آبان خونین: کشتار بی‌وقفه کارگران ایرانی در اثر حوادث کار

بر اساس آمارهای رسمی که در رسانه‌های حکومتی ایران منتشر شده تنها در آبان سال جاری دست‌کم ۶۰ کارگر ایرانی در واحدهای تولیدی جان خود را از دست دادند و یا مجروج شدند. ۲۰ آبان خونین‌ترین روز ماه بود.

خبرگزاری کار ایران (ایلنا) فهرست دلخراشی از حوادث کار در آبان سال جاری به دست داده است. بر این اساس آبان با «مرگ یک کارگر تأسیساتی بر اثر سقوط منبع موتور خانه» آغاز شد و این حوادث تا پایان ماه به شرح زیر ادامه یافت:

۴ آبان: یک کارگر ساختمانی حین انجام عملیات تخریب ساختمان جان باخت.

۵ آبان: تداوم مرگ زنجیره‌ای کارگران کارخانه فولاد البرز ناب آرش به سبب اهمال کارفرما که به مرگ سه کارگر جوان و تازه کار انجامید.

۸ آبان: دو مقنی بر اثر ریزش قنات جان باختند.

۹ آبان: یک سیمبان در حادثه‌ برق گرفتگی جان خود را از دست داد و یک سیمبان هم زخمی شد.

۱۰ آبان: بر اثر برخورد سواریِ حامل کارگران با یک تراکتور در استان آذربایجان غربی ۲ نفر کشته و ۳ نفر زخمی شدند. همچنین در این روز سه کارگر کارخانه‌ سرکه‌سازی براثر سقوط در مخزن بزرگ سرکه کشته و مصدوم شدند.

۱۴ آبان: مرگِ چهار کارگر میاندوآبی بر اثر سقوط از بالابر و کشته و زخمی شدنِ دو کارگر بر اثر برق‌گرفتگی با کابل فشار قوی در تهران.

۱۶ آبان: مرگ یک کارگر زن جوان در کارخانه‌‎ ریسندگی سمنان به علت گیر کردنِ مقنعه‌ او در دستگاه ریسندگی حادثه‌ .

 ۱۷ آبان: کارگر کارخانه‌ هفشجان در چهار محال بختیاری بر اثر واژگونی گونی شکر جان باخت.

۲۲ آبان: تصادف سرویس کارگران معدن چادرملو که شمار نامعلومی کشته و زخمی به جای گذاشت و سه کارگر ساختمانی هم بر اثر گازگرفتگی در اصفهان جان باختند.

۲۳ آبان: باز هم حادثه‌ی سرویس کارگری این‌بار در عسلویه که باعث مرگ یکی از کارگران شد.

۲۴ آبان: یک کارگر در عسلویه بر اثر سقوط از ارتفاع درگذشت.

 ۲۸ آبان: چهار کارگر نصاب آسانسور حین کار در یک ساختمان نیمه‌کاره در تبریز دچار حادثه شدند و یک نفر جان باخت.

 ۲۹ آبان: روز سیاه. در جریان سقوط داربستِ پروژه‌ ساختِ یک سیلوی گندم، ۱۹ کارگر سقوط کردند که یکی از آن‌ها کشته و باقی مصدوم شدند، در همان روز سه کارگر بر اثر آتش‌سوزی در یک کارگاه کیف و کفش‌سازی مصدوم شدند و باز در همان روز یک کارگر ساختمانی براثر ریزش سقف ساختمان جان باخت.

۳۰ آبان: ۲ کارگر در دو حادثه‌ی جداگانه در کرمان مصدوم شدند.

"بر اساس آمارهای رسمی که در رسانه‌های حکومتی ایران منتشر شده تنها در آبان سال جاری دست‌کم ۶۰ کارگر ایرانی در واحدهای تولیدی جان خود را از دست دادند و یا مجروج شدند"یکی از آن‌ها کارگر پروژه فاضلاب شهری بود که براثر ریزش دیواره‌ی کانال دچار مصدومیت شد و دیگری یک کارگر ساختمانی بود که براثر برق گرفتگی از ساختمان سقوط کرد و مصدوم شد. و سرانجام: مصدومیت ۵ کارگر که در حادثه‌ی آتش‌سوزی در شرکت نفت و گاز مسجد سلیمان دچار سوختگی شدند.

قوانین تزئینی، آمارهای مخدوش، فساد دستگاه‌های اجرایی

به این آمار مطلقاً نمی‌توان اعتماد کرد. آمارهای مراجع رسمی معمولاً کارگاه‌های بزرگ را دربرمی‌گیرد و از کارگاه‌های کوچک می‌گذرد. بسیاری از خانواده‌ها هم برای دریافت دیه با کارفرما مستقیماً وارد گفت‌وگو می‌شوند و از شکایت به مراجع رسمی صرف‌نظر می‌کنند. آمار مربوط به بیماری‌های شغلی هم معمولاً در ایران به ثبت نمی‌رسد به این ترتیب بخش بزرگی از حوادث کار از آمار رسمی خارج می‌شود.

طبق آماری که سازمان تأمین اجتماعی ارائه کرده، ۴۴هزار و ۴۴۱ حادثه‌ ناشی از کار در سال ۹۹ ثبت شده که از این تعداد ۷۳۰ حادثه‌ منجر به فوت رخ داده است.

آمار وزارت کار اما رقم دیگری را نشان می‌دهد: در سال ۹۹ تعداد آسیب شغلی ۹ هزار و ۲۹۵ بوده که از این تعداد ۷۵۱ حادثه‌ منجر به فوت رخ داده است.

 علی حسین رعیتی‌فرد، معاون روابط کار وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی پیش از این اعلام کرده بود که «سالانه ۱۳هزار حادثه ناشی از کار در کشور رخ می‌دهد که ۷۰۰ تا ۸۰۰ مورد آن منجر به فوت می‌شود.»

بخش عمده‌ای از حوادث کار به دلیل‌عدم نظارت در محیط کار اتفاق می‌افتد. حاتم شاکرمی، معاون پیشین روابط کار وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی پیش از این در مصاحبه با ایلنا از کمبود بازرسان کار خبر داده و گفته بود:

«بر اساس استانداردهای جهانی به ازای هر ۱۰ هزار نفر یک بازرس کار باید وجود داشته باشد اما در ایران به ازای هر ۱۵ هزار نفر یک بازرس کار وجود دارد.»

فساد حاکم بر دستگاه‌های اجرایی در نبود تشکل‌های مستقل کارگری را هم نباید از نظر دور داشت. محسن باقری، عضو هیأت مدیره کانون هماهنگی شوراهای اسلامی کار استان تهران به ایلنا گفت:

«بحث کمبود تعداد بازرسان کار همواره به عنوان یکی از مهم‌ترین علل افزایش حوادث ناشی از کار مطرح بوده است اما باید به این واقعیت نیز توجه کنیم که در همین معدود بازرسی‌هایی هم که صورت می‌گیرد بعضاً بازرسان به جای ارائه‌ گزارش‌های صحیح، پنهان‌کاری می‌کنند و احتمال اینکه از جانب کارفرما تطمیع شوند، وجود دارد.»