آیت الله ری‌شهری در مسئولیت‌ها خوش درخشید/ تحول آفرینی او در حج

خبرگزاری مهر؛ گروه سیاست- پس از درگذشت آیت الله ری شهری، مقام معظم رهبری در پیامی فرمودند: برای کسانی که از تقوا و سلامت نفس و مجاهدت مستمر این روحانیِ انقلابی با خبرند، فقدان وی ضایعه‌ای تلخ و اندوهبار است. تنوع عرصه‌های مجاهدت این عالم ربانی؛ علمی، اخلاقی، انقلابی، سیاسی، اداری که همه با اخلاص و صفا همراه بود، از او شخصیتی کم نظیر پدید آورده بود.

همچنین ایشان بعد از قامه نماز بر پیکر مرحوم محمّدی‌ری‌شهری طی سخنانی کوتاه گفتند: «ما هر چه خاطره از آقای ری‌شهری داریم، خاطره‌ی نیک است. جز خوبی و خدمت و خیرخواهی، بنده از ایشان سراغ ندارم.»

حال که چهل روز از درگذشت این«یار نیک» انقلاب می گذرد برآن شدیم تا نقش و جایگاه آیت الله ری شهری در مسئولیت‌هایی که پس از انقلاب برعهده داشت با یک عضو مجلس خبرگان رهبری بررسی کنیم.

او به نقش برجسته تولیت فقید آستان حرم عبدالعظیم(ع) در حوزه پژوهش و حدیث اشاره می‌کند و می‌گوید: نقش آیت الله شهری را به حق باید چون نقش علامه مجلسی دانست! همچنان که علامه مجلسی با عزم والا به احیای امر حدیث همت گماشت، آیت الله ری شهری حدیث را در سطح حوزه‌های علمیه و مراکز دانشگاهی رواج داد.

رئیس جامعه مدرسین حوزه علیمه قم در بخش دیگری از این گفتگو به خدمات مرحوم ری‌شهری در نمایندگی ولی فقیه در حج و زیارت گذری زد و گفت: قبل از مسئولیت او در این حوزه، مدیریت حج به صورت سنتی برگزار می‌شد. گرچه اقدام آن بزرگواران در آن زمان هم قابل تقدیر است اما با مسئولیت وی ما شاهد تحولاتی در عرصه حج بودیم.

متن گفتگو با آیت الله سید هاشم حسینی بوشهری بدین شرح است:

با توجه به اینکه در آستانه چهلمین روز ارتحال آیت الله محمدی ری شهری هستیم، درباره ویژگی‌های اخلاقی و رفتاری او بیشتر بگویید.

او گرچه هم قبل از پیروزی انقلاب در مسائل سیاسی حضور فعال داشت که به زندانی شدن وی(مرحوم آیت الله ری شهری) توسط شهربانی و ساواک انجامید و هم بعد از پیروزی انقلاب مسئولیت‌های خطیری را عهده دار شدند که سهم بسیار مهمی در حفظ انقلاب و همراهی با حضرت امام داشتند، اما در شرایط مختلف از مباحث علمی و پژوهشی باز نماندند و حقیقتا به عنوان یک چهره حدیثی شناخته می‌شدند. مراکزی که در این زمینه تأسیس کردند و آثاری که از آیت الله ری شهری به چاپ رسیده است، جزء کارهای کم نظیر در میان تشیع است.

آیت الله ری شهری در انتخاب افراد خوش‌فکر و همکاران توانمند در عرصه‌های پژوهشی، بسیار موفق عمل کرد؛ در مسئولیت‌هایی هم که به او سپرده شد، واقعاً خوش درخشید

از دیگر ویژگی‌های آیت الله ری شهری این بود که در انتخاب افراد خوش‌فکر و همکاران توانمند در عرصه‌های پژوهشی، بسیار موفق عمل کرد.

"غیر از مسئولیت‌هایی که در روزها و سال‌های اولیه انقلاب داشتند در مسئولیت بعثه رهبری و تولیت آستان حضرت عبدالعظیم (ع) پایه‌گذار خدمات قابل توجهی بود"همچنین در مسئولیت‌هایی که به او سپرده شد، واقعاً خوش درخشید. غیر از مسئولیت‌هایی که در روزها و سال‌های اولیه انقلاب داشتند در مسئولیت بعثه رهبری و تولیت آستان حضرت عبدالعظیم (ع) پایه‌گذار خدمات قابل توجهی بود. همچنین علاوه بر اشراف بر کارهای کمی و کیفی پژوهشی، به تدریس خارج فقه اشتغال داشت و در مجلس خبرگان رهبری هم یکی از چهره‌های شاخص محسوب می‌شد.

