پروژه میلیاردی اروپا برای کشف اسرار ماده تاریک؛ اقلیدس برای رصد آسمان خارج کهکشانی به فضا می‌رود

یورو نیوز - ۲۸ خرداد ۱۴۰۲

نگارش از یورونیوز فارسی •

به روز شده در: ۱۸/۰۶/۲۰۲۳ - ۱۳:۰۱

کاوشگر اروپا با هدف کشف بخش تاریک کیهان و پاسخ به این سوال که جهان از چه چیزی تشکیل شده، طی چند هفته آینده به فضا پرتاب می‌شود.

تلسکوپ اقلیدس در ماموریت یک میلیارد یورویی خود دو جزء اسرارآمیز کیهان را بررسی خواهد کرد: انرژی تاریک و ماده تاریک.

انرژی تاریک، نیروی اسرارآمیزی است که انبساط جهان را تسریع می‌کند و ماده تاریک نیز شکلی فرضی از ماده است که اخترشناسان معتقدند که با نفوذ در کیهان، ۸۰ درصد جرم آن را تامین کرده و به عنوان یک چسب کیهانی کهکشان‌ها را در کنار هم نگه داشته است.

انرژی تاریک و ماده تاریک هر دو نامرئی هستند و ستاره شناسان تنها با اندازه‌گیری تاثیر آنها بر تحرکات ستارگان و کهکشان‌ها توانسته‌اند وجود آنها را استنباط کنند.

بزرگترین تلسکوپ زمینی دنیا یک قدم به ستاره‌ها نزدیک‌تر می‌شود
تصاویر تلسکوپ فضایی جیمز وب شناخت بشر از تکامل کیهان را به چالش کشید

اقلیدس با مشارکت آژانس فضایی اروپا (ESA) و کنسرسیومی با حضور بیش از هزار و دویست متخصص از ۱۴ کشور اروپایی و دو کشور کانادا و ایالات متحده ساخته شده است. اقلیدس قرار بود سال پیش با یک فروند موشک سایروز روسی به فضا پرتاب شود ولی با توقف همکاری آژانس فضایی اروپا و روسیه به دلیل تهاجم نظامی این کشور به اوکراین، این تلسکوپ اروپایی با استفاده از موشک فالکون ۹، ساخت شرکت اسپیس‌ایکس، به فضا پرتاب می‌شود.

مطابق برنامه‌ریزی انجام شده، اقلیدس قرار است ۱ ژوئیه به فضا پرتاب شود. اقلیدس پس از یک ماه به مقصد خود در ۱۵۰ میلیون کیلومتری زمین می‌رسد و از آنجا رصد بخش تاریک کیهان را آغاز خواهد کرد.

به اینستاگرام یورونیوز فارسی بپیوندید

استفان ویلکینز، ستاره‌شناس از دانشگاه ساسکس، در توضیح ویژگی‌های اقلیدس به گاردین گفت: «اقلیدس قدرت تفکیک تلسکوپ فضایی هابل را دارد، اما در عین حال می‌تواند یک سوم آسمان شب را به طور همزمان رصد کند، بنابراین می‌تواند نقشه فوق‌العاده دقیقی از آسمان‌ها به ما ارائه دهد.»

اقلیدس قادر است که با استفاده از پدیده عدسی گرانشی میلیون‌ها تصویر را از کهکشان‌ها ثبت کند.

در برخی موارد، نور اجسام دور در سفر خود به سمت زمین از ماده تاریک عبور می‌کند. وقتی این اتفاق می‌افتد، میدان گرانشی آن منبسط می‌شود و در نتیجه انحراف و شکستی در مسیر نور رخ می‌دهد.

پدیده لنز گرانشی تصاویر تحریف شده‌ای تولید می‌کند که حاوی نکات کلیدی زیادی در مورد ماهیت ماده تاریک است.

به این ترتیب، محققان اروپایی امیدوارند، اقلیدس که به نام ریاضیدان یونان باستان و پدر هندسه نامگذاری شده، بتواند به سوال‌هایی از جمله این که اندازه جهان ما در طول زمان چگونه تغییر می‌کند؟، چه زمانی تغییر در نرخ انبساط جهان رخ می‌دهد؟ و این که اساسا در کیهان اطراف ما چه می‌گذرد، پاسخ دهد.

هم‌رسانی این مطلب: