بازتاب توافق تهران و ریاض در رسانه‌های عربی و غربی

اعلام توافق ایران و عربستان در روز جمعه، ۱۹ اسفند، با میانجی‌گری چین برای ارتقای دوباره روابط تهران- ریاض به مناسبات کامل، در صدر گزارش‌ها و تحلیل‌های رسانه‌های آمریکا قرار گرفته و اندیشکده‌های وابسته به جناح‌های مختلف به آن واکنش‌های متفاوتی نشان داده‌اند.

روزنامه راستگرای وال‌استریت جورنال در آمریکا این توافق را سبب پیچیدگی بیشتر در شکل‌گیری اتحاد علیه جمهوری اسلامی ایران دانست.

دانیل شاپیرو، از تحلیلگران شورای آتلانتیک، نیز نوشت که هدف راهبردی جمهوری اسلامی ایران برای تسلط بر خاورمیانه «تغییر نکرده است».

جاناتان پانیکوف، تحلیلگر دیگر شورای آتلانتیک، نوشت نقشی که چین در دستیابی ایران و عربستان به این توافق ایفا کرده، هشداری به آمریکاست که نباید خاورمیانه را رها کند.

علی باکر، او نیز از شورای آتلانتیک، ابراز عقیده کرد که عربستان دارد نقشی «جسورانه» در برابر آمریکا بازی می‌کند.

بیشتر در این باره:

استقبال آمریکا و سازمان ملل از تجدید رابطه تهران و ریاض با نگاه به یمن

اما به گفته نادره شاملو، از نویسندگان شورای آتلانتیک، نزدیکی ایران و عربستان ناشی از جنبش «زن، زندگی، آزادی» در ایران است.

به نوشته خانم شاملو، نظر به گسترش نارضایتی داخلی در ایران، وخیم‌تر شدن اوضاع اقتصادی، افزایش احساسات منفی در جامعه جهانی نسبت به حکومت جمهوری اسلامی در ایران، حال نزدیک شدن ایران به عربستان تلاشی از سوی جمهوری اسلامی است تا دست‌کم یکی از بحران‌های متعدد خودساخته را از سر راه بردارد.

به باور باربارا اسلاوین، تحلیلگر آمریکایی، این تحول دو گروه را سرخورده می‌کند: یک- حامیان تغییر حکومت در ایران و دو- اسرائیل را، که در تلاش شکل ‌دادن ائتلاف با کشورهای منطقه علیه تهران بود.

بیشتر در این باره:

توافق تهران و ریاض برای ازسرگیری روابط و «عدم مداخله در امور داخلی یکدیگر»

مارک دوبوویتز، رئیس بنیاد دفاع از دموکراسی‌ها روز جمعه این تحول را «ضربه جدی» به دولت آمریکا دانست. به گفته او، چین و ایران یک «کار درخشان» برای تضعیف (احتمال) عادی‌سازی رابطه عربستان با اسرائیل و نیز بهبود رابطه سعودی با آمریکا انجام دادند.

به نوشته نیویورک تایمز، عربستان واقف است که ایران همسایه‌ای است که سرانجام باید با آن کنار آید و کشورهای منطقه در حالی که مانند اسرائیل حکومت تهران را یک خطر می‌دانند، اما به اندازه اسرائیل، چندان حاصلی در ادامه منزوی کردن ایران نمی‌بینند.

رون بن‌ییشای، مفسر نظامی اسرائیلی، روز جمعه در روزنامه یدیعوت آحرونوت نوشت این واشینگتن است که «یک بار دیگر متحمل یک سیلی از عربستان شد» و «برنده بزرگ این رویداد، چین است».

همزمان واکنش سران دولت و اپوزیسیون اسرائیل حاکی از غافلگیری آن‌ها و عدم آگاهی‌شان از پیشرفت جدی در مذاکرات ایران- سعودی بوده است. آن‌ها هریک دیگری را عامل نزدیکی تهران- ریاض دانسته و به سختی به یکدیگر حمله کردند.

در مقابل دولت‌ سوریه و گروه‌های همسو با ایران در منطقه در بیانیه‌های جداگانه در روزهای جمعه و شنبه از تحول در رابطه تهران- ریاض استقبال کرده و آن را به زیان اسرائیل دانستند.

اما اردن، مصر و بحرین نیز که با اسرائیل رابطه رسمی دارند، توافق ایران- عربستان را برای کاهش تنش و بهبود فضای منطقه مؤثر دانستند. الجزایر، کویت، سودان، عمان و عراق نیز روز جمعه در بیانیه‌هایی از این تحول حسن استقبال کردند.