چرا هر چه می‌خوریم چاق نمی‌شویم؟

آفتاب‌‌نیوز :

به همان اندازه به افراد به دنبال کاهش وزن و لاغری هستند، افرادی نیز وجود دارند که از لاغر بودن خود رضایت کافی ندارند و به‌دنبال افزایش وزن هستند، قطعا وزن ایده‌آل نیازمند تغذیه مناسب و اصولی است، اما به وفور مشاهده می‌شود که تنها تغذیه در کاهش و افزایش وزن تاثیرگذار نیست و باید سایر مسائل نیز در نظر گرفته شود.

داشتن اضافه وزن نسبت به وزن کم بدن به مسئله‌ای رایج در جهان تبدیل شده است، اما این موجب نمی‌شود تا از تبعات کمبود وزن در افراد غفلت کنیم، همانطور که چاقی به‌عنوان یک عارضه شناخته شده است، باید لاغری نیز در افراد مورد توجه قرار بگیرد.

بسیاری از افراد لاغر در جامعه را مشاهده می‌کنیم که می‌گویند هرچه می‌خورم چاق نمی‌شوم، این افراد عموما از لاغری خود احساس رضایت ندارند و تلاش می‌کنند تا وزنشان افزایش پیدا کند، اما معمولا این تلاش‌ها نتیجه‌بخش نیست.

علل شکل‌گیری لاغری و چاقی در افراد از نظر طب سنتی

سید ابوالفتح شیرمردی محقق طب سنتی در چهارمحال و بختیاری با اشاره به اینکه اصول لاغری و چاقی در طب سنتی متفاوت، است، اظهار کرد: ملاک چاقی و لاغری طبع و مزاج افراد است، معمولا طبع سرد و تر(بلغمی) و گرم و تر(دموی) عامل چاقی و طبع گرم و خشک(صفراوی) و سرد و خشک(سوداوی) را عامل لاغری اصلی افراد خواهد بود، البته طبع دوم افراد در چاقی و لاغری نیز موثر است.

وی با اشاره به اینکه برای کاهش و افزایش وزن در افراد باید طبع افراد را شناسایی کنیم، عنوان کرد: برای اینکه فرد به وزن نرمال برسد باید مزاج فرد را اصلاح کنیم، معمولا افرادی که دارای اضافه وزن هستند و می‌خواهند وزن خود را کم کنند اغلب دارای طبع گرم و تر و سرد و تر هستند و نباید برای کاهش وزن از دارو استفاده کنند، زیرا تاثیر چندانی ندارد.

شیرمردی افزود: اگر افراد دارای اضافه وزن از نوع عضلانی هستند و طبع آن‌ها گرم و تر و سرد و تر است، چاقی آن‌ها شحمی و براساس افزایش آب و چربی اتفاق می‌افتد، اگر افراد دارای طبع گرم و تر با شیب تند وزن خود را کاهش دهند بسیار مضر است و لاغری با هر روشی از جمله رژِیم و دارو نامناسب خواهد بود، افراد دارای استخوان‌بندی درشت نیازمند عضله هستند و نباید عضله را از دست بدهند.

محقق طب سنتی در چهارمحال و بختیاری با اشاره به اینکه لاغری در افراد بلغمی راحت‌تر است، گفت: افراد دموی اگر نگران افزایش وزن خود هستند باید با روش‌های رفتاری مانند خوب جویدن غذا، خوردن آب به‌صورت ناشتا، دست کشیدن از غذا خوردن قبل از سیر شدن و غذا نخوردن تا زمان احساس گرسنگی وزن خود را کم کنند.

وی ادامه داد: این گروه از افراد تا زمانی که تشنه نشده‌اند از مصرف مایعات خودداری کنند، افرادی که دارای طبع گرم و تر هستند اگر آب و ماءالشعیر زیاد مصرف کنند موجب چاقی شکم و پهلو در آن‌ها می‌شود، توصیه به مصرف هشت لیوان آب برای افراد با طبع خشک مفید است و افراد دارای طبع تر نباید مایعات زیاد مصرف کنند.

شیرمردی بیان کرد: افراد دموی می‌توانند وزن خود را با روزه گرفتن، کم خوری، سبک کردن وعده ناهار و مفصل تر کردن وعده صبحانه و شام وزن خود را کاهش دهند، همچنین برای برطرف کردن چاقی‌های موضعی در پهلو، شکم و ران طب سوزنی نیز توصیه می‌شود.

محقق طب سنتی در چهارمحال و بختیاری با اشاره به اینکه افراد بلغمی به سرعت چاق و لاغر می‌شوند، خاطرنشان کرد: برای کاهش وزن در این افراد مصرف مایعات در حد ضرورت پیشنهاد می‌شود و این افراد می‌توانند برای کاهش وزن از گیاهان دارویی مانند باباآدم، اسطوخودوس، بادرنجبویه، بابونه، زنجبیل، زیره سیاه، چایی سبز و زیره سیاه استفاده کنند، اما باید به این نکته توجه کرد که این گیاهان تنها ۳۰ درصد در لاغری موثر هستند و باید سایر عوامل و بیماری‌های زمینه‌ای از جمله کبد چرب، ناراحتی غدد فوق کلیه، مصرف داروهای ضد صرع و افسردگی و تیروئید در افراد بررسی شود.

