معاون فرمانده نیروی قدس سپاه بر اثر "عارضه قلبی" درگذشت

روابط عمومی سپاه پاسداران با انتشار اطلاعیه‌ای در روز یکشنبه ۲۹ فروردین اعلام کرد که سردار سرتیپ محمد حسین‌زاده حجازی، معاون فرمانده کنونی نیروی قدس سپاه پاسداران بر اثر "عارضه قلبی" درگذشته است.

در این اطلاعیه در مورد مسئولیت‌های تا کنونی سردار حجازی ۶۵ ساله آمده است که او پس از جنگ ایران و عراق مسئولیت‌هایی از جمله "فرماندهی نیروی مقاومت بسیج به مدت ۱۰ سال، ریاست ستاد مشترک سپاه، جانشین فرمانده کل سپاه و معاونت آماد، پشتیبانی و تحقیقات صنعتی ستادکل نیروهای مسلح" را برعهده داشته است.

این اطلاعیه می‌افزاید که حجازی "مدتی مسئولیت سپاه در لبنان را داشت" و در سال‌های اخیر "برای یاری‌بخشی به مدافعین حرم و کمک به جبهه مقاومت اسلامی" فعال بوده است. منظور مسئولان جمهوری اسلامی از "یاری‌بخشی به مدافعین حرم" مشارکت در جنگ داخلی سوریه است.

سردار حجازی در دی‌ماه ۱۳۹۹ در گفت‌وگو با شبکه المیادین در مورد نقش ایران در سوریه و حملات اسرائیل به نیروهای شبه‌نظامی جمهوری اسلامی گفته بود: «درباره حملاتی که ادعا می‌کنند به ایران وارد کرده‌اند، بسیاری از این ادعاها کذب و ادعاهای تبلیغاتی است. بارها دفتر مستشاری ایران در سوریه به این ادعاهای دروغ پاسخ داده است و گفته که چنین نیست. تصور می‌کنم چیزی را که اسرائیلی‌ها ادعا می‌کنند مثلا می‌گویند نیروهای ایران در سوریه مستقر هستند در حالی که ایران هیچ گاه نیرو یا یگان مستقر در سوریه نداشته و بیشتر در حالت‌های مستشاری در سوریه بوده‌اند؛ که گاهی این حضور مستشاری در حد گفتگو و مشورت دادن است و گاهی مستشار در میدان حاضر می‌شود و ارزیابی می‌کند.»

به گزارش باشگاه خبرنگاران، حجازی در این مصاحبه افزود: «حضور ایران در سوریه از ابتدا هم شامل استقرار نیرو و یگان نبوده است. مستشاران ما در یگان‌ها حضور داشته‌اند و راهنمایی کرده‌اند، اما اینکه ادعا می‌کنند پایگاه یا پادگانی از ایران را زده‌اند، درست نیست، چون چنین چیزی وجود ندارد.

"بارها دفتر مستشاری ایران در سوریه به این ادعاهای دروغ پاسخ داده است و گفته که چنین نیست"آن‌ها بخوبی می‌دانند که اگر نیرو یا شخصی از ایرانی‌ها را به شهادت برسانند، حتما با پاسخ ایران مواجه می‌شوند. حتما پاسخ می‌دهیم کما اینکه در گذشته پاسخ داده شده است. پس این ادعاها بدون پشتوانه است.»

اطلاعیه سپاه می‌افزاید، پس از مرگ قاسم سلیمانی، به پیشنهاد اسماعیل قاآنی، فرمانده نیروی قدس سپاه و با حکم حسین سلامی، فرمانده کل سپاه به سمت جانشینی فرماندهی نیروی قدس منصوب شد.

