سریال «عاشورا» محافظه‌کار بود؟/ تلویزیون حتی یک صحنه هم حذف نکرد

خبرگزاری مهر - گروه هنر- عطیه مؤذن: مهدی باکری، یکی از مهمترین فرماندهان در دوران دفاع مقدس که سال‌ هاست قرار است در سینما و تلویزیون قابی از زندگی و دوران حضورش در فرماندهی جنگ تصویر شود. حالا بعد از چند دهه این رؤیا به واقعیت پیوست و هادی حجازی‌فر که ابتدا فیلم «موقعیت مهدی» به کارگردانی او بر پرده سینماها اکران شده بود با سریال «عاشورا» به تلویزیون راه پیدا کرد.

هادی حجازی‌فر سال‌ها است در مقام کارگردان در تئاتر و پشت صحنه برنامه‌های تلویزیونی فعالیت دارد. او بعد از «ایستاده در غبار» در قامت قهرمانی که کمتر به تصویر راه یافته بود درخشید و بعد از آن به ستاره‌ای در آثار سینمایی و سریال‌ها تبدیل شد.

در چند سال گذشته مهمترین پروژه حجازی‌فر سریال «عاشورا» بوده که برای ساخت آن زحمت زیادی هم کشید. حجازی‌فر در این گفتگو که بعد از پخش سریال انجام شد، همراه وحید ابراهیمی فیلمبردار این سریال به خبرگزاری مهر آمد و درباره ساخت این سریال سخن گفت.

* زمان اکران موقعیت مهدی گلایه‌هایی درباره چالش‌ها و سختی‌های ساخت این پروژه مطرح کردید. این اواخر هم عوامل سریال عاشورا درباره این می‌گفتند که چقدر شما تلاش کردید که این سریال ساخته شود.

"خبرگزاری مهر - گروه هنر- عطیه مؤذن: مهدی باکری، یکی از مهمترین فرماندهان در دوران دفاع مقدس که سال‌ هاست قرار است در سینما و تلویزیون قابی از زندگی و دوران حضورش در فرماندهی جنگ تصویر شود"همراهی مورد نظر شما برای ساخت این کار انجام نشد؟

حجازی‌فر: دلایل متعددی وجود دارد که به نظرم می‌تواند یک پژوهش اساسی صورت بگیرد و یک تز دکترا باشد. ساختارهایی که طراحی شده‌اند و دارای بودجه‌اند، بخشی از همین ماجرا هستند که باید مورد بررسی قرار بگیرد. بخشی هم به سردرگمی برای مراجعه به تصمیم‌گیر نهایی مربوط می‌شود. چون تفکیک و مشخص نشده است چه کسی مسئولیت چه بخشی را دارد و نظر نهایی را می‌دهد، همین باعث سردرگمی عوامل ساخت پروژه‌های دفاع مقدس شده و نمی‌دانند در نهایت باید به چه نهاد و شخصی مراجعه کنند. همه خود را صاحب رأی و نظر می‌دانند و حتی یک همرزم قدیمی هم توانایی مختل کردن پروژه را دارد.

وقتی با چنین مواردی مواجه شدیم، باید کار را رها می‌کردیم تا صرفاً یک نفر را راضی کنیم. من بعد از این پروژه بارها به این مساله فکر می‌کردم که چطور دوام آوردم و از ساخت این مجموعه پا پس نکشیدم.

در کارهای تولیدی یا باید سراغ موضوع خنثی بروید، یا باید بدانید با چنین دردسرهایی مواجه می‌شوید.

* یعنی پروژه‌هایی که متولی و مدعی نداشته باشد؟

حجازی‌فر: بله و حوزه دفاع مقدس این طور نیست و اگر به کاری که می‌خواهید بسازید، اعتقاد قلبی نداشته باشید، ممکن است یک جا تسلیم شوید. الان چهار سال گذشته و خیلی از مسئولان عوض شده اند، خیلی‌ها در مدت کار فوت کردند، رئیس صدا و سیما تغییر کرد و کلی اتفاق رخ داد. خیلی از تصویرها یا دیالوگ‌هایی که در سریال پخش شد، آن زمان یعنی چهار سال پیش (سال ۹۸) که کار را شروع کردیم، می‌گفتند نباید پخش شود. البته این‌ها غیررسمی مطرح می‌شد، اما با پیگیری‌هایی که کردیم، توانستیم تصویری که مد نظرمان است، به مخاطب نمایش دهیم.

* پروتکل مشخصی نداشت که چه ملاحظه‌ای وجود دارد؟

حجازی فر: پروتکل مشخصی برای ساخت این آثار وجود ندارد و جالب اینجاست که وقتی رده‌ها و مراتب را بالاتر می‌روید، این سخت گیری‌ها کم‌تر می‌شود و گاهی از بین می‌رود.

*خود مدیر اصلی حتی تسهیل کننده است! آدم‌هایی که نگران میزشان هستند، مانع ایجاد می‌کنند و به شدت محافظه کارند.

"این اواخر هم عوامل سریال عاشورا درباره این می‌گفتند که چقدر شما تلاش کردید که این سریال ساخته شود"ما مدام در حال اجازه گرفتن و حفظ جایگاهی هستیم که داریم

حجازی فر: بله، آدم‌هایی که نگران میزشان هستند مانع ایجاد می‌کنند و به شدت محافظه کارند. ما مدام در حال اجازه گرفتن و حفظ جایگاهی هستیم که داریم. به همین دلیل کارها پیش نمی‌رود. تعدد مراکز غیررسمی تصمیم‌گیری مانع انجام کار می‌شود. حتی مراکز رسمی هم گاهی با تلفن یک دوست قدیمی تصمیم‌ها را تغییر می‌دهند.

یکی از چالش‌هایی که آن زمان داشتیم، با مجموعه‌ای بود که مسئولیت تأمین مواد منفجره، فشنگ مشقی و ….

را برعهده داشت. فقط یک نمونه‌اش را تعریف کنم. تصور کنید گروه در آبادان در حال تصویربرداری است و ما مواد منفجره کم داریم. ماه اسفند است، درخواست تجهیزات می‌دهیم؛ می‌گویند باشد، اما می‌گویند خود ما ماشین بفرستیم. ماشین هم باید نظامی باشد و وقتی ما از جنوب کشور هماهنگ می‌کنیم که به تهران برسد، می‌گویند این مواد را نداریم.

"همراهی مورد نظر شما برای ساخت این کار انجام نشد؟حجازی‌فر: دلایل متعددی وجود دارد که به نظرم می‌تواند یک پژوهش اساسی صورت بگیرد و یک تز دکترا باشد"گروه در جنوب معطل می‌ماند، کاری هم نمی‌شود و مجبوریم منتظر بمانیم. مگر عملیات خیبر را می‌توان بدون شلیک و انفجار نمایش داد. یک روز را با شکر و قهوه و مواد دست ساز می‌گذرانیم. بعد در نهایت می‌گویند از ۲۴ اسفند تا ۱۵ فروردین هیچ ماشین حامل مواد منفجره نباید در کشور تردد کند. نمی دانم این‌ها نظر فردی یک شخص است یا یک نهاد.

اگر سر و صدا کردم، برخلاف الان که ساکتم، به این دلیل بود که این حرف به گوش مسئولان بالاتر برسد و بتوانیم کار را انجام دهیم.