انتقاد وزیر اقتصاد از افزایش نرخ حق بیمه

 خبرگزاری تسنیم:فرهاد دژپسند طی سخنانی در بیست و هفتمین همایش ملی بیمه و توسعه با عنوان ریسک‌های نوظهور در صنعت بیمه، فرصت‌ها و چالش‌ها که به صورت مجازی برگزار شد، اظهار داشت: نگاه متخصصان، صاحبنظران و فعالان صنعت بیمه، نگرشی تطبیقی و توسعه‌ای و برگرفته از رویداد‌ها و تحولات بین المللی است.

وی افزود: امسال در واقع به نوعی سعی شده است، این زاویه دید از صنعت بیمه را گشوده نگه داریم که صنعت بیمه یک صنعت ایستا نیست و این صنعت می‌تواند، متناسب با تحولاتِ اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی، خود را بروز و بهنگام نماید.
وزیر اقتصاد افزود: وقتی که بحث ویروس کرونا مطرح می‌شود، حضور و ظهور صنعت بیمه در این عرصه، هم ضرورت پیدا می‌کند و هم واقعیت بیرونی می‌یابد.

دژپسند افزود: این ویروس به صورت گسترده و عمیق نه تنها جامعه و اقتصاد ما بلکه اقتصاد و جامعه جهانی را تحت تاثیر قرار داده است. در ابتدای راه به واسطه تعریفی از رشته فعالیت‌های جدید بیمه ای، دولت‌ها ورود پیدا کردند و جای خالی صنعت بیمه را پر کردند، اما اگر در این مورد سابقه‌ای وجود داشت و صنعت بیمه با آمادگی بیشتری با موضوع مواجه می‌شد، می‌توانست تدابیر و تصمیماتی اتخاذ کند که حضور دولت را به حداقل ممکن کاهش دهد.

وی در ادامه با اشاره به حادثه خیز بودن برخی مناطق کشورمان گفت: بار‌ها این موضوع را در همین دوره کوتاه عرض کردم؛ متاسفانه ایران در نواری قرار دارد که حادثه خیزی آن بسیار بالاست و حوادث طبیعی متاسفانه یکی پس از دیگری، اعم از سیل یا زلزله یا سرمازدگی مفرط، اتفاق می‌افتد و مواجهه با هر یک از این حوادث و بلایا هزینه‌های زیادی بر کشور تحمیل می‌کند، هرچند دولت به صورت محوری، تکیه گاه تامین مالی است. به همین دلیل، قانونگذار به دولت اجازه داده است، سه درصد از وجوه عمومی را برای تامین مالی مقابله با این بحران‌ها استفاده کند.

دژپسند تصریح کرد: اگر مناطقی که در نوار سیل خیز یا نوار زلزله قرار دارند، متناسباً واحد‌های مسکونی و فعالیت‌های اقتصادی، تجاری مستقر در نقاط مذکور، بیمه مربوط را انجام می‌دادند، در زمان وقوع حوادث، بسیاری از نگرانی ها، موضوعیت نداشت.

وزیر اقتصاد گفت: به نظر من شاید قبلاً صنعت بیمه، چندان متوجه این موضوع نبود، بلکه از اوایل دهه ۸۰ موضوع تشکیل صندوق بیمه حوادث را مورد توجه قرار داد. در فرایند و رفت و برگشت‌هایی که صورت گرفت، سرانجام، لایحه مربوط، به مجلس شورای اسلامی رفت تا در مجلس تصویب بشود که در نهایت این لایحه در آذر ماه سال ۱۳۹۹ به تصویب و ابلاغ شد.

وی در ادامه گفت: هنگامی که در عید سال ۱۳۹۸ سیل خانمان برانداز، تعداد زیادی از استان‌های کشور را در بر گرفت؛ در دولت این نکته را مطرح کردم که اگر این صندوق را زودتر تشکیل داده بودیم و می‌توانستیم واحد‌های مسکونی و بنگاه‌های اقتصادی مستقر در محل را بیمه کنیم، الان با چنین فشاری مواجه نبودیم. با راه اندازی این صندوق، مشارکت کامل صورت می‌گیرد و یک نوع تضمین ایجاد می‌شود.

