نغمه‌های اربعینی از رضاصادقی تامحمدحسین پویانفر/آهی که اوج گرفت

خبرگزاری مهر -گروه هنر-علیرضا سعیدی: عرصه تولید آثار موسیقایی مرتبط با مضامین و رویدادهای مذهبی و اعتقادی همواره جزو پرطرفدارترین و در عین حال پرچالش‌ترین عرصه‌های فرهنگی هنری کشورمان بوده است که طی سال‌های متمادی دوشادوش سایر فعالیت‌های فرهنگی هنری مرتبط با این موضوع مورد توجه مخاطبان و هنرمندان قرار گرفته است.

تولیدات این حوزه اگر چه همواره در معرض اتهام‌های فراوان از جمله «سفارشی بودن» قرار داشته‌اند اما به دلیل حس و حال موجود در آن‌ها که برگرفته از باورها و اعتقادات نهفته در ضمیر بسیاری از مخاطبان بالقوه است، در اغلب موارد فعالیت در این حوزه را با استقبال هنرمندان مواجه کرده است.

همزمان با ایام سوگواری سیدالشهدا (ع) بر آن شدیم تا نگاهی اجمالی به تولیدات موسیقایی مختلف مرتبط با قیام عاشورا در کشورمان در قالب‌های گوناگونی چون آلبوم، موسیقی متن فیلم و سریال، اجرای زنده و مواردی از این دست داشته باشیم. در این چارچوب آنچه مورد توجه قرار گرفته و می‌گیرد، صرفاً مرور و یادآوری آثار برجسته حوزه موسیقی «عاشورایی» است که در سال‌های دور و یا نزدیک تولید و در بازار موسیقی عرضه شده‌اند. آثاری که طبیعتاً برخی از آن‌ها از درجه کیفی ممتاز برخوردار بوده‌اند و شاید برخی دیگر با انتقاداتی هم در موعد انتشار به لحاظ موسیقایی و محتوایی مواجه بوده‌اند اما همه در یک وجه اشتراک دارند و آن ماندگاری در حافظه جمعی دل‌بستگان اباعبدالله (ع) است.

در بیست و دومین قسمت از سلسله گزارش‌های «روایت مهر از نواهای عاشورایی» که همچون دوره‌های گذشته طی ایام محرم و صفر پیش روی مخاطبان قرار می‌گیرد، نگاهی اجمالی به برخی از تولیدات تصویری – موسیقایی مرکز موسیقی «مأوا» از نهادهای زیر مجموعه سازمان هنری رسانه‌ای اوج پرداختیم که طی سال‌های اخیر با وجود فراز و نشیب‌هایی که در حوزه فعالیت‌های خود تجربه کرده، اما آثاری را پیش روی مخاطبان قرار داده که در نوع خود توانسته آغاز جریان موثری در عرصه‌های مرتبط با ساخت کلیپ و تولید آثار موسیقایی مرتبط با ایام سوگواری حضرت سیدالشهدا باشد.

اگرچه این آثار می‌تواند دربرگیرنده نقاط منتقدانه و پرچالشی باشد، اما بی تردید نمی‌توان از روند رو به رشدی که در جریان تولید آثار موسیقایی مرتبط با محرم ایجاد کرده چشم پوشی کرد؛ چرا که در سال‌های اخیر نهادهایی چون مرکز موسیقی حوزه هنری، سازمان هنری رسانه‌ای اوج و دیگر مجموعه‌ها تلاش‌های زیادی برای ایجاد جریانی موثر در تولید آثار مناسبتی انجام داده‌اند که هریک می‌تواند در نوع خود آثار قابل اتکایی باشند. آثاری که همسو با تغییر ذائقه مخاطب گام برداشته‌اند و به نوعی کوشش داشتند که متناسب با این سلیقه شنیداری که قطعاً نباید از مرز افراط و تفریط عبور کند، فضای جدیدی را پیش روی مخاطبان قرار دهند.

آنچه می‌خوانید روایتی مختصر از برخی آثار منتخب مرکز موسیقی مأوا در حوزه تولیدات مرتبط با ایام سوگواری حضرت سیدالشهدا به ویژه اربعین است که همزمان با اربعین حسینی بدون در نظر گرفتن تقدم و تأخر زمانی در تولید آن پیش روی دوستداران و علاقه مندان قرار گرفته‌اند.

