درگذشت زلاتکو کرانچار؛ گلزن مادرزاد در زمین، مربی باشخصیت روی نیمکت

درگذشت زلاتکو کرانچار؛ گلزن مادرزاد در زمین، مربی باشخصیت روی نیمکت۴ ساعت پیش

منبع تصویر،

Getty Images

متولد ۱۵ نوامبر ۱۹۵۶ و نخستین بازی رسمی با پیراهن دینامو زاگرب در تاریخ ۳ مارس ۱۹۷۴. زلاتکو کرانچار وقتی نخستین بازی خود را با پیراهن یکی از بزرگترین تیمهای یوگسلاوی سابق انجام داد، فقط ۱۷ سال داشت.

هرچند امروز نام کرانچار به عنوان فوتبالیست، اغلب دوستداران فوتبال را به یاد نیکو کرانچار هافبک تکنیکی دهه گذشته تاتنهام می‌اندازد، اما پدر او یعنی زلاتکو، از نظر هم‌نسلانش بازیکنی بزرگ‌تر از نیکو بوده است.

• زلاتکو کرانچار، سرمربی سابق سپاهان و پرسپولیس درگذشت
• زلاتکو کرانچار برکنار شد
• شرق بهشت؛ مربیان خارجی از کجا به فوتبال ایران آمدند و چه کردند؟

زلاتکو کرانچار صبح امروز پس از تحمل درد جسمانی ناشی از نارسایی کبدی، درگذشت. انجام ۵۵۶ بازی با پیراهن دیناموزاگرب و زدن ۹۸ گل در مسابقات لیگ، باعث شد راپید وین خواهان جذب این مهاجم تکنیکی شود. او در دوره بازیگری، یک گلزن مادرزاد بود که در هر فصل گل‌های زیادی می‌زد.

کرانچار سال‌های پایانی دوره بازیگری خود را در اتریش سپری کرد و مربیگری را هم در همان کشور با تیم کلاگنفورت آغاز کرد و در ادامه دو فصل موفق در باشگاه زگستا کرواسی باعث شد نظر مدیران باشگاه دینامو زاگرب به کرانچار، این بار به عنوان سرمربی جلب شود.

منبع تصویر،

Getty Images

توضیح تصویر،

در مراسم قرعه‌کشی یورو ۲۰۱۲ به عنوان مربی مونته‌نگرو در کنار فابیو کاپلو (سرمربی انگلیس) و جان توشاک (سرمربی ولز)

کرانچار در همان نخستین فصل سرمربیگری دیناموزاگرب، هم به قهرمانی لیگ کرواسی رسید و هم برنده جام حذفی شد.

"درگذشت زلاتکو کرانچار؛ گلزن مادرزاد در زمین، مربی باشخصیت روی نیمکت۴ ساعت پیشمنبع تصویر، Getty Imagesمتولد ۱۵ نوامبر ۱۹۵۶ و نخستین بازی رسمی با پیراهن دینامو زاگرب در تاریخ ۳ مارس ۱۹۷۴"کرانچار تا سال ۲۰۰۴ در چندین باشگاه مختلف در کرواسی و مصر مربیگری کرد و در این سال پس از جام ملت‌های اروپا، جانشین اتو باریچ در تیم ملی کرواسی شد.

کرواسی با هدایت کرانچار، به آسانی به جام جهانی ۲۰۰۶ صعود کرد اما در مرحله گروهی این رقابت‌ها، در گروه ششم پایین‌تر از برزیل و استرالیا قرار گرفت و نتوانست به مرحله حذفی صعود کند. در پی نتایج ضعیف در جام جهانی، فدراسیون فوتبال کرواسی قرارداد کرانچار را تمدید نکرد.

از مربیگری در جام جهانی تا حضور در معارفه علی دایی

مرحله پایانی مربیگری کرانچار، پس از پایان همکاری با فدراسیون کرواسی، با حضور او در فوتبال آسیا و خاورمیانه کلید خورد؛ سال ۲۰۰۷ با تیم الشباب امارات و بعد در سال ۲۰۰۹ امضای قرارداد سرمربیگری پرسپولیس.

