چرا استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر ضروری است؟/ کیومرث امیری

هرانا - ۱۸ آبان ۱۴۰۰

خانه > slide, بهداشت و محیط زیست > چرا استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر ضروری است؟/ کیومرث امیری

خبر اختصاصی
تاریخ : ۱۴۰۰/۰۸/۱۸
دسته : slide,بهداشت و محیط زیست
لینک کوتاه :
کد خبر : ۰۰۰۸۱۸۶۵۵

چاپ خبر

چرا استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر ضروری است؟/ کیومرث امیری

ماهنامه خط صلح – بشر در طول حیات خود نیازمند استفاده از انرژی‌ها برای بقاء و رفاه و توسعه و پیشرفت در زندگی بوده و در این راستا انواع انرژی‌ها را مورد استفاده قرار داده و می‌دهد.

روزگاران طولانی انسان برای گرم نگه‌داشتن خود و سرپناهی که در آن‌ به سر می‌برد، از چوب درختان جنگل‌ها استفاده کرده و میلیون‌ها میلیون هکتار از جنگل‌های جهان را دچار آسیب‌های جبران‌ناپذیری کرده و محیط زیست را با مخاطرات سنگینی روبه‌رو کرده. انسان به دنبال استفاده از انرژی‌ها به کشف منابع انرژی روی آورده و در جهت استفاده بهتر و گسترده‌تر از منابع انرژی ناچار به تغییر و تحولات در آن‌ها شده؛ در حالی که به محدودیت‌ها و پیامدهای زیان‌بار منابع انرژی فکر و توجه نکرده. امروزه صاحب‌نظران با مشاهده‌ی اثرات مخرب و خطرناک بهره‌برداری از برخی منابع انرژی و تأثیرات مخرب آن بر محیط زیست و به طور کلی بر زندگی بشر، استفاده از منابع انرژی‌های تجدیدپذیر (پاک) را مورد توجه جدی قرار داده‌اند که مهم‌ترین آن‌ها انرژی خورشیدی است و کشور ایران از هر حیثت دارای امکانات بسیار وسیع و شرایط مناسب، از جمله نور خورشید و دشت‌های خالی برای نصب پنل‌های انرژی خورشیدی است. این در حالی است که انرژی هسته‌ای علاوه بر پی‌آمدهای خطرناک از هر جهت، هم عمر تاریخی و هم توجیه اقتصادی به پایان رسیده‌ و بانی ایجاد نابرابری‌ها و مشکلات سیاسی و زیست‌محیطی در جهان است.

نگاهی به منابع انرژی در جهان و باید و نبایدهای استفاده از آن

بی‌گمان ‌چنان‌چه بشر از ابتدای استفاده و در اختیارگرفتن انرژی‌ها به اهمیت فراوانی و غیرزیان‌آوربودن انرژی خورشیدی پی می‌برد، شاید هرگز سراغ دیگر منابع و بنیادهای انرژی در جهان که اکثر آن‌ها حین استحاله و تبدیل و به خدمت‌گرفتن مضرات و خطرات بسیاری برای محیط زیست و حیات بشر دارند و کمابیش زیان‌آورند، نمی‌رفت و انرژی خورشیدی را که یک انرژی پایان‌ناپذیر و فراوان در جهان و به‌ ویژه در سرزمین ایران است، به خدمت می‌گرفت و بس؛ که در آن صورت این حجم وسیع و گسترده از زیان و ضررهای ناشی از استفاده از انرژی‌ها در جهان اتفاق نمی‌افتاد.

افسوس که بشر خیلی دیر به این مهم پی برد و به همین دلیل حین استفاده و در اختیار‌گرفتن انرژی از منابع طبیعی به دیگر داده‌ها و داشته‌های مهم طبیعت و محیط زیست و به طور کلی به اساس زندگی و حقوق انسان‌ها لطمات جبران‌ناپذیری وارد آورد.

