مرور هفتگی رسانه‌های روسی؛ «چرا ایران برای ما مهم شده؟»

کرملین امید به بهبود روابط با غرب را عملاً از دست داده و به باور بسیاری از تحلیلگران، در مسیری گام برمی‌دارد که تنها تهران تجربهٔ آن را داشته. بسیاری از رسانه‌های روسی طی هفتهٔ گذشته کوشیدند به سوال «چگونه تجربه‌های ایران می‌تواند برای روسیه سودمند باشد؟» پاسخ دهند.

ادامهٔ جنگ علیه اوکراین

تازه‌ترین نظرسنجی مرکز لوادا نشان می‌دهد شهروندان روس نسبت به ماه‌های قبل، کمتر تحولات اوکراین را دنبال می‌کند. براساس این نظرسنجی، با پایان بسیج نیروی ذخیره، نگرانی‌ها فروکش کرده و هرچند بیش از ۵۰ درصد معتقدند عملیات نظامی روسیه در اوکراین موفقیت‌آمیز یا تاحدودی موفقیت‌آمیز بوده اما همین شمار شرکت‌کنندگان این نظرسنجی معقتدند زمان آغاز مذاکرات صلح فرا رسیده.

بیشتر در این باره:

جنگی با یک کسر بودجه ۵۰ میلیارد دلاری

همزمان رسانهٔ مدوزا از نتایج نظرسنجی محرمانه‌ای پرده برداشت که گفته می‌شود به سفارش کرملین انجام شده و از آن برمی‌آید ۵۵ درصد شهروندان روس خواهان آغاز مذاکرات صلح هستند و تنها ۲۵ درصد معتقدند عملیات نظامی باید ادامه یابد – به عبارت دیگر، طرفداران جنگ نسبت به نظرسنجی بهار گذشته نصف شده و دلیل آن، شکست‌های متوالی نظامیان روس و بسیج نیروی ذخیره است. براساس این گزارش، شهروندان روس با جنگ کرملین مشکلی ندارند اما نمی‌خواهند خودشان بجنگند و سختی‌های ناشی از این جنگ را تحمل کنند.

از هفتهٔ گذشته هزینه‌های مسکن و بلیط قطار در سراسر روسیه افزایش یافت. پس از خروج بسیاری از شرکت‌های غربی از بازار روسیه تقریباً نیمی از مراکز تجاری در این کشور ورشکست شده.

در حالی‌که هرگونه ابراز مخالفت با جنگ در روسیه جرم محسوب می‌شود، به‌تازگی یک دختر در شهر کازان پس از دو روز بازداشت، به دلیل «دروغ‌پراکنی دربارهٔ نظامیان روس» به پرداخت ۳۰ هزار روبل (حدود ۵۰۰ دلار) جریمه محکوم شد.

"کرملین امید به بهبود روابط با غرب را عملاً از دست داده و به باور بسیاری از تحلیلگران، در مسیری گام برمی‌دارد که تنها تهران تجربهٔ آن را داشته"او در اعتراض به اعزام نیروهای ذخیره به اوکراین، با شعارنوشته «پدرم را دوست دارم» به خیابان آمده بود.

به‌رغم کاهش حمایت شهروندان روسیه از جنگ، کرملین تاکید می‌کند عملیات نظامی علیه اوکراین ادامه خواهد یافت و بعید نیست اعزام وزیر دفاع روسیه به بلاروس و معاون وی به ایران در راستای تلاش‌های مسکو برای جذب حمایت بیشتر و افزایش کمک‌های تسلیحاتی این کشورها باشد.

گزارش می‌شود زاغه‌های سلاح روسیه به شدت خالی شده و به همین دلیل دولت قصد دارد از سال آینده بودجهٔ صنایع نظامی-دفاعی این کشور را به طور بی‌سابقه یک و نیم برابر افزایش دهد.

تشدید فضای امنیتی در روسیه

از هفتهٔ گذشته سازمان امنیت روسیه دایرهٔ اطلاعاتی که انتشار آن مغایر با منافع ملی تشخیص داده شده را گسترش می‌دهد و می‌تواند اطلاعات شخصی کسانی که «مامور دولت‌های بیگانه» معرفی شده‌اند را در اختیار عموم بگذارد.

در حالی‌که پیش‌تر لقب «مامور دولت‌های بیگانه» به شهروندان ویا سازمان‌هایی داده می‌شد که در فعالیت خود از منابع مالی خارج از روسیه استفاده می‌کردند، با اصلاحات اخیر، هر شهروند که از دید مقامات روس، «تحت نفوذ خارجی» قرار دارد بی‌توجه به خاستگاه درآمدش می‌تواند «مامور بیگانه» اعلام شود.

حقوق همجسنگرایان در روسیه نیز به‌شدت محدود شده و هرگونه کتاب یا فیلم که ممکن است «تصویری مثبت از همجنسگرایی ارائه دهد» سانسور می‌شود.

کتاب‌‌فروشی‌های مسکو کتاب‌هایی که نویسندگان‌شان «مامور دولت‌های بیگانه» اعلام شده‌اند در کاغذ می‌پیچند یا با علامت ویژه مشخص می‌کنند

«ایران، دوست بزرگ روسیه»

گئورگی بوت، تحلیلگر سرشناس روس، با اشاره به ارتقای روابط با ایران «به سطحی بی‌سابقه» معتقد است «با چرخش به سوی ایران می‌توانیم از تجربهٔ غنی‌اش در دور زدن تحریم‌ها بهره‌مند شویم».

در یک تحلیل دیگر به «چالش عظیم ژئوپلیتیک و ژئواقتصادی روسیه در پی عملیات ویژه نظامی» اشاره شده و آمده «ایران از دو لحاظ مهم‌ترین شریک‌مان شده: به عنوان پل ارتباطی با کشورهای دوست در خاورمیانه و جنوب آسیا و به دلیل تجربهٔ بی‌همتای تحمل و حتی موفقیت در شرایط تحریم‌های غرب. در یک جبهه قرار گرفته‌ایم، متوجه ظرفیت‌های بزرگ برای همکاری با این کشور شده‌ایم و اکنون این همکاری با شتاب دیوانه‌ور در حال توسعه است».

بیشتر در این باره:

آیا کی‌یف تسلیم مذاکره می‌شود؟

«چرا ایران برای ما مهم شده؟» این گزارش از ایران به عنوان «مهم‌ترین بازیکن جنوب اوراسیا» نام برده و زمینه‌های همکاری‌های بالقوه را برمی‌شمارد: نفت و گاز و سوآپ مواد هیدروکربن، احداث تاسیسات گاز مایع، پتروشیمی، ماشین‌آلات پیشرفته، توسعهٔ بنادر و ترانزیت. «اما روسیه و ایران دشمنان زیادی دارند که مانع اتحاد کشورهای تحت تحریم می‌شوند.» بر اساس این گزارش، در صورت بی‌ثباتی ایران و تغییر رژیم در این کشور، همهٔ این طرح‌ها نقش بر آب خواهد شد.

در کنار تحلیل‌ها از منظر ژئوپلیتیک، لحن مصاحبه با یک تاجر روس که اخیراً در جمع هیئت بیش از ۱۰۰ نفره از ایران دیدار کرده بود، کاملاً متفاوت است. به گفتهٔ او، «مشکلات همکاری با ایران بسیار است و از آنجا که ایرانیان متوجه‌اند ما به آنها نیاز داریم، از موضع قدرت مذاکره می‌کنند.

می‌گویند، به یخچال برای حمل مواد غذایی نیاز دارید، برای ما بخرید، می‌خواهید حجم نقل و انتقال دریایی افزایش یابد، برای ما کشتی بخرید. برخلاف امارات متحدهٔ عربی که سرمایه‌گذاری در طرح‌های مشترک با آنها انجام می‌دهیم، ایران از ما طلب سرمایه‌گذاری می‌کند و ناچاریم شرایط آنها را بپذیریم. هیچ چیز در این کشور غیر از موقعیت جغرافیایی‌اش برای ما جذاب نیست اما همان‌گونه که گفتم بدون آنها کارمان لنگ می‌ماند.»