همکاری با مداحان شاخص در پروژه «شب‌های دلتنگی»

تعدادی از مداحان جوان و شناخته شده کشورمان از شهریور ماه سال ۱۳۹۸ بود که همزمان با آغاز ایام عزاداری حضرت سید الشهدا (ع) در پروژه «شب‌های دلتنگی» مرکز موسیقی «مأوا» چند قطعه موسیقایی را تولید کردند.

در این پروژه که قطعات آن با عنوان «شب‌های دلتنگی» در فضای مجازی و شبکه‌های مختلف رسانه ملی پیش روی مخاطبان قرار گرفت، مداحانی چون محمود کریمی، محمد حسین پویانفر، مجید بنی‌فاطمه، نریمان پناهی، سید امیر حسینی، ابوذر بی وکافی و تعدادی دیگر قطعاتی را متناسب با حال و هوای روزهای کرونایی تولید کرده بودند.

برای شنیدن یکی از قطعات پروژه «شب‌های دلتنگی» اینجا را کلیک کنید.

«لبیک» و یک پاسداشت موسیقایی برای اربعین حسینی

آلبوم «لبیک» نیز یکی از مهم‌ترین تولیدات مرکز موسیقی ماوا بود که مهر ماه سال ۱۳۹۸ به خوانندگی شهروز حبیبی از مداحان و ذاکران مطرح اهل بیت خطه آذربایجان همزمان با ایام سوگواری اربعین منتشر شد.

این اثر موسیقایی در ۸ قطعه به زبان آذری اجرا و تنظیم شده و در آن اشعاری از استاد ولی الله کلامی زنجانی، طیار، نوید اسال، ناعم، پریشان، ولایی و ناعمی استفاده شده است.

«لبیک»، «رقیه سلام اولا»، «ای کربلا»، «کالای عشق»، «دورون عاشقان»، «یابن الزهرا (س)»، «جدیمه بنذر» و «آقام وای» عنوان قطعاتی بودند که در این آلبوم گنجانده شده بودند.

برای شنیدن یکی از قطعات آلبوم «لبیک» اینجا را کلیک کنید.

نوای حب الحسین یجمعنا در مسیر کربلا تماشایی شد

مرکز موسیقی ماوا سال ۱۳۹۸ بود که در آستانه اربعین حضرت سیدالشهدا (ع) با اجرای پروژه نمایشی-موسیقایی «حسین یجمعنا» در محل عمود ۹۷۵ میزبان زائران مسیر بزرگترین اجتماع شیعیان جهان شد. این پروژه نمایشی-موسیقایی با توجه به گسترده شدن رخداد اربعین در همه ابعاد و تمرکز بر تنوع حضور مخاطبان مختلف با زبان‌های مختلف در این مسیر اجرا شد.

"در این چارچوب آنچه مورد توجه قرار گرفته و می‌گیرد، صرفاً مرور و یادآوری آثار برجسته حوزه موسیقی «عاشورایی» است که در سال‌های دور و یا نزدیک تولید و در بازار موسیقی عرضه شده‌اند"این نوع اجرا ترکیبی از اجرای سرودهای متصل به هم به همراه هنرهای نمایشی و جذابیت‌های بصری بود که به مدت ۳۰ دقیقه برای زائران حسینی اجرا می‌شد.

یکی دیگر از برنامه‌هایی که در قالب «موکب سفیرآفتاب» در عمود ۹۷۵ به همین مناسبت طراحی شده بود، در اختیار قرار دادن صحنه اجرا به گروه‌های سرودی بود که در مسیر راهپیمایی اربعین حاضر بودند. عوامل اجرایی «سفیر آفتاب» طی فراخوانی با عنوان سرود نذری از گروه‌های سرود حاضر در پیاده‌روی اربعین دعوت کرده بودند تا از ظرفیت مجموعه ماوا در عمود ۹۷۵ برای اجرای سرود استفاده کنند.

«آه ماه» روایتی از حسرت جاماندگان اربعین با کلام امیرحسین مدرس

در مهر ماه سال ۱۳۹۹ بود که همزمان با اوج گرفتن کرونا و شرایط دشواری که برای برگزاری مراسم سوگواری حضرت سیدالشهدا قرار داشت، مرکز موسیقی مأوا به همین بهانه نماهنگی را با نام «آه ماه» در آستانه اربعین حسینی به تهیه کنندگی علی شمس حضور طاها چوگان باز در بخش تهیه کنندگی موسیقی، شعر حامد خاکی، موسیقی حسین نظری و اجرای امیرحسین مدرس منتشر کرد.