بشر از آغاز حیات خود بنا بر نیاز و فطرتش از انرژی‌های حیات‌بخش چون انرژی آب، باد، خورشید و غیره برای زنده‌ماندن خود و توسعه‌ی حیات بشری استفاده‌های فراوان برده و از روزی که خود را شناخت، با دست‌بردن در نحوه‌ی استفاده از این انرژی‌ها جهت استفاده‌ی بهینه و بیشتر، ‌ــ‌به ‌ویژه در راه توسعه‌ی حیات خود‌ــ این انرژی‌ها را به خدمت گرفت و با تغییر و تحولات وسیع در این انرژی‌ها از آن‌ها استفاده کرد.

بی‌شک یکی از اشتباهات بشر در رابطه با استفاده از انرژی‌های موجود در دل طبیعت این تفکر غلط بود که گمان می‌برد اولاً منابع انرژی در جهان بی‌نهایت و تمام‌ناشدنی‌اند و دوماً به زیان و خسارات ناشی از چگونگی استفاده از این انرژی‌ها پی نبرده بود و به همین خاطر و با چنین باور اشتباهی به شکل بی‌رویه‌ای در تغییر و تحول در بنیادهای بسیاری از این انرژی‌ها نه‌تنها موجودیت آن‌ها را با خطر جدی روبه‌رو کرد، بلکه پی‌آمدهای خطرناک آن‌ها را نیز متوجه حیات و حقوق بشر کرد و هرچند به توسعه و رفاه زندگی انسان‌ها خدمات فراوانی کرد، اما از سوی دیگر خسارات جبران‌ناپذیری هم در بسیاری زمینه‌ها مانند ایجاد نابرابری‌ها و غیره را موجب شد.

بشر در این قرن با تجاربی که به دست آورده و نیز با عنایت به زیان‌های وارد‌شده به حیات بشری از طریق استفاده از انرژی‌ها به فکر تصحیح اشتباهات گذشته خود افتاده و در جهت استفاده‌ی بدون‌ زیان از این انرژی‌ها و حفظ و توسعه‌ی محیط زیست پایدار برای خود و نسل‌های آینده افتاده. به این جهت شاهد برگزاری سمینارها، تصویب قوانین و لزوم استفاده‌ی بشر از انرژی‌ها در جهانیم و این بار توجه و گرایش بیشتر بر استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر (پاک) و به‌خصوص انرژی خورشیدی است.

بشر از بدو حیات خود برای زنده‌ماندن و چه‌بسا رشد و توسعه‌ی حیات خود انرژی‌ها را به صورت ساده و طبیعی مورد استفاده قرار داد، اما مشکل از آن‌جا ناشی شد که بشر با دست‌بردن در ماهیت این انرژی‌ها و تغییر و تحول در ماهیت آن‌ها برای استفاده‌های بهتر و بیشتر بدون آن‌که به پی‌آمدهای زیان‌بار آن فکر کند، اقدام کرد و این رویه را تا آن‌جا ادامه داد که امروزه آمارها حکایت از مرگ‌و‌میر سالیانه چهارده‌میلیون انسان در جهان به دلیل مخاطرات زیست‌محیطی دارند؛ یعنی بشر هر چقدر انرژی‌ها را مورد استفاده قرار داده، به همان‌ میزان و چه‌بسا بیشتر از آن جهان و محیط زیست و حقوق انسان‌ها را هم مورد تعرض و مخاطره قرار داده و زیان رسانده.

بی‌گمان پاک‌ترین و گسترده‌ترین و شاید بتوان گفت بی‌پایان‌ترین انرژی موجودی که در جهان وجود دارد، انرژی خورشیدی است که علاوه بر این ویژگی‌ها مخاطراتی هم برای طبیعت و به طور کلی محیط زیست نداشته و نخواهد داشت.