کرانچار در ۳۰ تیر ماه ۱۳۸۸ به ‌عنوان سرمربی پرسپولیس انتخاب شد و کمتر شش ماه بعد در دی ۱۳۸۸ علی دایی جانشین او شد. باشگاه پرسپولیس درحالی کرانچار را برکنار کرد که تا پایان هفته بیست و یکم، تیم او در رده سوم جدول قرار داشت.

رسانه‌های ایران در ماجرای برکناری کرانچار، با وجه ویژه‌ای شخصیت این مربی کروات آشنا شدند؛ کرانچار در روز معارفه علی دایی در ورزشگاه کارگران حاضر شد و با خوشرویی، بازیکنان پرسپولیس را شخصا به جانشین خود معرفی کرد و آخرین روز کاری خود در پرسپولیس را اینگونه سپری کرد.

پس از پرسپولیس، کرانچار برای دومین بار کار در یک تیم ملی را تجربه کرد و این بار به عنوان سرمربی تیم ملی مونته‌نگرو.

اما دوری او از فوتبال ایران، کمتر از دو سال طول کشید و این بار باشگاه سپاهان کرانچار را استخدام کرد.

او در آبان ماه ۱۳۹۰ به‌عنوان سرمربی سپاهان اصفهان معرفی شد و موفق شد این تیم را در لیگ برتر ۹۱-۱۳۹۰ و جام حذفی ۹۲-۱۳۹۱ به مقام قهرمانی برساند. این شاید درخشان‌ترین مقطع مربیگری کرانچار در فوتبال آسیا بود؛ او ۱۱۵ بار روی نیمکت سپاهان در بازی‌های رسمی نشست و سپاهان در ۶۰ مسابقه برنده شد.

سپاهان در این مقطع با کرانچار به طور متوسط از هر بازی ۱/۸۴ امتیاز کسب کرد که آماری بسیار خوب به حساب می‌آید. با این حال عمر همکاری کرانچار با سپاهان در این مقطع به سه سال نرسید و این مربی در تابستان ۱۳۹۳ از هدایت سپاهان استعفا کرد تا کار در الاهلی قطر را تجربه کند و بعد هم راهی کرواسی شد تا برای سومین بار هدایت دینامو زاگرب را به عهده بگیرد.

کرانچار در الاهلی و دیناموزاگرب هم چندان دوام نیاورد. ۲۰ بازی در الاهلی و ۱۶ مسابقه را با دینامو انجام داد و پس از حدود شش ماه، بار دیگر مدیران باشگاه سپاهان سراغ او رفتند، به امید تکرار دوران طلایی و قهرمانی دوباره در لیگ برتر.

او در ۲۹ اسفند ۱۳۹۵ برای دومین بار به‌عنوان سرمربی سپاهان انتخاب شد و انتظار می‌رفت سپاهان یکی از مدعیان قهرمانی فصل ۹۷-۹۶ باشد اما نتایج مطابق با انتظارات پیش نرفت تا دومین دوره حضور کرانچار در سپاهان نیز در ۳۰ دی ۱۳۹۶ با امضای توافقی دوطرفه به پایان برسد.

کرانچار حدود شش ماه در هیچ تیمی فعالیت نکرد تا اینکه دوباره پیشنهادی از ایران به او رسید.

"انجام ۵۵۶ بازی با پیراهن دیناموزاگرب و زدن ۹۸ گل در مسابقات لیگ، باعث شد راپید وین خواهان جذب این مهاجم تکنیکی شود"این بار از فدراسیون فوتبال ایران؛ کرانچار در تاریخ ۹ اردیبهشت ۱۳۹۷ توسط حمید استیلی مدیر تیم ملی فوتبال امید، به ‌عنوان سرمربی تیم ملی فوتبال امید معرفی شد اما در بهار ١٣٩٨ شایعاتی درباره احتمال پایان همکاری فدراسیون فوتبال با کرانچار به رسانه‌ها راه یافت؛ شایعاتی که خیلی زود به حقیقت پیوست و در اردیبهشت ۱۳۹۸ با اعلام مهدی تاج رئیس وقت فدراسیون فوتبال ایران، ماموریت کرانچار در تیم ملی امید ایران به پایان رسید.

شخصیت ویژه آقای سرمربی

در میان مربیان کرواتی که از دهه ۱۳۷۰ به بعد در ایران فعالیت کردند، کرانچار از نظر نتایج، به دستاوردی در حد استانکو پابلکوویچ و برانکو ایوانکوویچ نرسید.

