گزارشگران بدون مرز خواستار رسیدگی فوریِ جهانی به وضعیت زندان قرچک شد

سازمان گزارش‌گران بدون مرز خواستار رسیدگی «فوری» نهادها و مقامات حقوق بشری بین‌المللی به وضعیت «فاجعه‌بار» زندان زنان قرچک شد.

در پی گزارش‌های متعدد فعالان مدنی و سیاسی زندانی از وضعیت زندان قرچک (ندامتگاه شهر ری)، رضا معینی مسئول دفتر افغانستان و ایران سازمان گزارشگران از میشل باشله، کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل، و جاوید رحمان، گزارشگر ویژه این سازمان، خواست که برای رسیدگی به زندان قرچک که از نظر «بهداشتی» و «تسهیل ارتباط زندانیان با خانواده‌هایشان» در وضعیتی «فاجعه‌بار» است «فوری» اقدام کنند و از مقامات ایران خواهان همکاری «بدون قید و شرط» با سازمان ملل و رعایت تعهدات جهانی شوند.

آقای معیتی در ادامه «سکوت و بی‌کنشی» این دو مقام حقوق بشری چهل روز پس از مرگ بکتاش آبتین به علت عدم درمان موثر را «پرسش‌برانگیز» و «نگران‌کننده» خوانده و درباره وضعیت شماری از زندانیان در ایران از جمله روزنامه‌نگاران زندانی که در خطر مرگ قرار دارند، هشدار داد.

شماری از روزنامه‌نگاران و فعالان سیاسی و مدنی زندانی بارها درباره وضعیت نامناسب زندان قرچک و عدم دسترسی زندانیان به امکانات اولیه و سلب حقوق ابتدایی‌شان در این زندان گزارش و هشدار داده‌اند.

از جمله نرگس محمدی چندی پیش در پیامی که از این زندان منتشر کرد، گفت: «در زندان قرچک نیاز روزانه هر انسان یعنی حق تنفس سالم و آشامیدن آب معمولی را هم از ما سلب کرده‌اند.»

خانم محمدی همچنین در یادداشتی که توسط همسرش تقی رحمانی منتشر کرد گفته بود که در اولین روز انتقال از زندان اوین به زندان قرچک، به قرنطینه این زندان منتقل شده و آب مصرفی آن برای زندانیان غیرقابل آشامیدن بوده و او نتوانسته بود از آن بنوشد.

این فعال مدنی زندانی در ادامه گفته بود که «به اجبار به لیوان چای که روی آن از آلودگی آب مانند سرشیر بسته شده بود، چای نوشیدم که دچار تهوع و استفراغ شدم. در زندان از همین آب برای پخت و پز غذا، چای، و نوشیدن استفاده می‌کنند!»

علاوه بر وضع آب آشامیدنی، بسیاری از زندانیان وضعیت بهداشت و تهویه هوا در زندان قرچک را بسیار نامناسب اعلام کرده‌اند.

نرگس محمدی و عالیه مطلب‌زاده عکاس و روزنامه‌نگار محبوس در زندان قرچک پیشتر درباره وضعیت فضای بسته سوله هشت گفته بودند: «بوی نامطبوع و غیرقابل تحمل فاضلاب زندان همراه با گاز آمونیاک در طول شبانه‌روز باعث مشکلات تنفسی برای بسیاری از زندانیان می‌شود.»

در همین زمینه تقی رحمانی، همسر خانم محمدی، روز ۲۸ بهمن اعلام کرد که این زندانی سیاسی به علت «مشکل تنفسی» به بیمارستان منتقل شده است.

نبود امکانات بهداشتی و درمانی و بی‌توجهی به نیازهای اولیه و انسانی زندانیان در زندان قرچک در حالی ادامه دارد که هرگونه انتقاد از سوی زندانیان نیز با سرکوب شدید و تنبیه مواجه می‌شود.

از جمله صبا کُرد افشاری، کنشگر مدنی زندانی، اواسط ماه بهمن اعلام کرده بود به دلیل اعتراض به «نبود آب گرم برای استفاده زندانیان» از سوی شورای انضباطی زندان قرچک به مدت سه ماه از حق مرخصی محروم شده است. این در حالی است که او از بیماری زخم معده، خونریزی معده و روده رنج می‌برد و باید به مرخصی درمانی اعزام شود.

در این میان گزارش‌های متعددی نیز از عدم تفکیک زندانیان و تهدید جانی آن‌ها از سوی زندانیان خطرناک منتشر شده است.

در همین زمینه شکیلا منفرد، زندانی سیاسی محبوس در زندان قرچک در فایل صوتی که ۲۳ بهمن امسال از زندان منتشر کرد، گفت که از سوی چند زندانیِ «خطرناک» که از سوی مسئولان این زندان «اجیر» شده‌اند، بارها آسیب دیده و تهدید به قتل شده و امنیت جانی ندارد.

زندان قرچک که به دلیل وضعیت نابسامان و غیربهداشتی به‌عنوان تبعیدگاه بسیاری از زندانیان سیاسی و مدنی از آن نام برده می‌شود، پیش از تبدیل به زندانی برای زنان، مرغداری و سپس اردوگاه ترک اعتیاد مردان بوده است و در حال حاضر بر اساس اعلام رسمی مقامات زندان ایران ظرفیت ۱۲۰۰ زن زندانی را دارد.

شرایط این زندان به‌ویژه پس از همه‌گیری کرونا در دو سال گذشته بدتر هم شده است و سلامت بسیاری از زندان در پی ابتلای چند باره به کرونا به خطر افتاده است.

هشدار درباره وضعیت زندانیان به‌ویژه زندانیان سیاسی و مدنی در زندان‌ قرچک در حالی بارها ادامه دارد که در سال‌های اخیر شماری از زندانیان به دلیل بی‌توجهی مسئولان زندان به وضعیت سلامت آن‌ها، عدم ارائه خدمات درمانی و دارویی و مخالفت با اعزام به مرخصی درمان با وجود وخامت شرایط جسمانی، جان خود را از دست‌ داده‌اند.

بکتاش آبتین، شاعر و نویسنده زندانی، ساسان نیک‌نفس، زندانی سیاسی و بهنام محجوبی، درویش گنابادی زندانی از جمله زندانیانی بوده‌اند که در یک سال گذشته بنا به دلایل گفته‌شده جان خود را در زندان‌های ایران از دست داده‌اند.