به فعالیت‌های مرحوم ری شهری در حوزه حدیث اشاره کردید، در حالی که جامعه او را بیشتر در مسئولیت‌های سیاسی که برعهده داشت می شناخت، سطح علمی و فعالیت‌هایی که در این حوزه انجام داد را چگونه ارزیابی می کنید؟

در بیان شخصیت علمی آیت الله ری شهری همین بس که وی در چهار حوزه علمیه بزرگ تهران، قم، نجف و مشهد به تحصیل اشتغال داشت و در این چهار حوزه از محضر اساتیدی بزرگ تا سطح اجتهاد بهره و استفاده کردند. همچنین ذوق و سلیقه و مایه‌های علمی و دقت در منابع دینی همچون قرآن و روایات اهل بیت (ع) این توانمندی را به آیت الله ری شهری داد تا با ابتکاری ستودنی، اقدام به تالیف آثار و کتاب‌های ارزشمند زیادی کنند. بعضی از آثار وی همچون میزان الحکمه، چه در داخل کشور و چه در خارج کشور دارای شهرت و مقبولیت است و به زبان‌های مختلف هم ترجمه شده است.

آیت الله ری شهری در کارنامه خود مسئولیت نمایندگی ولی فقیه در حج و زیارت را نیز برعهده داست، نحوه مدیریت او در این حوزه چگونه بود؟

قبل از مسئولیت او در این حوزه، مدیریت حج به صورت سنتی برگزار می‌شد.

گرچه اقدام آن بزرگواران در آن زمان هم قابل تقدیر است اما با مسئولیت وی ما شاهد تحولاتی در عرصه حج بودیم و مواردی که بنده در این زمینه به خاطر دارم عبارتند از: تالیف کتاب‌هایی که زائران بتوانند از آنها استفاده کنند و حج را با آگاهی کامل انجام دهند، مدیریت و برنامه‌ریزی برای روحانیون کاروان‌ها و انتخاب افراد بر اساس شایستگی و تاثیر گذاری بر روی زائران، برنامه‌ریزی در عرصه بین المللی در موسم حج با اعزام افرادی که توان ارتباط گیری با زائران سایر کشورها داشته باشند، ارتباط با بعثه های حج کشورهای اسلامی و تبادل تجربیات، تلاش هرچه بیشتر در جهت برگزاری حج ابراهیمی و توجه به مراسم برائت و جلوه معنوی حج، برنامه ریزی برای نظم و ساماندهی حجاج ایرانی و ایجاد امکانات مناسب برای زائران، بهره مندی بیشتر از برکات حج، معرفی هرچه بیشتر قاریان قرآن بین المللی ایران در مکه و مدینه منوره؛ این ابتکار، توجه زائران دیگر کشورها را به همراه داشت و عملاً پاسخی بود به کسانی که ایران اسلامی را متهم به بیگانگی با قرآن می‌کردند و گاهی هم ما را متهم به تحریف قرآن می‌کردند. آن کار و این حضور، به تمام این اتهامات پایان بخشید و باعث سربلندی و افتخار ایران اسلامی و زائران در میان کشورهای اسلامی شد.

مرحوم ری شهری به خرد جمعی معتقد بود و تلاش می‌کرد همواره از افراد زبده و کارشناس استفاده کند

از ویژگی‌های مدیریتی مرحوم ری شهری اگر چیزی به خاطر دارید بفرمایید؟

از آنچه گفته شد، توانمندی مدیریتی او روشن می‌شود. علاوه بر این، مرحوم ری شهری به خرد جمعی معتقد بود و تلاش می‌کرد همواره از افراد زبده و کارشناس استفاده کند. از این رو در کارهای پژوهشی هم بعد از آنکه مدتی کار را به صورت فردی پیش بردند، در ادامه با دعوت از افراد صاحب‌نظر سعی کردند جامعیت و اتقان بیشتری به کار ببخشد. در سایر کارها نیز از جمله در آستان حضرت عبدالعظیم حسنی، کار را به افراد متخصص و صاحب‌نظر واگذار کردند،اما همواره خودشان نسبت به انجام درست کارها نظارت داشت و با دغدغه پیگیری می‌کرد.

اگر بخواهید در یک کلمه آیت الله ری‌شهری را معرفی کنید چه خواهید گفت؟

یک زمانی در سخنرانی‌ای گفتم که نقش آیت الله شهری را به حق باید چون نقش علامه مجلسی دانست! همچنان که علامه مجلسی با عزم والا به احیای امر حدیث همت گماشت، آیت الله ری شهری هم همت کرد و حدیث را در سطح حوزه‌های علمیه و مراکز دانشگاهی و در میان مردم و عاشقان خاندان عصمت و طهارت رواج داد.