در هفته ای که گذشت؛ نگاهی به گزارشات محیط زیستی در ایران

هرانا - ۲۴ شهریور ۱۴۰۲

خانه > سایر گروهها > در هفته ای که گذشت؛ نگاهی به گزارشات محیط زیستی در ایران

خبر اختصاصی
تاریخ : ۱۴۰۲/۰۶/۲۴
دسته : سایر گروهها
لینک کوتاه :
کد خبر : ۵۵۰۱۸۷

چاپ خبر

در هفته ای که گذشت؛ نگاهی به گزارشات محیط زیستی در ایران

خبرگزاری هرانا – حق بر محیط زیست و مبانی فلسفی آن، از قواعد حقوق بشر و حقوق طبیعی نشأت گرفته شده است. ابتدایی ترین حق طبیعی انسان در این کره خاکی، «حق حیات» است. اما طی دهه های اخیر به دلیل استفاده بی رویه از منابع طبیعی، عدم نظارت و توجه به مباحث زیست محیطی و الگوهای صحیح، محیط زیست طبیعی به شدت دچار صدماتی شده است. گزارش پیش رو حاصل ثبت چهل و چهار واقعه محیط زیستی ایران است که در هفته اخیر منتشر و به هدف آگاهی سازی گردآوری شده است.

به گزارش خبرگزاری هرانا، ارگان خبری مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران، در هفته‌ ای که گذشت، بیست و پنج شکارچی غیرمجاز و قاچاقچی چوب بازداشت و به مراجع قضائی معرفی شدند. افزون بر این، بر اساس گزارشات منتشر شده، بیش از یکصد و شصت هکتار از منابع طبیعی دچار آتش سوزی شدند.

"اما طی دهه های اخیر به دلیل استفاده بی رویه از منابع طبیعی، عدم نظارت و توجه به مباحث زیست محیطی و الگوهای صحیح، محیط زیست طبیعی به شدت دچار صدماتی شده است"از سوی دیگر شاخص کیفی هوا دستکم در یازده شهر ناسالم و خطرناک اعلام شد. از دیگر اخبار مرتبط با محیط زیست میتوان به تداوم خشکسالی در مناطق مختلف اشاره کرد؛ در گزارش پیش رو به برخی از آنها پرداخته شده است.

آسیب رسانی به جنبه های مختلف محیط زیست در ایران کماکان ادامه دارد. از طرفی شهروندانی وجود دارند که به دلیل عدم آموزش یا نیازهای مالی دست به تخریب و آسیب رسانی به محیط زیست می زنند و از سوی دیگر نهادهای متولی در تلاش هستند تا از حجم این آسیب ها بکاهند، هر چند این تلاش ها قابل تقدیر است اما به نظر نمی آید میزان آن با شرایط محیط زیستی ایران تطبیق داشته باشد.

بازداشت و محکومیت متخلفان محیط زیستی

یکی از موضوعات مورد بحث محیط زیست مسئله حمایت از منابع طبیعی بوده و از سوی دیگر، حفاظت از جنگل‌ها، حیات وحش و جلوگیری از قاچاق چوب، شکار و صید بی رویه به عنوان بخشی از مقوله حفاظت از منابع طبیعی، و در نهایت حفظ محیط زیست تلقی می‌شود. بسیاری از حیوانات، به دلیل شکار غیرقانونی در معرض خطر قرار دارند.

طی یک هفته اخیر با تلاش محیط بانان و جنگل بانان، بیش از پنجاه و سه تن در مازندران، کاشان، خراسان شمالی، لرستان، کردستان و اصفهان و در این راستا هشت متهم بازداشت شدند. همچنین طی این مدت دستکم هفده شکارچی غیرمجاز در استان های سمنان، لرستان، خوزستان و کرمان بازداشت و به مراجع قضایی معرفی شدند.

افزون بر این، سرپرست اداره منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان آزادشهر از کشف ۶۰ عدد چوب جنگلی قطع شده از نوع درخت «خرمندی» به طول ۱/۵ تا ۲/۲۰ متر و قطر ۱۰ تا ۲۵ سانتی‌متر در حوزه کوهمیان در یکی از معادن این شهرستان خبر داد.