وی تصریح کرد: اصولاً تشکیل صندوق بیمه حوادث، آغاز رهایی دولت از بار مالی گسترده در هر دوره از این حوادث و بحران‌ها است.

"شاخصی که برای ارزیابی صنعت بیمه داریم ضریب نفوذ صنعت بیمه است؛ ابتدا باید بدانیم که ضریب نفوذ صنعت بیمه در کشور فقط با اقدامات متولیان صنعت بیمه افزایش پیدا نمی‌کند"اگر دقت کنیم، این اقدام خیلی کار ساز است. البته هنوز نمی‌توانیم بگوییم که واقعاً این صندوق چه تحولی می‌تواند ایجاد کند، چون تازه قانون آن ابلاغ شده و انشاالله آیین نامه‌های مورد نیاز آن باید به تصویب برسد، و در مجلس نیز تلاش شود تا منابع مورد نیاز آغاز فعالیت این صندوق مورد توجه قرار گیرد.

وزیر اقتصاد در ادامه گفت: این اتفاق موجب می‌شود صنعت بیمه بتواند یک آسودگی خاطر فردی، خانوادگی، قشری، طبقاتی و ملی ایجاد کند و کارکرد گسترده صنعت بیمه در حوزه اقتصاد، اجتماع و فرهنگ نیز همین است. همین موارد را در بحث کرونا نیز می‌بینم، کرونا ویروس موذی و آزاردهنده‌ای است، به خصوص برای حوزه اقتصاد، کما اینکه در سراسر دنیا، اثر منفی این ویروس بر اقتصاد جهانی بسیار زیاد بوده است.

دژپسند ادامه داد: یک حالت این بود که صنعت بیمه می‌توانست عافیت طلبی پیشه کرده و خود را به کناری بکشد و بگوید مثل همه جا خود دولت کار کند. وقتی از دکتر سلیمانی مدیر بیمه مرکزی شنیدم که بیمه‌ای تعریف شده است که هر فعال اقتصادی در قالب آن می‌تواند فعالیت خودش را برای دو ماه بیمه کند، احساس کردم این بار بیمه خیلی سریع خود را نشان داد؛ به این معنا که این کار، توقف پذیر نیست و ادامه دارد.

وی تاکید کرد: صنعت بیمه باید خدمات بیمه‌ای مورد نیاز کشور را پیش بینی و طراحی نماید و تجربیات بین المللی و مطالعات تطبیقی را مورد توجه قرارداده و بومی سازی نماید. شاخصی که برای ارزیابی صنعت بیمه داریم ضریب نفوذ صنعت بیمه است؛ ابتدا باید بدانیم که ضریب نفوذ صنعت بیمه در کشور فقط با اقدامات متولیان صنعت بیمه افزایش پیدا نمی‌کند.

در صنعت بیمه متولیان می‌توانند تعریف کنند و نوع رشته فعالیت‌های جدید را تبیین کنند امادر طرف دیگر باید ابزارها، ساختار‌ها و محیط نیز برای تعامل دوجانبه و عمومی کردن این موضوع فراهم باشد.

دژپسند اظهار داشت: گفتن این موضوع شاید ضروری باشد و باید بر روی آن کار گسترده تری انجام دهیم، از دیدگاه متخصصان اقتصاد بخش عمومی خدماتی که توسط صنعت بیمه ارایه می‌شود ویژگی‌های یک کالا یا خدمت خصوصی را دارد. یعنی هم تخصیص پذیر و هم رقابت پذیر است.

وی افزود: بنابراین در نگاه اول این سئوال مطرح می‌شود که چرا دولت باید دخالت کند. ولی اگر یک گام جلوتر برویم، می‌بینیم که این خدمت درست است که دو ویژگی کالا‌های خصوصی را دارد، اما به واسطه اینکه عمل به آن و برخورداری از آن برای همه جامعه هدف ممکن شود نیاز به اعمال سیاست‌های خاصی دارد، مثلا در بیمه شخص ثالث که جامعه هدف، عموم را در بر می‌گیرد به همین دلیل قانوناً اجباری می‌شود.

