فقط ۱۲ یوزپلنگ ایرانی باقی مانده

آفتاب‌‌نیوز :

حسن اکبری، معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان محیط زیست در تشریح وضعیت تنوع زیستی کشور گفت: با توجه به کاهش بارندگی‌ها و کاسته شدن از شدت برودت هوا در کشور، شاهد کاهش ورود گونه‌های مهاجم به کشور بوده‌ایم، اما با این حال، بیش از ۵۰۰۰ قطعه غاز پیشانی سفید به کشور وارد شده‌اند و تعداد میش‌مرغ‌های مهاجر به کشور ما نیز نسبت به سال گذشته کاهش نیافته است.

معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان محیط زیست با اشاره به شرایط فوق بحرانی یوزپلنگ ایرانی به عنوان دومین دغدغه سازمان محیط زیست گفت: در حال حاضر تعداد کل یوزپلنگ‌های شمارش شده در کشور ۱۲ فرد است که فقط ۳ فرد از آن‌ها ماده بالغ هستند و اقداماتی که به منظور افزایش حفاظت، تولید مثل و نصب علائم در جاده‌ها انجام داده‌ایم، برای نجات این گونه کافی نبوده است. علاوه بر این اقدامات برنامه جامعی را برای حفاظت از یوز ایرانی تدوین کرده‌ایم که متاسفانه هنوز بودجه‌ای به آن تعلق نگرفته است.

وی ادامه داد: رویکرد مشارکتی جدیدی که در حفاظت و سرشماری گونه‌های حیات وحش در جنگل گلستان انجام دادیم، باعث افزایش ۲ برابری گونه‌های برجسته حیات وحش و کاهش آتش‌سوزی‌ها در این منطقه نسبت به ۳ سال گذشته شده است.

معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان محیط زیست در رابطه با بیماری‌های حیات وحش توضیح داد: در سال جاری بیماری PPR (طاعون نشخوارکنندگان کوچک) در ۱۰ کانون در ۸ استان کشور رخ داد که تلاش کردیم با واکسیناسیون دام‌ها از گسترش و وقوع مجدد آن جلوگیری کنیم. مشاهداتی از بیماری در گوزن‌های مناطق حفاظت‌شده نیز وجود داشت که با اقدام تیم دامپزشکی از همه‌گیری آن جلوگیری کردیم.

معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان محیط زیست در رابطه با آمار تلفات بیماری PPR تشریح کرد: این بیماری در ۱۰ کانون در ۸ استان کشور رخ داده است و هنوز آمار دقیقی از میزان تلفات آن وجود ندارد، اما سرشماری در برخی استان‌ها نشان می‌دهد که به علت شیوع طاعون نشخوارکنندگان کوچک تا ۱۰ درصد کاهش جمعیت داشته‌ایم.

اکبری در رابطه با تجهیز پاسگاه‌های محیط‌بانی گفت: حدود ۱۰۰۰ دستگاه موتورسیکلت به منظور تجهیز پاسگاه‌های محیط‌بانی خریداری شده است که نصف این تعداد به محیط‌بانان تحویل داده شده است. در تلاش هستیم خودرو‌های محیط‌بانی را نیز به منظور افزایش ضریب حفاظت در مناطق حفاظت شده به تجهیزات محیط‌بانان اضافه کنیم.

وی اصلی‌ترین دغدغه سازمان محیط زیست را کمبود بودجه و نقدینگی عنوان کرد و ادامه داد: نبود اعتبار و بودجه کافی اصلی‌ترین نگرانی ما در سازمان حفاظت محیط زیست است، با گذشت ۱۰ ماه از سال هنوز نقدینگی از سوی سازمان برنامه و بودجه به سازمان تعلق نگرفته است و این امر با توجه به اینکه بخش زیادی از فعالیت‌های سازمان محیط زیستی از جمله سرشماری‌ها فصلی است، در برنامه‌های ما اختلال ایجاد کرده است.

معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان محیط زیست افزود: با دست خالی نمی‌توان همه نقص‌ها را پوشش داد و متأسفانه هر سال این مشکلات برای ما وجود دارد. در صورت تأمین نشدن اعتبارات سازمان، نباید انتظاری برای مدیریت همه چالش‌ها داشت.