علی شمس تهیه کننده نماهنگ «آهِ ماه» همان زمان در گفتگو با خبرنگار مهر ضمن اشاره به نحوه انتشار این اثر موسیقایی – تصویری بیان کرده بود: نماهنگ «آه ماه» از جمله آثار تهیه شده در مرکز موسیقی مأوا است که به مناسبت اربعین حسینی متناسب با حال و هوای روزهای کرونایی تولید شده است. شرایطی که همراه با سایر عوامل اثر تلاش کردیم با به میان آوردن شعار «امسال از پشت بام خانه‌ها زیارت اربعین می‌خوانیم» فضایی را پیش روی مخاطبان قرار دهیم که در این شرایط می‌تواند التیامی برای قلب‌های عاشق سیدالشهدا (ع) در روزهای منتهی به اربعین با اتکا به یکی از روایت‌های امام صادق (ع) باشد.

برای تماشای نماهنگ «آه ماه» به روایت امیرحسین مدرس اینجا را کلیک کنید.

«داغ نهان» محمد اصفهانی برای اربعین حسینی در پاییز

آبان ماه سال ۱۳۹۶ بود که همزمان با فرا رسیدن ایام سوگواری اربعین حضرت سیدالشهدا نماهنگ «داغ نهان» به خوانندگی محمد اصفهانی منتشر شد.

اگرچه طی سال‌های اخیر محمد اصفهانی در تولید آثار عاشقانه و اجتماعی و دیگر موضوعات فعالیت‌های متعددی را از سر گذرانده و همواره آثارش جزو پرطرفدارترین آثار موسیقایی این سال‌ها لقب گرفته‌اند، اما یکی از ویژگی‌های او نحوه ارادتی است که وی همواره بدون پنهان کاری و ملاحظات رایج این سال‌های برخی خوانندگان پاپ آن را به منصه ظهور رسانده که قطعه «داغ نهان» یکی از آنهاست.

در این اثر عبدالجبار کاکایی ترانه سرا، فرید سعادتمند آهنگساز، محمد اصفهانی خواننده، سید مهران علوی کارگردان و موسسه فرهنگی «دلصدا» بخشی از گروه تولید کننده نماهنگ را تشکیل می‌دهند.

برای تماشای نماهنگ «داغ نهان» با صدای محمد اصفهانی اینجا را کلیک کنید.

طی «طریق» اربعین با نوای سید مجید بنی فاطمه

سید مجید بنی فاطمه نیز از آن دسته از ذاکران اهل بیت (ع) است که در سال‌های اخیر همراه با تعدادی دیگر از نوحه خوانان حسینی تلاش کرده با تولید تعدادی از آثار موسیقایی مرتبط با مناسک و نوحه‌ها فضای متفاوت‌تری را در این عرصه تجربه کند.

او طی این سال‌ها بود که به واسطه همکاری با مجموعه‌هایی چون مرکز موسیقی مأوا نماهنگ‌ها و قطعات موسیقایی متعددی را با موضوعات مختلف اجرا کرد که یکی از آنها نماهنگی با موضوع اربعین بود که مدتی پیش با عنوان «طریق» در دسترس مخاطبان قرار گرفت.

در این نماهنگ ابوذر حیدری، محمد رسولی شعر و ملودی، حسین نظری تنظیم، مجتبی رضایی تصویربردار، آبتین برقی طراح صحنه و میلاد ابوالحسنی مدیر تولید گروه اجرایی را تشکیل می‌دادند.

برای تماشای نماهنگ «طریق» با صدای مجید بنی فاطمه اینجا را کلیک کنید.

یک قدردانی دیگر از موکب داران عراقی با نماهنگ خیرالاحباب

مرکز موسیقی «مأوا» مهر ماه سال ۱۳۹۸ بود که در طول راه پیمایی زائران اربعین حسینی با اجرای دوباره سرود «خیرالاحباب» آیین تشکر و قدردانی از موکب داران عراقی و خادمان حرم حسینی را برگزار کرد.