وی در ادامه در تبیین طبقه بندی محصولات بیمه‌ای گفت: در بیمه مسئولیت، جامعه هدف، همه را شامل نمی‌شود و برای همین این نوع محصول بیمه‌ای را باید از کالای خصوصی متمایز کنیم و در زمره "کالا‌های شایسته" طبقه بندی کنیم و نمی‌شود آن را در قالب کالای عمومی طبقه بندی کرد.

وزیر اقتصاد افزود: در حوزه "کالا‌های شایسته" در صنعت بیمه باید دو کار انجام شود، اول تعریف رشته فعالیت‌های بیمه‌ای جدید و دوم تبیین و تبدیل آن با تبلیغ به فرهنگ و باور و دغدغه ذهنی آن رشته فعالیت ها، به نحوی که همگان نداشتن این بیمه را نقطه منفی تلقی کنند، چنانچه الان اگر کسی بیمه شخص ثالث نداشته باشد احساس کمبود و نقصان می‌کند.

دژپسند در ادامه گفت: به همین شکل برای سایر بیمه‌ها نیز باید همین اتفاق بیفتد و اگر فردا صندوق بیمه حوادث فعال شد، هر واحد مسکونی و تجاری، عدم برخورداری از این بیمه را یک نقصان تلقی کند. این امر به تبلیغ و تشویق نیاز دارد، چون "کالای شایسته" به حساب می‌آید و به نظرم دولت برای یک دوره‌ای باید از این محصول بیمه‌ای جدید حمایت کند، چنانچه در لایحه صندوق نیز این موضوع را مد نظر قرار دادیم. البته الان که دولت سهم اش به واسطه ضرورت انطباق با قانون اساسی بیشتر هم شده است.

وزیراقتصاد گفت: حتی اگر بحث تذکر قانون اساسی هم نبود از نظر علمی و فنی این رشته فعالیت‌های جدید برای اینکه خوب جا بیفتد و مصرف اش عمومی بشود و فراگیر بشود باید کاملا توسعه بدهیم و آن را ترویج کنیم تا برای یک دوره کوتاه مدت این کاملا جا بیفتد.

"یعنی هم تخصیص پذیر و هم رقابت پذیر است.وی افزود: بنابراین در نگاه اول این سئوال مطرح می‌شود که چرا دولت باید دخالت کند"وی افزود: اگر این اتفاق بیفتد، کمک می‌کند به اینکه ضریب نفوذ بیمه نیز افزایش پیدا کند، چون دو طرف متعامل شکل می‌گیرد و در یک تعامل دوجانبه کاربرد افزایش پیدا می‌کند و ضریب نفوذ هم افزایش پیدا می‌کند.

دژپسند در ادامه گفت: البته امروز که داریم صبحت می‌کنیم ضریب نفوذ به ۶۶/۲ رسیده است، اما باید تلاش کنیم به هدف قابل قبولی که دست کم خودمان منطقی و علمی و تجربی به آن اعتقاد داریم دست پیدا کنیم؛ یعنی صنعت بیمه فقط برای خود چنین وظیفه‌ای قائل نباشد، بلکه در تبیین و در تبلیغ هم آن را دنبال کند وزیر اقتصاد استفاده از ابزار قیمتی را به عنوانی یکی از اهرم‌های توسعه محصولات و کالا‌های صنعت بیمه برشمرد.

دژپسند در بخش دیگری از سخنان خود در این همایش گفت: بعضی از بنگاه‌های اقتصادی حرفه ای، وقتی با عرضه کالا یا خدمت جدیدی به بازار، می‌خواهند گوی سبقت را از دیگران بربایند، از ابزار "قیمت" استفاده می‌کنند و شما هم در صنعت بیمه باید همین کار را بکنید.
وزیر اقتصاد با تاکید بر لزوم قطع اتکای صنعت بیمه به حمایت‌های دولتی؛ "کاهش هزینه ها"، "کارآمد سازی شرکت‌های بیمه ای" و "تغییر انقلاب گونه در روش ها" را به عنوان مهم‌ترین ابزار‌های تحقق این هدف عنوان کرد و بیان داشت: صنعت بیمه باید یک اراده آهنین در هوشمند سازی فرآیند‌ها داشته باشد.

