نظر استادان علوم فلسفی و عقلی درباره کرونا چیست؟

به گزارش خبرگزاری مهر، کتاب مجموعه مقالات کرونا و علوم عقلی به کوشش حسین شیخ رضایی توسط مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران با قیمت ۱۲۰ هزار تومان منتشر شد.

مقالات این مجموعه پاسخی است که جمعی از استادان علوم فلسفی و عقلی به فراخوان مؤسسۀ پژوهشی حکمت و فلسفۀ ایران دادند، در دعوت برای تأمل در باب پدیده‌ای شوم و جهانگیر که جهان را درنوردید، زندگی‌ها را گرفت، صور حیات را دستخوش تغییر کرد، نظام‌های باور را دگرگون ساخت و آدمی را به مرزهای زیست بدوی بازگرداند: همه‌گیری ویروس کرونا و بیماری کووید ۱۹.

در فراخوان مؤسسه آمده بود: «گسترش جهانی ویروس کرونا و به‌دنبال آن قرنطینه، خانه‌نشینی و فاصله‌گذاری اجتماعی در ابعادی بی‌سابقه، سبب تغییر بسیاری از رویه‌ها و پیش‌انگاشته‌های بشری شده است. به همین دلیل، اندیشمندان رشته‌های مختلف به تأمل دربارة ابعاد مختلف این پدیده در زمان حال و اثراتی که بر آیندة حیات بشری خواهد گذاشت پرداخته‌اند. فیلسوفان و دیگر عالِمان علوم عقلی در سطح بین‌المللی نیز شروع به تأمل‌ورزی دربارة این پدیده کرده‌اند، چراکه آنان خود را همواره در کار تعریف و ارزیابیِ مفاهیم، اصول و ارزش‌های بنیادین زندگی بشر می‌دانسته‌اند.

"به گزارش خبرگزاری مهر، کتاب مجموعه مقالات کرونا و علوم عقلی به کوشش حسین شیخ رضایی توسط مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران با قیمت ۱۲۰ هزار تومان منتشر شد"در ایران نیز شایسته است اکنون که چالش‌های فکری، معنایی و دینی فراوانی در ارتباط با این همه‌گیری مطرح شده است، اندیشمندان تأملات خود را در این حوزه مطرح و منتشر کنند».

فهرست مطالب این اثر عبارت است از:

یادداشت دبیر مجموعه/ حسین شیخ رضایی

یادداشت معاون پژوهشی مؤسسه/سیدمحمود یوسف ثانی

مقالات

نسبت وظیفه و احساس/میل در نظریه اخلاقی کانت(در باب امکان جمع میان کانتی بودن و لذت بردن از پرستاری از بیماری کرونایی/ مهدی اخوان

کرونا و بازگشت انسان به خویشتن/ شهین اعوانی

کرونا به روایت عرفانی مولانا/ شهرام پازوکی

تأملی بر رابطه اجتماعی – سیاسی انسانها در مواجهه با کرونا به رویکردی نظریه من و تو مارتین بویر/ الناز پروانه زاد

کرونا و پرسش فلسفی از ما/ سیدحسین حسینی

کرونا ویروس به مثابه مجهول خزیده/نصرالله حکمت

بیماری های عالم گیر/ترجمه امیرحسین خداپرست

فتنه متناقض کرونا/ سید موسی دیباج

مرگ آگاهی در حکمت اشراق/غلامرضا زکیانی

ویروس کرونا، قرنطینه: مؤمنان ادیان و حساب مهربانی/ رضا کوهکن

از بحران رابطه من با من تا بحران رابطه من با دیگری: مواجهه پدیدارشناسانه با دو سطح بحران ناشی از پاندمی کووید ۱۹(کرونا)/حسین مصباحیان

هراس از کرونا و ضرورت بازپرسش از معنای زندگی/شمس الملوک مصطفوی

بحران کرونا و پرسش از وضع تکنولوژی و قدرت/علی اصغر مصلح

کرونا و پرسشهای معرفتی(کلام، اخلاق، فلسفه حیات)/اردشیر منصوری

اپیدمی و تبقی انسان گرایانه از بیماری/محمدمهدی هاتف

مصاحبه ها

جنگ جهانی سوم بدون جنگ/ گفت وگو با شاپور اعتماد

بازگشت به بدویت؟/ گفت وگو با حسین شیخ رضایی

در بخشی از مقدمه این اثر به قلم شیخ رضایی عضو هیئت علمی مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران آمده است: شاید بتوان یکی از آفات دانشگاهی شدن فلسفه و دیگر علوم عقلی را قطع ارتباط آنها با مسائل انضمامی جهان خارج دانست. گسستن این حلقه اتصال سبب می شو اندیشمندان در باب اموری بیندیشند که ما به ازایی در جهان خارج ندارند و شهروندان نیازی به عرصه مسائل ملموس خود به اندیشمندان علوم عقلی حس نکنند. موقعیتهایی مرزی مانند مواجهه با مرگ، بلایای طبیعی، بحرانهای اقتصادی و اجتماعی و همه گیری بیماری ها از جمله مواردی است که به شکلی طبیعی این اتصال را دوباره برقرار می کند و سبب می شود دانشگاهی و غیردانشگاهی در دغدغه هایی مشترک هم کلام و هم افق شوند. نوشته های این مجموعه تلاشی در راه رسیدن به این هم کلامی است و البته طبیعی است که اندیشمندان علوم عقلی مسائل را در چهارچوب های مفهومی خود بررسی کند و بکوشند موقعیتهای پیش رو را با واژگان خویش توصیف نمایند.

خواندن مقالات و یادداشتهای مجموعه حاضر از حیث دیگری نیز جالب توجه است. علی رغم وجود تنوع در نگرشهای عرضه شده، از فلسفه پزشکی و فلسفه های اگزیستانس و پدیدارشناسانه گرفته تا مطالعات اجتماعی علم و فلسفه سیاسی، آنچه دست بالا را در مجموعه حاضر دارد رویکردهای عرفانی و معنوی در معنای عام آن است: اینکه همه گیری کرونا نشان داده عقل آدمی زاد و علم او دچار غرور کاذب است، راه و روش جهان مدرن در بن خو دچار مشکلاتی اساسی است و بازگشت به معنویت درس اصلی ای است که باید از این رویداد شوم گرفت. میان مشتغلان به علوم عقلی در ایران چنین نگاهی غالب است و این چهارچوب مشترکی است که آنان در دل آن به تفکر می پردازند.