• فرماندهان کل سپاه پاسداران از آغاز تا امروز

  ترکیب اولیه ستاد فرماندهی سپاه شامل افراد زیر می‌شد: علی دانش ‌منفرد، فرمانده/ سید محمد غرضی، معاون عملیات/ دکتر افروز، مسئول روابط عمومی/ محسن رفیقدوست، مسئول تدارکات و محسن سازگارا. فرماندهی علی دانش منفرد که از ۹ اسفند ۱۳۵۷ تا ۱۸ فروردین ۱۳۵۸ ادامه یافت، فاقد حکم رسمی بود. (عکس: قسمت بالا، نفر اول سمت چپ با عینک)

• فرماندهان کل سپاه پاسداران از آغاز تا امروز

  با ادغام سه گروه مسلح دیگر در درون سپاه که ۱۸ فروردین ۱۳۵۸ صورت گرفت، سرپرستی سپاه به آیت‌الله حسن لاهوتی سپرده شد.

  چندی بعد او به همراه پسرش وحید لاهوتی بازداشت شد و در زندان اوین به‌طرز مشکوکی درگذشت. سعید و حمید لاهوتی، پسران آیت‌الله لاهوتی به ترتیب همسران فاطمه و فائزه هاشمی رفسنجانی هستند.

• فرماندهان کل سپاه پاسداران از آغاز تا امروز

  در دوره‌ای که لاهوتی سرپرست سپاه بود، جواد منصوری به فرماندهی برگزیده شد که منجر به اختلاف میان این دو شد که در نهایت به استعفای لاهوتی در ۲۹ آبان ۱۳۵۸ انجامید. سپس موسوی اردبیلی و اکبرهاشمی رفسنجانی از سوی شورای انقلاب مامور یافتند به مشکلات سپاه رسیدگی کنند.

• فرماندهان کل سپاه پاسداران از آغاز تا امروز

  با توجه به این‌که هاشمی رفسنجانی در تاریخ ۲۶ آبان وارد کابینه موقت شورای انقلاب شده و به سرپرستی وزارت کشور منصوب شده بود و نیز لاهوتی که استعفای کتبی خود را رسانه‌ای کرده بود، سید علی خامنه‌ای به سرپرستی کل سپاه گمارده شد. با انتصاب ابوالحسن بنی‌صدر به فرماندهی کل نیروهای مسلح، او از سرپرستی سپاه و نیز معاونت وزارت دفاع استعفا داد.

• فرماندهان کل سپاه پاسداران از آغاز تا امروز

  عباس دوزدوزانی از پنجم اسفند ۱۳۵۸ تا دوم خرداد ۱۳۵۹ فرماندهی سپاه را برعهده گرفت. او نخستین فرمانده کل سپاه بود که حکم فرماندهی خود را از بنی‌صدر دریافت کرده بود.

  "مستشاران ما در یگان‌ها حضور داشته‌اند و راهنمایی کرده‌اند، اما اینکه ادعا می‌کنند پایگاه یا پادگانی از ایران را زده‌اند، درست نیست، چون چنین چیزی وجود ندارد"دوزدوزانی هم به دلیل مخالفت‌های رئیس جمهوری وقت، استعفا می‌دهد و از این مسئولیت کنار می‌رود.

• فرماندهان کل سپاه پاسداران از آغاز تا امروز

  فرمانده بعدی سپاه عباس آقازمانی معروف به "ابوشریف" بود که در دوم خرداد ۱۳۵۹ طی حکمی از سوی بنی‌صدر به فرماندهی سپاه پاسداران منصوب شد اما کمتر از یک ماه بعد در ۲۷ خرداد همان سال استعفا کرد.

• فرماندهان کل سپاه پاسداران از آغاز تا امروز

  بنی‌صدر در روز ۸ تیر اعلام کرد که سید محمدکاظم موسوی بجنوردی را به فرماندهی سپاه منصوب کرده است. او که موسس حزب ملل اسلامی بود و به تازگی و در دوره دوم انتخابات مجلس شورای اسلامی به مجلس راه یافته بود، در ابتدا فرماندهی سپاه را به صورت مشروط پذیرفت اما پس از انتشار این خبر و مشورت با سید احمد خمینی، اعلام کرد که فرماندهی سپاه را نمی‌پذیرد.

