مرگ نامنتظره نویسنده "آداب بی‌قراری"

خالق رمان‌های "آداب بی‌قراری"، "آداب دنیا"، "متغیر منصور"، "حالت‌ها در حیاط"، "آمرزش زمینی"  و "احتمالِ پرسه و شوخی" در مرگی نامنتظره در بوستون آمریکا چشم از جهان فرو بست.

یادعلی که خودش بختیاری بود، در اسفند ۱۳۸۴ به اتهام "توهین به زن لر و نشر اکاذیب" در رمان "آداب بی‌قراری" بازداشت شد. او گرچه در اردیبهشت ۱۳۸۵ آزاد شد اما بر اساس آن اتهام، پرونده‌ای گشوده داشت که تا تیرماه ۱۳۹۱ مفتوح بود.

مصداق مورد نظر "توهین به زن لر"، دیالوگی در داستان بود که صحنه‌ای بین پرسوناژ اول رمان (مهندس شهری) با یک زن ایلیاتی و شکل گرفتن رابطه‌ای نزدیک را روایت می‌کرد.

یادعلی گفته بود ۹۹درصد از معترضان به او و آثارش داستان‌هایش را نخوانده‌اند و خیلی از آنها نمی‌دانند که این مطالب تنها در قالب داستان و تخیل محض هستند.

محاکمه یادعلی با واکنش اعتراضی کانون نویسندگان ایران و انجمن جهانی قلم همراه شد.

یعقوب یادعلی در چند سال اخیر در آمریکا سکونت داشت. همسرش با اعلام خبر درگذشت او گفته است: «روز سه‌شنبه برای گیراندن سیگار بیرون رفت وآمدنش طولانی شد. به دنبال او می‌روند و می‌بینند روی زمین افتاده و با آمدن آمبولانس مشخص می‌شود که بر اثر ایست قلبی درگذشته است.»

یادعلی متولد ۱۳۴۹ در نجف آباد بود. همسرش گفته که او هیچ مشکل قلبی نداشت و حالش خوب بود.

کتاب "آداب بی‌قراری" بعد از بازداشت یادعلی، ده سال توقیف ماند و به سکوت هفت ساله نویسنده انجامید.

"همسرش با اعلام خبر درگذشت او گفته است: «روز سه‌شنبه برای گیراندن سیگار بیرون رفت وآمدنش طولانی شد"یادعلی پس از این سال‌ها با رمان "آداب دنیا" به عرصه ادبیات بازگشت و سپس ایران را ترک کرد. بعد از آن ماجراها، در مصاحبه‌ای با مجله "تجربه" گفته بود: «نوشتن برای نویسنده خود زندگی است؛ اگر حواشی رایج مملکت ما اجازه بدهد و نویسنده جوانمرگ نشود.»

 

• نویسندگان زندانی؛ آن‌ها که رفته‌اند، آن‌ها که مانده‌اند

  مصائب اهل قلم در ایران تنها سانسور آثار آنها نیست. دستگاه‌‌های قضایی و اطلاعاتی با نگاه امنیتی و اتهامات مشابه، برای شاعران و نویسندگان پرونده می‌سازند. کانون نویسندگان حکم ۱۸۶ ماه زندان سه عضو خود را "وهن عدالت" خواند.

• نویسندگان زندانی؛ آن‌ها که رفته‌اند، آن‌ها که مانده‌اند

  کیوان باژن

  ۴۲ ماه حبس برای نویسندگی... باژن در مقاله‌ای می‌‌‌نویسد: «تا زمانی که فقط خودمان را ببینیم و اصلی­‌ترین دغدغه­‌مان این باشد که کتاب­‌مان چاپ بشود و مهم نباشد کجا و چطور، با سانسور یا بدون آن؛ و تا زمانی که برای عرضه خود از سرو کول هم بالا برویم و مهم‌­ترین بحث­مان این باشد که چرا کتاب سانسور شده­ من در فلان نشریه معرفی نشده، انتظار هر تحول در ادبیات داستانی بی­هوده است.»

• نویسندگان زندانی؛ آن‌ها که رفته‌اند، آن‌ها که مانده‌اند

  رضا خندان مهابادی

  دبیر کانون نویسندگان، منتقد و فعال اجتماعی را به شش سال حبس محکوم کرده‌اند.

  شرکت در مراسم بزرگداشت احمد شاملو و آماده کردن کتابی پژوهشی در باره تاریخ ۵۰ ساله کانون برای انتشار داخلی، مصداق اتهاماتی چون "اجتماع و تبانی به قصد اقدام علیه امنیت کشور" معرفی شده‌اند. کانون نویسندگان ایران دلایل و مستندات دادگاه را نامربوط تر و سست‌‌بنیاندتر از خود اتهامات خوانده است.

