رقص افراد طالبان در کنار مقبره احمدشاه مسعود؛ طالبان می‌گویند این عملکرد مورد تایید ما نیست

رقص افراد طالبان در کنار مقبره احمدشاه مسعود؛ طالبان می‌گویند این عملکرد مورد تایید ما نیست
بی بی سی فارسی
بی بی سی فارسی - ۱۵ اردیبهشت ۱۴۰۱

رقص افراد طالبان در کنار مقبره احمدشاه مسعود؛ طالبان می‌گویند این عملکرد مورد تایید ما نیست

  • علی حسینی
  • بی‌بی‌سی
۴۲ دقیقه پیش

منبع تصویر،

Social Media

توضیح تصویر،

ویدئوی اتن، رقص سنتی پشتون‌های افغانستان در نزدیکی مزار احمدشاه مسعود واکنش‌‍های شدید فرا قومی را به همراه داشته است

ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی حکومت طالبان گفته است که رویداد اخیر در پنجشیر سیاست طالبان نیست و آن‌را هم تائید نمی‌کنند.

سه‌روز پیش حدود ۲۰ نیروی طالبان در پنجشیر به خوشحالی عید فطر، حلقه رقص اَتَن درست کردند، رقصیدند، یکی از مشهورترین آهنگ‌های محلی را به زبان پشتو خواندند و دست زدند.

ظاهرا به نظر می‌رسید که یک اتن ساده است که گهگاهی نیروهای طالبان در دقیقه، تصمیم می‌گیرند و بعد بلافاصله تفنگ‌ها را سر شانه انداخته و حلقه می‌زنند. اما برای بسیاری از افغان‌ها، بویژه تاجیکان، تصویر مقبره احمدشاه مسعود، مهم‌ترین چهره سیاسی-نظامی تاجیک‌ها برجسته‌تر از اتن طالبان دیده ‌شد.

احمد شاه مسعود در دو دهه گذشته از سوی دولت‌های افغانستان لقب قهرمان ملی گرفته بود و هر ساله مقبره او در سالگرد کشته شدنش، میزبان هزارها نفر می‌بود.

"سه‌روز پیش حدود ۲۰ نیروی طالبان در پنجشیر به خوشحالی عید فطر، حلقه رقص اَتَن درست کردند، رقصیدند، یکی از مشهورترین آهنگ‌های محلی را به زبان پشتو خواندند و دست زدند"

روشن بود که این تصویر واکنش نسبتا گسترده‌ای به دنبال خواهد داشت.

در جامعه موزاییکی و قومیت‌زده افغانستان که بیشتر رقابت‌ها بر مبنای قومیت صورت می‌گیرد، پایکوبی طالبان که عمدتا پشتون هستند، در نزدیک مقبره فرمانده‌ای که سال‌ها با آن‌ها جنگید و نگذاشت که وارد پنجشیر شوند، موضوع ساده‌ و عادی به نظر نمی‌رسد.

امرالله صالح که سال‌ها با احمدشاه مسعود همکار بود، این رویداد را "بی‌حرمتی ملیشه‌های طالب" خواند و نوشت: "این توهین ثبوت دیگری بر انبار دلایل شرعی و وطنی ما می‌افزاید که دفاع مشروع و قیام با سلاح در برابر ملیشه‌های جهل، تبعیض و تعصب پایان نیافته بلکه آهسته آهسته داغ می‌شود."

در کشوری قومیت‌زده واکنش‌های فراقومی

فراتر از تاجیک‌ها، شماری از هزاره‌ها و پشتون‌ها نیز واکنش تندی به "سیاسی‌ترین اَتَن" چند روز گذشته افغانستان نشان دادند.

عارف رحمانی، عضو مجلس نمایندگان پیشین افغانستان در واکنش به این رقص در صفحه توییتر خود نوشت: "عقده‌گشایی طالبان در پنجشیر بیش از این که توهین به مزار شهید احمدشاه مسعود باشد، بیش از این‌که تحقیر پنجشیری و حرمت‌شکنی تاجیکان باشد، نشان‌دهنده خبث باطن، روان آلوده، شخصیت حقیر و ظرفیت محدود گروه حاکم می‌باشد. پیداست که این خرمستی‌ها عمر این گروه را کوتاه‌تر خواهد ساخت."