«روسیه و ایران که در شرایط انزوای بین‌المللی قرار گرفته‌اند با عجله کریدور شمال-جنوب را توسعه می‌دهند.» شرکت راه‌آهن روسیه تعهد داده ۵۰۰ میلیون دلار در تکمیل خط آهن رشت-آستارا سرمایه‌گذاری کند اما به عقیدهٔ مدیرکل یکی از شرکت‌های ترابری روسیه، برای تبدیل شدن به مسیر مهم ترانزیتی، راه‌آهن ایران دست‌کم به ۲۰ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری نیاز دارد: «باید در همکاری با شرکت‌های ایرانی بسیار محتاط باشید. در گورستان‌های آستراخان و مهاج‌قلعه، قطعات کامل پر از قبرهای تجار است که به دلیل بدهی‌ و سرمایه‌گذاری‌های ناموفق در ایران سرانجام خودکشی کرده‌اند. فقط کسانی می‌توانند در ایران کار کنند که از حمایت‌های مقامات رده‌بالا برخوردارند».

ماجرای بدفرجام دو میلیارد روس

هفتهٔ گذشته پس از محاکمه‌ای که چهار سال به درازا کشید، دو برادر اهل داغستان محکوم و یکی به ۱۹ سال و دیگری به ۱۸ سال زندان متهم شده‌اند.

"به گفتهٔ او، «مشکلات همکاری با ایران بسیار است و از آنجا که ایرانیان متوجه‌اند ما به آنها نیاز داریم، از موضع قدرت مذاکره می‌کنند"همچنین تمام اموال‌شان که صدها میلیون‌ دلار ارزیابی می‌شود: هواپیمای شخصی و کشتی تفریحی و چند خانه در مسکو و لندن - مصادره خواهد شد. ضیاءالدین و محمد محمدف – صاحبان پیشین شرکت «سوما» که در صنایع نفت و گاز، حمل و نقل، ساختما‌ن‌سازی و صادرات غلات فعال بود - متهم‌اند که ۱۵ میلیارد روبل معادل ۲۵۰ میلیون دلار از بودجهٔ سن‌پترزبورگ و کالنینگراد اختلاس کرده‌اند. متهمین اتهام خود را نپذیرفته‌اند و می‌گویند اتهامات علیه آنها «زمانی مطرح شد که کرملین می‌خواست حاکمان داغستان را عوض کند و نزدیکان ولادیمیر پوتین از تصاحب اموالشان ذی‌نفع شده‌اند.»

دمیتری مدودف رئیس‌جمهور پیشین که دستیارش همکلاس برادران محمدف بود به آنها کمک کرده بود تا طی چهار سال سرمایهٔ شخصی‌شان از ۱ میلیارد دلار عبور کند. نابودی بیزنس خصوصی در این مقیاس – بی‌توجه به روش‌های توسعهٔ آن - ‌ از زمان پروندهٔ میخائیل خودورکوفسکی و شرکت یوکاس در روسیه بی‌سابقه بوده.

فوتبال، فوتبال

تیم ملی روسیه که به دلیل جنگ روسیه علیه اوکراین از جام جهانی ۲۰۲۲ در قطر کنار گذاشته شد اما همچنان امیدوار است که بتواند در جام ملت‌های اروپا در سال ۲۰۲۴ شرکت کند، قرار بود ماه گذشته در دیداری دوستانه به مصاف تیم ملی ایران در تهران برود.

آلکساندر دیوکوف رئیس فدراسیون فوتبال روسیه اعلام کرد ایران سرانجام حتی به نامه‌های مسئولین روس پاسخ نداد؛ در عین حال «احتمالاً بازی با تیم ایران در بهار آینده برگزار می‌شود، به‌ویژه که هیچ‌یک از باشگاه‌های اروپایی هنوز میلی به بازی با فوتبالیست‌های روس نشان نداده‌اند».

سفارت روسیه در ایران در شبکه‌های اجتماعی خود ویدئویی منتشر کرد که نشان می‌دهد روسیه از تیم ملی فوتبال ایران در مقابل آمریکا حمایت می‌کند. اما بنابه نوشتهٔ کریل روکوف سردبیر مجلهٔ ویلج، این تصاویر جعلی بود و توسط بوت‌های طرفدار کرملین و جمهوری اسلامی در تویتر و تلگرام بازنشر شده و گزارشگرانی که به محل رفته‌اند وجود این تبلیغ را تایید نکرده‌اند.

بیشتر در این باره:

«تزاری که نتوانست به وعده‌هایش عمل کند»