وی افزود: صنعت بیمه اگر بتواند با سرعت بیشتری، مراتب تکامل را از بیمه الکترونیکی به بیمه دیجیتال و سپس بیمه هوشمند طی کند، از بسیاری از هزینه‌هایی که امروز گرفتار آن است و این صنعت را آزار میدهد، رهایی پیدا می‌کند. شما یا می‌توانید یک رشته فعالیت جدید را طراحی و در قالب بخشنامه به بیمه‌های کشور ابلاغ کنید و یا اینکه آن را برای جامعه مخاطب، تبدیل به یک باور عمومی کنید که برای انجام این کار، باید سیستم هوشمند سازی، کار خودش را انجام دهد.

وی تصریح کرد: اگر بیمه هوشمند شکل بگیرد، گام‌هایی که بر میدارید خیلی بلند‌تر و سرعت تحقق هدف، بیشتر خواهد بود، هزینه‌های آن هم به مراتب، پایین‌تر خواهد بود.

وزیر اقتصاد با بیان اینکه تعریف "رشته فعالیت‌های بیمه‌ای جدید" در کنار "استفاده از ابزار‌ها و محیط نو" شکل دهنده یک بیمه نوین، نوگرا و پویا خواهد بود، افزود: با فرض تحقق این دو موضوع، سوالی مطرح می‌شود؛ آیا حضور صنعت بیمه در جامعه، باید صرفا در قالب همین رشته فعالیت‌های بیمه‌ای موجود صورت گیرد؟ و یا این سوال که، آیا صنعت بیمه می‌تواند از مجاری دیگر هم نقش موثری در اقتصاد کشور ایفا کند؟

دژپسند ادامه داد: ما یک "کارکرد"ی در صنعت بیمه داریم که ممکن است عده‌ای آن را "ثانوی" تعریف کنند، ولی این طور نیست و بنظر من یکی از کارکرد‌های اصلی صنعت بیمه محسوب می‌شود. وی این "کارکرد" را "نقش صنعت بیمه در تامین مالی اقتصاد" عنوان کرد و گفت: یکی از ارکان تامین مالی اقتصاد در متون مرجع، همین صنعت بیمه است.

وزیر اقتصاد افزود: این از یک نظر، یک ضرورت، تامین مالی صنعت بیمه است، زیرا در قبال حق بیمه دریافتی، باید جبران خسارت بیمه شوندگان را بکند؛ باید توجه داشته باشید در برخی فعالیت‌ها میزان خسارت به افراد، خیلی بالا است و شما هم نمی‌توانید بر این مبنا، مدام نرخ بیمه را افزایش دهید.

وی تصریح کرد: باید دقت داشته باشیم که افزایش نرخ حق بیمه ممکن است تا جایی جواب دهد، اما بیش از آن، بیمه گزار را زمین گیر می‌کند بنحوی که اگر اجبار قانونی نباشد، قطعا از زیر بار آن شانه خالی می‌کند.
دژپسند گفت: بنابراین، وقتی بطور مثال در جامعه خودمان، افزایش نرخ دیه، تابع فرمول دیگری است، باید اوضاع را بگونه‌ای مدیریت کنیم که ناچار نشویم به همان اندازه، حق بیمه را افزایش دهیم و بخشی از هزینه تحمیل شده آن را، از طریق کارآمد سازی، نوسازی و هوشمند سازی سیستم به انجام برسانیم. وزیر اقتصاد افزود: بخشی دیگر نیز باید از استفاده بهینه از منابع استحصالی از بیمه جبران شود.