محمد حلیم فدایی که چند بار در حکومت قبلی در ولایت‌های مختلف والی بود هم واکنش نشان داد و گفت که این اَتَن، خلاف ارزش‌های افغانی و دینی است.

به گفته آقای فدایی:" این نوع حرکت‌ها تعصب و تفرقه قومی را دامن می‌زند. این، برنامه‌‌ی حلقات ضد افغان‌هاست تا وحدت افغان‌ها را بیش از پیش آسیب برساند و زمینه جنگ داخلی شدید را فراهم سازد.

منبع تصویر،

AFP

قرصک حلال و اتن حرام

از پادکست رد شوید و به خواندن ادامه دهیدپادکستشیرازه

«شیرازه» پادکستی درباره کتاب‌ها است که سام فرزانه تهیه می‌کند

پادکست

پایان پادکست

در مقابل، شماری از طرفداران طالبان هم موضع گرفتند و پرسیدند که چرا به رقص قَرصَک انتقاد نمی‌کنید؟ "قرصک حلال است و اَتَن حرام است؟"

اشاره آن‌ها به ویدیویی بود که یکی از خواننده‌های تاجیک، نزدیک مقبره احمدشاه مسعود آهنگ خوانده بود. قرصک پنجشیر یکی از قدیمی‌ترین سبک‌های موسیقی است که بیشتر در بین تاجیک‌ها مرسوم است.

واکنش‌ها به اَتَن حدودا یک‌ونیم دقیقه‌ای طالبان در پنجشیر، سبب شد که ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی حکومت طالبان واکنش نشان دهد.

"ظاهرا به نظر می‌رسید که یک اتن ساده است که گهگاهی نیروهای طالبان در دقیقه، تصمیم می‌گیرند و بعد بلافاصله تفنگ‌ها را سر شانه انداخته و حلقه می‌زنند"

او در صفحه توییتر خود نوشت: "رویداد اخیر در پنجشیر پالیسی امارت اسلامی نیست و نه هم این عمل مورد تایید است. چند تن در ایام عید از ولایت‌های مختلف به‌خاطر تفریح به پنجشیر رفته‌اند که ممکن پایکوبی کرده باشند، ولی دقیق گفته می‌توانیم که هدف آنها توهین به شخصیت‌های جهادی نه؛ بلکه بی‌پروایی چند فرد است.

آقای مجاهد همچنین نوشت: "شخصیت‌های جهادی مورد احترام امارت اسلامی هستند و نیز توهین به مرده‌ها اصلا مجاز نیست و نه هم ما چنین عملی را اجاز می‌دهیم. تلاش جریان دارد که انگیزه این عمل نادرست بیشتر معلوم شود و از تکرار چنین اعمال جلوگیری خواهد شد."

موضع طالبان به روشنی نشان می‌دهد که حساسیت موضوع را درک کرده‌اند.

پنجشیر به "پایگاه مقاومت" علیه طالبان شهرت داشته و همین حالا نیروهای جبهه مقاومت ملی به رهبری احمد مسعود، فرزند احمدشاه مسعود در کوهپایه‌های این ولایت به شدت کوهستانی مشغول جنگ علیه طالبان هستند.



در چند مورد هم گزارش‌های از کشتارهای بدون محاکمه از سوی طالبان در این ولایت منتشر شد و ادعاهای مطرح شد که طالبان با غیرنظامیان اهل پنجشیر و اندراب در کابل برخورد "خشونت‌آمیز و تبعیض‌آمیز" داشته‌اند، ادعای که سخنگویان طالبان همواره رد کرده‌اند.

در این میان اما، مسئله‌ای که کمتر به آن پرداخته شده است، عملکرد و رفتار نیروهای میدانی طالبان است.

رویدادها نشان می‌دهد که سران طالبان در برخی از موارد ناچار هستند که "خرابکاری" نیروهای میدانی‌شان را یا دوباره درست کنند و یا توجیه کنند.