سرود «خیرالاحباب» با همراهی گروه تواشیح «الغدیر» قم به سرپرستی محمدعلی دهدشتی با هدف تشکر و قدردانی از موکب داران مسیر پیاده روی اربعین و خدام الحسین (ع) تولید و مورد استقبال عراقی‌ها قرار گرفته بود در مراسم پیاده روی امسال به صورت زنده برای موکب داران اجرا شد.

این حرکت توسط یک کاروان سرودی به صورت میدانی برای موکب داران عراقی اجرا شد و از ۲۰ مهرماه ۱۳۹۸ از شهر نجف کار خود را آغاز کرد. این در حالی بود که کاروان سرودی «خیرالاحباب» به صورت کاملاً غیرمنتظره در مسیر پیاده روی از موکب دارانی که مشغول خدمت به زائران حسینی هستند، تشکر و قدردانی می‌کرد.

البته فضای اجرایی این حرکت موسیقایی به شکلی بود که مجتبی رضوانی مستند ساز کشورمان یک مستند کوتاه ۳۴ دقیقه‌ای به نام «پیشکش ایرانی» را هم در این رابطه تولید کرد.

برای تماشای نماهنگ «خیر الاحباب» گروه الغدیر قم اینجا را کلیک کنید.

آه و حسرت رضا صادقی در نماهنگ «پیاده‌ها»

رضا صادقی خواننده مطرح موسیقی پاپ کشورمان نیز یکی از هنرمندان فعال کشورمان در حوزه تولید آثار موسیقایی مرتبط با شهادت حضرت سیدالشهداست که علاوه بر تولید آثار متنوعی که در عرصه موسیقی داشته، همواره در ساخت و طراحی پروژه‌های مناسبتی نیز همکاری مستمری با مجموعه‌های مختلف داشته است.

یکی از نمونه‌های پرطرفدار این همکاری‌ها مربوط به نماهنگ «پیاده ها» برای برنامه‌ای با همین عنوان از شبکه سوم سیما بود که صادقی آن را به مناسبت فرا رسیدن اربعین حسینی سال ۱۳۹۶ منتشر کرد.

در این قطعه که در آستانه اربعین حضرت سید الشهدا به زائران کربلای معلی تقدیم شده، فواد فرهنگ ترانه سرا، رضا صادقی آهنگساز و خواننده، شجاعت شفایی تنظیم کننده حضور دارند.

برای تماشای نماهنگ «پیاده‌ها» رضا صادقی اینجا را کلیک کنید.

انیمیشن «وداع» و عرض ارادت به حضرت سیدالشهدا به سه زبان

نماهنگ «وداع» هم عنوان یکی از مهم‌ترین محصولات تولید شده از سوی مرکز موسیقی «مأوا» با نوای شهروز حبیبی، سید مجید بنی فاطمه و احمد فتلاوی بود که شهریور ماه سال ۱۴۰۰ در قالب یک نماهنگ انیمیشنی به تهیه‌کنندگی و کارگردانی محمد دانیال عطوفی، تهیه‌کنندگی صوت طاها چوگان باز به سرانجام رسید.

نماهنگ انیمیشنی «وداع» به مناسبت ایام سوگواری حضرت اباعبدالله الحسین (ع) و با موضوع غروب تولید شده بود. این نماهنگ لحظه خداحافظی حضرت سیدالشهداء (ع) با حضرت زینب (س) و حضرت رقیه (س) را به سه زبان فارسی، عربی و آذری به تصویر کشیده است.

نسخه فارسی این نماهنگ با صدای سید مجید بنی فاطمه، نسخه ترکی با صدای شهروز حبیبی و نسخه عربی با صدای احمد فتلاوی تولید شده است.

در این نماهنگ کارگردان و تهیه‌کننده محمد دانیال عطوفی، تهیه‌کننده صوت طاها چوگان باز، تنظیم نسخه فارسی و ترکی احسان جوادی و تنظیم نسخه عربی محمّد المهند عوامل اجرایی این محصول را تشکیل می‌دادند.

برای تماشای نماهنگ «وداع» اینجا را کلیک کنید.

«پای زخمی» و عرض اراداتی برای اربعین حسینی

نماهنگ «پای زخمی» هم عنوان دیگر اثر موسیقایی تولید شده در حوزه ایام سوگواری حضرت امام حسین است که چندی پیش همزمان با اربعین حسینی در دسترس مخاطبان قرار گرفت.