• نویسندگان زندانی؛ آن‌ها که رفته‌اند، آن‌ها که مانده‌اند

  بکتاش آبتین

  اردیبهشت ۹۴، ماموران وزارت اطلاعات با یورش به خانه این شاعر و فیلمساز، هزاران فیلم و عکس، موبایل و لپ‌تاپ شخصی و اسناد کانون نویسندگان را ضبط کردند. او به اتهام "تبلیغ علیه نظام" به شش سال حبس محکوم شده است. آبتین در سال ۹۷ نیز به سه ماه کار اجباری در بهزیستی و پنج میلیون تومان جریمه نقدی محکوم شده بود.

  "به دنبال او می‌روند و می‌بینند روی زمین افتاده و با آمدن آمبولانس مشخص می‌شود که بر اثر ایست قلبی درگذشته است.»یادعلی متولد ۱۳۴۹ در نجف آباد بود"علت: انتشار عکس از چهره زخمی مزدک زرافشان پس از حمله پلیس به مراسم قربانیان قتل‌های زنجیره‌ای.

• نویسندگان زندانی؛ آن‌ها که رفته‌اند، آن‌ها که مانده‌اند

  مهدی سلیمی

  نویسنده، مترجم و سردبیر نشریه اینترنتی زغال، اواسط تیر ۹۹ با اتهاماتی چون «فعالیت تبلیغی علیه نظام»، «توهین به مقدسات اسلام»، «تشویق مردم به فساد و فحشا» و «اجتماع و تبانی علیه امنیت کشور» در اهر دستگیر شد. سلیمی که در جستاری، "ادبیات سیاسی، بلاگردان مردم ستدیده، سیر تاریخی قیام‌های ایران تا رویدادهای آبان را بررسی کرده، موقتا و با قرار وثیقه ۵۰۰ میلیون تومانی از زندان اوین بیرون آمده است.

• نویسندگان زندانی؛ آن‌ها که رفته‌اند، آن‌ها که مانده‌اند

  مژگان کاوسی

  نویسنده، پژوهشگر و فعال اجتماعی کرد، با اتهاماتی چون "تشویق مردم برای بر هم زدن نظم عمومی" و "تبلیغ علیه نظام" به پنج سال و ۹ ماه زندان محکوم شده که سه سال آن لازم الاجراست. کاوسی که پس از دستگیری در اعتراضات سراسری آبان ۹۸، با وثیقه ۱۰۰ میلیون تومانی موقتا آزاد شده بود، بهار ۹۹ برای تحمل حبس به زندان مرکزی نوشهر انتقال یافت. او پس از انتقال به اوین، در اعتراض به وضعیت زندانیان، اعتصاب غذا کرد.

• نویسندگان زندانی؛ آن‌ها که رفته‌اند، آن‌ها که مانده‌اند

  پوریا عالمی

  ستون‌نویس روزنامه‌های سیاسی و نویسنده داستان‌های "اکون‌آبادی‌ها" و "آدم‌های عوضی"، متهم پرونده‌ای بود که وزارت اطلاعات احمدی‌نژاد برای شماری از روزنامه‌نگاران تشکیل داد. او به "اتهام تبلیغ علیه نظام" به ۵سال حبس تعلیقی محکوم شد که بعد به یکسال تقلیل یافت.عالمی پیش از رفتن به اوین از مطبوعات خداحافظی کرد و نوشت: «حرف هم نزنم سیاسی است.

  از حماقت بنویسم، از جسم سخت بنویسم، از میمون بنویسم سیاسی است.»

• نویسندگان زندانی؛ آن‌ها که رفته‌اند، آن‌ها که مانده‌اند

  فاطمه اختصاری - مهدی موسوی

  دادگاه انقلاب، این دو نویسنده، شاعر و منتقد اجتماعی را به اتهام "توهین به مقدسات" و "تبلیغ علیه نظام" به ۹۹ ضربه شلاق، جریمه نقدی و زندان طویل ۹ و ۱۱ ساله محکوم کرد. این سرایندگان"غزل پست مدرن"، پس از اعتراض به رای دادگاه و احتمال بالای عدم تغییر حکم در دادگاه تجدیدنظر، از ایران خارج شدند. کتاب‌های اختصاری و موسوی بارها از بازار جمع و خمیر شده‌‌اند ولی اینک به صورت زیرزمینی فروخته می‌شوند.

• نویسندگان زندانی؛ آن‌ها که رفته‌اند، آن‌ها که مانده‌اند

  یعقوب یادعلی

  نویسنده رمان آداب بی‌قراری که جایزه هوشنگ گلشیری به عنوان بهترین رمان اول را ربود، اسفند ۸۴ به اتهام "توهین به قوم لر" بازداشت و به یک سال حبس محکوم شد و کتابش ده سال توقیف ماند. یادعلی پس از هفت‌ سال سکوت، با رمان "آداب دنیا" به عرصه ادبیات برگشت.