وی با تأکید بر لزوم همکاری مردم و جوامع محلی در محافظت از زیستگاه‌ها و تنوع زیستی گفت: ما باید با مردم همکاری کنیم تا بتوانیم از گونه‌ها و زیستگاه آن‌ها حفاظت کنیم.

"برخی از این درخواست‌ها نیز در حال بررسی هستند تا پس از هماهنگی با سازمان جنگل‌ها در شورای عالی محیط زیست مطرح و تصویب شوند"باید توجه داشته باشیم که اعتبارات واقعا محدود است و به تنهایی نمی‌توان از تنوع زیستی کشور حفاظت کرد و بخش خصوصی نیز باید در این زمینه مشارکت کند.

اکبری با اشاره به معضل چرای دام در مناطق حفاظت شده گفت: چرای بی‌رویه و کمبود نیرو و محیط‌بان سبب شده کنترل این معضل سخت شود. مقابله با چرای بی‌رویه دام بستگی به همکاری دیگر دستگاه‌ها دارد همچنین جلب مشارکت مردم در قرق‌های اختصاصی می‌تواند کمک بزرگی برای سازمان محیط زیست باشد.

اکبری در رابطه با ضعف قوانین شکار در کشور بیان کرد: قانون شکار در سال ۱۳۴۶ تصویب شده است و از آن زمان به بعد تغییری در آن ایجاد نشده است. سازمان محیط زیست با همکاری مرکز پژوهش‌های مجلس در حال انجام اصلاحاتی روی این قانون هستیم و امیدواریم مجلس شورای اسلامی به برطرف‌کردن ضعف قوانین کمک کند.

وی با تأکید بر اجرای سیاست‌های ابلاغی رهبر معظم انقلاب در زمینه محیط زیست گفت: رویکرد اصلی سازمان در مواجه با چالش‌های محیط زیست، اجرایی شدن سیاست‌های ابلاغی رهبر معظم انقلاب در زمینه محیط زیست است و اگر همه موارد بیان شده توسط رهبر معظم انقلاب اجرایی شود، خیلی از مشکلات و چالش‌ها حل می‌شود.

معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی در رابطه با اکوتوریسم گفت: اکوتوریسم در شرایط فعلی به‌جای منفعت برای سازمان هزینه و زیان داشته است و باید با برنامه‌ریزی صحیح، ساختار‌های گردشگری را طوری تغییر دهیم تا گردشگری به جای آسیب رساندن در خدمت محیط زیست باشد.

اکبری ضمن اشاره به آسیب‌هایی که گردشگری به محیط زیست وارد می‌کند، خاطرنشان کرد: در حال حاضر تفریحاتی مانند "آفرود" به محیط زیست آسیب می‌زند این فعالیت‌ها پوشش گیاهی را تخریب و خاک را فشرده می‌کنند و باعث تولید پسماند در این مناطق می‌شوند.

وی ادامه داد: همچنین گردشگری کنترل نشده در غار‌ها باعث شده است بسیاری از زیست‌مندانی (جانوران) که در این محیط زندگی می‌کنند، در خطر قرار بگیرند. بستر این غار‌ها که طی میلیون‌ها سال تشکیل شده بسیار آسیب‌پذیر است.

اکبری با اشاره به موضوع افزایش قرق‌های اختصاصی در کشور بیان کرد: اگر استان‌ها درخواست داشتن قرق اختصاصی کنند، آن را در دستور کار قرار می‌دهیم. برخی از این درخواست‌ها نیز در حال بررسی هستند تا پس از هماهنگی با سازمان جنگل‌ها در شورای عالی محیط زیست مطرح و تصویب شوند.

این فرایند پیچیده و زمان‌بر، اما در حال پیشرفت است.

وی درباره صدور مجوز شکار در قرق‌های اختصاصی گفت: کل پروانه‌هایی که امسال در قرق‌ها برای شکار صادر شده به تعداد ۸۱ رأس بوده است. این عدد به طور تخصصی پس از جمع‌بندی و تحلیل بر اساس اطلاعات سرشماری تعیین شده است و توانسته برخی از هزینه‌های حفاظت از حیات وحش را جبران کند.

معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان محیط زیست در رابطه با موزه تاریخ طبیعی و وضعیت فعالیت آن گفت: با توجه به کنترل نسبی وضعیت شیوع بیماری کرونا، بازدید از موزه مانعی ندارد و برای دانش‌آموزان نیز رایگان است، اما به علت ریشه‌کن نشدن قطعی کرونا هنوز امکان بازدید گروهی وجود ندارد و محدودیت‌هایی وجود دارد.

اکبری در موضوع تالاب میانکاله تشریح کرد: وضعیت این منطقه به‌شدت پیچیده شده و دلیل مشخصی برای مرگ و میر پرندگان و انتقال بیماری در آن مشخص نشده است. گردش ناکافی آب و پسرفت دریا نیز مزید بر علت شده‌اند تا شرایط را وخیم‌تر کنند. معاونت دریایی بررسی‌هایی انجام داده و لایروبی انجام شده تا ارتباط خلیج گرگان با دریای خزر برقرار شود.

وی افزود: یکی از ایرادات گرفته شده این است که مواد غذایی در بستر رسوب کرده و ممکن است لایروبی با از بین بردن آن‌ها وضعیت را بدتر کند. ورود مواد غذایی باید به تالاب محدود و فاضلاب‌های صنعتی و کشاورزی نیز مدیریت شود.

معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی درباره کنترل صید و گردشگری در میانکاله گفت: صیادی و گردشگری در گستره حفاظت شده این منطقه کنترل می‌شود، اما در مناطق اطراف آن، صید و گردشگری بدون نظارت انجام می‌شود.

"این فرایند پیچیده و زمان‌بر، اما در حال پیشرفت است.وی درباره صدور مجوز شکار در قرق‌های اختصاصی گفت: کل پروانه‌هایی که امسال در قرق‌ها برای شکار صادر شده به تعداد ۸۱ رأس بوده است"همه نهاد‌ها باید برای حل این مشکل همکاری کنند. ما هر هفته با گردشگران درگیری داریم در حالی که باید این برخورد به شکل مناسب انجام شود.

وی ۳ عامل جاده‌سازی، معادن و چرای بی‌رویه دام‌ها را اصلی‌ترین عوامل تخریب زیستگاه‌های حیات وحش دانستند و ادامه داد: متولی این ۳ عامل مخرب دستگاه‌های دیگری هستند و به همین دلیل سازمان حفاظت محیط زیست توفیقی در کنترل این موارد نداشته است. از بین عوامل مذکور جاده‌کشی بیشترین تخریب را دارد، اما به دلیل اینکه در قانون چهارچوب مشخصی برای برای مطالبه‌گری وجود ندارد، نتوانسته‌ایم این مورد را از وزارت راه پیگیر شویم.

به گفته اکبری در زیستگاه‌های کشور ۱۰۰ گونه خاص و مختص ایران داریم که تمام ظرفیت موجود را برای حفظ زیستگاه‌ها گذاشته‌ایم. در برخی موارد این متخلفین و تخریب‌کنندگان زیستگاه‌ها را در اختیار مراجع قضائی می‌گذاریم، اما برخوردی با آن‌ها نمی‌شود.

معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان محیط زیست گفت: ظرفیت سازمان برای رسیدگی به وظایف گسترده و سنگینی که بر عهده دارد بسیار محدود است و اگر همین انرژی محدود بخواهد صرف مسائل کوچکتر شود، توانی برای پرداختن به مسائل مهمتر نمی‌ماند.

اکبری در رابطه با وضعیت شکار پرندگان در فریدونکنار خاطرنشان کرد: بخشی از شکار پرندگان در فریدون‌کنار برای امرار معاش صیادان است، اما مشکل اصلی مربوط به شکار بی‌رویه شکارچیان غیر مجاز است که قطعا با آن برخورد می‌کنیم و اگر مجبور شویم برای برخورد با متخلفان از دستگاه‌های قضایی کمک می‌گیریم.