• فرماندهان کل سپاه پاسداران از آغاز تا امروز

  روز ۲۲ تیر، مرتضی رضایی به مدت یک سال و یک ماه و ۲۹ روز فرماندهی سپاه را برعهده گرفت. برخی وی را "سردار بی تصویر سپاه" می‌نامند. رضایی طی حکمی از سوی ابوالحسن بنی‌صدر و تایید آیت‌الله خمینی به فرماندهی سپاه منصوب شد. پس از پایان دوران فرماندهی او در سال ۱۳۷۳ با حکم آیت‌الله خامنه‌ای در مقام "حفاظت اطلاعات سپاه پاسداران" در پس پرده رمز و راز پنهان شد.

• فرماندهان کل سپاه پاسداران از آغاز تا امروز

  دوره یک ساله مرتضی رضایی با انتصاب محسن رضایی به عنوان فرمانده کل سپاه پاسداران پایان گرفت.

  او پیشتر مسئول اطلاعات سپاه بود و به مدت ۱۶ سال به‌عنوان فرمانده سپاه بر سر کار ماند. تصمیم‌های جنگی او به‌ویژه در عملیات‌های کربلای ۴ و ۵ هنوز هم محل بحث و مناقشه است.

• فرماندهان کل سپاه پاسداران از آغاز تا امروز

  وزارت سپاه پاسداران یکی از وزارت‌خانه‌های سابق در دولت ایران است که میان سال‌های ۱۳۶۱ تا ۱۳۶۸ فعال بود. محسن رفیق‌دوست از ۱۸ آبان ۱۳۶۱ تا ۲۲ شهریور ۱۳۶۷ وزیر سپاه پاسداران بود. این وزارت‌خانه تدارک نظامی سپاه را برعهده داشت.

• فرماندهان کل سپاه پاسداران از آغاز تا امروز

  علی شمخانی نیز به مدت یک سال از شهریور ۱۳۶۷ تا ۱۳۶۸ در دولت چهارم وزارت سپاه را برعهده داشت. بودجه این وزارت‌خانه در سال ۱۳۶۶ بالغ بر ۷۰۰ میلیون دلار بود.

• فرماندهان کل سپاه پاسداران از آغاز تا امروز

  یحیی (رحیم) صفوی از شهریور ۱۳۶۷ تا ۱۳۷۶ به مدت ۹ سال و ۱۱ ماه فرماندهی سپاه را برعهده داشت.

  "آن‌ها بخوبی می‌دانند که اگر نیرو یا شخصی از ایرانی‌ها را به شهادت برسانند، حتما با پاسخ ایران مواجه می‌شوند"او فرمانده سپاه اصفهان در دوران جنگ و فرمانده نیروی زمینی سپاه بوده است.

• فرماندهان کل سپاه پاسداران از آغاز تا امروز

  محمد علی جعفری در سال ۱۳۸۶ جانشین یحیی رحیم صفوی شد و این سمت را تا اردیبهشت ۱۳۹۸ برعهده داشت. جعفری دانش‌آموخته کارشناسی مهندسی معماری از دانشگاه تهران و کارشناسی ارشد فرماندهی از دانشگاه امام حسین است.

• فرماندهان کل سپاه پاسداران از آغاز تا امروز

  حسین سلامی در اردیبهشت سال ۱۳۹۸ ضمن ارتقا به درجه سرلشکری به سمت فرماندهی سپاه پاسداران منصوب شد. سلامی که با آغاز دوران جنگ در سال ۱۳۵۹ به سپاه پیوست، حافظ قرآن است و پیشینه فعالیت سیاسی در قبل یا هنگام انقلاب اسلامی نداشته است.
  
  نویسنده: محمود صالحی