دلیل علمی وقوع زلزله در افغانستان

به گفته مقامات رسمی، زلزله ۵.۹ ریشتری روز چهارشنبه در شرق افغانستان دست کم ۱۵۰۰ کشته و بیش از ۲۰۰۰ زخمی بر جای گذاشته است.

این زمین‌لرزه در نزدیکی شهر خوست (Khost)، نزدیک به مرز این کشور و پاکستان و در فاصله حدود ۱۶۰ کیلومتری جنوب کابل، پایتخت افغانستان رخ داد.

وقوع زمین‌لرزه در استان‌های کوهستانی خوست اتفاق غیر معمولی نیست. طبق گزارش سازمان زمین‌شناسی ایالات متحده آمریکا، در طول پنج سال گذشته نزدیک به ۵۰ زمین‌لرزه در این منطقه ثبت شده است.

علت وقوع زمین‌لرزه چه بود؟

افغانستان کشوری زلزله خیز است؛ زیرا این کشور در منطقه کوهستانی هندوکش، بخشی از کمربند آلپاید واقع شده است. این منطقه دومین ناحیه فعال از نظر لرزه‌ای در جهان پس از حلقه آتش اقیانوس آرام است.

کمربند آلپاید حدود ۱۵ هزار کیلومتر از قسمت جنوبی اوراسیا تا هیمالیا و اقیانوس اطلس امتداد می‌یابد و علاوه بر رشته کوه هندوکش، تعدادی رشته کوه دیگر مانند آلپ، کوه‌های اطلس و کوه‌های قفقاز را شامل می‌شود.

علاوه بر این، پوسته زمین به ویژه در افغانستان جنب و جوش بیشتری دارد؛ زیرا این منطقه جایی است که صفحات تکتونیکی عربستان، هند و اوراسیا به هم می‌رسند. پوسته زمین متشکل از ۱۵ صفحه تکتونیکی است که هنگامی که حاشیه‌های آن‌ها در امتداد یکدیگر حرکت می‌کند، زلزله ایجاد می‌شود. مرز بین صفحات هند و اوراسیا در نزدیکی مرز افغانستان با پاکستان قرار دارد.

زمین لرزه هفته گذشته زمانی شکل گرفت که صفحه تکتونیکی هند به شدت با صفحه اوراسیا برخورد کرد.

چنین برخورد‌هایی باعث لرزش و حرکت زمین به سمت بالا می‌شوند و علاوه بر وقوع زلزله کوه‌هایی مانند هیمالیا یا رشته کوه‌های هندوکش و پامیر را در شمال شرق افغانستان ایجاد می‌کند.

رویداد‌های لرزه‌ای با این ماهیت می‌توانند باعث ایجاد ویرانی‌های عظیم در مکان‌هایی مانند افغانستان شوند؛ جایی که زیرساخت‌ها ضعیف هستند و مردم در روستا‌های کوهستانی دور افتاده زندگی می‌کنند که دسترسی امدادگران به آن‌ها دشوار است.

منبع: دی دبلیو