قدمت دوبیتی‌های ایران ریشه در دوران ساسانی دارد

فؤاد توحیدی، پژوهشگر موسیقی نواحی و عضو شورای علمی سیزدهمین جشنواره موسیقی نواحی ایران درباره این دوره از جشنواره گفت: امسال بیشتر موسیقی آوازی خواهیم داشت و از آنجایی که موسیقی آوازی مناطق مختلف ایران بر پایه دوبیتی‌خوانی است، موضوع اصلی این دوره از جشنواره را «دوبیتی‌خوانی» انتخاب کرده‌ایم.
دعوت از پیشکسوتان گمنام

وی با اشاره به اینکه معیار انتخاب هنرمندان، تسلط آن‌ها بر مقام‌های آوازی است، عنوان کرد: امسال سعی داریم از چهره‌های تکراری کمتر استفاده کنیم و بیشتر از حضور جوان‌ها بهره ببریم. پسر ۱۱ ساله‌ای را از کرمان به جشنواره دعوت کرده‌ام که صدای بسیار خوبی دارد. اکثراً پیشکسوتانی به جشنواره دعوت شده‌اند که چندان شناخته‌شده نیستند و اولین‌بار است که به جشنواره دعوت می‌شوند.

در بین انواع سروده‌ها تنها دوبیتی است که ریشۀ پارسی دارد و به فهلویات و ترانه‌ های دورۀ ساسانی برمی‌گردد. بقیۀ نمونه‌ها ریشۀ غیرپارسی و بیشتر عربی دارند. تقریباً در تمام سرزمین‌های پارسی‌زبان دوبیتی با نام‌های مختلف اجرا می‌شود.

"در بین اکثر اقوام ایرانی نیز دوبیتی با فواصل موسیقایی و گویش محلی همان منطقه خوانده می‌شود"در بین اکثر اقوام ایرانی نیز دوبیتی با فواصل موسیقایی و گویش محلی همان منطقه خوانده می‌شود. معمولاً موضوع دوبیتی‌ها در موسیقی نواحی، عاشقانه است. اولین منبع موسیقایی در مورد دوبیتی‌ها، که در ایران منتشر شد اثر استاد حسین کوهی‌کرمانی بود بنام «هفتصد ترانۀ روستایی» که بیشتر به دوبیتی‌های محلی استان کرمان و فارس اختصاص یافته است.

تنوع جذاب دوبیتی‌های پارسی

معمولاً خواننده یا بدون ساز دوبیتی را اجرا می‌کند و یا خودش در بین ابیات سازی مثل نی را می‌نوازد. در برخی نواحی، نوازنده‌ای خواننده را با سازهایی مثل نی، سُرنا، قیچک، دوتار و... همراهی می‌کند.

دوبیتی‌ها در استان کرمان بسیار متنوع اجرا می‌شوند و به انواع مختلفی از قبیل غریبی، سرکوهی، دوبیتو، چهاربیتو، بیابانی، جلگه‌ای، بالاولاتی، گودی، شرمه، شاه‌غلامی، کهنویی، خرمی، دشتی، کُردی (چوپانی)، صوغونی، غربتی، دلتنگی و... تقسیم می‌شود.

عضو شورای علمی سیزدهمین جشنواره موسیقی نواحی ایران درباره نحوه برگزاری این دوره از جشنواره اظهار داشت: امسال تیم فیلمبرداری به محل زندگی هنرمندان می‌رود و از موسیقی آن‌ها و زندگی‌شان فیلمبرداری می کند. علاوه‌بر بخش آفلاین، بخش دیگری هم داریم که هنرمندان به صورت آنلاین در محل برگزاری جشنواره حاضر می‌شوند و به اجرای موسیقی می‌پردازند.

سیزدهمین جشنواره موسیقی نواحی ایران به دبیری احمد صدری به صورت آنلاین و آفلاین در آبان‌ماه سال جاری در استان کرمان برگزار خواهد شد.