منبع تصویر،

Getty Images

توضیح تصویر،

احمدشاه مسعود فرمانده نیروهای مقاومت علیه گروه طالبان بود و تا لحظه آخر زندگی او طالبان نتوانستند شکستش دهند. عکس مراسم خاک سپاری او در پنجشیر را نشان می‌دهد

در میدان هوایی کابل، در حکومت قبلی، وقتی مسافرین از ترمینال خارج می‌شدند، اولین جمله‌ای را که می‌دیدند، جمله‌ای انگلیسی بود: " کابل را دوست دارم".

"اما برای بسیاری از افغان‌ها، بویژه تاجیکان، تصویر مقبره احمدشاه مسعود، مهم‌ترین چهره سیاسی-نظامی تاجیک‌ها برجسته‌تر از اتن طالبان دیده ‌شد"به جای کلمه "دوست" هم یک قلب بزرگ سرخ‌رنگ گذاشته بودند.

در روزهای نخست تسلط دوباره کابل، نیروهای میدانی طالبان این نشانه قلب را برداشتند. به احتمال زیاد، به این دلیل که مطابق باورهای دینی‌شان نبوده است. اما مدتی بعد و در پی واکنش‌های نسبتا گسترده، مقام‌های طالبان قلب را سر جایش گذاشتند.

در پنجشیر هم، در همان‌ هفته‌های نخست، نیروهای طالبان سنگ قبر احمدشاه مسعود، فرمانده‌ای که نتوانستند شکستش دهند را تخریب کردند، در این مورد هم به توصیه مقام‌های طالبان، سنگ تخریب‌شده، مرمت شد.



موارد این چنینی نشان‌دهنده آن است که فاصله‌ای بین مقام‌های طالبان و نیروهای میدانی‌‎شان وجود دارد که گهگاهی برای طالبان دردسرساز می‌شود.

این رویکرد بویژه اگر به حساسیت‌های قومی و فرهنگی نزدیک شود، واکنش‌ها و پیامدهایش جدی‌تر و گسترده‌تر خواهد بود. مثلا در رویداد اَتَن در پنجشیر، معلوم نیست که وقتی نیروهای طالبان تصمیم گرفتند اتن کنند، هدف‌شان قبر احمدشاه مسعود هم بوده، یا این‌که صرفا به خوشحالی عید، میدان را گرم کردند. هر چه بوده و نبوده، این رویداد نشان داد که چقدر نادیده‌گرفتن حساسیت‌های قومی در افغانستان، می‌تواند تنش‌زا باشد.

منبع تصویر،

Ahmad Massoud

توضیح تصویر،

آرامگاه احمدشاه مسعود بر فراز تپه‌ای به اسم "سریچه" در ولایت پنجشیر، در نزدیکی خانه او قرار دارد

  • آخرین روایت‌ها از زندگی احمد شاه مسعود از زبان نزدیکانش
  • میراث احمد شاه مسعود، پرگار
  • افغانستان؛ طالبان می‌گوید پنجشیر را به تصرف در آورده‌اند
.

رقص افراد طالبان در کنار مقبره احمدشاه مسعود؛ طالبان می‌گویند این عملکرد مورد تایید ما نیست

  • علی حسینی
  • بی‌بی‌سی
مقبره احمد شاه مسعود

منبع تصویر، Social Media

توضیح تصویر،

ویدئوی اتن، رقص سنتی پشتون‌های افغانستان در نزدیکی مزار احمدشاه مسعود واکنش‌‍های شدید فرا قومی را به همراه داشته است

ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی حکومت طالبان گفته است که رویداد اخیر در پنجشیر سیاست طالبان نیست و آن‌را هم تائید نمی‌کنند.

سه‌روز پیش حدود ۲۰ نیروی طالبان در پنجشیر به خوشحالی عید فطر، حلقه رقص اَتَن درست کردند، رقصیدند، یکی از مشهورترین آهنگ‌های محلی را به زبان پشتو خواندند و دست زدند.

ظاهرا به نظر می‌رسید که یک اتن ساده است که گهگاهی نیروهای طالبان در دقیقه، تصمیم می‌گیرند و بعد بلافاصله تفنگ‌ها را سر شانه انداخته و حلقه می‌زنند. اما برای بسیاری از افغان‌ها، بویژه تاجیکان، تصویر مقبره احمدشاه مسعود، مهم‌ترین چهره سیاسی-نظامی تاجیک‌ها برجسته‌تر از اتن طالبان دیده ‌شد.

احمد شاه مسعود در دو دهه گذشته از سوی دولت‌های افغانستان لقب قهرمان ملی گرفته بود و هر ساله مقبره او در سالگرد کشته شدنش، میزبان هزارها نفر می‌بود.

روشن بود که این تصویر واکنش نسبتا گسترده‌ای به دنبال خواهد داشت.

در جامعه موزاییکی و قومیت‌زده افغانستان که بیشتر رقابت‌ها بر مبنای قومیت صورت می‌گیرد، پایکوبی طالبان که عمدتا پشتون هستند، در نزدیک مقبره فرمانده‌ای که سال‌ها با آن‌ها جنگید و نگذاشت که وارد پنجشیر شوند، موضوع ساده‌ و عادی به نظر نمی‌رسد.

امرالله صالح که سال‌ها با احمدشاه مسعود همکار بود، این رویداد را "بی‌حرمتی ملیشه‌های طالب" خواند و نوشت: "این توهین ثبوت دیگری بر انبار دلایل شرعی و وطنی ما می‌افزاید که دفاع مشروع و قیام با سلاح در برابر ملیشه‌های جهل، تبعیض و تعصب پایان نیافته بلکه آهسته آهسته داغ می‌شود."

در کشوری قومیت‌زده واکنش‌های فراقومی

فراتر از تاجیک‌ها، شماری از هزاره‌ها و پشتون‌ها نیز واکنش تندی به "سیاسی‌ترین اَتَن" چند روز گذشته افغانستان نشان دادند.

عارف رحمانی، عضو مجلس نمایندگان پیشین افغانستان در واکنش به این رقص در صفحه توییتر خود نوشت: "عقده‌گشایی طالبان در پنجشیر بیش از این که توهین به مزار شهید احمدشاه مسعود باشد، بیش از این‌که تحقیر پنجشیری و حرمت‌شکنی تاجیکان باشد، نشان‌دهنده خبث باطن، روان آلوده، شخصیت حقیر و ظرفیت محدود گروه حاکم می‌باشد. پیداست که این خرمستی‌ها عمر این گروه را کوتاه‌تر خواهد ساخت."

محمد حلیم فدایی که چند بار در حکومت قبلی در ولایت‌های مختلف والی بود هم واکنش نشان داد و گفت که این اَتَن، خلاف ارزش‌های افغانی و دینی است. به گفته آقای فدایی:" این نوع حرکت‌ها تعصب و تفرقه قومی را دامن می‌زند. این، برنامه‌‌ی حلقات ضد افغان‌هاست تا وحدت افغان‌ها را بیش از پیش آسیب برساند و زمینه جنگ داخلی شدید را فراهم سازد.

منبع تصویر، AFP

قرصک حلال و اتن حرام

از پادکست رد شوید و به خواندن ادامه دهید
پادکست
شیرازه

«شیرازه» پادکستی درباره کتاب‌ها است که سام فرزانه تهیه می‌کند

پادکست

پایان پادکست

در مقابل، شماری از طرفداران طالبان هم موضع گرفتند و پرسیدند که چرا به رقص قَرصَک انتقاد نمی‌کنید؟ "قرصک حلال است و اَتَن حرام است؟"

اشاره آن‌ها به ویدیویی بود که یکی از خواننده‌های تاجیک، نزدیک مقبره احمدشاه مسعود آهنگ خوانده بود. قرصک پنجشیر یکی از قدیمی‌ترین سبک‌های موسیقی است که بیشتر در بین تاجیک‌ها مرسوم است.

واکنش‌ها به اَتَن حدودا یک‌ونیم دقیقه‌ای طالبان در پنجشیر، سبب شد که ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی حکومت طالبان واکنش نشان دهد.

او در صفحه توییتر خود نوشت: "رویداد اخیر در پنجشیر پالیسی امارت اسلامی نیست و نه هم این عمل مورد تایید است. چند تن در ایام عید از ولایت‌های مختلف به‌خاطر تفریح به پنجشیر رفته‌اند که ممکن پایکوبی کرده باشند، ولی دقیق گفته می‌توانیم که هدف آنها توهین به شخصیت‌های جهادی نه؛ بلکه بی‌پروایی چند فرد است.

آقای مجاهد همچنین نوشت: "شخصیت‌های جهادی مورد احترام امارت اسلامی هستند و نیز توهین به مرده‌ها اصلا مجاز نیست و نه هم ما چنین عملی را اجاز می‌دهیم. تلاش جریان دارد که انگیزه این عمل نادرست بیشتر معلوم شود و از تکرار چنین اعمال جلوگیری خواهد شد."

موضع طالبان به روشنی نشان می‌دهد که حساسیت موضوع را درک کرده‌اند.

پنجشیر به "پایگاه مقاومت" علیه طالبان شهرت داشته و همین حالا نیروهای جبهه مقاومت ملی به رهبری احمد مسعود، فرزند احمدشاه مسعود در کوهپایه‌های این ولایت به شدت کوهستانی مشغول جنگ علیه طالبان هستند.

در چند مورد هم گزارش‌های از کشتارهای بدون محاکمه از سوی طالبان در این ولایت منتشر شد و ادعاهای مطرح شد که طالبان با غیرنظامیان اهل پنجشیر و اندراب در کابل برخورد "خشونت‌آمیز و تبعیض‌آمیز" داشته‌اند، ادعای که سخنگویان طالبان همواره رد کرده‌اند.

در این میان اما، مسئله‌ای که کمتر به آن پرداخته شده است، عملکرد و رفتار نیروهای میدانی طالبان است.

رویدادها نشان می‌دهد که سران طالبان در برخی از موارد ناچار هستند که "خرابکاری" نیروهای میدانی‌شان را یا دوباره درست کنند و یا توجیه کنند.

منبع تصویر، Getty Images

توضیح تصویر،

احمدشاه مسعود فرمانده نیروهای مقاومت علیه گروه طالبان بود و تا لحظه آخر زندگی او طالبان نتوانستند شکستش دهند. عکس مراسم خاک سپاری او در پنجشیر را نشان می‌دهد

در میدان هوایی کابل، در حکومت قبلی، وقتی مسافرین از ترمینال خارج می‌شدند، اولین جمله‌ای را که می‌دیدند، جمله‌ای انگلیسی بود: " کابل را دوست دارم". به جای کلمه "دوست" هم یک قلب بزرگ سرخ‌رنگ گذاشته بودند.

در روزهای نخست تسلط دوباره کابل، نیروهای میدانی طالبان این نشانه قلب را برداشتند. به احتمال زیاد، به این دلیل که مطابق باورهای دینی‌شان نبوده است. اما مدتی بعد و در پی واکنش‌های نسبتا گسترده، مقام‌های طالبان قلب را سر جایش گذاشتند.

در پنجشیر هم، در همان‌ هفته‌های نخست، نیروهای طالبان سنگ قبر احمدشاه مسعود، فرمانده‌ای که نتوانستند شکستش دهند را تخریب کردند، در این مورد هم به توصیه مقام‌های طالبان، سنگ تخریب‌شده، مرمت شد.

موارد این چنینی نشان‌دهنده آن است که فاصله‌ای بین مقام‌های طالبان و نیروهای میدانی‌‎شان وجود دارد که گهگاهی برای طالبان دردسرساز می‌شود.

این رویکرد بویژه اگر به حساسیت‌های قومی و فرهنگی نزدیک شود، واکنش‌ها و پیامدهایش جدی‌تر و گسترده‌تر خواهد بود. مثلا در رویداد اَتَن در پنجشیر، معلوم نیست که وقتی نیروهای طالبان تصمیم گرفتند اتن کنند، هدف‌شان قبر احمدشاه مسعود هم بوده، یا این‌که صرفا به خوشحالی عید، میدان را گرم کردند. هر چه بوده و نبوده، این رویداد نشان داد که چقدر نادیده‌گرفتن حساسیت‌های قومی در افغانستان، می‌تواند تنش‌زا باشد.

منبع تصویر، Ahmad Massoud

توضیح تصویر،

آرامگاه احمدشاه مسعود بر فراز تپه‌ای به اسم "سریچه" در ولایت پنجشیر، در نزدیکی خانه او قرار دارد

&config=http://www.bbc.co.uk/worldservice/scripts/core/2/emp_jsapi_config.xml?212&relatedLinksCarousel=false&embedReferer=http://www.bbc.co.uk/persian/&config_settings_language=en&config_settings_showFooter=false&domId=emp-15228070&config_settings_autoPlay=true&config_settings_displayMode=standard&config_settings_showPopoutButton=true&uxHighlightColour=0xff0000&showShareButton=true&config.plugins.fmtjLiveStats.pageType=t2_eav1_Started&embedPageUrl=$pageurl&messagesFileUrl=http://www.bbc.co.uk/worldservice/emp/3/vocab/en.xml&config_settings_autoPlay=false" />

رقص افراد طالبان در کنار مقبره احمدشاه مسعود؛ طالبان می‌گویند این عملکرد مورد تایید ما نیست

  • علی حسینی
  • بی‌بی‌سی
مقبره احمد شاه مسعود

منبع تصویر، Social Media

توضیح تصویر،

ویدئوی اتن، رقص سنتی پشتون‌های افغانستان در نزدیکی مزار احمدشاه مسعود واکنش‌‍های شدید فرا قومی را به همراه داشته است

ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی حکومت طالبان گفته است که رویداد اخیر در پنجشیر سیاست طالبان نیست و آن‌را هم تائید نمی‌کنند.

سه‌روز پیش حدود ۲۰ نیروی طالبان در پنجشیر به خوشحالی عید فطر، حلقه رقص اَتَن درست کردند، رقصیدند، یکی از مشهورترین آهنگ‌های محلی را به زبان پشتو خواندند و دست زدند.

ظاهرا به نظر می‌رسید که یک اتن ساده است که گهگاهی نیروهای طالبان در دقیقه، تصمیم می‌گیرند و بعد بلافاصله تفنگ‌ها را سر شانه انداخته و حلقه می‌زنند. اما برای بسیاری از افغان‌ها، بویژه تاجیکان، تصویر مقبره احمدشاه مسعود، مهم‌ترین چهره سیاسی-نظامی تاجیک‌ها برجسته‌تر از اتن طالبان دیده ‌شد.

احمد شاه مسعود در دو دهه گذشته از سوی دولت‌های افغانستان لقب قهرمان ملی گرفته بود و هر ساله مقبره او در سالگرد کشته شدنش، میزبان هزارها نفر می‌بود.

روشن بود که این تصویر واکنش نسبتا گسترده‌ای به دنبال خواهد داشت.

در جامعه موزاییکی و قومیت‌زده افغانستان که بیشتر رقابت‌ها بر مبنای قومیت صورت می‌گیرد، پایکوبی طالبان که عمدتا پشتون هستند، در نزدیک مقبره فرمانده‌ای که سال‌ها با آن‌ها جنگید و نگذاشت که وارد پنجشیر شوند، موضوع ساده‌ و عادی به نظر نمی‌رسد.

امرالله صالح که سال‌ها با احمدشاه مسعود همکار بود، این رویداد را "بی‌حرمتی ملیشه‌های طالب" خواند و نوشت: "این توهین ثبوت دیگری بر انبار دلایل شرعی و وطنی ما می‌افزاید که دفاع مشروع و قیام با سلاح در برابر ملیشه‌های جهل، تبعیض و تعصب پایان نیافته بلکه آهسته آهسته داغ می‌شود."