البته کرانچار هم با سپاهان موفق به قهرمانی در لیگ و همینطور جام حذفی شد اما نتایج درخشان کرانچار با پرسپولیس و سپاهان، چندان بادوام نبود.

با این حال زندگی حرفه‌ای کرانچار، نکات ویژه‌ای دارد؛ او یکی از بهترین گلزنان لیگ یوگسلاوی سابق در دهه ۱۹۸۰ بود و در نخستین بازی بین‌المللی دینامو زاگرب، بازوبند کاپیتانی این تیم را به بازو بسته بود.

در دوره مربیگری هم فتح لیگ کرواسی با دیناموزاگرب، صعود به جام جهانی ۲۰۰۶ با تیم ملی کرواسی و هدایت این تیم در جام جهانی آلمان و همینطور قهرمانی در لیگ ایران، دستاوردهای حرفه‌ای ارزشمندی به حساب می‌آیند.

طی چند سال کار در ایران، آنچه کرانچار را تبدیل به یک شخصیت ویژه می‌کند، رویکرد او در مدیریت چالش‌ها با مدیران طرف قراردادش بود.

تفاهم‌نامه به جای پرونده فیفا

درحالی که اغلب مربیان خارجی شاغل در ایران، این چالش‌ها را به فیفا می‌کشاندند یا برخی مثل کارلوس کی‌روش در جریان کار خود، درگیری لفظی شدید با مدیران طرف قرارداد خود پیدا می‌کردند، کرانچار از معدود نمونه‌هایی است که هرگز اخباری از اختلافات حقوقی او با مدیریت پرسپولیس، سپاهان و فدراسیون فوتبال رسانه‌ای نشد.

نحوه برکناری او از سرمربیگری پرسپولیس شاید اگر برای یک مربی دیگر پیش می‌آمد، باشگاه درگیر یک چالش رسانه‌ای و حقوقی ویژه می‌شد اما کرانچار نه تنها بدون حاشیه با این تصمیم کنار آمد، بلکه در اقدامی کم‌نظیر در مراسم معارفه جانشین خود نیز حاضر شد.

منبع تصویر،

ffiri

توضیح تصویر،

زلاتکو کرانچار و مهدی تاج، رئیس پیشین فدراسیون فوتبال ایران

همینطور در دو بار جدایی از سپاهان، بدون پیچیدگی به توافق مکتوب رسید و حتی پس از رسیدن به تفاهم برای جدایی در دوره دوم، در رسانه‌های ایران اخباری منتشر شد مبنی بر اینکه کرانچار بخشی از طلب خود را به دلیل جدایی از تیم در میانه فصل، بخشیده و از دریافت آن صرف نظر کرده است.

در آخرین شغل حرفه‌ای در ایران هم گفته شد که وابستگی کرانچار به نوشیدن مشروبات الکی، منجر به پایان فعالیت او به عنوان سرمربی تیم فوتبال المپیک ایران شد، اما قطعا یکی از دلایلی که فدراسیون به مدیریت مهدی تاج به سرعت این تصمیم را عملی کرد، این بود که فدراسیون هیچ نگرانی‌ای بابت واکنش احتمالی کرانچار و پیامدهای رسانه‌ای این کار نداشت، چون خیال همه راحت بود که کرانچار پس از دریافت حکم پایان کار خود، هیچ مسئله‌ای را به رسانه‌ها نمی‌کشاند.

اغلب بازیکنانی که برای کرانچار بازی کردند، هوش بازیخوانی ویژه او در جریان مسابقه و اشراف به مسائل تاکتیکی و مهار نقاط قوت حریف را از ویژگی‌های برجسته کار او به عنوان یک مربی باکلاس می‌دانند.

دوستان نزدیک کرانچار هم او را یک "جنتلمن واقعی" و "شخصیتی اهل هنر" توصیف می‌کنند؛ مردی که در دوران بازیگری، از بهترین گلزنان کشورش بود و در مربیگری هم حضور در تیم‌های مهمی را تجربه کرد؛ اما درحالی در ۶۴ سالگی فوت کرد که حالا از او به عنوان یکی از متواضع‌ترین مردان تاریخ فوتبال کرواسی و باشخصیت‌ترین مربیان خارجی که در ایران فعالیت کرد، یاد می‌شود.