وی در ادامه در خصوص علل وزن کم برخی از افراد، توضیح داد: عموما افراد دارای طبع گرم و خشک و سرد و خشک اشتهای پایینی دارند و یا باوجود مصرف غذا به اندازه نیاز وزن آن‌ها اضافه نمی‌شود، افرادی که دارای طبع صفراوی هستند سوخت و ساز بدنشان زیاد است و مواد تغذیه‌ای دریافتی در بدنشان تبدیل به انرژِی می‌شود.

شیرمردی با اشاره به اینکه کاهش طبع صفرا و صفرازدایی با روش‌های طب سنتی به افزایش وزن در افراد صفراوی کمک می‌کند، یادآور شد: لاغری تنها به مزاج و طبع افراد بستگی ندارد و عللی مانند پرکاری تیروئید، سوءتغذیه، سوءجذب، سوءهاضمه، ناراحتی روده‌ای در این موضوع موثر است.

محقق طب سنتی در چهارمحال و بختیاری افزود: بحث افتادگی ناف یکی از عوامل لاغری در افراد است که عموما در پزشکی مورد غفلت قرار می‌گیرد و درمان آن مورد توجه قرار نمی‌گیرد، از علائم افتادگی ناف کم‌اشتهایی، لاغری و درد در شکم است، افراد دارای این مشکل می‌توانند برای جا انداختن ناف خود به پزشک طب سنتی مراجعه کنند.

وی توضیح داد: گیاهان دارویی مانند عرق یونجه، عرق برگ چنار، ماءالشعیر و ... در افراد صفراوی و شیره انگور، شیره توت و شیره خرما در افراد دموی برای افزایش وزن توصیه می‌شود.

شیرمردی در پایان گفت: خوردن شیربرنج یک روز در میان، خرما و غذاهای با طبع گرم و تر برای چاقی توصیه می‌شود، اما افراد صفراوی نباید انتظار اضافه وزن بالایی داشته باشند.

افراد لاغر برای افزایش وزن می‌توانند غذا را در تعداد دفعات زیاد و در حجم کم مصرف کنند

سیاوش فاضلیان متخصص تغذیه در چهارمحال و بختیاری اظهار کرد: معمولا افرادی که شاخص توده بدنی یا همان BMI آن‌ها کمتر از ۱۸.۵ باشد به آن‌ها لاغر می‌گویند، BMI فرد با تقسیم وزن به کیلوگرم بر مجذور قد حساب می‌شود، سوءتغذیه ناشی از جذب نشدن مواد مغذی به بدن است.

وی بیماری‌های عفونی، انگلی، گوارشی و متابولیکی از جمله دیابت را در لاغری افراد موثر دانست و خاطرنشان کرد: قبل از هرگونه اقدام برای افزایش وزن باید آزمایشات تشخیصی برای علل کاهش وزن در افراد انجام شود، کاهش وزن بدون دلیل جای نگرانی دارد.

فاضلیان تاکید کرد: افراد لاغر در معرض کمبود موادمغذی، کمبود مواد ریزمغذی مانند روی و آهن، کم‌خونی، پوکی استخوان، ضعف سیستم ایمنی، خستگی، بی‌حوصلگی، بی‌حالی، کاهش تمرکز و کارایی ذهن قرار دارند.

این متخصص تغذیه با بیان اینکه افراد لاغر برای افزایش وزن می‌توانند غذا را در تعداد دفعات زیاد و در حجم کم مصرف کنند، یادآور شد: این مسئله موجب می‌شود کالری دریافتی در بدن بالا برود، همچنین افراد لاغر می‌توانند تنوع غذایی بیش‌تری داشته باشند، تنوع غذایی باعث بالا رفتن اشتها در افراد می‌شود.

وی با بیان اینکه یکی از علل لاغری در افراد حذف وعده صبحانه است، توضیح داد: افراد لاغر در وعده‌های غذایی از جمله صبحانه تمام گروه‌های غذایی پرکالری از جمله عسل، مربا، سرشیر، کره، لبنیات، غلات، نان، تخم مرغ، روغن و چربی‌های سالم را بگنجانند.

فاضلیان خاطرنشان کرد: افراد لاغر در میان وعده خود مواد غذایی پرکالری از جمله کیک و بسکوییت خانگی، سیب‌زمینی پخته، انواع مغزها، کشمش، میوه‌های خشک و خرما را استفاده کنند، همچنین در حین مصرف سبزیجات و سالاد برای افزایش اشتها از روغن کنجد، زیتون و آبلیمو استفاده کنند.