روش جدید برای درمان دیابت

آفتاب‌‌نیوز :

دکتر ژیلا ایزدی گفت: این روش در اوایل دهه ۱۹۷۰ معرفی شد و از آن زمان به بعد، تحقیقات زیادی در مورد این روش انجام شده است و در حال حاضر در برخی از مراکز درمانی در سراسر جهان انجام می‌شود و نتایج قابل قبولی نیز به دست آمده است.

وی با بیان اینکه اصل این روش، پیوند جزایر پانکراسی از بیماران مرگ مغزی اهدا کننده پانکراس به بیماران دیابتی است گفت: سلول‌های بتا که مولد انسولین هستند در جزایر پانکراسی قرار گرفته اند، در بیماران دیابتی، سلول‌های بتا تخریب شده و بیمار احتیاج به انسولین برای کنترل قند خون دارد که با پیوند جزایر پانکراسی در بیمار، سلول‌های بتا سالم به بیمار منتقل می‌شوند و انسولین به صورت طبیعی در پاسخ به افزایش قند خون تولید می‌کنند.

دکتر ایزدی با بیان اینکه یکی از مزایای این روش، کاهش نیاز به انسولین است عنوان کرد: بسیاری از بیماران دیابتی برای کنترل بیماری خود، هر روز از انسولین استفاده می‌کنند اما با پیوند جزایر پانکراسی، بیماران ممکن است نیاز به استفاده از انسولین را کاهش دهند یا به کمترین حد ممکن برسانند.

به گفته وی در حال حاضر، تحقیقات زیادی در مورد پیوند جزایر پانکراسی انجام شده است و نتایج بسیار قابل توجهی به دست آمده است. برای مثال، در یک مطالعه انجام شده در سال ۲۰۲۰، اثرات پیوند جزایر پانکراسی در بیماران دیابتی نوع ۱ بررسی شد و در این مطالعه، ۱۱ بیمار دیابتی نوع ۱ که قبلاً به علت نارسایی کلیه همچنین در حال دیالیز بودند، پیوند جزایر پانکراسی دریافت کردند و نتایج نشان داد که پیوند جزایر پانکراسی باعث بهبود قابل توجه ای در کنترل قند خون بیماران شده است.

عضو هیئت علمی دانشگاه در مورد پیوند جزایر پانکراسی در بیماران دیابتی نوع ۲ نیز گفت: در این خصوص نیز تحقیقاتی انجام شده است و در یک مطالعه که در سال ۲۰۲۱ انجام شد، ۱۱ بیمار دیابتی نوع ۲ که قبلاً برای کنترل بیماری از انسولین استفاده می‌کردند، پیوند جزایر پانکراسی دریافت کردند و نتایج این مطالعه نشان داد که پیوند جزایر پانکراسی سبب کنترل قند خون و کاهش مصرف انسولین شده است.

وی رد سیستم ایمنی را یکی از مشکلات و چالش‌های مهم در مورد پیوند جزایر پانکراسی دانست و گفت: به دلیل تفاوت‌های ژنتیکی بین افراد، پیوند جزایر پانکراسی ممکن است به عنوان یک عامل بیگانه توسط سیستم ایمنی بیمار پذیرنده پیوند شناخته شود و مورد حمله قرار گیرد بنابراین، تحقیقات در زمینه بهبود روش‌های پیوند جزایر پانکراسی و جلوگیری و یا کاهش پاسخ سیستم ایمنی ادامه دارد.

دکتر ایزدی برای مقابله با این مشکل به توسعه روشی به نام کپسولاسیون جزایر پانکراسی اشاره کرد و گفت: در این روش، جزایر پانکراسی در داخل یک کپسول یا غلافی از جنس زیست مواد مورد محافظ قرار می‌گیرند ، این کپسولها به گونه‌ای طراحی شده‌اند که اجازه عبور مولکول‌ها و یون‌ها را دارند، اما اجازه نمی‌دهند که سلول‌های ایمنی بدن به داخل آنها نفوذ کنند و جزایر پانکراسی را تخریب کنند. 

وی افزود: این کپسولها معمولاً از زیست ماده هایی مانند آلژینات، پلی گلیکولیک اسید و ژلاتین و ... ساخته می‌شوند که می‌تواند از پاسخ ایمنی بدن به جزایر پانکراسی جلوگیری کند، اما به طور همزمان جریان خون، اکسیژن و مواد غذایی برای جزایر پانکراسی تامین کند.کپسولهای حامل جزایر پانکراسی معمولاً در حفره شکمی بیمار تزریق می‌شوند و توانایی تولید انسولین را حفظ می‌کنند.

عضو هیئت علمی دانشگاه در خصوص دیگر مزایای این روش گفت: جزایر پانکراسی در داخل کپسول، به دلیل وجود پوشش محافظ، تحریکات ایمنی کمتری را در بدن بوجود می‌آورند. این موضوع می‌تواند به شکل قابل توجهی تاثیر مثبتی بر روی عملکرد جزایر پانکراسی و اثر درمانی آنها داشته باشد. 

به گفته وی علاوه بر این، کپسولاسیون جزایر پانکراسی همچنین می‌تواند باعث کاهش استفاده از داروهای مهارکننده سیستم ایمنی و در نتیجه کاهش خطر عوارض جانبی مصرف این داروها شود.
 
دکتر ایزدی بیان کرد: کپسولاسیون جزایر پانکراسی اجازه می‌دهد تا جزایر پانکراسی در داخل بدن در محیط طبیعی به کار خود ادامه دهند، بدون اینکه با سیستم ایمنی بدن در تماس مستقیم باشند در نهایت، استفاده از کپسولاسیون جزایر پانکراسی می‌تواند به کاهش نیاز به جراحی‌های مکرر جهت تزریق جزایر پانکراسی در بدن بیماران کمک کند. 

وی افزود: در حال حاضر، این روش در مراکز تحققیاتی و درمانی پیشرفته دنیا به منظور افزایش کیفیت و اثرپذیری پیوند جزایر پانکراسی برای بیماران دیابتی بهره گرفته می شود اما هنوز نیاز به تحقیقات بیشتر در زمینه پیوند جزایر پانکراسی و کپسولاسیون جزایر پانکراسی برای درمان دیابت وجود دارد.