کشور ایران از جمله کشورهایی است که با دارا‌بودن بیشترین ساعات تابش خورشید بیشترین امکان را برای استفاده از انرژی خورشیدی داراست؛ امری که متأسفانه توجه زیادی به آن نشده و عقلای قوم برای به دست‌آوردن انرژی مسیر را اشتباه رفته و به ساخت و پرداخت نیروگاه‌های هسته‌ای با صرف هزینه‌های گزاف همراه با خطرات بسیار رفته‌اند که مضرات آن در این مقال نمی‌گنجد یا با ایجاد سدهای آبی و استفاده بی‌رویه از سفره‌های آب زیرزمینی و… لطمات و صدمات بسیار سنگین و جبران‌ناپذیری به محیط زیست و حقوق انسان‌ها وارد آورده‌اند؛ زیان‌هایی که بعضاً غیرقابل‌جبران است و محیط زیست و حتی زندگی مردم در گوشه و کنار کشور را با مخاطرات فراوان و غیرقابل‌جبرانی روبه‌رو کرده.

جهان امروز با مشکلات و معضلات متعدد و بزرگی چون زیان و ضررهای گازهای گل‌خانه‌ای، تخریب و نابودی جنگل‌ها، فرونشست‌های زمین که از آن به عنوان فاجعه قرن یاد می‌شود، خشک‌سالی‌ها، مشکلات آبی و زیست‌محیطی و… دست به گریبان است.

"این در حالی است که انرژی هسته‌ای علاوه بر پی‌آمدهای خطرناک از هر جهت، هم عمر تاریخی و هم توجیه اقتصادی به پایان رسیده‌ و بانی ایجاد نابرابری‌ها و مشکلات سیاسی و زیست‌محیطی در جهان است"بخش عمده‌ی این معضلات ناشی از بی‌توجهی و ندانم‌کاری‌های بشر در رابطه با محیط پیرامون خود و به تعبیر دیگر ناشی از دست‌کاری‌های بشر در استفاده‌ی غیراصولی و تبدیل و تغییر در منابع انرژی و طبیعی برای رسیدن به رفاه و زندگی بهتر و توسعه‌ی همه‌جانبه است؛ بدون آن‌که در بسیاری موارد به عواقب و پی‌آمدهای برخی از اعمال و حرکات خود در رابطه با محیط پیرامونش و به ویژه محیط زیست و حقوق انسان‌ها فکر و توجه کرده باشد. تخریب و نابودی‌های محیط زیستی و استفاده غیرعلمی از منابع انرژی که عموماً به دست انسان صورت گرفته و می‌گیرد، امروزه جهان را با مخاطرات زیادی روبه‌رو کرده و مشکلات و معضلات فراوانی در سراسر جهان و به ‌خصوص در مناطقی که استفاده‌های بیشتری از تبدیل انرژی‌ها دارد، به وجود آورده و رقم زده و این امر صاحب‌نظران و متخصصان را به شدت نگران کرده و به فکر راه چاره انداخته و از آن میان سرزمین ایران را در جایگاهی قرار داده که کارشناسان از غیرقابل‌سکونت‌بودن این سرزمین به دلیل نابودی منابع طبیعی چون آب‌ها و به ویژه مشکلات زیست‌محیطی و… در دو دهه‌ی آینده سخن به میان آورده‌اند.

این مشکل نه‌تنها ایران، بلکه بسیاری دیگر از کشورهای جهان را با تفاوت‌هایی در این میان تهدید می‌کند و‌ چنان‌چه برنامه‌ریزی علمی و اساسی و فوری در رفع و جبران این خسارات صورت نگیرد، طولی نخواهد کشید که جهان شاهد فجایع بزرگی در این ناحیه خواهد بود.

همه‌ی این مشکلات ناشی از چگونگی برخورد و استفاده‌ی غلط و غیراصولی انسان از منابع انرژی است که بخش‌هایی از جهان را با خطر جدی و همه‌جانبه روبه‌رو کرده و این امر امروزه کارشناسان و دل‌سوزان در جهان را به فکر استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر (پاک) انداخته؛ امری ضروری که مورد دقت و توجه شهروندان در سراسر جهان قرار گیرد‌.