وی یادآور شد: بنابراین، بهترین و کارآمد‌ترین شرکت بیمه، شرکتی است که بتواند با استفاده از نوسازی و هوشمند سازی سیستم‌ها و تخصیص بهینه منابع حاصله، بیشتر از سایرین، مشتری را راضی نگاه دارد. دژپسند این امر را ضرورتی "درون صنعتی" خواند و گفت: نکته‌ای که باید به آن توجه داشت این است که کسب بیشترین سود در صنعت بیمه، لزوماً به معنای بیشترین سود و فایده اجتماعی نیست، زیرا رسالت صنعت بیمه، چیز دیگری است و اگر به عنوان مثال، بیشترین سود در مشارکت بیمه در فعالیت‌های اختلالزا باشد، آیا صحیح است که در آن مشارکت کرد؟ و اینکه اگر مشارکت در بیمه فعالیت‌های مرتبط با احتکار کالا، سود ده باشد، باید به آن مبادرت کرد؟ بدیهی است که پاسخ این سوالات خیر است.

وزیر اقتصاد اظهار داشت: می‌خواهم این را بگویم که برای انجام این رسالت، با این قید که برای اقتصاد هم مفید فایده باشد، صنعت بیمه باید برای پرتفوی فعالیت‌های خودش برنامه ریزی کند.

می‌توان پذیرفت که بخشی از سرمایه‌های صنعت بیمه باید در بخش‌های فاقد ریسک مثل بانک‌ها سرمایه گذاری شود یا به خرید اوراق دولتی اختصاص پیدا کند، اما اگر بخواهد صرفاً به این موارد منحصر شود، دیگر نمی‌تواند از پس منابع مورد نیاز خود برای تداوم فعالیت بر بیاید.

وزیر اقتصاد افزود: با این تفاسیر، صنعت بیمه باید ریسک پذیر باشد و در بازار‌هایی که ریسک و در عین حال بازدهی بالاتری دارند سرمایه گذاری کند. دژپسند گفت: صنعت بیمه ما خوشبختانه در این زمینه هم در دو سال اخیر ورود پیدا کرده است و پرتفوی صنعت بیمه درهفت ماهه نخست امسال به ۴۳ هزار میلیارد تومان رسید که نسبت به مدت مشابه سال گذشته، حدود دو برابر افزایش یافته است.

وی اظهار داشت: شورای عالی بیمه، جا‌هایی را مثل "صنعت ساختمان" برای سرمایه گذاری مجوز داده است، اما من می‌خواهم صنعت بیمه را به جا‌های دیگری فراخوان بدهم. وزیر اقتصاد با بیان اینکه از سال ۱۳۹۱ و شروع تحریم‌های مالی تاکنون، فقط سه سال رشد سرمایه گذاری ما مثبت بوده است، اعلام کرد: البته بر اساس آمار‌های مرکز آمار، فصل تابستان امسال، سرمایه گذاری، جهت مثبت پیدا کرده است و امیدواریم این، مطلعی برای افزایش سرمایه گذاری در کل سال باشد.
دژپسند تاکید کرد: ما باید ببینیم صنعت بیمه برای مواجهه با این آسیب، با توجه به منابع و اهداف خود، چه نقشی را می‌تواند ایفا کند؟

وی با تاکید بر اینکه صنعت بیمه باید با نگاه بازتری به این دریچه ورود پیدا کند، گفت: هرگز نباید صنعت بیمه با ۴۰ یا ۵۰ درصد منابع در رشته فعالیت‌های پر بازده، سرمایه گذاری کند؛ چون سرمایه گذاری‌های صنعت بیمه باید قابلیت نقد شوندگی بالایی داشته باشد.

وزیر اقتصاد تصریح کرد: بنظر من ما باید این مسیر را برای صنعت بیمه باز کنیم که تا سقف سرمایه مشخصی، در برخی صنایع صادراتی مثل صنایع معدنی، پتروشیمی و ... کشور سرمایه گذاری کند که هم مزیت نسبی دارند و هم می‌توانند مزیت رقابتی برای ما ایجاد کنند.
دژپسند در ادامه سخنان خود اظهار داشت: پیمودن سه مسیر «تعریف رشته فعالیت‌های بیمه‌ای جدید»، «هوشمند سازی صنعت بیمه به منظور کمک به توسعه خدمات بیمه‌ای و کارآ‌تر کردن سیستم» و «گشودن باب‌های جدید برای صنعت بیمه در تامین مالی اقتصاد»، متضمن برداشتن گام‌های بلند صنعت بیمه با هدف نقش آفرینی در اقتصاد کشور است.

انتهای پیام/