چرا صدام سایت راداری سوباشی را بمباران کرد؟

سایت راداری سوباشی در ارتفاعات شهرستان کبودرآهنگ در استان همدان قرار دارد.

به گزارش خبرنگار حوزه دفاعی امنیتی گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان، دفاع مقدس زمانی بر انقلاب نوپای ایران تحمیل شد که از لحاظ نظامی اصلا حال و روز خوشی نداشتیم؛ شهرها هنوز تثبیت نشده بودند، هرج و مرج در غرب کشور بالا گرفته بود و ضدانقلاب جولان می داد؛ همین وضعیت هم آمریکا را به این فکر انداخت تا از این آب گل ‌آلود ماهی بگیرد.

بهترین گزینه صدام بود تا در این دعوا جلو بیفتد. صدامی که خود را رهبر جهان عرب می دانست، ارتش بعث در روز آخر تابستان ۵۹ به خاک کشورمان حمله کرد؛ حمله که قرار بود در یک هفته کار ایران و ایرانی را تمام کند. یک هفته ای که هشت سال طول کشید و در آخر هم صدام و دار و دسته‌اش دست به دامن سازمان ملل شدند تا آنها را از چنگال رزمندگان اسلام برهانند.

پیش از آغاز تجاوز منافقین به خاک کشور، در تاریخ ۱۳۶۷/۵/۳، بر اثر یکی از تجاوزات هوایی عراقی‌ها در۱۳۶۷/۵/۴، سایت راداری سوباشی بمباران شد و بر اثر این انفجار، سقف اتاق عملیات دچار ریزش شد. فردای آن روز شرایط منطقه آن چنان حاد بود که تمام مسئولان ستاد پدافند هوایی، در سایت سوباشی به سر می‌بردند.

سایت راداری سوباشی در ارتفاعات روستایی با همین نام از توابع شهرستان کبودرآهنگ در استان همدان قرار دارد، موقعیت راهبردی این سایت در طول جنگ تحمیلی به نحوی بود که اعلام وضعیت خطر قرمز و سفید ۱۳ استان از جمله استان‌های تهران، اصفهان و قم توسط این سایت راداری انجام می‌شد، هدایت تیز پروازان نیروی هوایی برای حمله به مواضع دشمن و درگیری با هواپیما‌های مهاجم، هدایت و کنترل صحنه نبرد هوایی و مدیریت ایجاد برتری هوایی در طول جنگ تحمیلی و کنترل آتش سامانه‌های پدافند هوایی با این سایت راداری حساس بود تا جایی که ژنرال سعید شعبان فرمانده وقت نیروی هوایی عراق در مصاحبه با رادیو بغداد با عصبانیت می‌گوید:"اگر خلبانان عراقی نتوانند سایت راداری سوباشی را هدف قرار دهند، افتخار نابودی آن باید نصیب خودم شود".

رادار سوباشی با تغذیه چندین سایت راداری، سراچه‌های موشکی زمین به هوا و سامانه‌های توپ ضد هوایی، آسمان منطقه غرب و بخشی از منطقه جنوب غرب و شمال غرب را تحت کنترل داشت و به دلیل عملکرد مناسب سایت رادار سوباشی خلبانان عراقی همواره از نزدیک شدن به آن وحشت داشتند تا جایی که حریم دفاعی سایت را دور می‌زدند.

با توجه به حجم بالای کار، تقریباً هیچ کدام از کارکنان سایت، موفق به صرف نهار نشدند.

"صدامی که خود را رهبر جهان عرب می دانست، ارتش بعث در روز آخر تابستان ۵۹ به خاک کشورمان حمله کرد؛ حمله که قرار بود در یک هفته کار ایران و ایرانی را تمام کند"تعدادی از کارکنان شیفت شبِ سایت هم، داوطلبانه همچنان مشغول انجام وظیفه بودند. جنگنده‌های عراقی در دسته‌های پروازی۳۰ الی۴۰ فروندی پی در پی منطقه عمومی نبرد را بمباران کردند اما سربازان وطن مردانه ایستادند و جنگیدند.

در واقع ارتش بعث با بمباران سایت رادار سوباشی در پی دست یابی به دو هدف بود؛ نخست با انهدام سایت سوباشی سعی در رفع عقده سال‌ها شکست خود در برابر پدافند جمهوری اسلامی ایران با ناجوانمردانه‌ترین شیوه نبرد بودند. دوم تسخیر آسمان منطقه عمومی نبرد برای تسهیل پیشروی نیرو‌های سطحی منافقین و پشتیبانی هوایی از مزدوران رجوی.

