ویژگی های حضرت زینب سلام الله علیها

به گزارش جام جم آنلاین ؛ 

آغاز زندگی:

حضرت زینب ـ سلام الله علیها ـ سومین فرزند مهد ولایت است که در سال ششم هجرت در مدینه چشم به جهان گشود. 

زینب یعنی زینت پدر و این نامی است که خداوند برای دختری انتخاب کرد ، که با انجام رسالت خویش زینت بخش تاریخ شد و موجب افتخار و سرافرازی خاندان وحی و ولایت گشت . و این است که نام زینب در تاریخ کربلا که تاریخ جاودانگش اسلام و تشیع است، به خاطر فداکاری هایش ، زیبا ، درخشان و جاودانی است. 

 

مراسم نامگذاری این درّ ولایت را در تاریخ این گونه می خوانیم: 

هنگام ولادت زینب ـ سلام الله علیها ـ ، چون رسول خدا ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ در سفر بود، فاطمه ـ سلام الله علیها ـ از امیرالمومنین امام علی ـ علیه السلام ـ در خواست کرد که نامی برای فرزندشان انتخاب کند. امیرالمومنین امام علی ـ علیه السلام ـ در جواب فرمود: من بر پدرت سبقت  نمی گیرم، صبر می کنیم تا پیامبر از سفر برگردد.

چون پیامبر ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ بازگشت و خبر ولادت فرزند زهرا ـ سلام الله علیها ـ  را ز زبان علی ـ علیه السلام ـ شنید، فرمود: فرزندان فاطمه فرزندان منند ولی خداوند درباره آنان تصمیم می گیرد.

بعد از آن جبرئیل نازل شد و پیام آورد که خااوند سلام می رساند و می فرماید: نام این دختر را زینب بگذار که این نام را در لوح محفوظ نوشته ام . آن گاه رسول خدا ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ زینب را گرفت و بوسید و فرمود: توصیه می کنم که همه این دختر را احترام کنند ، که او مانند خدیجه کبری است. ( ریاحین الشریعه، ج۳، ص ۳۸)

یعنی همان گونه که فداکاریهای حضرت خدیجه ـ سلام الله علیها ـ در پیشبرد اهداف پیامبر ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ و اسلام بسیار ثمر بخش بود، ایثار و صبر و استقامت حضرت زینب ـ سلام الله علیها ـ در راه خدا نیز در بقا و جاودانگی اسلام از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

ویژگی های حضرت زینب ـ سلام الله علیها ـ

    عبادت و بندگی :

بندگی یعنی با تمام وجود در خدمت مولا و معبود خویش بودن، جز به فرمان او گوش فرا ندادن ، جز برای او کار نکردن و جز برای رضای او نیاندیشیدن ؛ و این معنای اخلاص و حقیقت بندگی است.

"آن گاه رسول خدا ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ زینب را گرفت و بوسید و فرمود: توصیه می کنم که همه این دختر را احترام کنند ، که او مانند خدیجه کبری است"میزان بندگی انسان به مقدار معرفت و شناخت او نسبت به خداوند بستگی دارد و در این میان آنان که شناختشان نسبت به خداوند عمیقتر است و عظمت خالق هستی را در یافته اند، شدت نیاز و بستگی خویش را به خدا می یابند و سر بر آستان بندگی اش می سایند.

پیامبر و امامان ـ علیهم السلام ـ در اوج معرفتند و در عبادت و بندگی سرآمد. و حضرت زینب ـ سلام الله علیها ـ که شکوفه ای از درخت با عظمت این خاندان است و در مکتب آنان تربیت یافته است، درس عبودیت و بندگی را نیک فراگرفته است، به گونهای که عظمت بندگی اش را در تمام مراحل زندگی او می نگریم و ارتباط او با خداوند بزرگ و شکوه و عبادت و نمازهایش را در دشوارترین مراحل زندگی در می یابیم . فراز و نشیب های زندگی نه تنها او را از عبادت و بندگی خدا غافل نساخته است ، بلکه جلوه های تعبد و بندگی او در تنگناها بیشتر نمایان است. او عاشق شب زنده داری و راز ونیاز با معبود خویش است و پرورش یافته تهجدهای شبانه و آه نیمه شب است. امام حسین ـ علیه السلام ـ بهتر از هر کس به مقام والای حضرت زینب ـ سلام الله علیها ـ آگاه است و از اینجاست که در آخرین وداع روز عاشورا به خواهرش  می فرماید: « یا أُختاه لا تَنسینی فی نافِلة اللّیلِ : خواهرم د رنماز شب مرا فراموش کن .» ( ریاحین الشریعه، ج ۳، ص، ۶۲)

و نیز از فاطمه ـ سلام الله علیها ـ دختر امام حسین  علیه السلام ـ نقل شده است که : عمه ام حضرت زینب ـ سلام الله علیها ـ در شب عاشورا همواره در محراب عبادتش ایستادده بود و با خدای خویش مناجات داشت و به درگاه او استغاثه می کرد ؛ نه چشمی از ما لحظه ای آرام گرفت و نه زمزمه و ناله ای فرو نشست .( ریاحین الشریعه ، ج ۳، ص ۶۲)

امام سجاد ـ علیه السلام ـ نیز فرمودند: عمه ام زینب ـ سلام الله علیها ـ با همه رنجها و سختیها از کربلا تا شام ، نافله شب را به پا داشت و با تمام دشواریها از مراسم عبادی غفلت نداشت.