در کشوری قومیت‌زده واکنش‌های فراقومی

فراتر از تاجیک‌ها، شماری از هزاره‌ها و پشتون‌ها نیز واکنش تندی به "سیاسی‌ترین اَتَن" چند روز گذشته افغانستان نشان دادند.

عارف رحمانی، عضو مجلس نمایندگان پیشین افغانستان در واکنش به این رقص در صفحه توییتر خود نوشت: "عقده‌گشایی طالبان در پنجشیر بیش از این که توهین به مزار شهید احمدشاه مسعود باشد، بیش از این‌که تحقیر پنجشیری و حرمت‌شکنی تاجیکان باشد، نشان‌دهنده خبث باطن، روان آلوده، شخصیت حقیر و ظرفیت محدود گروه حاکم می‌باشد. پیداست که این خرمستی‌ها عمر این گروه را کوتاه‌تر خواهد ساخت."

محمد حلیم فدایی که چند بار در حکومت قبلی در ولایت‌های مختلف والی بود هم واکنش نشان داد و گفت که این اَتَن، خلاف ارزش‌های افغانی و دینی است. به گفته آقای فدایی:" این نوع حرکت‌ها تعصب و تفرقه قومی را دامن می‌زند. این، برنامه‌‌ی حلقات ضد افغان‌هاست تا وحدت افغان‌ها را بیش از پیش آسیب برساند و زمینه جنگ داخلی شدید را فراهم سازد.

منبع تصویر، AFP

قرصک حلال و اتن حرام

از پادکست رد شوید و به خواندن ادامه دهید
پادکست
شیرازه

«شیرازه» پادکستی درباره کتاب‌ها است که سام فرزانه تهیه می‌کند

پادکست

پایان پادکست

در مقابل، شماری از طرفداران طالبان هم موضع گرفتند و پرسیدند که چرا به رقص قَرصَک انتقاد نمی‌کنید؟ "قرصک حلال است و اَتَن حرام است؟"

اشاره آن‌ها به ویدیویی بود که یکی از خواننده‌های تاجیک، نزدیک مقبره احمدشاه مسعود آهنگ خوانده بود. قرصک پنجشیر یکی از قدیمی‌ترین سبک‌های موسیقی است که بیشتر در بین تاجیک‌ها مرسوم است.

واکنش‌ها به اَتَن حدودا یک‌ونیم دقیقه‌ای طالبان در پنجشیر، سبب شد که ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی حکومت طالبان واکنش نشان دهد.

او در صفحه توییتر خود نوشت: "رویداد اخیر در پنجشیر پالیسی امارت اسلامی نیست و نه هم این عمل مورد تایید است. چند تن در ایام عید از ولایت‌های مختلف به‌خاطر تفریح به پنجشیر رفته‌اند که ممکن پایکوبی کرده باشند، ولی دقیق گفته می‌توانیم که هدف آنها توهین به شخصیت‌های جهادی نه؛ بلکه بی‌پروایی چند فرد است.

آقای مجاهد همچنین نوشت: "شخصیت‌های جهادی مورد احترام امارت اسلامی هستند و نیز توهین به مرده‌ها اصلا مجاز نیست و نه هم ما چنین عملی را اجاز می‌دهیم. تلاش جریان دارد که انگیزه این عمل نادرست بیشتر معلوم شود و از تکرار چنین اعمال جلوگیری خواهد شد."

موضع طالبان به روشنی نشان می‌دهد که حساسیت موضوع را درک کرده‌اند.

پنجشیر به "پایگاه مقاومت" علیه طالبان شهرت داشته و همین حالا نیروهای جبهه مقاومت ملی به رهبری احمد مسعود، فرزند احمدشاه مسعود در کوهپایه‌های این ولایت به شدت کوهستانی مشغول جنگ علیه طالبان هستند.

در چند مورد هم گزارش‌های از کشتارهای بدون محاکمه از سوی طالبان در این ولایت منتشر شد و ادعاهای مطرح شد که طالبان با غیرنظامیان اهل پنجشیر و اندراب در کابل برخورد "خشونت‌آمیز و تبعیض‌آمیز" داشته‌اند، ادعای که سخنگویان طالبان همواره رد کرده‌اند.