مدیرکل حفاظت محیط زیست کهگیلویه و بویراحمد گفت: دادگاه در حکمی جالب برای یک شکارچی متخلف در منطقه دنا به چند فعالیت سبز از جمله ایجاد آبشخور و علوفه دادن به حیات وحش به مدت ۶ ماه رای داد.

اسلام جاودان خرد در توضیح جزئیات این پرونده خاطرنشان کرد: در تیرماه سال جاری یگ گروه چهار نفره شکارچی در منطقه شکار ممنوع پادنا واقع در ضلع شمالی منطقه حفاظت شده دنا، اقدام به شکار یک راس کل وحشی کرده که با اقدام قاطع یگان حفاظت پارک ملی مواجه و سرانجام بمنظور اعمال قانون به مراجع قضایی دادگاه عمومی بخش پادنا معرفی شدند.

حق تنفس و هوای پاک

براساس گزارش‌ها، سالانه تعداد پر شماری از شهروندان بر اثر آلودگی هوا جان خود را از دست می‌دهند.

این مشکل علتی جز سو مدیریت و عدم توجه به کنوانسیون‌ها و قراردادهای بین‌المللی در این زمینه ندارد.

طی هفته ای که گذشت شاخص کیفی هوا در شهرهای تهران ۱۱۹، نهبندان ۱۳۳، سرایان ۱۲۸، زیرکوه ۱۰۹، اهواز ۱۷۳، سوسنگرد ۱۶۸، مشهد ۱۲۱، کرج ۱۱۴، اصفهان ۱۳۹، لامرد ۱۴۹ و بجنورد ۲۰۹ ناسالم برای گروه های حساس، ناسالم برای تمام گروه ها، بسیار ناسالم و یا خطرناک اعلام شد.

شاخص کیفی هوا از صفر تا ۵۰ هوای پاک، ۵۱ تا ۱۰۰ هوای سالم، ۱۰۱ تا ۱۵۰ ناسالم برای گروه‌های حساس، ۱۵۱ تا ۲۰۰ ناسالم برای عموم، ۲۰۱ تا ۳۰۰ بسیار ناسالم و ۳۰۱ تا ۵۰۰ خطرناک است.

شاخص کیفی هوا ( Air Quality Index ) معیاری است که غلظت ترکیبات مختلف آلاینده موجود در هوا نظیر مونوکسید کربن، دی اکسید گوگرد، ترکیبات نیتروژن دار، اوزون و ذرات معلق ( ذرات کوچک‌تر از ۱۰ میکرومتر و ذرات کوچک‌تر از ۲.۵ میکرومتر) را که دارای حدود مجاز متفاوت با واحدهای مختلف است به یک عدد بدون واحد تبدیل می‌کند و وضعیت آلودگی هوا را نمایش می‌دهد.

به طور کلی جنگل‌ها در نتیجه عمل کربن گیری مرتباً گاز کربنیک هوا را که در اثر تنفس موجودات زنده و فعل و انفعالات شیمیایی و آلودگی های محیط زیست وارد هوا می‌شود جذب کرده و گاز اکسیژن را پس می‌دهد. از این رو باید مورد توجه ویژه ای قرار گیرند.

در هفته ای که گذشت، دستکم شش فقره حریق در استان های گلستان، چهارمحال و بختیاری، کرمانشاه و فارس باعث از بین رفتن بیش از یکصد و شصت هکتار از منابع طبیعی این استان ها شد.

از سوی دیگر مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان زنجان اعلام کرد از ابتدای سال جاری تاکنون ۱۹۵ هکتار از مراتع و منابع طبیعی استان در آتش سوخت که این میزان طی سال گذشته ۵۲ هکتار بوده و ۳۲۳ درصد افزایش یافته است.

همچنین مدیرکل حفاظت محیط‌ زیست استان کرمانشاه گفت: آتش‌سوزی در مناطق تحت مدیریت این اداره کل در استان امسال در مقایسه با سال‌های گذشته هشت برابر افزایش یافته است.