  "همسرش گفته که او هیچ مشکل قلبی نداشت و حالش خوب بود.کتاب "آداب بی‌قراری" بعد از بازداشت یادعلی، ده سال توقیف ماند و به سکوت هفت ساله نویسنده انجامید"او در مصاحبه‌ای با مجله "تجربه" گفته است: «نوشتن برای نویسنده خود زندگی است؛ اگر حواشی رایج مملکت ما اجازه بدهد و نویسنده جوانمرگ نشود.»

• نویسندگان زندانی؛ آن‌ها که رفته‌اند، آن‌ها که مانده‌اند

  شهرنوش پارسی‌پور

  نویسنده رمان‌هایی چون "سگ و زمستان بلند"، "عقل آبی" و "کمی بهار"، در سرکوب‌های دهه شصت، به خاطر "حمل چمدان نشریه" چهارسال از عمر خود را در زندان گذراند. او پس از آزادی، با ترجمه و تاسیس کتابفروشی زندگی می‌کرد اما ماموران کمیته انقلاب از او می‌خواستند درباره مراجعه‌کنندگان اطلاعات بدهد. پارسی‌پور به اتهام طرح مسئله بکارت در کتاب "زنان بدون مردان" بازجویی شد و پس از چهارمین بازداشت ایران را ترک کرد.

• نویسندگان زندانی؛ آن‌ها که رفته‌اند، آن‌ها که مانده‌اند

  فرج سرکوهی

  عضو پیشکسوت کانون نویسندگان و سردبیر پرنفوذترین هفته‌نامه مستقل ایران در دو دهه اول انقلاب، شاهد زنده ربایش و آزار‌ در دستگاه اطلاعاتی جمهوری اسلامی است. او را پس از چند دستگیری‌ موقت و هنگام سفر به آلمان، در فرودگاه ربودند و ادعا کردند که در اروپاست. پس از افشای ماجرا و ورود مجامع بین‌المللی به این مسئله، سرکوهی به اتهام تبلیغ علیه جمهوری اسلامی به یک سال و نیم زندان محکوم شد.

• نویسندگان زندانی؛ آن‌ها که رفته‌اند، آن‌ها که مانده‌اند

  یوسف عزیزی بنی‌طرف

  نویسنده و پژوهشگر عرب به اتهام دامن زدن به تظاهرات سال ۸۴ در اهواز و تحریک مردم به پنج سال زندان محکوم شد.

  این عضو کانون نویسندگان ایران پس از سخنرانی در کانون مدافعان حقوق بشر و اعتراض به سرکوب خشونت‌بار ناارامی‌های خوزستان، دستگیر شده و با وثیقه ۱۰۰میلیون تومانی آزاد بود. او سرانجام و پس از چند بار احضار و تهدید به بازداشت، ایران را ترک گفت.

• نویسندگان زندانی؛ آن‌ها که رفته‌اند، آن‌ها که مانده‌اند

  علی‌اکبر سعیدی سیرجانی

  سیرجانی از نخستین نویسندگانی است که به زندان جمهوری اسلامی رفتند و برنگشتند. این پژوهشگر که از همکاران بنیاد فرهنگ ایران بود، پس از مقالات و نامه‌هایی سرگشاده در نقد خامنه‌ای و حاکمیت، در اسفند ۱۳۷۲ بازداشت شد. عضو کانون نویسندگان را به "جاسوسی"، "لواط" و "اقدام علیه امنیت ملی" متهم کردند و ده ماه بعد، جسدش را تحویل خانواده دادند. مرگی بر اثر کپسول پتاسیم، نه سکته قلبی که رسما اعلام شد.

• نویسندگان زندانی؛ آن‌ها که رفته‌اند، آن‌ها که مانده‌اند

  محمد مختاری - جعفر پوینده

  دو عضو کانون نویسندگان ایران در جریان "قتل‌های زنجیره‌ای" در سال ۱۳۷۷ ربوده و کشته شدند.

  "یادعلی پس از این سال‌ها با رمان "آداب دنیا" به عرصه ادبیات بازگشت و سپس ایران را ترک کرد"وزارت اطلاعات آنها را پیش‌تر چند بار احضار و بازجویی کرده بود. جسد محمد مختاری، شاعر و نویسنده در بیابان‌های امین‌آباد تهران پیدا شد و جنازه جعفر پوینده، جامعه‌شناس و مترجم آثار فلسفی و ادبی، در روستای بادامک در شهریار. هر دو را خفه‌ کرده بودند.
  
  نویسنده: مهیندخت مصباح