زندان‌ها تبدیل به دانشگاه جرم شده‌اند

به گزارش ایسنا محمدباقر ذوالقدر طی سخنانی در اولین نشست هماهنگی کارگروه‌های آموزش مدیریت پیشگیری از جرم شهرستان‌های استان خراسان رضوی تصریح کرد: روند فزاینده جرم در کشور، حساس است و این مساله‌ای است که در اولویت اقدامات پیشگیرانه ما قرار دارد. وی با اشاره به تعریف کلی جرم افزود: در نگاه لیبرال دموکراسی، جرم به هر عملی گفته می‌شود که آزادی دیگران را تهدید کند. اما جرم در نظام ما به فعل یا ترک فعلی گفته می‌شود که مسیر کمال و سعادت انسان را منحرف کند و با عبودیت و احکام خدا متناقض باشد و این نقطه اختلاف ما با غرب و حقوقدانانی است که الگوی غربی دارند. معاون قوه قضاییه جرم را همزاد بشر دانست و اظهار کرد: انسان همان‌طور که گرایش به کمال دارد، به جرم هم گرایش دارد. انسان، مختار است هم تقوا را انتخاب کند و هم فجور را انتخاب کند.

"وی با اشاره به تعریف کلی جرم افزود: در نگاه لیبرال دموکراسی، جرم به هر عملی گفته می‌شود که آزادی دیگران را تهدید کند"افزایش جرم یک پدیده جدی است که زندگی بشر را تهدید می‌کند. ذوالقدر، الگوبرداری از فرهنگ غربی را یکی از دلایل وقوع جرم دانست و خاطرنشان کرد: فرهنگ مادی غرب که فراگیر شده، منشاء بسیاری از جرم‌هاست و آنچه که به افزایش جرم کمک می‌کند، افزایش تکنولوژی به ویژه در غرب است. وی با اشاره به رشد پنج درصدی جرم در دنیا طی سال گذشته نسبت به مدت مشابه دو سال قبل، یادآور شد: این میزان بیشتر از رشد ‌٣/٢ درصدی جمعیت دنیاست و پیش‌بینی می‌شود اگر دنیای امروز به آن فطرت گذشته خود برنگردد، در آینده نه چندان دور، جرم تنها مشکل بشر خواهد شد. معاون قوه قضاییه با بیان اینکه جرم، مانع توسعه هر ملتی می‌شود،‌ اظهار کرد: جرم در امنیت و نظم جامعه اختلال ایجاد می‌کند و همچنین هزینه‌های زیادی صرف آن می‌شود. در ضمن به دلیل ویژگی الگو بودن ما برای ملل دیگر، برای حیثیت و اعتبارمان خوب نیست.

وی با بیان اینکه در حال حاضر هیچ ملاکی برای سنجش جرم در کشور وجود ندارد، تصریح کرد: در حال حاضر با بعضی از شاخص‌ها مثل حجم پرونده‌های قضایی که با رشد ‌١٣ درصدی روبه‌روست یا وضعیت زندان‌ها و زندانیان که با ملاک‌های جهانی اصلا وضعیت خوبی ندارند، میزان جرم را حدس می‌زنیم. وی ادامه داد: سالانه ‌٢٠ درصد به جمعیت زندان‎ها اضافه می‌شود که سه برابر بیشتر از ظرفیت زندان‌هاست. برای مثال در زندان مشهد با ظرفیت‌٣٥٠٠ نفری، ‌١٢ هزار زندانی وجود دارد و زندان‌های ما به جای دانشگاه اصلاح و تربیت، تبدیل به دانشگاه جرم شده‌اند. معاون قوه قضاییه با بیان اینکه تراز کیفری ایران در جهان، بیستم است، خاطرنشان کرد: در بین کشورهای اسلامی، تراز کیفری ایران اول است و در آسیا چهارم هستیم که این اصلا امیدوارکننده نیست. ذوالقدر آمارهای نیروی انتظامی را حاکی از افزایش جرم دانست و یادآور شد: در آمار طلاق، وضعیت خوبی نداریم.

"اما جرم در نظام ما به فعل یا ترک فعلی گفته می‌شود که مسیر کمال و سعادت انسان را منحرف کند و با عبودیت و احکام خدا متناقض باشد و این نقطه اختلاف ما با غرب و حقوقدانانی است که الگوی غربی دارند"این آمار در تهران ‌٢٥ درصد و در بعضی از استان‌ها مثل کردستان ‌٢٠ درصد است. وی با بیان اینکه نسبت به مقوله جرم می‌توان دو رویکرد متفاوت اتخاذ کرد، ادامه داد: رویکرد اول، برخورد سزاگرایانه با معلول است که همان نگاه قدیمی است. دومین رویکرد این است که بیاییم روی علل و عوامل کار کنیم و اساسا نگذاریم جرمی اتفاق بیفتد. معاون قوه قضاییه، شعار دستگاه قضایی را «پیشگیری در حد ممکن و کیفر در حد ضرورت» عنوان کرد و افزود: تلاش اصلی ما پیشگیری از وقوع جرم است و هدف ما اصلاح مجرم است، نه مجازات او. ذوالقدر با بیان اینکه پیشگیری از جرم همانند خود جرم یک فرآیند است، اظهار کرد: پیشگیری در سه مرحله صورت می‌گیرد؛ مرحله اول که قبل از رخداد جرم است و از طریق تعالی مادی و معنوی جامعه میسر خواه شد که به آن پیشگیری فرهنگی و اجتماعی نیز می‌گویند.

مرحله دوم، پیشگیری در آستانه جرم است که همان پیشگیری وضعی و انتظامی جرم با سلب ابزار مورد نیاز مجرم است. مرحله سوم مربوط به پس از وقوع جرم است که تلاش می‌شود با تنبیه مجرم، جامعه متنبه شود. وی با بیان اینکه حدود ‌١٦٠٠ جرم در قوانین تعریف شده است، شناسایی، ارزیابی و طبقه‌بندی جرایم را اولین مرحله از پنج مرحله مدیریت و پیشگیری از جرم معرفی کرد و افزود: ما باید به مهم‌ترین جرایم بپردازیم و آنها را تجزیه و تحلیل کنیم. بعد از آن باید راهکارهای پیشگیرانه را بیابیم و در مرحله بعد، راهکار را اجرا کنیم. در نهایت باید بر کار نظارت داشته باشیم و آن را مورد ارزشیابی قرار دهیم تا از ارزش‌ها فاصله نگیریم.