احد جلیلیان اظهار کرد: از ابتدای امسال تاکنون ۲۴ فقره آتش‌سوزی در مناطق حفاظت شده این استان به وقوع پیوسته که این تعداد در سال گذشته در همین زمان تنها سه مورد و با وسعت تنها ۱.۵ هکتار بود.

فقدان مدیریت بارش های حداقلی؛ خشکسالی و از بین رفتن منابع آبی

خشک‌سالی می‌تواند باعث عدم توازن در میزان آب و در نتیجه آن کمبود آب، نابودی گیاهان، کاهش عمق آب‌های سطحی و خاک مرطوب شود. این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که تبخیر سطحی و تبخیر آب از گیاهان از حد معمول در مدت معین بیشتر شود. عدم مدیریت صحیح منابع آبی در کشور، اثرات جبران ناپذیر این مهم را عمیقتر میکند.

مدیر امور منابع آب مشگین‌شهر در رابطه با میزان کاهش بازش در این شهر گفت: در حال حاضر میران ورودی سد احمد بیگلو به صفر رسیده و میزان حجم ورودی سد سبلان از ۴۱ میلیون متر مکعب در سال گذشته به ۱۶ میلیون متر مکعب کاهش یافته است.

همچنین، معاون محیط زیست استان همدان اعلام کرد تالاب پیرسلمان اسدآباد خشک شده و ماهی‌ های داخل آن نیز تلف شده‌اند.

از سوی دیگر، به‌ واسطه برداشت‌های بی‌رویه از منابع آبی لرستان زنگ هشدار برای دشت‌ های این استان به صدا درآمده و به گفته مسئولان باید ۱۳۸ متر حفاری کرد تا به آب در دشت «سیلاخور» رسید.

علاوه بر این، تالاب میقان نیز تبدیل به سرزمینی بی سامان شده است و فعالان محیط زیست راجع به وضعیت این تالاب هشدار داده اند.

بر اساس گزارشهای منابع داخلی، چشمه علی شهرری در استان تهران نیز کاملا خشک شده است.

افزون بر این، مدیرکل مدیریت بحران استان زنجان گفت: فرونشست مسئله‌ای است که استان زنجان با آن درگیر شده و با کم عمق شدن آب‌های مصرفی و آب‌های زیرزمینی وقوع آن تسریع یافته است.

بحران پسماند و آلاینده های محیط زیستی

طی هفته جاری، معاون وزیر نیرو در امور آب و آبفا و مدیرعامل شرکت مدیریت منابع آب ایران گفت: وزارت نیرو بر استفاده از پساب در صنعت تاکید ویژه دارد.

محمد جوانبخت با تأکید ویژه بر استفاده صنایع از پساب افزود: در سال ۱۴۰۰ با توجه به حساسیت مصرف آب اقدامات ویژه‌ای در حوزه استفاده از پساب توسط وزارت نیرو صورت گرفته و موضوع استفاده از منابع آبی نامتعارف پساب یا بازچرخانی آب در بند “ع” تبصره ۸ قانون بودجه سال ۱۴۰۲ عنوان شده است.

از سوی دیگر جلال محمدی شهردار مهران در خصوص زباله و پسماند این شهر، گفت: تاکنون یک هزار تن زباله و پسماند از داخل شهر مهران و پارکنیگ بزرگ اربعین جمع آوری شده است که ۸۰ درصد آن پسماند‌های قابل بازیافت و ۲۰ درصد آن را زباله‌های دورریز تشکیل داده است.

رضا شایسته سرپرست اداره حفاظت محیط‌ زیست شهرستان قرچک از صدور اخطار آلاینده ها در این شهرستان خبر داد و گفت: در راستای پایش و نظارت بر فعالیت واحدهای تولیدی، صنعتی و خدماتی شهرستان قرچک از جمله کارواش‌ها، تفکیک زباله و بازیافت ضایعات و دباغی‌ها، تعداد ۶۵ اخطاریه محیط‌زیستی برای واحدهای آلاینده به منظور ارائه مدارک و مجوزهای فعالیت و رعایت ملاحظات محیط‌زیستی از ابتدای سال تاکنون صادر شد.