در این میان اما، مسئله‌ای که کمتر به آن پرداخته شده است، عملکرد و رفتار نیروهای میدانی طالبان است.

رویدادها نشان می‌دهد که سران طالبان در برخی از موارد ناچار هستند که "خرابکاری" نیروهای میدانی‌شان را یا دوباره درست کنند و یا توجیه کنند.

منبع تصویر، Getty Images

توضیح تصویر،

احمدشاه مسعود فرمانده نیروهای مقاومت علیه گروه طالبان بود و تا لحظه آخر زندگی او طالبان نتوانستند شکستش دهند. عکس مراسم خاک سپاری او در پنجشیر را نشان می‌دهد

در میدان هوایی کابل، در حکومت قبلی، وقتی مسافرین از ترمینال خارج می‌شدند، اولین جمله‌ای را که می‌دیدند، جمله‌ای انگلیسی بود: " کابل را دوست دارم". به جای کلمه "دوست" هم یک قلب بزرگ سرخ‌رنگ گذاشته بودند.

در روزهای نخست تسلط دوباره کابل، نیروهای میدانی طالبان این نشانه قلب را برداشتند. به احتمال زیاد، به این دلیل که مطابق باورهای دینی‌شان نبوده است. اما مدتی بعد و در پی واکنش‌های نسبتا گسترده، مقام‌های طالبان قلب را سر جایش گذاشتند.

در پنجشیر هم، در همان‌ هفته‌های نخست، نیروهای طالبان سنگ قبر احمدشاه مسعود، فرمانده‌ای که نتوانستند شکستش دهند را تخریب کردند، در این مورد هم به توصیه مقام‌های طالبان، سنگ تخریب‌شده، مرمت شد.

موارد این چنینی نشان‌دهنده آن است که فاصله‌ای بین مقام‌های طالبان و نیروهای میدانی‌‎شان وجود دارد که گهگاهی برای طالبان دردسرساز می‌شود.

این رویکرد بویژه اگر به حساسیت‌های قومی و فرهنگی نزدیک شود، واکنش‌ها و پیامدهایش جدی‌تر و گسترده‌تر خواهد بود. مثلا در رویداد اَتَن در پنجشیر، معلوم نیست که وقتی نیروهای طالبان تصمیم گرفتند اتن کنند، هدف‌شان قبر احمدشاه مسعود هم بوده، یا این‌که صرفا به خوشحالی عید، میدان را گرم کردند. هر چه بوده و نبوده، این رویداد نشان داد که چقدر نادیده‌گرفتن حساسیت‌های قومی در افغانستان، می‌تواند تنش‌زا باشد.

منبع تصویر، Ahmad Massoud

توضیح تصویر،

آرامگاه احمدشاه مسعود بر فراز تپه‌ای به اسم "سریچه" در ولایت پنجشیر، در نزدیکی خانه او قرار دارد

&config=http://www.bbc.co.uk/worldservice/scripts/core/2/emp_jsapi_config.xml?212&relatedLinksCarousel=false&embedReferer=http://www.bbc.co.uk/persian/&config_settings_language=en&config_settings_showFooter=false&domId=emp-15228070&config_settings_autoPlay=true&config_settings_displayMode=standard&config_settings_showPopoutButton=true&uxHighlightColour=0xff0000&showShareButton=true&config.plugins.fmtjLiveStats.pageType=t2_eav1_Started&embedPageUrl=$pageurl&messagesFileUrl=http://www.bbc.co.uk/worldservice/emp/3/vocab/en.xml&config_settings_autoPlay=false">

منابع خبر

اخبار مرتبط

تابناک - ۵ اسفند ۱۴۰۰
رادیو زمانه - ۱۰ دی ۱۴۰۰
آفتاب - ۲۹ اردیبهشت ۱۴۰۰
بی بی سی فارسی - ۱۷ فروردین ۱۴۰۱
بی بی سی فارسی - ۱۵ خرداد ۱۳۹۹