اعتراضات ایران؛ سوابق اعضای کمیته حقیقت‌یاب شورای حقوق بشر سازمان ملل چیست؟

با گذشت نزدیک به یک ماه از تصویب قطعنامه‌ شورای حقوق بشر سازمان ملل مبنی بر تشکیل کمیته حقیقت‌یاب در خصوص وخامت وضعیت انسانی در ایران و نحوه مواجهه حکومت جمهوری اسلامی با معترضان؛ روز گذشته ۲۰ دسامبر ۲۰۲۲ اعضای این کمیته حقیقت‌یاب تعیین شدند.

در این راستا، سه زن حقوقدان با سابقه‌ی فعالیت‌های حقوق بشری و به طور خاص فعالیت در زمینه حقوق زنان، وظیفه مستند کردن سرکوب اعتراضات جاری در ایران و جمع‌آوری شواهد با هدف شناسایی مقامات مسئول و پیگرد قضایی آن‌ها را بر عهده می‌گیرند.

رئیس کمیته حقیقت یاب، طلایه‌دار وضع قوانین ضد خشونت علیه زنان

خانم سارا حسین (Sara Hossain) از وکلای دیوان عالی بنگلادش است که در زمینه دعاوی مربوط به قانون اساسی، منافع عمومی و حقوق خانواده فعالیت می‌کند. سارا حسین همچنین به‌عنوان مدیر افتخاری انجمن «معاضدت قضایی» بنگلادش فعالیت دارد. او در سال ۲۰۱۶ از سوی کمیساریای عالی حقوق بشر سازمان ملل متحد به عنوان «مشاور گزارشگر ویژه حقوق بشر» در امور کره شمالی منصوب شد. 

خانم حسین در کمیته مشورتی «ائتلاف بین‌المللی عدالت جنسیتی زنان» خدمت می‌کند و از سال ۲۰۱۷ عضو هیئت امنای صندوق امانی سازمان ملل متحد برای «قربانیان شکنجه» بوده است.

سارا حسین در سال‌های ۲۰۱۸ تا ۲۰۱۹، در کمیسیون تحقیق سازمان ملل متحد در مورد «اعتراضات» سال ۲۰۱۸ در سرزمین‌های اشغالی فلسطین خدمت می‌کرد.

به اینستاگرام یورونیوز فارسی بپیوندید

او یکی از دریافت کنندگان جایزه بین‌المللی زنان شجاع در سال ۲۰۱۶ بود که هرساله توسط وزارت خارجه ایالات متحده اعطا می‌شود. سارا حسین در تهیه پیش‌نویس اولین قانون جامع بنگلادش در مورد «خشونت علیه زنان» نقش کلیدی ایفا کرد. وی که خود در خانواده‌ای مسلمان بدنیا آمده است در سال ۲۰۱۵ به خاطر نقشش در به «چالش کشیدن فتواهایی» که در نهایت منجر به خشونت علیه زنان می‌شد به شهرت رسید.

پدرش، دکتر کمال حسین، از سیاستمداران مطرح بنگلادش و نویسنده قانون اساسی این کشور است و لقب «پدر قانون اساسی» این کشور را یدک می‌کشد.

خانم سارا حسین تحصیلات خود را در دانشگاه آکسفورد بریتانیا به اتمام رسانده است.

در بیانیه دفتر کمیساریای عالی حقوق بشر سازمان ملل آمده که سارا حسین به عنوان رئیس کمیته حقیقت یاب تعیین شده است.

استاد دانشگاه و مشاور سابق در امور بازداشت‌های خودسرانه

یکی دیگر از اعضای کمیته حقیقت‌یاب ایران هم اکنون در دانشگاه واریک بریتانیا مشغول تدریس حقوق است و بر قوانین اسلامی، حقوق بشر و حقوق زنان و کودکان تمرکز دارد. 

خانم دکتر شاهین سردارعلی (Shaheen Sardar Ali) که اصالتا اهل پاکستان است، سابقه ریاست بر کمیسیون ملی وضعیت زنان (۲۰۰۰ تا ۲۰۰۱) در این کشور را داشته است. 

وی همچنین عضو و نایب رئیس کارگروه سازمان ملل در امور «بازداشت‌های خودسرانه» (۲۰۰۸ تا ۲۰۱۴) بود و به طیف گسترده ای از سازمان های ملی و بین المللی مشاوره داده است. 

او از اعضای هیئت تحریریه فصلنامه انگلیسی‌زبان «حقوق عرب» و مجله علمی «حقوق بین الملل و اقدامات دولت اسلامی» است.

"سارا حسین در تهیه پیش‌نویس اولین قانون جامع بنگلادش در مورد «خشونت علیه زنان» نقش کلیدی ایفا کرد"وی به زبان های انگلیسی، اردو، پشتو و پنجابی مسلط است، می‌تواند عربی بخواند و بنویسد و با زبان فارسی نیز آشنایی دارد.

وکیل و فعال در برابر تهدیدات علیه مدافعان حقوق بشر

نفر سوم این کمیته زنی از کشور آرژانتین است. خانم وی‌ویانا کرستیچویچ (Viviana Krsticevic) دارای دو مدرک کارشناسی ارشد از دانشگاه‌های استنفورد و هاروارد در رشته‌های مطالعات آمریکای لاتین و رشته حقوق است. 

وی بارها به نیابت از قربانیان نقض حقوق بشر در محاکم آمریکای لاتین در مورد خشونت‌های جنسی، فضای مدنی، حقوق قربانیان و حقوق اجتماعی اقامه دعوی کرده است. او از طریق قبول وکالت در دادگاه‌های ملی متعدد کشورهای حوزه آمریکای لاتین و همچنین دادگاه‌های حقوق بشر منطقه‌ای از جمله دادگاه حقوق بشری قاره آمریکای جنوبی و دادگاه اروپایی حقوق بشر نقش آفرینی کرده است.

• گفتگوی اختصاصی؛ کمیته حقیقت یاب سازمان ملل درباره ایران چیست و چگونه عمل می‌کند؟
• مفاد قطعنامه شورای حقوق بشر سازمان ملل درباره ایران چیست؟

وی به صورت فعال در حوزه تدریس، سخنرانی و شرکت در نشست‌های اندیشکده‌ای در آمریکا و اروپا مشغول است. خانم کرستیچویچ مقالات زیادی در مورد حقوق بشر و حقوق بین الملل منتشر کرده است.

او در حال حاضر مدیر اجرایی مرکز عدالت و حقوق بین‌الملل (CEJIL) است. خانم کرستیچویچ همچنین یکی از اعضای کمیته تدوین «پروتکل بین‌المللی تهدیدات علیه مدافعان حقوق بشر» است که از سال ۲۰۲۱ ایجاد شده است.