سرلشکر وفیق السامرایی از مدیران اصلی استخبارات عراق در آن زمان می‌گوید: «در عملیات مرصاد مأموریت‌های مشخصی برای نیروهای هوایی و هوانیروز عراق به منظور پشتیبانی از عملیات تعیین شد و اهداف از طریق عکس‌های هوایی و اطلاعات استخباراتی شناسایی شدند. هواپیماهای جنگنده «میگ-۲۳» و «میراژ اف-۱» عراقی به منظور حفاظت از نیروهای عمل کننده در برابر دخالت احتمالی نیروی هوایی ایران، اقدام به پروازهای گشتی مسلحانه و برقراری پشتیبانی هوایی نزدیک کردند.

ارتش بعث بسیار تلاش کرد تا این سایت را مورد حمله مستقیم قرار دهد که ثبت بیش از ۱۵۷ حمله و استفاده از موشک‌های ضد راداری، گواه این موضوع است. صبح روز دوشنبه سوم مرداد سال ۶۷، منافقین عملیات خود را آغاز کردند و از مرز قصر شیرین وارد خاک ایران شدند و تا شب به اسلام آباد رسیدند، روز چهارم مرداد حرکت منافقین به سمت کرمانشاه آغاز شد و نهایتا در سی و چهار کیلومتری کرمانشاه و در تنگه چهار زبر منافقین در کمین نیرو‌های ارتش و سپاه پاسداران گرفتار شدند.

سرانجام در روز ۵ مرداد هواپیما‌های عراقی از صبح چندین نوبت سایت رادار سوباشی را مورد هدف قرار دادند که با آتش پدافند موجود در سایت ناکام ماند، اما سرانجام ساعت ۱۶ با انجام چند عملیات فریب، اتاق عملیات سایت به وسیله یک بمب لیزری هدایت‌شونده مورد اصابت قرار گرفت و ۱۹ سرو قامت این سایت آسمانی شدند.

رجبعلی جودکی، اسدالله زمانی، مهدی عسکری، نظام علی ملکی، فرهاد دستنبو، پرویز منصورعلی، اکبر کوهی ورامینی، پرویز نادری، رضا اقبال پور، علی حسین زارعی، علیرضا بهرامی روشن، علی‌نقی فخرالدین، حسنعلی مهدی برازنده، حسن یوسفی صفت، محمدعلی جوینده مهر، حسن مسعودی خرم، محمدرضا مؤمنی، طهماسب جامه شورانی و خسرو پناهی، ۱۹ دلاورمرد پدافند نیروی هوایی ارتش بودند که تا آخرین لحظه ایستادند و در آخر هم به شهادت رسیدند.

عملیات مرصاد با فرماندهی شهید سپهبد علی صیاد شیرازی برای مقابله با منافقین برنامه ریزی و با "رمز یا صاحب الزمان (ع) ادرکنی" آغاز می‌شود، در ابتدا راه نفوذ دشمن در تنگه چهارزبر بسته می‌شود، هوانیروز ارتش با سلاح‌های ضدتانک ستون زرهی منافقین را مورد هجوم قرار می‌دهد و با هلی بُرن نیرو به پشت نیرو‌های منافقین ارتباط آن‌ها را قطع و محاصره شان می‌کنند، نیروی هوایی ارتش ستون‌های منافقین را بمباران می‌کند و در پایان نیروی‌های زمینی ارتش و سپاه هم باقی‌مانده آن‌ها را از بین می‌برند و اسیر می‌کنند.

مورد اصابت قرار گرفتن ۱۴ فروند از هواپیما‌های دشمن بعثی فقط در عملیات مرصاد یکی از شاهکار‌های افسران پدافند هوایی حاضر در سایت راداری سوباشی بود که باعث شد هواگرد‌های دشمن جرات پشتیبانی نزدیک از نیرو‌های منافقین را به خود راه ندهند؛ این یعنی آسمان منطقه با تدبیر پدافند هوایی و با رشادت کارکنان سایت راداری سوباشی برای دشمن نا امن است و هواگرد های دشمن از ترس رویارویی با پدافند هوایی آسمان منطقه را ترک کردند؛ به نحوی که بالگردهای هوانیروز با فراغ بال به ستون های زرهی دشمن یورش می برد.

همین شکست راهبردی نیروی هوایی عراق در قائله منافقین و از دست دادن برتری هوایی در این عملیات و در طول دوران دفاع مقدس باعث می‌شود تا هواپیما‌های عراقی تمام تلاش خود را برای از بین بردن این سایت راداری انجام دهند و با استفاده از موشک لیزری از فاصله دور سایت رادار سوباشی را مورد اصابت قرار دهند.

سایت راداری سوباشی و کارکنانش به وضوح نشان دادند که رزمندگان ما در هشت سال دفاع مقدس جان می دهند، اما خاک نه.