خلیج فارس از دیدگاه آمار و ارقام

چاپ نخست این کتاب در سال ۱۳۶۸ در یک‌هزار و ۵۰۰ جلد و ۱۳۲ صفحه به ۲ زبان فارسی و انگلیسی توسط دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی مرکز مطالعات خلیج‌فارس چاپ و منتشر شده است.

کتاب "خلیج فارس از دیدگاه آمار و ارقام" دارای چهار بخش "عمومی، اجتماعی و فرهنگی"، "نفت و انرژی"، "اقتصاد و تجارت" و "نظامی، تسلیحات، جنگ ایران و عراق" است.

این کتاب نخستین بار ۲۹ آبان و اول آذر سال ۱۳۶۸در کنفرانس بین‌المللی خلیج فارس رونمایی شد.

کتاب "خلیج فارس از دیدگاه آمار و ارقام" یکی از کتاب‌های مهمی است که ۲۵ بهمن سال ۶۸ در کتابخانه خبرگزاری جمهوری اسلامی(ایرنا) قرار گرفت.

در صفحات ۶۴ و ۶۵ کتاب نیروهای دریایی در خلیج فارس و دریای عمان به تاریخ ژوییه ۱۹۸۷ از نظر رزم‌ناو، ناوشکن، ناچه، ناوچه کوروت، ناوچه سریع تهاجمی، قایق گشتی و آبی و خاکی و مین‌روب نام برده شده است که براساس این آمار آمریکا داری ۲ رزم‌ناو، یک ناوشکن و ۴ ناوچه بوده است.

در پاورقی کتاب توضیح داده شده در آن زمان، آمریکا دارای یک کشتی فرماندهی در خلیج فارس و یک گروه ناوهواپیمابر از جمله ناو گانستلیشن وگروه اسکورت آنان در اقیانوس هند بوده است.  

ایران دارای ۲ ناوشکن، ۴ ناوچه، ۲ناوچه کوروت، ۸ناوچه تهاجمی، ۷ قایق گشتی، ۸ آبی و خاکی و ۲ مین‌روب بوده است.

این درحالی است که عراق به عنوان آغازگر جنگ تحمیلی ضد ایران در آن زمان دارای ۲ناوشکن، ۱۲ناوچه، ۱۵ ناو کوروت، ۱۱ناوچه تهاجمی، ۷ قایق گشتی و ۵ آبی خاکی بوده است.

در این بخش علاوه بر آمریکا، ایران، عراق، از کشورهای انگلستان، فرانسه، شوروی، کویت، عربستان سعودی، بحرین، قطر، امارات متحده عربی و عمان نام برده شده که دارای نیروهای دریایی در خلیج فارس و دریای عمان بوده‌اند.

خلیج فارس مسیر انتقال نفت کشورهای ایران، عراق، کویت، عربستان و امارات متحده عربی است، و به همین سبب، منطقه‌ای مهم و راهبردی به شمار می‌آید؛ در صفحات ۲۶ و ۲۷ این کتاب نیز در خصوص ظرفیت پالایش و مالکیت نفت در منطقه خلیج فارس و هم‌چنین تولید نفت ماهانه ایران و عراق در خلال جنگ نفتکش‌ها در سالهای ۱۹۸۴ تا ۱۹۸۷ ایران و عراق اشاره شده است.

نویسندگان این کتاب تلاش کرده‌اند الگوهای رفتاری منطقه خلیج‌فارس را از سه سطح خرد، کلان و عنصر پیوند دهنده این دو سطح بنگرند.

شناخت دقیق رهیافت‌های این پژوهش و چگونگی شکل‌گیری نظم حاکم بر منطقه خلیج‌فارس، برای علاقه‌مندان و دانش پژوهان مطالعات منطقه در سه حوزه اقتصاد سیاسی، روابط بین الملل و موضوع انرژی بسیار مفید است.

مرکز پژوهش‌های علمی و مطالعات استراتژیک خاورمیانه نیز با انتشار این کتاب به مباحث مربوط به مطالعات منطقه‌ای غنا بخشیده و تلاش کرده است جنبه‌های پنهان اهمیت منطقه خلیج‌فارس را برای دانشجویان علوم سیاسی و اقتصاد سیاسی روشن کند.