حسین حقیقی از جمله خوانندگان مطرح موسیقی انقلابی کشورمان که طی سال‌های اخیر فعالیت‌های زیادی در تولید آثار موسیقایی موضوعی داشته در این اثر به عنوان خواننده حضور داشت.

دراین نماهنگ محسن رضوانی شاعر، گرانش عاشوری آهنگساز و تنظیم کننده و مجتبی قلی نژاد میکس و مستر گروه اجرایی را نماهنگ را تشکیل می‌دادند.

برای تماشای نماهنگ «پای زخمی» حسین حقیقی اینجا را کلیک کنید.

«لحظه دیدار» و تولید یک نماهنگ با تاکید بر زیارت خانوادگی اربعین

نماهنگ «لحظه دیدار» از جمله نماهنگ‌های اربعینی متفاوتی بود که در محرم ۱۴۰۱ در قالب یک انیمیشن با صدای محمد حسین پویانفر پیش روی مخاطبان قرار گرفت.

در این نماهنگ که با تاکید بر زیارت خانوادگی اربعین منتشر شد، تلاش شده بود تا موضوع پیاده روی اربعین در قالب خانوادگی مورد توجه مخاطب قرار گیرد.

همزمان با انتشار نماهنگ «لحظه دیدار» پویشی هم تحت «اربعین خانوادگی» از چند هفته قبل آغاز شده که با استقبال خانواده‌های ایرانی نیز قرار گرفت.

سید جواد پرئی شاعر، امید روشن بین تنظیم کننده، رسول گورکانی کارگردان، علیرضا خوش بیان مجری طرح، حسین فرزندی تهیه کننده عوامل اجرایی نماهنگ «لحظه دیدار» را تشکیل می‌دادند.

برای تماشای نماهنگ انیمیشنی «لحظه دیدار» اینجا را کلیک کنید.

تماشای حرم سیدالشهدا با زیارت اربعین محمود کریمی

همزمان با فرا رسیدن اربعین حضرت سیدالشهدا (ع) سال ۱۴۰۰ بود که نماهنگی با محوریت زیارت اربعین پیش روی مخاطبان قرار گرفت.

محمود کریمی از مداحان و ذاکران شناخته شده‌ای است که در سال‌های اخیر به دلیل تسلط مثال زدنی که روی سبک‌ها و نوحه‌های قدیمی دارد، توانسته خیل کثیری از عزاداران حضرت سیدالشهدا را به سمت آثار اجرا شده خود جلب کند. آثاری که در این سال‌ها به واسطه مجموعه‌های مختلف در قالب‌های موسیقایی نیز پیش روی مخاطبان قرار گرفته و با استقبال انان نیز مواجه شده‌اند.

این نماهنگ که توسط مرکز موسیقی «مأوا» منتشر شده با صدای محمود کریمی از مداحان شناخته شده اهل بیت (ع) پیش روی بینندگان قرار گرفته است.

برای مشاهده نماهنگ «زیارت اربعین» اینجا را کلیک کنید.

«کوله بار» با اجرای گروه سرود شهید مهدی فرجی، «یا حسین شهید» با اجرای گروه الغدیر قم، «جیران» با صدای شاهد صادقپور، «رهسپار» با صدای نیما علامه و حسنخانچی، «حکایت ما» با صدای علی اکبر قلیچ، «رسم عشق» با صدای مهدی سلحشور، نماهنگ «با وفاوهب» با صدای شاهین جمشیدپور، پروژه بازآفرینی نوحه‌های سنتی جنوب با عنوان «نینوا» با صدای جهان بخش کردی‌زاده (بخشو) و غلام کویتی پور، نماهنگ «عطر سیب» با صدای سیدمسافر خواننده افغانی زبان و با همراهی گروه همخوانی فاطمیون،‌ نماهنگ «مسافران خورشید» به کارگردانی علی ملاقلی‌پور، نماهنگ «حبیبی شکرا» با صدای محمد حسین پویانفر و کارهای متعدد دیگر از جمله آثار عاشورایی مرکز موسیقی «مأوا» هستند که طی سال‌های اخیر پیش روی مخاطبان قرار گرفته است.