آژانس مقابل برخی فشارها برای بازرسی آسیب پذیر است

خبرگزاری مهر - گروه بین الملل: شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بعد از چند روز نشست مجازی قطعنامه‌ای علیه ایران تصویب کرد.

اعضای شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از ایران به دلیل عدم همکاری با تحقیقات آژانس انتقاد کردند. این نخستین قطعنامه از سال ۲۰۱۲ است که در آن از ایران به سبب عدم همکاری با آژانس انتقاد می‌شود.

این قطعنامه که پیش‌نویس آن پیشتر از سوی سه کشور اروپایی ارائه شده بود، با حمایت آمریکا و با ۲۵ رأی مثبت، ۲ رأی منفی و ۷ رأی ممتنع تصویب شده است.

در این راستا خبرنگار مهر گفتگویی با «مارک فینو» دیپلمات فرانسوی و محقق حوزه‌های تروریسم، خاورمیانه، کنترل تسلیحات، امنیت اروپا، حقوق بشر تنظیم نموده که در ادامه می‌آید.

«مارک فینو» دیپلمات سابق فرانسوی که از سال ۲۰۰۴ تا ۲۰۱۳ در «مرکز سیاست امنیتی ژنو» (GCSP) فعالیت کرده است، اکنون یک عضو اجرایی این سازمان است. وی در حال حاضر فعالیت‌های مربوط به گسترش تسلیحات را رهبری می‌کند. وی سخنگوی پیشین وزارت خارجه فرانسه بوده است.

*شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی قطعنامه‌ای را علیه ایران تصویب کرد. این قطعنامه بر اساس اسناد ادعایی «بنیامین نتانیاهو» نخست وزیر اسرائیل در خصوص وجود سایت‌های اعلام نشده در گذشته از سوی ایران از جمله در تورقوزآباد و آباده است که پرونده آن ذیل PMD بسته شده است.

"وی سخنگوی پیشین وزارت خارجه فرانسه بوده است.*شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی قطعنامه‌ای را علیه ایران تصویب کرد"همین اسناد ادعایی مبنای گزارش قبلی آژانس قرار گرفت و باعث شد آژانس علاوه بر گزارش فصلی درباره برجام، گزارشی هم بر اساس این اسناد ادعایی ارائه بدهد که نهایتاً منجر به تصویب قطعنامه ضد ایرانی شد. این در حالی است که ایران با آژانس مطابق توافقات پادمانی ذیل NPT و «پروتکل الحاقی» همکاری گسترده‌ای داشته است. به نظر شما هدف آژانس از این موضوع چیست؟

همانطور که همه می‌دانند، آژانس بین المللی انرژی اتمی هیچ ابزار مستقلی برای جمع آوری اطلاعات در مورد پیروی از توافق نامه‌های پادمان جدا از سیستم بازرسی آن ندارد. بنابراین در برابر برخی تلاش‌های کشورهای عضو با برنامه‌های سیاسی خاص خود که خواهان تأثیرگذاری بر داوری آن هستند آسیب پذیر است.

آژانس موظف است اجرای توافقنامه‌های پادمان ایران، پروتکل الحاقی و برجام را بررسی کند. بنابراین به نفع همه خواهد بود که مذاکرات بین آژانس انرژی اتمی و ایران برای جلوگیری از ایجاد بحران افزایش تنش‌ها ادامه یابد.

*از واکنش مدیر کل آژانس و مقامات اروپایی و روسیه بر می‌آید که آژانس در حال حاضر قصد بردن پرونده ایران به شورای امنیت سازمان ملل را ندارد ولی این موضوع مطرح شده اگر ایران با آژانس برای دسترسی به دو سایتی که آژانس خواستار بازرسی از آن است همکاری نکند وارد مراحل بعدی می‌شود.

ارزیابی شما چیست؟

قطعنامه‌ای که توسط اکثریت اعضای هیئت مدیره آژانس بین المللی انرژی اتمی تصویب شده است فقط از ایران درخواست دسترسی آژانس بین المللی انرژی اتمی به این دو سایت مورد مشاجره را دارد.

جهت بردن پرونده ایران به شورای امنیت سازمان ملل، هیئت مدیره باید براساس شواهد محکم توافق کند که ایران به تعهدات خود عمل نمی‌کند. در این مرحله اینگونه نیست.

