بحران سیاسی در اردن در یکصدسالگی حکومت خاندان هاشمی: «توطئه برای کودتا» یا «تسویه حساب خانوادگی»؟

آر اف آی - ۱۶ فروردین ۱۴۰۰

تبلیغ بازرگانی

در آستانه سالگرد یکصد سالگی حکومت خاندان هاشمی بر کشور «پادشاهی اردن هاشمی»، شاهزاده حمزه بن‌حسین، که زمانی ولیعهد کشور بود، اما حدود ۱۶ سال پیش از این مقام کنار گذارده شد، به تلاش برای کودتا علیه برادرش، ملک عبدالله و ایجاد بی‌ثباتی در کشور متهم شده است. 

معاون نخست‌وزیر اردن، ساعاتی پس از آنکه حمزه بن حسین، با انتشار ویدیویی از محل اقامت خود، ضمن اعلام خبر بازداشت خانگی، اقدامات حکومت در بازداشت او و نزدیکانش را در چارچوب برنامۀ حکومت اردن برای سرکوب منتقدان عنوان نمود، از اقدامات منتسب به این گروه با استفاده از واژگانی همچون «توطئه» و «فتنه» نام برد. 

 برخی از کارشناسان مسائل سیاسی خاورمیانه و اردن، با اشاره به کافی نبودن اطلاعات منتشر شده درباره بحران سیاسی اخیر در اردن، دو فرضیه، احتمال تلاش برای کودتا و تسویه حساب خانوادگی را مطرح می‌کنند.

تحلیلگر سیاسی مسائل اردن: از نتیجه‌گیری زودهنگام باید پرهیز کرد

کًمیی آبِسکا، تحلیلگر مسائل اردن، در گفتگو با رادیو بین‌المللی فرانسه، با اشاره به اینکه هنوز به بخش‌های مهمی از اطلاعات درباره رویدادهای اخیر در اردن دسترسی پیدا نکرده‌ایم، ناظران را از نتیجه‌گیری زودهنگام درباره دلایل بحران اردن برحذر داشت. 

 این تحلیلگر مسائل اردن، با توجه به بازداشت‌های گسترده از میان نزدیکان شاهزاده حمزه و تعدادی از مقامات سابق اردن، احتمال وجود فرضیه «تسویه حساب» میان دو برادر را بسیار ناچیز ارزیابی می‌کند، زیرا (به گفته وی) بازداشت این تعداد افراد، چهره کشور اردن و ثبات پادشاهی در این کشور در نزد جهانیان را مخدوش می‌کند.

به گفته کًمیی آبِسکا، در همین راستا و در جهت حفظ چهره‌ی باثبات پادشاهی اردن بود که مقامات حکومتی در کنفرانس مطبوعاتی شامگاه یک‌شنبه ۴ آوریل/ ۱۵ فروردین، از بکار بردن عبارات شدیدالحن همچون «کودتا» خودداری کرده و تلاش داشتند تا هر چه بیشتر، بحران سیاسی در کشور را با ابعادی نه چندان وسیع به تصویر کشیده و شرایط را تحت کنترل جلوه دهند. 

با وجود حمایت قاطع عربستان سعودی از خاندان سلطنتی اردن، اما حضور «بسام عوض‌الله»، مشاور ملک‌عبدالله، پادشاه اردن و شاهزاده محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی، که دارای دوملیت اردن و سعودی نیز هست، موجب بروز تردید در احتمال دست‌داشتن ریاض در بحران اخیر در اردن شده است.

اما این احتمال، به گفته کًمیی آبِسکا، هنوز در مرحله فرضیات درباره دلایل بروز بحران اخیر در کشور هاشمی اردن باقی مانده است، هر چند که وزیر امور خارجه اردن، در توضیحات خود در جریان کنفرانس مطبوعاتی شامگاه یک‌شنبه ۴ آوریل،‌ به نقش یک کشور خارجی در بحران سیاسی در اردن اشاره کرد.

علاوه بر بسام عوض‌الله، حضور تعداد دیگری از چهره‌های نزدیک به عربستان سعودی در میان بازداشت‌شدگان، احتمال دخالت ریاض را منتفی نمی‌سازد. 

کًمیی آبِسکا، تحلیلگر مسائل سیاسی اردن، در بخش دیگری از گفتگوی خود با رادیو بین‌المللی فرانسه، بار دیگر بر اطلاعات اندک درباره بحران سیاسی اخیر در اردن تاکید کرد و یادآور شد: باید تا روزهای آینده برای تحلیل دقیقتر این رویداد منتظر ماند اما آنچه از هم‌اکنون مشخص است، این بحران چهره پادشاهی اردن را در میان کشورهای عرب خاورمیانه و در جهان خدشه‌دار کرده است، حتی اگر به بی‌ثباتی بیشتر و بحران عمیقتر در کشور نیانجامد. 

حمایت نشریات جهان عرب از خاندان هاشمی

نشریات جهان عرب، روز دوشنبه ۵ آوریل، بطور یکپارچه حمایت خود را از خاندان هاشمی در اردن اعلام کردند. 

نشریه الرای، چاپ اردن، «امنیت و ثبات در کشور پادشاهی اردن را خط قرمز» توصیف کرده و نشریه الدستور، دیگر نشریه معتبر اردنی، هم عنوان «توطئه‌ی خنثی‌شده» را در صفحه نخست خود به چاپ رساند.

همچنین نشریات چاپ اردن، در اقدامی هماهنگ، بیانیه‌ای در حمایت از خاندان هاشمی منتشر کرده و در این بیانیه نسبت به «حمایت کامل» تمامی نهادها و موسسات سیاسی، قومی و اجتماعی از ملک عبدالله  تاکید کردند. 

حمایت از خاندان هاشمی اردن، به ویژه در جهان عرب، فراتر از حد انتظار بوده و «اخوان المسلمین» نیز در بیانیه خود، تاکید کردند: «ما می‌توانیم درباره دیدگاههای سیاسی اختلاف داشته باشیم اما این اختلافات تا ایجاد بی‌ثباتیِ دولت‌ پیش نمی‌رود». 

العالم، رسانه نزدیک به حزب‌الله لبنان، با تاکید برحضور افراد نزدیک به خاندان سعودی در میان بازداشت‌شدگان، انگشت اتهام را به سوی ریاض نشانه رفته است. 

در میان نشریات اروپایی، لوموند،‌ نشریه چاپ فرانسه،‌ نیز از شاهزاده حمزه ۴۱ ساله، بعنوانی خاری در پای خاندان هاشمی یاد کرده است که ملک عبدالله را که در سال ۲۰۰۴ برای تحکیم قدرت خود، این شاهزاده و برادر ناتنی‌ خود را از مقام ولیعهدی خلع نمود، آزار می‌دهد. 

دریافت رایگان خبرنامهبا خبر-پیامک های ما اخبار را بصورت زنده دریافت کنید

آبونه شوید

اخبار جهان را با بارگیری اَپ ار.اف.ای دنبال کنید

منابع خبر

اخبار مرتبط

دیگر اخبار این روز

خبرگزاری دانشجو - ۱۶ فروردین ۱۴۰۰
خبر آنلاین - ۱۶ فروردین ۱۴۰۰