(  ریاحین الشریعه ، ج ۳، ص،۶۲)

شهامت ، شجاعت و قوت قلب و آرامش خاطر حضرت زینب ـ سلام الله علیها ـ از همین ارتباط با خدا و اتکال به او سرچشمه  می گرفت. سخنان کوبنده اش در کاخ یزید و نهی از منکر در آن فضای مسموم ، حمایت و چاسداری از حیا و عفت در همه مارحل سفر و عمل به وظیفه در همه جا، جلوه هایی از بندگی حضرت زینب ـ سلام الله علیها ـ است.

 

اندیشه و تدبیر: 

امام سجاد ـ علیه السلام ـ در بازار کوفه این توانمندی حضرت زینب ـ سلام الله علیها ـ  افتخار کرده و فرمودند : « اَنتِ بِحمدِ اللهِ عالِمَهٌ غَیرُ مُعَلِّمَه و فَهِمَهٌ غَیرُ مُفَهِّمَهٍ: تو بحمدالله ناخوانده دانایی و نیاموخته هنرمند.» ( نفس المهموم ، ص۳۹۵)

حضرت زینب ـ سلام الله علیها ـ در تمام مراحل به وظایف خود آگاه بود، آنجا که باید سکوت کند، سکوت می کرد؛ آنجا که باید فریاد کند، فریاد می کرد و آنجا که باید جانفشانی کند ، جانفشانی می کرد. تدبیر او در اداره کاروان اهل بیت ـ علیهم السلام ـ بسیار شگفت انگیز بود. گرچه زن ، سرشار از عواطف و احساسات است؛ ولی هیچگاه این احساسات بر تدبیر و اندیشه حضرت زینب ـ سلام الله علیها ـ چیره نگشت و او را از وظیفه ی الهی اش غافل نساخت . او در سهمگین ترین صحنه ها اندیشمندانه عمل کرد و از این روست که به « عقیله بنی هاشم » یعنی زن دانای این خاندان معروف گشت.

"فراز و نشیب های زندگی نه تنها او را از عبادت و بندگی خدا غافل نساخته است ، بلکه جلوه های تعبد و بندگی او در تنگناها بیشتر نمایان است"( الخصائص الزینبیه ، ص ۱۹۷)

شیخ صدوق در این زمینه می فرماید: حضرت زینب ـ سلام الله علیها ـ نیابت خاص را از امام حسین ـ علیه السلام ـ به عهده داشت و مردم در مسائل حرام و حلال به او رجوع می کردند، تا زمانیکه امام زین العابدین ـ علیه السلام ـ از بیماری خلاصی یافت.

القابی که تاریخ برای حضرت زینب ـ سلام الله علیها ـ بازگو می کند، تماماً از فضایل و امتیازات علمی ایشان حکایت دارد. از همه مهمتر ، خطبه های حضرت زینب ـ سلام الله علیها ـ در کوفه و شام استناد گویایی است که مقام علمی ایشان را بدون شواهد به اثبات می رساند ، نکات علمی و ادبیئو معانی به کار رفته در خطبه های سفیر کربلا مجدی است که ذهن هر خواننده دل آگاه و اندیشمند را به تماشای فراز های ظریف و بلیغ آن می نشاند. ( زینب کبری ـ سلام الله علیها ـ فریادی بر اعصار ، ص ۳۰)

حافظ و پرستار امامت :

حضرت زینب ـ سلام الله علیها ـ همواره در طول زندگی خود به مراقبت از پدر و برادران خویش امام حسن و امام حسین ـ علیهم السلام ـ که امامان جامعه بودند ، می پرداختند . بعد از مادر ، نائبه مادر شدند و از نظر روحی قوت قلبی برای پدر و برادران خویش بودند . 

هربار اعضای خانواده دچار بیماری و جراحتی از نبردها می شدند حضرت زینب ـ سلام الله علیها ـ تا بهبودی کامل از آنا مراقبت نموده  و خود را وقف سلامتی امامان شیعه ـ علیهم السلام ـ می نمودند در کربلا نیز با عنایت به بیماری امام سجاد ـ علیه السلام ـ و لزوم توجه ویژه به ایشان در طول سفر کربلا ، این وظیفه به حضرت زینب ـ سلام الله علیها ـ سپرده شده بود. ایشان با پرستاری از امام سجاد ـ علیه السلام ـ نقش بسزایی در حفظ جان امام بر عهده داشت .

امام سجاد ـ علیه السلام ـ فرمودند: در شبی که پدرم صبح آن به شهادت رسید عمه ام زینب پرستاری مرا   بر عهده داشت. ( یاران خورشید ، ص ۱۱۴)

 

نتیجه : 

عملی نمودن فضیلت های اخلاقی در زندگی و تقویت و پرورش ایمان انسان را در برابر حوادث ناگوار و سخت ایمن نموده و فرد را به آرامشی الهی می رساند .  نیروی ایمان و عبادت و اُنس با پروردگار تنها عامل ایجاد آرامش پایدار در زندگی است .

 

نگارنده: ز، فیاضی