*تصویب قطعنامه ضد ایرانی آژانس، چند روز پس از گزارش «آنتونیو گوترش» دبیر کل سازمان ملل صورت می‌گیرد که مدعی است منشأ سلاح‌های به کار رفته در حملات علیه عربستان، ایرانی است. این تلاش‌ها پیش از پایان تحریم تسلیحاتی در پاییز سال جاری است که آمریکا درصدد تمدید آن است. همزمانی این وقایع را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

جای تعجب ندارد که دولت ترامپ سیاست فشار حداکثری علیه ایران را تشدید می‌کند به این امید که با تحت فشار قرار دادن، تهران مرتکب اشتباه شود و این امر منجر به فروپاشی نهایی برجام شود. اما به نفع ایران است که در این دام قرار نگیرد.

در گزارش دبیر کل سازمان ملل آمده است که موشک‌های یافت شده در عربستان سعودی دارای منشأ ایرانی بوده اما گزارش ایران را به شلیک آنها متهم نمی‌کند.

"این قطعنامه بر اساس اسناد ادعایی «بنیامین نتانیاهو» نخست وزیر اسرائیل در خصوص وجود سایت‌های اعلام نشده در گذشته از سوی ایران از جمله در تورقوزآباد و آباده است که پرونده آن ذیل PMD بسته شده است"این مهم نشان می‌دهد که موضوع انتقال تسلیحات و گسترش سلاح‌های هسته‌ای به کل خاورمیانه نیازمند تلاش جمعی و یک رویکرد چند جانبه است همانطور که توسط برخی از کارشناسان پیشنهاد شده است و نمی‌توان به نبود ایران در این تلاش تکیه کرد.

*سه کشور اروپایی فرانسه، انگلیس و آلمان اعلام کرده‌اند دیداری در هفته آینده در خصوص حمایت از برجام خواهند داشت. به نظر می‌رسد اروپایی‌ها تا مشخص شدن نتیجه انتخابات آمریکا قصد ندارند پرونده ایران را راهی شورای امنیت کنند و حفظ برجام برایشان اولویت دارد. نظر شما چیست؟

سه کشور اروپایی (و کل اتحادیه اروپا) با وجود چالش‌های فعلی قصدی جدی جهت حفظ برجام دارند. این امر به این دلیل است که امنیت ملی و منطقه‌ای آنها بسیار وابسته به اجرای کامل برجام توسط همه طرفین آن است.

قطعنامه جدید شورای امنیت سازمان ملل متحد که تنها ایران را به دلیل کاهش اجرای برجام مجازات می‌کند از حمایت همه اعضای دائمی برخوردار نخواهد بود، همانطور که با رأی منفی به قطعنامه آژانس بین المللی انرژی اتمی توسط روسیه و چین نشان داده شده است.

*ایران در واکنش به قطعنامه آژانس اعلام کرده این قطعنامه سیاسی و غیر فنی است و برای ایران الزام حقوقی ایجاد نمی‌کند. ایران همچنین اعلام کرده پروتکل الحاقی را به صورت داوطلبانه و موقت بر اساس تعهد سیاسی خود ذیل برجام اجرا می‌کند.

به نظر می‌رسد ایران در صورت فشار بیشتر آژانس، اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی را متوقف کند. ارزیابی شما چیست و اساساً ایران چه واکنش‌های دیگری می‌تواند انجام دهد؟

ایران با وجود اینکه پروتکل الحاقی را تصویب نکرده همیشه بصورت یک جانبه آن را اعمال کرده و متعهد به آن به عنوان بخشی از تعهدات برجام است. مجدداً به نفع ایران است که برای جلوگیری از دادن بهانه‌ای به هر کشوری که فکر می‌کند برجام مرده است به راه خود ادامه دهد.

ظریف وزیر امور خارجه ایران حتی پیشنهاد تصویب پروتکل الحاقی را در ازای رفع تحریم‌ها داده است. این مهم نشان می‌دهد که جایی برای مذاکره وجود دارد، شاید با کمک کشورهای اروپایی یا کشورهای بی طرف مانند سوئیس، اتریش یا فنلاند.