازن در میزان آب و در نتیجه آن کمبود آب، نابودی گیاهان، کاهش عمق آب‌های سطحی و خاک مرطوب شود.

"همچنین بر اساس گزارشات منتشر شده، ۴۲ شکارچی غیرمجاز و قاچاقچی چوب بازداشت و به مراجع قضائی معرفی شدند"این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که تبخیر سطحی و تبخیر آب از گیاهان از حد معمول در مدت معین بیشتر شود. عدم مدیریت صحیح منابع آبی در کشور، اثرات جبران ناپذیر این مهم را عمیقتر میکند.

مدیر روابط عمومی شرکت آب منطقه ای خراسان رضوی گفت: “مشهد و استان خشک ترین دوره را در ۵۰ سال گذشته تجربه می کنند و کل بارندگی در سال آبی جاری از مهر ماه پارسال، ۸۵ میلیمتر بوده است که نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۲۶ درصد کاهش دارد.”

از سوی دیگر، معاون امور مراتع سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور گفت: “کشور ایران دارای ۶۰۹ دشت است که ۴۱۰ مورد هم اینک در جمع دشت‌های ممنوعه و بحرانی قرار گرفته و این روند نگران کننده به دلیل برداشت های بی رویه از سفره های زیرزمینی و بروز خشکسالی های اخیر همچنان رو به رشد است.”

رئیس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی سازمان هواشناسی از افزایش کسری بارش‌ها در کشور به ۲۲ درصد خبر داد و گفت: ۲۶ استان با کسری بارش مواجه هستند، به طوری که استان گیلان با منفی ۲۱۴ میلی‌متر بیشترین کسری بارش در کشور را دارد.

همچنین، معاون محیط طبیعی اداره‌کل حفاظت محیط زیست خوزستان با بیان اینکه وضعیت تالاب هورالعظیم بحرانی است، نسبت به وضعیت این تالاب در تابستان هشدار داد و گفت: “اگر حق‌آبه هورالعظیم رهاسازی نشود در تابستان تنش‌های زیادی در تالاب از جمله آتش سوزی‌ها، مرگ و میر آبزیان و حیوانات، خیزش گرد و غبار و تصرفات در منطقه رخ می‌دهد و از این بابت نگران هستیم.”

گفتنی است، در گزارشات منتشر شده در رسانه های داخلی ۲۰۰ روستا در خراسان شمالی، ۲۱۳ روستا و ۲۰ شهر در مازندران و ۶۶۹ روستا در استان کرمان با تنش آبی رو به رو هستند.

رئیس اداره حفاظت محیط زیست مهاباد از رهاسازی آب سد مهاباد در بخش‌های از تالاب یوسف‌کند این شهرستان خبر داد.

از سوی دیگر، فرماندار شهرستان صحنه واقع در استان کرمانشاه با اشاره به ضرورت مدیریت منابع آب، گفت: “زنگ خطر بحران آب در صحنه به صدا درآمده است.”

نماینده سیستان و بلوچستان در رابطه با حق آبه این استان گفت: “در حوزه پیگیری حقابه و نیز اجرای پروژه‌های تأمین آب ترک فعل، تاخیر، سوء تدبیر و بی‌ارادگی‌های متعدد صورت گرفته است.”

بحران پسماند و آلاینده های محیط زیستی

در هفته ای که گذشت، رئیس اداره حفاظت محیط‌ زیست شهرستان خواف از ارسال پرونده یک واحد متخلف و آلاینده به دلیل نقص استاندارهای محیط زیستی به مراجع قضایی خبر داد و گفت: “در پی پایش‌های مستمر محیط‌ زیستی توسط کارشناسان این اداره، یک واحد متخلف که به اخطاریه‌های محیط‌ زیستی توجهی نداشت و فعالیت این واحد منجر به آلودگی‌های محیط‌ زیستی شده بود، به مراجع قضایی معرفی شد و با دستور قاطع دادستان عمومی و انقلاب خواف پیگیری قضایی در دستور کار قرار گرفت.

از سوی دیگر، مدیرعامل آبفای البرز گفت: “با هدف حفظ وکاهش استفاده از منابع آب شرب، آب مصرفی صنایع و معادن استان البرز از پساب فاضلاب تامین خواهد شد.”